رئیس انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات گفت: کاهش سرمایه اجتماعی در جامعه موجب ازبین رفتن اعتماد عمومی و افزایش هراس از آینده می‌شود.

https://v.gd/qWNI98

@HadiKhaniki

دکتر هادی خانیکی روز جمعه ۲۷ دی ۹۸ در کارگاه آموزشی «روزنامه‌نگاری اقتصادی مسئله‌محور» در مشهد افزود: با کاهش سرمایه اجتماعی، افراد جامعه اعتماد به یکدیگر را از دست می‌دهند و اعتماد به نهادهای رسمی، دینی و اجتماعی نیز کاهش می‌یابد که این امر هراس از آینده و نگرانی از وضعیت شغلی، زندگی و امنیت در بین افراد جامعه را افزایش می‌دهد.

وی ادامه داد: سرمایه اجتماعی حدود ۱۰۰ سال است که در دنیا مطرح و وارد مباحث اقتصادی شده است که نخستین بار توسط یک معلم آمریکایی در سال ۱۹۱۶ مورد بحث قرار گرفت.

وی گفت: براساس تحقیقات این معلم، دانش‌آموزانی که با هم درس می‌خواندند، گروه‌های ورزشی داشته و حس جمعی و تیمی داشتند، موفقیت بیشتری نسبت به دانش‌آموزانی که نسبت به هم حس رقابت داشته و به هم اطلاعات نمی‌دادند و گروه ورزشی نداشتند، کسب کردند.

این استاد ارتباطات افزود: در وضعیتی که بی‌اعتمادی و سوءظن وجود نداشته باشد و فرد احساس حمایت کند، سرمایه اجتماعی افزایش می‌یابد.

وی با اشاره به نتایج تحقیقی در سال ۱۳۵۲ در زمینه علت پیشرفت ژاپن ادامه داد: بر اساس این تحقیق اساس فرهنگ ژاپن رفتار جمعی اما اساس فرهنگ ایران رفتار فردی است. اساس توسعه هم رفتار جمعی است، لذا تا رفتار جمعی شکل نگیرد، توسعه هم محقق نمی‌شود.

خانیکی افزود: چیزی که می‌تواند همبستگی و اعتماد را تأمین کند، مجموعه‌ای از قوانین و مقررات، هنجارها و ارزش‌های یک جامعه است.

مدیرگروه ارتباطات اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: در جامعه‌ای که سوءظن و بدگمانی زیاد باشد، سرمایه‌گذاری اقتصادی نمی‌تواند شکل بگیرد.

وی با بیان اینکه سرمایه اجتماعی پشتوانه سرمایه اقتصادی است گفت: سرمایه اجتماعی تبدیل به داده‌ها و داشته‌های اقتصادی می‌شود و وقتی اعتماد باشد سرمایه‌گذاری و امید به آینده افزایش یافته و سپرده‌گذاری بیشتر و از سوی دیگر وقتی همبستگی و احساس امنیت باشد، تخلفات کمتر می‌شود.

وی افزود: وقتی زمینه بی‌اعتمادی به حکومت یا تغییرات اقتصادی وجود داشته باشد، امور پیشرفت نمی‌کند لذا مؤلفه‌های اجتماعی را باید به عنوان زمینه بشناسیم و بعد متن را در آن‌ها بخوانیم و این امر علاوه بر روزنامه‌نگاری  در سایر امور مانند پزشکی، مدیریت و سیاست نیز صدق می‌کند.

خانیکی با اشاره به اهمیت زمینه و اولویت آن نسبت به متن در رسانه اظهار داشت: پدیده‌ای که در سال ۵۷ رخ داد، نظریه انقلاب بزرگ و رسانه کوچک را مطرح کرد، به طوری که انقلاب اسلامی ایران محصول بی‌اعتمادی به رادیو و تلویزیون و اعتماد به رسانه‌های کوچک مانند دیوار نوشته‌ها و اعلامیه‌ها بود.

وی گفت: به دلیل کاهش اعتماد عمومی رسانه‌های کوچک به رسانه‌های بزرگ غلبه کردند لذا پایه اعتماد، برخورداری از سرمایه اجتماعی است.

وی با اشاره به نقش گروه‌های مرجع و گروههایی که به آن‌ها اعتماد وجود دارد و اعتماد به آن‌ها باعث تعمیم اعتماد در جامعه می‌شود افزود: بر اساس تحقیقات انجام شده معتبرترین گروه‌های اجتماعی معلمان، کارگران، پزشکان و استادان دانشگاه هستند.

مدیرگروه ارتباطات اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به مؤلفه تغییر نگرش‌ها گفت: نگرش‌ها تحت شرایط و ساختارهای مختلف اجتماعی و سیاسی  تغییر می‌کنند لذا هیچ نسلی مثل  نسل گذشته نیست و بر این اساس مهم‌ترین تغییر رخ داده در ایران طی مطالعات انجام شده رشد ارزش‌های فردی و مادی و پیشی گرفتن ارزش‌های مادی بر ارزش‌های معنوی و پیشی‌گرفتن ارزش‌های فردی بر ارزش‌های جمعی است.

دکتر خانیکی افزود: از سوی دیگر ارزش‌ها در ایران فردی‌تر و مادی‌تر شده است و هر کس کاری را انجام می‌دهد که می‌خواهد خودش نتایج مادی آن را بگیرد؛ جامعه فردگرا شده و هر کس نفع خودش را در نظر می‌گیرد.

وی با اشاره به نتایح طرح ملی پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان اظهار داشت: در این طرح شاخص میزان امید به آینده، احساس امنیت و اعتماد اجتماعی و اعتماد همبستگی تعریف شد و طبق مطالعات انجام شده طی سال‌های ۱۳۵۲ تا ۱۳۸۳، مهم‌ترین تغییر اجتماعی در ایران تغییر در خانواده است و طی این مدت خانواده ایرانی هسته‌ای، کوچک‌تر و دموکراتیک‌تر شده است.

وی گفت: در سال ۱۳۵۲ در یک خانواده ایرانی ۷۲ درصد تصمیم‌ها با نقش مطلق پدر انجام می‌گرفت که این امر در سال ۱۳۸۳ به ۴۲ درصد کاهش یافته و از سوی دیگر نقش زنان و فرزندان در تصمیم گیری‌ها افزایش یافت.

خانیکی افزود: تحقیقات پیرامون سرمایه اجتماعی در ایران همچنان در حال انجام است و این تحقیقات طی سال‌های ۹۴ تا ۹۷ در سه سطح شامل سطح کلان، اعتماد به کل حاکمیت و نظام و اعتماد افراد به خودشان انجام شده است.

منبع: ایرنا/مشهد

گزارش روزنامه دنیای اقتصاد از کارگاه آموزشی «روزنامه‌نگاری اقتصادی مسئله‌محور» در مشهد

@HadiKhaniki

نخستین پیش‌همایش اخلاق و فرهنگ شهرنشینی، روز شنبه ۷ دی ۹۸ به همت انجمن جامعه‌شناسی ایران (دفتر خراسان رضوی)، مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر مشهد و با حضور جمعی از استادان، اعضای هیئت علمی، اندیشمندان و صاحب‌نظران در قالب دو پنل در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی برگزار شد.

گزارش سخنرانی دکتر هادی خانیکی در پنل دوم این پیش‌همایش ⬇️

@HadiKhaniki

https://is.gd/pABHtU

راه‌حل دستگاه‌های اجرایی در مقابل شتاب تحولات، یافته‌های طرح‌های ملی است

سخنرانی دکتر هادی خانیکی در نشست «نقد و بررسی یافته‌های موج سوم طرح ملی مصرف کالاهای فرهنگی» به همت دفتر طرح‌های ملی، سه‌شنبه ۱۰ دی ۹۸

https://is.gd/AJofsF

@HadiKhaniki

یکی از مظلومیت‌های همه طرح‌های ملی از جمله طرح مصرف کالاهای فرهنگی این است که دیده نمی شوند و همچنین بررسی نمی شود که چه کسانی دیدند، توجه، سیاستگذاری و یا نقد کردند، چه کسانی با این طرح ها و نتایج آن امیدوار شدند یا ناامید و این یک ایراد جدی به این طرح هاست چون آنگونه که باید به آن توجه نشده است.

علاوه بر توجه عام اگر به عنوان تکلیف قانونی، توجه به این طرح ها صورت نگیرد باید نگران بود، باید تردید کرد که چقدر سیاستگذاری ها بر برنامه ریزی و یافته های مبتنی بر تحقیق صورت می گیرد. امروز دغدغه های دستگاه های اجرایی با توجه به شتاب تحولات جامعه این است که «راه حل بدهید» و دغدغه اجراکنندگان چنین طرح هایی نیز مورد بی توجهی قرار گرفتن یافته هاست و هر دو سو می توانند رفع کننده مساله یکدیگر باشند.

در دولت اصلاحات طبق برنامه چهارم توسعه تکلیف شد تغییرات و فعالیت های فرهنگی در کشور همانند فعالیت های اقتصادی رصد شود، بنابراین ارزش ها و نگرش، رفتارها و فضاهای فرهنگی ایرانیان عنوان سه پیمایش ملی در کشور شد. مجموع اینها در پیوند هم نشان می داد ایران در سطوح مختلف نگرش سلیقه ای و ذائقه ای در چه سطحی قرار دارد.

این مطالعه یک دانشگاه یا یک محقق نیست، بنابراین باید به اهمیت و ارزش آن توجه داشت و البته نکاتی هم در مورد نتایج و هم در مورد اجرای این پیمایش ها باید مورد نظر و دقت قرار گیرد.

نکته اول مهم این است که طرح های پیمایش ارزش ها و نگرش ها، سرمایه اجتماعی و مصرف کالاهای فرهنگی را باید مکمل هم دید، بعضی از این ها را نمی توان به تنهایی دید. در بررسی نتایج باید دقت داشت که تغییر مصرف الزاما به معنای کاهش مصرف نیست، پیمایش می گوید تیراژ کتاب پایین آمده اما تیراژ چه کتاب هایی پایین آمده؟ اگر تغییر ارزش ها و نگرش ها را نبینیم تغییر مصرف را هم نمی بینیم.

فرضاً طرز تلقی از دینداری، کاهش اعتماد و امید به آینده و امثال آن باید در مصرف و فعالیت های فرهنگی مورد توجه باشد، این تغییرات که پیمایش کنونی نشان می دهد با روند تغییرات جهانی هم مطابقت دارد.

در چنین شرایط رسانه ای، می توان از تلگرامی‌شدن فرهنگ و اینستایی‌شدن فرهنگ‌ حرف زد، علاوه بر این باید دقت کرد که امروزه تغییر در محیط فراتر از تغییر در خود فرد در اجتماع است.

ما مجمع الجزایری از آگاهی ها داریم در چنین فضایی آگاهی جمعی بسیار دشوار است، کاری که پژوهشگاه انجام داد در قالب مقاله با عنوان ایران در معرض یک ذهنیت جمعی جدید بود، یعنی اعتراض به همه چیز و چنین مقالات و یا این بعد از نتیجه طرح، برای بررسی اعتراضات مقطعی چون آبان ماه مفید است‌.

نکته دیگر این که طرح مصرف کالاهای فرهنگی نشان می دهد رشد فورانی مصرف فرهنگی را در کشور شاهدیم و به میزان آن هم رشد محدودیت و منع مصرف ‌و نیز مساله فیلترینگ وجود دارد.
مولفه دیگری که برای تحلیل یافته ها لازم است توجه به تغییر رژیم حقیقت است، در رژیم حقیقت یعنی اینکه که چه چیز خوب است و چه چیز بد و چه چیز پذیرفته می شود، دچار چندپارگی نظام مشروعیت هستیم، مدرسه، رسانه، خانواده، جامعه و غیره همگی چندپاره شده است.

متغییر دیگری که لازم به اشاره است بحث فضاهای فرهنگی و اجتماعی و سیاسی است، یعنی نهادهای مدنی به موازات فراوانی مصرف فرهنگی رشد نکرده اند، بنابراین با نوعی مصرف و فعالیت انبوه مواجهیم و در عین حال دچار خلا نهادهای مدنی هستیم.

مساله دیگری که به تحلیل این یافته ها کمک می کند توجه به تغییر ذهنیت جمعی است، بخصوص وقتی که جنبه های اعتراضی و انتقادی کنونی وسیعتر شده، نفس اعتراض مشکلی ندارد اما این که این اعتراض چگونه منجر به راه حل و گفت وگو شود، مهم است. از اعتراض، خشونت، نفرت و یاس و ناامیدی حاصل می شود یا مطالبه گری مبتنی بر امکانات و ظرفیت های کشور و مساله ای حائز اهمیت است. رضایت از نسبت میان مطالبات و دستاوردها شکل می گیرد، اگر دستاوردها افزایش یابد نیازی به کاستن مطالبات نداریم. اما در غیر اینصورت سرخوردگی حاصل می شود که نتیجه اش پرخاشگری و افراطی گری است. ذهنیت جمعی جدید را باید جدی گرفت همراه با مولفه هایی که حاصل تغییر مصرف و رفتار فرهنگی است.

امروزه هفتمین بازار به اشتراک گذاشتن عکس در دنیا را داریم و با توجه به این گسترش رسانه ای شدن باید دقت داشت. در ذهنیت جمعی جدید نگران کننده ترین اتفاق این است که حرف ها، گزارش ها و تصاویر و صداهای بلند شده متاسفانه ناخوانده و نادیده گرفته می شود، بویژه در نهادهای مسئول، چون پیش فرض های آنها بر این یافته ها مقدم است‌.

https://www.aparat.com/v/rCKZh

روح بلند سرکار خانم فضه محمدی خانیکی، مادر فداکار استاد ارجمندمان، جناب آقای دکتر خانیکی، به ملکوت اعلی پیوست.
این بانوی گرامی که اسطوره‌ای از صفا و مهر و ایثار و مناعت طبع بود، عمر گران‌سنگ خویش را در راه تعلیم مکارم اخلاقی و فضایل انسانی و تربیت نسلی صالح و فرزانه نثار کرد.
از درگاه پروردگار متعال برای روح بلند آن بانوی ارجمند، رحمت و مغفرت و آرامش و برای خانواده محترمشان خصوصاً استاد نازنین‌مان جناب آقای دکتر خانیکی صبر و شکیبایی مسئلت می‌کنیم.

برنامه‌های تشییع و ترحیم متعاقباً از همین رسانه اطلاع‌رسانی خواهد شد.

@hadikhaniki

مادرمان حاجیه فضّه محمدی خانیکی، سرمشق وارستگی، صبر و فداکاری درگذشت.
او با رفتارش یک عمر به همه درس انسان بودن داد و در گفتارش هرگز بد هیچ کس را نگفت. برای دور و نزدیک پناه و تکیه‌گاه بود و خود جز به خداوند تکیه نداشت. عاش سعیدا و مات سعیدا.

✔️مراسم تشییع: ساعت ۹:۳۰ روز دوشنبه ۱۴ بهمن‌ماه، صحن آزادی حرم مطهر حضرت رضا (ع)
✔️ مراسم تدفین: ساعت ۱۱ همان روز، بهشت رضا (ع)

✔️ مراسم ختم: سه‌شنبه ۱۵ بهمن‌ماه، مسجد قبا، بلوار خیام، نبش خیام ۲۱
صبح ساعت ۱۱ - ۹
شب ساعت ۲۰:۳۰ - ۱۹

@hadikhaniki

«وَيَبْقَىٰ وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ»

یاد مادرمان حاجیه فضّه محمدی خانیکی را گرامی می‌داریم.

مادری که هرگز در برابر دشواری‌های زندگی پشت خم نکرد و هیچ‌گاه از راه صفا و صبر و وفا و مدارا وا نماند. روایت نیک‌ اندیشی‌ها، نیک‌خویی‌ها و نیک‌رفتاری‌های او برای هرکه در دور و نزدیکش زیست، از یاد نرفتنی است.

به یاد او مجلس بزرگداشتی روز یکشنبه ۲۰ بهمن ۱۳۹۸ از ساعت ۱۴ تا ۱۵:۳۰ در مسجد جامع شهرک غرب، میدان صنعت، ابتدای خیابان شهید حسن سیف، برقرار است.

دوستان به که ز وی یاد کنند
دل بی دوست دلی غمگین است

فرزندان: هادی، شهناز، اشرف و مهدی خانیکی.

خانواده‌های خانیکی، امینی، لبّاف، ابوفاضلی، رفیعی طباطبایی، شکوهی، نقوی، امین، صدیق، حیدری، گرامی، امامزاده، یاجم، و سایر خویشان و دوستان.

@hadikhaniki

🖋 سیدمحمد خاتمی درگذشت مادر دکتر هادی خانیکی را تسلیت گفت | @khatamimedia

به‌نام خدا

از همه اندیشمندان، دانشمندان، روحانیون، استادان، هنرمندان، روزنامه‌نگاران، سیاست‌ورزان، مسئولان اجرایی، نمایندگان مردم، دانشجویان، فعالان مدنی و اجتماعی، همشهریان، خویشان و دوستانی که در سوگ مادرمان، حاجیه فضّه محمدی خانیکی، ما را تنها نگذاشتند، صمیمانه تشکر می‌کنیم.

حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین، جناب آقای سید محمد خاتمی، جناب آقای دکتر جهانگیری، معاون‌اول رئیس‌جمهوری، هیئت‌وزیران، نمایندگان مجلس و شوراهای اسلامی شهرها، رؤسای دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها، سازمان‌های فرهنگی، اجتماعی و اجرایی کشور، دبیران و اعضای احزاب و تشکل‌های سیاسی، مدیران و اعضای انجمن‌های علمی، صنفی و تخصصی، وزیران و مسئولان دولت اصلاحات، دست‌اندرکاران مطبوعات، شبکه‌ها و سازمان‌های خبری و روابط‌عمومی و همکاران ارجمند دانشگاهی را در مجلس بزرگداشت سپاس می‌گزاریم.

ارسال پیام‌های مکتوب، مجازی، رسانه‌ای و تماس‌های تلفنی شخصیت‌های برجسته علمی، فرهنگی و سیاسی در داخل و خارج از کشور و ابراز لطف یادگار امام، آیت‌الله حاج سید حسن خمینی و بیت امام و یادگاران مرحومان آیت‌الله طالقانی، آیت‌الله منتظری، شهید دکتر بهشتی، مهندس بازرگان و دکتر شریعتی و مشارکت همه بستگان و دوستان عزیز در مراسم‌ مختلف مشهد، گناباد و تهران، اعم از تشییع و تدفین و ختم و هفتم و بزرگداشت آن بانوی فداکار، صبور و وارسته را جلوه‌ای از حرمت‌نهادن به ارزش‌های والای انسانی، اسلامی و مردمی یک زن نمونه می‌دانیم.

خداوند بزرگ به همه آنان که با قدم، قلم، دست و زبان، مهر ورزیدند و همدرد و همراه ما شدند، عزت، توفیق و سلامت مدام عنایت فرماید.

هادی خانیکی و سایر فرزندان و وابستگان

۲۷ بهمن ۱۳۹۸


https://v.gd/EtA4JB

▪️مراسم گراميداشت ياد و نام مادر گرامى دكتر هادي خانيكى
▪️يكشنبه ٤ اسفند ماه از ساعت ١٢:١٥ الي ١٣:١٥، سالن شوراي دانشكده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائي
#ارتباطات
@atnanewsir

🔴 فورى
🔹ضمن پوزش از اعلام دیرهنگام خارج از اختیار دانشگاه، به اطلاع كليه اعضاي هيئت علمي، كاركنان و دانشجويان می رساند امروز یکشنبه ٤ اسفند ماه دانشگاه تعطیل است و به محض اعلام مراجع ذیربط در مورد روزهای آینده اطلاع رسانی خواهد شد
#دانشگاه
@atnanewsir

🔴 فورى
🔹با توجه به تعطيلي دانشگاه، مراسم گراميداشت ياد و نام مادر گرامي دكتر هادي خانيكي، امروز لغو و به زمان ديگري موكول شده است
🔸زمان برگزاري مراسم متعاقبا اعلام خواهد شد
#دانشگاه
@atnanewsir

کرونا و پیشگیری اجتماعی آن

✍🏻 یادداشت دکتر هادی خانیکی در روزنامه ایران | شماره ۷۲۸۸ | ۶ اسفند ۹۸

@HadiKhaniki

https://is.gd/DLvi2r

این روزها با صراحت می‌توان گفت افکار عمومی در همه سطوح آن به کمتر رخدادی به اندازه کرونا و دامنه شیوع و ابعاد خطرناک آن می‌اندیشد. شاید بتوان گفت تصویر رسانه‌ای و اجتماعی کرونا به مراتب بزرگ‌تر، مبهم‌تر و هراسناک‌تر از خود ویروس و بیماری برآمده از آن شده است. در عین حال هنوز مسأله بخوبی روشن نیست که کرونا کشنده‌تر است یا تصویر ترسناک آن؟

طبیعتاً هر پدیده‌ای در این حد ذهنیت جامعه را به خود مشغول کند، یک رخداد پیچیده و چند وجهی است که هم فهم آن و هم چاره‌جویی درباره آن نیازمند توجه در سطوح و ساحت‌های مختلف است. امروز ابعاد مسأله کرونا در ایران و حتی در جهان را نمی‌توان تنها به اتکای دانش پزشکی؛ سیاستگذاری‌های اجرایی یا قدرت ارتباطات کاهش داد. کم کردن از خطر کرونا و هراس اجتماعی از فراگیری کشندگی آن را می‌توان و باید در دایره پدیده‌ای به نام «بحران کرونا»؛ «مدیریت بحران کرونا» و «ارتباطات بحران کرونا» مورد مطالعه قرار داد. به این اعتبار ضرورت‌هایی پیش روی دانشمندان، محققان؛ سیاستگذاران، مدیران، نهادها و فعالان اجتماعی و مدنی و دست‌اندرکاران رسانه‌ها و حوزه افکار عمومی قرار دارد که نخستین وجه مشترک آن چندوجهی دیدن بحران کرونا و داشتن نگاه چندجانبه به فرآیند پیدایش؛ شیوع و اثرگذاری آن است.

من در اینجا تنها از ساحت ارتباطات بحران به این پدیده نگاه می‌کنم؛ با قید این دو ویژگی که اولاً ارتباطات بحران نمی‌تواند غافل از زمینه‌های اجتماعی؛ سیاسی؛ فرهنگی و حتی اقتصادی مؤثر در پیدایش بحران باشد و ثانیاً نمی‌شود درگیر شدن شدید افکار عمومی را به مسأله کرونا تنها ساخته و پرداخته رسانه‌ها و بزرگنمایی آنها دانست. جامعه ایرانی درهر جا به کرونا می‌اندیشد و از کرونا سخن می‌گوید گوشش به سوی هر درست و نادرستی درباره کرونا شنواست و حتی می‌توان گفت در خواب هم کرونا را می‌بینند و در بیداری از کرونا می‌ترسند.

کهنسالان به گونه‌ای و جوانان و کودکان به گونه‌هایی دیگر پیگیر خبرها؛ گزارش‌ها؛ شایعه‌ها؛ توصیه‌ها و پیامدهای پدیده کرونا هستند. هر روز هر ساعت خطر کرونا بخشی از میدان‌های زندگی؛ عرصه‌های عمومی و حتی حریم‌های خصوصی را به تسخیر خود درمی‌آورد. دامنه تعطیل شدن و محدودیت‌های تحصیل، کار، تصویر و خدمت‌رسانی مدام در حال پیشروی است.

چنین شرایطی چگونه به وجود آمده است؛ چقدر واقعی نیست؛ تا کجا پیش می‌رود و نهایتاً در کجا به اندازه‌ها و ابعاد طبیعی خود می‌رسد؟ ارتباطات بحران پاسخی که می‌تواند به این پرسش‌ها بدهد این است که اولاً باید نهاد علم یعنی دستگاه‌ها و شبکه‌های دست‌اندرکار در حوزه دانش پزشکی، سلامت و بهداشت توانایی درست فهمیدن و درست سخن گفتن را در باب این پدیده به جامعه نشان دهند؛ ثانیاً نهادهای واسط اعم از دستگاه‌های سیاستگذار، مجری و رسانه‌ها از اعتبار و اعتماد لازم در سطوح مختلف جامعه برخوردار شوند و ثالثاً گروه‌های مختلف اجتماعی به ویژه بخش‌های آسیب‌پذیرتر و بیشتر در معرض ابتلا به ویروس کرونا از این وضعیت درماندگی و سراسیمگی روانی و اجتماعی رهایی یابند.

در شرایط بحرانی کنونی جامعه نیازمند ارتباط، اعتماد، آرامش و آموزش است و همه این ضرورت‌ها ایجاب می‌کند که پیش از شکل‌گیری شایعه‌ها و اخبار جعلی نهادهای معتبر علمی و اجرایی نخستین گویندگان خبرها و توصیه‌های پیشگیری، کنترل و درمان باشند، حقیقت را بگویند و اعتبار منبع را در منظومه ارتباطی جامعه بالا ببرند.

آنچه بیش از کرونا جامعه ما را تهدید می‌کند، خطر بی اعتمادی، آشفتگی ذهنی، روانی و اجتماعی و احساس بی پناهی و خودتصمیمی است.

راه رهایی در راست‌گویی است

گفت‌وگوی دکتر هادی خانیکی با روزنامه‌ شهروند | چهارشنبه ۱۴ اسفند ۹۸ | شماره ۱۹۲۷

@HadiKhaniki
از متن گفت‌وگو:

به‌نظر شما برای ترمیم اعتماد از دست‌رفته می‌شود شیوه‌ای از گفت‌وگو را ابداع کرد؟ اگر بله، شرایط آن چه باید باشد؟

به‌لحاظ دینی، یک اصل طلایی داریم که «النجاه فی‌الصدق» یعنی راه رهایی در راستگویی است. به میزانی که احساس شود راست گفته می‌شود و اطلاعات و راهنمایی‌ها از سر حقیقت است و با صداقت از امکانات، فرصت‌ها و تهدیدها گفته می‌شود، به همان میزان هم جلب اعتماد و مشارکت بیشتر خواهد شد. البته نباید انتظار داشت اعتمادی که مدت‌ها لطمات جدی دیده، به یک‌باره و به‌صورت ناگهانی کاملاً ترمیم شود؛ ولی تجربه‌هایی که در همین سال‌های اخیر داریم این است که به دلیل ظرفیت نهفته در جامعه ایرانی، اگر علایم و نشانه‌هایی از تفاهم و گفت‌وگو و پذیرش طرف مقابل نشان داده شود، جامعه هم به میدان می‌آید. راه ترمیم اعتماد، فراهم‌آمدن شرایط گفت‌و‌گوست و معنی گفت‌وگو هم این است که طرفینی در گفت‌وگو وجود دارند که آن طرفین باید به رسمیت شناخته شوند و امکان نظردادن، حرف‌زدن و نقدکردن و حتی اعتراض‌کردن برای آن‌ها وجود داشته باشد تا در عمل حس کنند که در موقعیت برابری قرار دارند. اگر بی‌اعتمادی مسأله امروز ماست، بخشی از آن براساس زیسته‌ها و تجربه‌های شهروندان به وجود آمده است. واهمه و ترسی که وجود دارد، باید چطور تعریف شود؟ چقدر در جامعه ما پدیده‌ها و مسائلی تکذیب شدند و پس از مدتی معلوم شد عین حقیقت بوده‌اند و وجود داشتند؟ در زیسته‌های فردی هریک از ما مصداق‌های پرشماری وجود دارد؛ چون کتمان واقعیت‌ها و حقیقت‌ها وجود داشته است، به همین دلیل هر فرد به تجربه‌های خودش تکیه می‌کند و بدگمان و بی‌اعتماد باقی می‌ماند.

متن کامل:

http://bit.ly/2TjiUF0

بنام خداوند رحمان و رحیم

جناب آقای دکتر حسن روحانی
رئیس جمهور محترم ایران؛

مردم عزیز ایران روزهای سختی را می‌گذرانند. آنهائی که به هر صورت دستشان می‌رسد و توانی دارند، به نحوی امور زندگی خود را می گذرانند و از خود مراقبت نیز می کنند. اما در این میان، بخشهای آسیب پذیری در جامعه هستند که این وضعیت بحرانی را به نحو مضاعفی تجربه می‌کنند. کارگرانی که شغل ثابت و در آمد مشخصی ندارند و بصورت روز مزد، بدون پس انداز و پشتوانه مالی روزگار می گذرانند؛ دستفروشان و همه آنهائی که به امید کسب در آمدی در شب عید برای بقاء خود بوده اند، اکنون دورنمای تیره ای برای خود در روزها و هفته های آتی دارند. به عبارت دیگر، فقر و تنگدستی و محرومیت این روزها با گسترش روز افزون کرونا معنای بسیار آزار دهنده تری پیدا کرده است. نان و جان کسانی که هیچ تقصیری در ایجاد وضعیت پر خطر در این روزهای درد آور ندارند، به طور ناگفتنی در خطر است.پاسخ به این تهدیدات از عهده این بخشهای جامعه خارج است و مستلزم اقدامی عاجل، با به کار گرفتن سازوکارهای حمایتی وگشودن یک چتر حمایتی موقت توسط دولت می باشد. بدیهی است که این کار را نباید فقط به عهده دولت گذاشت و صرفا نظاره کرد؛ به همین دلیل جامعه فرهنگی و دانشگاهی نیز می تواند یاریگر دولت در انجام این امر باشد. لذا، ضمن سپاس از زحمات جامعه پزشکی و پرستاری کشور، امضا کنندگان این نامه پیشنهاد اقدام فوری و ضروری جهت کاهش اینگونه آسیب ها، از طریق اعطای یارانه ویژه به دهک پایین جامعه برای دو ماه آینده، یا اعطای بسته معیشتی ویژه و یا هر اقدام حمایتی سریع الاجرای دیگری را می نماید.
در این ارتباط جامعه فرهنگی و دانشگاهی جهت مشارکت و همکاری اعلام آمادگی می کند.

"جامعه فرهنگی و دانشگاهی کشور"


#پویش_جامعه_فرهنگی_دانشگاهی_کشور #پویش #کارگر #دستفروش #یاری #نوروز۹۹ #کرونا #یارانه #معیشتی #چترحمایتی

اسامی امضاء کنندگان به ترتیب حروف الفبا:

مجتبی امیری، سید علیرضا بهشتی، غلامرضا حیدری، حمیدرضا جلایی پور، محمدرضا جلایی پور، فرید خاتمی، هادی خانیکی، آرمان ذاکری، مهدی سلیمانیه، سارا شریعتی، احسان شریعتی، سید محسن علوی پور، سیمین فصیحی، مسعود فصیحی، جواد غلامرضا کاشی، محمدرضا محمدنژاد، عباس منوچهری، محسن معینی، سید حسین موسوی، محمود مهر محمدی، سعید مدنی، هادی هادی زاده یزدی


#پویش_جامعه_فرهنگی_دانشگاهی_کشور #پویش #کارگر #دستفروش #یاری #نوروز۹۹ #کرونا #یارانه #معیشتی #چترحمایتی

امید هیچ معجزی زِ مرده نیست
زنده باش 🌱

#کرونا_را_شکست_می_دهیم

@HadiKhaniki

 اگر فرصت چشم من بیشتر بود
 اگر می‌توانستم از خاک
 یک دسته لبخند پرپر بچینم
 تو را می‌توانستم ای دور
 از دور
 یک‌ بار دیگر ببینم

قیصر امین‌پور

امروز چهلمین روز درگذشت مادرم، روان‌شاد حاجیه فضه محمدی‌ خانیکی است. او برای من و دیگر فرزندان و وابستگان، با نگاه، لبخند، سکوت و نیایش، همیشه معلم بود و درس‌هایش از زندگی و برای زندگی، در مرگ و با مرگ به پایان نیامد.

او همچنان نقطه پرگار وجودمان است، اما سختی ایام نمی‌گذارد که بر سر خاک پاکش دایره شویم.

به‌ گونه‌ای دیگر که برآمده از ناگزیری‌های اکنون است، به یادش می‌نشینیم؛ با خواندن دعای امام سجاد (ع) در حق والدین و قرائت قرآن تا آن‌جا که بتوانیم، در گردهم‌آیی‌های مجازی خویشان و دوستان، در هر کجا که هستند.

آن‌چه به پیوست آمده است، یادی در همین باب از او و پدر مرحوم‌، حاج اسماعیل خانیکی است.

یادشان زمزمه نیمه‌شب مستان باد
تا نگویند که از یاد فراموشان‌اند

هادی خانیکی
۲۲ اسفند ۹۸

@HadiKhaniki

https://is.gd/ogk4Rp

در فراگیری کرونا از چه بترسیم و از چه نترسیم؟

✍🏻 یادداشت دکتر هادی خانیکی در روزنامه همشهری | ۲۴ اسفند ۹۸ | شماره‌ی ۷۹۰۴


از ما سراغ منزل آسودگی مجو
چون باد، عمر ما به تکاپو گذشته است

صائب

@HadiKhaniki

https://gourl.page.link/KKoC

تجربه‌های جوامع کنونی به‌طور عام و جامعه ایرانی به‌طور خاص، آموخته است که باید با زیستن در «جامعه خطر» - به تعبیر اولریش بک، جامعه‌شناس آلمانی- آشنا بود، در آن توانا شد و از «طبیعت بحرانی» و «جامعه در معرض تهدید» سبک‌های جدید به زیستن را در همه وجوه انسانی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی آموخت. ضرورت‌های «حکمرانی خوب»، «توانمندی جامعه مدنی» و «مسئولیت اجتماعی شهروندان» برآمده از همین واقعیت گریزناپذیر است. افق‌های ناشناخته و ناگشوده مدام در حال پیدایش و گسترش است.

بحران‌های جدید زیستی و اقلیمی و اجتماعی در دور و نزدیک جهان اکنون مشهود و مشهورند؛ پیدایش و گسترش «ویروس کرونا» که در کمتر از چند ماه در عالم از مرحله اپیدمی (همه‌گیری) به پاندمی (عالم‌گیری) رسید و ذهن و روان و زندگی جامعه ایرانی را از روال متعارف به وضعی متفاوت کشاند، از این شمار است. کرونا تنها بر سطوح سخت و فیزیکی ننشسته و فقط مجاری تنفسی شهروندان ما را در معرض تهدید قرار نداده است؛ کرونا به همه لایه‌های معرفت، دانش، نگرش، سنت، آیین و مناسبات فردی و اجتماعی و حاکمیتی وارد شده و پرسش‌ها و روش‌های جدیدی در برابر همه نهاده است.

ویروس کرونا ما را مجبور کرده است که چیزهای نو بیاموزیم و به شیوه‌های نو زندگی کنیم. مسئولیت بزرگ ما در خانه، در اجتماع، در آموزش، در کسب‌وکار و در مدیریت و حکم‌راندن این است که چگونه از «مرزهای زندگی برای همه» حفاظت کنیم.

پرسش‌ها و مسئولیت‌ها در همه‌جا و از سوی همه یکسان فهمیده نمی‌شود و نتیجه آن‌که، به‌سادگی سر از اقدام مشترکی درنمی‌آورد. مسئله کرونا اگرچه ابتدا در حوزه سلامت به‌چشم آمد، اما با شتاب به میدان‌های سیاست، مدیریت، ‌اقتصاد و اجتماع وارد شد. اکنون اپیدمی و پاندمی دیگر رویدادهای اقلیمی و سرزمینی برای کرونا نیستند؛ مرزهای معرفت دینی، آرامش ذهنی و روانی، همبستگی اجتماعی، معیشت و کسب‌وکار، امنیت ملی و مدیریت سیاسی هم به‌صورت همه‌گیر و عالم‌گیری درگیر کرونا شده‌اند. کرونا چه زود برود و چه دیر بماند، «جهان زیستی» دیگر خلق کرده است؛ جهان زیستی که در آن خطراتی دیگر، بایدها و نبایدهایی دیگر و به‌طور خلاصه «ادراکی دیگر» ایجاد شده است. ولی پرسش این است که آیا ادراک مشترکی از «آینده کرونا» در جامعه ما شکل گرفته است؟

حاکمیت، نهادهای مدنی و حتی غالب شهروندان در این روزها به‌درستی از «خطر شیوع کرونا» سخن می‌گویند، اما به‌نظر نمی‌رسد که در عمل، یک مسئله و یک راه‌حل را در آن زمینه دنبال کنند. به زبان دیگر، گویی یک احساس، یک ادراک از کرونا و یک اقدام برای مهار بحران کرونا و وضعیت آینده آن در همه‌جا میدان‌دار نشده است. مشخص نیست که در این میان از چه، باید در کجا و تا چه حد ترسید و از چه چیز نباید ترسید. زمان ارتباطات بحران، شیوه آگاهی‌دادن و سازوکارهای آموزش همگانی و جلب مشارکت شهروندان کجاست؟

ابعاد ناشناخته اما گسترده و درهم‌تنیده بحران کرونا ایجاب می‌کند که اشتراک نظر و همکاری در سه‌ سوی نهادهای مدنی، شهروندان و نهادهای حاکمیتی پیرامون «میزان جدی‌بودن بحران» و در عین حال «توانایی عبور از آن» به‌وجود آید. باید این فهم از مسئله کرونا را به اشتراک گذاشت که کرونا خطر جدید جامعه و جهان ماست اما می‌توان با رویارویی سنجیده و فعالانه و به‌هنگام با آن، افق‌هایی تازه به‌ روی زندگی گشود. به‌گفته نیچه «آنچه تو را نکشد تنها قوی‌ترت می‌کند».

از زاویه ارتباطات، اکنون دو پرسش در این مواجهه پیش ‌روی ماست: نخست اینکه در سه حوزه نهادهای حاکمیتی، جامعه مدنی و عموم شهروندان، در شرایطی که جامعه گرفتار «ضعف سرمایه اجتماعی» از جمله اعتماد، همبستگی اجتماعی و امید به آینده و «ناکارآمدی مرجعیت‌های سیاسی و ارتباطی» است، چگونه می‌توان ادراک از بحران کرونا و شیوه‌های مهار آن را در دو سوی نهادهای رسمی و مردم، به هم نزدیک کرد؟ دوم اینکه در میانه دو راهبرد رایج کنونی یعنی «مدیریت ترس» یا «عادی‌سازی»، چطور می‌توان راهی ترکیبی و معطوف به حساس‌شدن جامعه و مشارکت فعال شهروندان در عبور از بحران برگزید؟ واقعیت آن است که جامعه برای این کار هم نیازمند «امید به آینده» و هم تشنه «صداقت در فهم وضع خویش» است؛ پس برای آنکه بتواند خطر پیش‌ رو را به‌خوبی حس کند و در دفع آن به‌درستی بکوشد، باید نوع امیدوارانه‌ای از کنش عملی مبتنی بر صداقت در سه سطح حاکمیت، جامعه مدنی و شهروندان، سامان بگیرد.

🏛 رئیس کرسی ارتباطات علم و فناوری یونسکو: برای مهار کرونا باید سه ضلعِ «شهروندان، نهادهای مدنی و نهادهای حکم‌رانی» همکاری نزدیک داشته باشند.

@HadiKhaniki
#ماسک_نصب_کن

ماسک؛ پویش مردمی علیه کرونا