در نقد سادهانگاری − گفتوگو با یک اقتصاددان درباره "اقتصاد مقاومتی"
◄ در آستانه #انتخابات ریاستجمهوری #رکود حاکم بر تولید و #بیکاری گسترده مهمترین معضلات اقتصاد ایران قلمداد میشوند و پاسخگویی به این معضلات بزرگترین چالش دولت دوازدهم خواهد بود. رهبر حکومت اسلامی نیز در سخنرانی روز اول فروردین خود در مشهد، اقتصاد را الویت امروز حکومت خواند و با اشاره به رکود تولید و وجود انبوه بیکاران از مسئولان خواست این مشکلات را برطرف کنند. او راه حل را «اقتصاد مقاومتی» با جهتگیری به سوی موسسات کوچک و متوسط تولیدی دانست.
اما اقتصاد مقاومتی چیست، تاکید بر موسسات کوچک و متوسط در اقتصاد ایران عملی است یا نه و آیا به رونق تولید و کاهش بیکاری خواهد انجامید؟
این سوالات را با مرتضی افقه استادیار دانشگاه اهواز در میان گذاشتهایم. او در توضیح پیششرطهای اقتصاد مورد نظر میگوید لازم است هم در ساختارهای اقتصادی و هم غیراقتصادی جامعه تحولاتی رخ دهد و نبود این پیششرطها سبب شده نیل به این هدف چندان آسان نباشد.
او پیشتر در مقالهای در روزنامه «دنیای اقتصاد» یکی از موانع حل مشکل بیکاری را «سادهانگاری» مسئولان در سیاستگذاری و کمتوجهی به پیششرطها دانسته و در توضیح نوشته است: «سالهاست که تنها دلیل مشکلات اجتماعی اقتصادی را کمبود یا نبود سرمایه میدانند و با تلاش زیاد و به انحای مختلف در تلاش برای یافتن منابع مالی داخلی و خارجی هستند تا اینگونه معضلات را بهزعم خود در کوتاهترین مدت حل کنند.»
حال آن که به نوشته افقه، وجود سرمایه شرط لازم است اما کافی نیست. شرط کافی «وجود بسترهای مناسب اجتماعی و فرهنگی و ثبات مدیریتی و تصمیماتی، ثبات قوانین و مقررات است.»
او گفته است: «مروری بر طرحهایی که مدتها در وزارت کار تحت عنوان طرحهای خوداشتغالی از طریق پرداخت وامهای کم و بهزعم خود زودبازده، و نیز طرح عظیم اما شکست خورده بنگاههای زودبازده، گواهی است بر این مدعا که طراحان آنها با سادهانگاشتن مشکل بیکاری، رفع آن را صرفا با تامین سرمایه یافتند و از این طریق منابع انبوهی از بانکها یا دولت را صرف کردند بدون اینکه نتیجه موردنظر را کسب کنند.»
بخشهایی از گفتوگو:
■ زمانه: سال ۹۶ را رهبر حکومت اسلامی «سال اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال» اعلام کرده و از مسئولان خواسته است رکود را برطرف و اشتغال ایجاد کنند. چه راهکارهایی باید برای غلبه بر رکود و ایجاد اشتغال در پیش گرفته شود؟
رتضی افقه: همانگونه که از عنوان پیداست منظور از اقتصاد مقاومتی نیل به سطحی از پیشرفت اقتصادی اجتماعی است که اگر کشور در شرایطی قرار گرفت که به هر دلیلی (جنگ، محاصره اقتصادی، تحریم) نتواند کالاهای مورد نیاز خود را از کشورهای دیگر تأمین کند و یا با حوادث طبیعی (سیل، زلزله، خشکسالی ...) مواجه شد کمترین آسیب به معیشت و رفاه مردم وارد گردد. اگر این تعریف را بپذیریم، باید گفت که کشور زمانی به این مرحله وارد می شود که بتواند (تاکید می کنم: بتواند) با اتکاء به نیروهای انسانی خود و منابع مالی و طبیعی موجود در کشور، تمام یا اغلب کالاها و خدمات مورد نیاز خود را تولید کند. تأکید میکنم که منظور از این تعریف، آن نیست که کشور در شرایط عادی همهی کالاها و خدمات مورد نیاز را در داخل تولید کند بلکه منظور از اقتصاد مقاومتی با تعریف فوق، نیل به توانائی بالقوهی تولید است؛ بدون تردید مادامی که شرایط سیاسیاقتصادی کشور عادی است نیازی به تولید همهی کالاها در داخل نیست و برخی از کالاهای مورد نیاز که تولیدشان در داخل دارای مزیت نسبی نیست از خارج کشور تأمین میشوند ولی در صورتی که با تحریم یا جنگ مواجه شد با اتکاء به نیروهای انسانی و منابع طبیعی خود به تولید کالاها و خدمات مورد نیاز خود اقدام میکند.
اما نیل به چنین سطحی از پیشرفت زمانبر و مستلزم تحولات فکری، اجتماعی و اقتصادی گستردهای است. در واقع هم در ساختارهای اقتصادی و هم غیراقتصادی جامعه باید تحولاتی توسعهای رخ دهد. به نظر میرسد عوامل اقتصادی لازم برای نیل به اقتصاد مقاومتی از جمله نیروهای انسانی مناسب در همهی سطوح (متخصص و تحصیلکرده، ماهر، نیمه ماهر و ساده)، و منابع طبیعی فراوان در کشور به اندازه کافی وجود دارد. آنچه که باعث شده تا کنون اقتصاد کشور آسیبپذیر و در حال توسعه باقی بماند نبود پیش نیازهای غیراقتصادی (ثبات سیاسی در داخل و خارج، وجود بسترهای اجتماعی-فرهنگی مناسب که در آن تولید و اشتغال و در مجموع نیازهای مادی و معنوی مردم ارزش محسوب شوند) است. در نبود بسترهای توسعهای مناسب، سرمایه گذاریهای اقتصادی و بنابراین تولید و اشتغال زمینهی گسترش نمییابند. نتیجه آنکه با وجود نیروی انسانی شایسته و منابع طبیعی کافی، رشد اقتصادی کشور و بنابراین نیازهای رفاهیمعیشتی مردم با مشکل مواجه گردیده است. » ادامه در پست بعدی
◄ در آستانه #انتخابات ریاستجمهوری #رکود حاکم بر تولید و #بیکاری گسترده مهمترین معضلات اقتصاد ایران قلمداد میشوند و پاسخگویی به این معضلات بزرگترین چالش دولت دوازدهم خواهد بود. رهبر حکومت اسلامی نیز در سخنرانی روز اول فروردین خود در مشهد، اقتصاد را الویت امروز حکومت خواند و با اشاره به رکود تولید و وجود انبوه بیکاران از مسئولان خواست این مشکلات را برطرف کنند. او راه حل را «اقتصاد مقاومتی» با جهتگیری به سوی موسسات کوچک و متوسط تولیدی دانست.
اما اقتصاد مقاومتی چیست، تاکید بر موسسات کوچک و متوسط در اقتصاد ایران عملی است یا نه و آیا به رونق تولید و کاهش بیکاری خواهد انجامید؟
این سوالات را با مرتضی افقه استادیار دانشگاه اهواز در میان گذاشتهایم. او در توضیح پیششرطهای اقتصاد مورد نظر میگوید لازم است هم در ساختارهای اقتصادی و هم غیراقتصادی جامعه تحولاتی رخ دهد و نبود این پیششرطها سبب شده نیل به این هدف چندان آسان نباشد.
او پیشتر در مقالهای در روزنامه «دنیای اقتصاد» یکی از موانع حل مشکل بیکاری را «سادهانگاری» مسئولان در سیاستگذاری و کمتوجهی به پیششرطها دانسته و در توضیح نوشته است: «سالهاست که تنها دلیل مشکلات اجتماعی اقتصادی را کمبود یا نبود سرمایه میدانند و با تلاش زیاد و به انحای مختلف در تلاش برای یافتن منابع مالی داخلی و خارجی هستند تا اینگونه معضلات را بهزعم خود در کوتاهترین مدت حل کنند.»
حال آن که به نوشته افقه، وجود سرمایه شرط لازم است اما کافی نیست. شرط کافی «وجود بسترهای مناسب اجتماعی و فرهنگی و ثبات مدیریتی و تصمیماتی، ثبات قوانین و مقررات است.»
او گفته است: «مروری بر طرحهایی که مدتها در وزارت کار تحت عنوان طرحهای خوداشتغالی از طریق پرداخت وامهای کم و بهزعم خود زودبازده، و نیز طرح عظیم اما شکست خورده بنگاههای زودبازده، گواهی است بر این مدعا که طراحان آنها با سادهانگاشتن مشکل بیکاری، رفع آن را صرفا با تامین سرمایه یافتند و از این طریق منابع انبوهی از بانکها یا دولت را صرف کردند بدون اینکه نتیجه موردنظر را کسب کنند.»
بخشهایی از گفتوگو:
■ زمانه: سال ۹۶ را رهبر حکومت اسلامی «سال اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال» اعلام کرده و از مسئولان خواسته است رکود را برطرف و اشتغال ایجاد کنند. چه راهکارهایی باید برای غلبه بر رکود و ایجاد اشتغال در پیش گرفته شود؟
رتضی افقه: همانگونه که از عنوان پیداست منظور از اقتصاد مقاومتی نیل به سطحی از پیشرفت اقتصادی اجتماعی است که اگر کشور در شرایطی قرار گرفت که به هر دلیلی (جنگ، محاصره اقتصادی، تحریم) نتواند کالاهای مورد نیاز خود را از کشورهای دیگر تأمین کند و یا با حوادث طبیعی (سیل، زلزله، خشکسالی ...) مواجه شد کمترین آسیب به معیشت و رفاه مردم وارد گردد. اگر این تعریف را بپذیریم، باید گفت که کشور زمانی به این مرحله وارد می شود که بتواند (تاکید می کنم: بتواند) با اتکاء به نیروهای انسانی خود و منابع مالی و طبیعی موجود در کشور، تمام یا اغلب کالاها و خدمات مورد نیاز خود را تولید کند. تأکید میکنم که منظور از این تعریف، آن نیست که کشور در شرایط عادی همهی کالاها و خدمات مورد نیاز را در داخل تولید کند بلکه منظور از اقتصاد مقاومتی با تعریف فوق، نیل به توانائی بالقوهی تولید است؛ بدون تردید مادامی که شرایط سیاسیاقتصادی کشور عادی است نیازی به تولید همهی کالاها در داخل نیست و برخی از کالاهای مورد نیاز که تولیدشان در داخل دارای مزیت نسبی نیست از خارج کشور تأمین میشوند ولی در صورتی که با تحریم یا جنگ مواجه شد با اتکاء به نیروهای انسانی و منابع طبیعی خود به تولید کالاها و خدمات مورد نیاز خود اقدام میکند.
اما نیل به چنین سطحی از پیشرفت زمانبر و مستلزم تحولات فکری، اجتماعی و اقتصادی گستردهای است. در واقع هم در ساختارهای اقتصادی و هم غیراقتصادی جامعه باید تحولاتی توسعهای رخ دهد. به نظر میرسد عوامل اقتصادی لازم برای نیل به اقتصاد مقاومتی از جمله نیروهای انسانی مناسب در همهی سطوح (متخصص و تحصیلکرده، ماهر، نیمه ماهر و ساده)، و منابع طبیعی فراوان در کشور به اندازه کافی وجود دارد. آنچه که باعث شده تا کنون اقتصاد کشور آسیبپذیر و در حال توسعه باقی بماند نبود پیش نیازهای غیراقتصادی (ثبات سیاسی در داخل و خارج، وجود بسترهای اجتماعی-فرهنگی مناسب که در آن تولید و اشتغال و در مجموع نیازهای مادی و معنوی مردم ارزش محسوب شوند) است. در نبود بسترهای توسعهای مناسب، سرمایه گذاریهای اقتصادی و بنابراین تولید و اشتغال زمینهی گسترش نمییابند. نتیجه آنکه با وجود نیروی انسانی شایسته و منابع طبیعی کافی، رشد اقتصادی کشور و بنابراین نیازهای رفاهیمعیشتی مردم با مشکل مواجه گردیده است. » ادامه در پست بعدی
Radio Zamaneh
Photo
روحانی: در بدترین شرایط برای نیازهای ضروری مشکلی نداریم، نباید سیاهنمایی کرد
🔗 https://t.me/iv?url=https://www.radiozamaneh.com/400953&rhash=eec6b76cb50965
در حالیکه #بازاریان ایران روز گذشته در اعتراض به #رکود_اقتصادی دست به تظاهرات گستردهای زدند، #حسن_روحانی وضع اقتصادی کشور را چندان بد نمیداند. او میگوید کالاهای اساسی وجود دارد و برای زندگی عادی مردم #ارز رسمی کشور کافی است. روحانی از «تهمت و افترا» و «سیاهنمایی» در شرایط کنونی انتقاد کرد و گفت مشکلات را «دشمنان» عمده میکنند.
🌎 https://www.radiozamaneh.com/400953
🔴در انتهای این پست با لمس دکمه instant view در تلفنهمراه و یا تبلت خود این مقاله را به صورت کامل مطالعه کنید🔴
🔗 https://t.me/iv?url=https://www.radiozamaneh.com/400953&rhash=eec6b76cb50965
در حالیکه #بازاریان ایران روز گذشته در اعتراض به #رکود_اقتصادی دست به تظاهرات گستردهای زدند، #حسن_روحانی وضع اقتصادی کشور را چندان بد نمیداند. او میگوید کالاهای اساسی وجود دارد و برای زندگی عادی مردم #ارز رسمی کشور کافی است. روحانی از «تهمت و افترا» و «سیاهنمایی» در شرایط کنونی انتقاد کرد و گفت مشکلات را «دشمنان» عمده میکنند.
🌎 https://www.radiozamaneh.com/400953
🔴در انتهای این پست با لمس دکمه instant view در تلفنهمراه و یا تبلت خود این مقاله را به صورت کامل مطالعه کنید🔴
رادیو زمانه
روحانی: در بدترین شرایط برای نیازهای ضروری مشکلی نداریم، نباید سیاهنمایی کرد
یک روز پس از اعتراضات گسترده بازار و دخالت نیروهای امنیتی در آن، رئیسجمهور ایران میگوید کشور مشکل خاص اقتصادی ندارد و نگرانیها و «سیاهنماییها» را «دشمن» ایجاد میکنند.
Radio Zamaneh
Photo
صدیف بدری، نماینده اردبیل و سخنگوی #کمیسیون_عمران_مجلس یکشنبه ۹ مرداد به خبرگزاری «تسنیم»، وابسته به سپاه پاسداران از افزایش #قیمت_مسکن خبر داد: «متاسفانه هماکنون شاهد افزایش ۶۰ درصدی نرخ مسکن در برخی مناطق کشور هستیم که این موضوع با عدم توانایی مردم در خرید سبب ایجاد #رکود در بازار و بروز بسیاری از مشکلات شده است.» او گفت که قیمت مصالح خام ساختمانی در ماههای اخیر نیز افزایش یافته و این موضوع گرانی مسکن را تثبیت خواهد کرد. یکشنبه نیز محمد آزاد، رئیس اتحادیه فروشندگان آهن از افزایش قیمت ۲۰ درصدی این کالای ساخت داخل خبر داد. بدری گفته است که ارائه تسهیلات نیز مشکل رکود بازار و گرانی مسکن را حل نخواهد کرد و دولت باید به دنبال ارائه برنامه دیگری باشد. پس از خروج آمریکا از توافق هستهای با ایران (برجام) اقتصاد ایران دچار بحران شده است و نرخ تورم افزایش یافته. مقامهای جمهوری اسلامی شرایط کنونی را وضعیت جنگ اقتصادی اعلام کردهاند. بر اساس دادههای مرکز آمار ایران، نرخ تورم شهری «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» تیرماه به ۸ درصد رسید که نسبت به ماه پیش از آن ۰,۶ درصد افزایش نشان میدهد. برخی کارشناسان نرخ تورم را بیش از این ارزیابی کردهاند. استیو هانکه، استاد اقتصاد دانشگاه جان هاپکینز چندی پیش در توئیتر خود نرخ تورم ایران در ابتدای ژوئن / اواسط خرداد امسال را ۷۸,۵۵ درصد تخمین زد؛ یعنی ۱۰ برابر نرخ اعلامشده آن به صورت رسمی.
@RadioZamaneh رادیو زمانه
@RadioZamaneh رادیو زمانه
Radio Zamaneh
Photo
در ادامه اعتراض بازاریان به #رکود و #گرانی، بخشی از #بازار_کفش تهران یکشنبه ۲۱ مرداد برای دومین روز پیاپی تعطیل شد. در ویدئوهای منتشر شده در شبکههای اجتماعی معترضان شعار میدهند: «مرگ بر گرانی» و «مرگ بر دیکتاتور». همزمان با این اقدام بازاریان، حضور ماموران امنیتی و لباس شخصی در بازار «گسترده» گزارش میشود. بازار کفاشان تهران روز شنبه نیز در اعتراض به وضعیت اقتصادی تعطیل شد.
@RadioZamaneh رادیو زمانه
@RadioZamaneh رادیو زمانه
Radio Zamaneh
Photo
#اعتراضات- از میان آنها: رونمایی از سرود کارگران نیشکر هفتتپه
🔗 https://t.me/iv?url=https://www.radiozamaneh.com/409536&rhash=eec6b76cb50965
از میان #اعتراضات دوشنبه پنجم شهریور: در دهمین روز #اعتصاب کارگران #نیشکر_هفتتپه #سرودـکارگران رونمایی شد، در دهمین روز #اعتصاب در #فولاد_اهواز گروهی از کارگران به #دادگاه احضار شدند، در اثر #رکود_تولید در کارخانههای #فرش_ماشینی_کاشان، #آران و #بیدگل بخشی از کارگران #بیکار شدند، #رانندگان_تاکسی #خرمآباد در اعتراض به وضع بد معیشتی خود دست از کار کشیدند. #کارکنان_بیمارستان_خمینی_کرج برای پنجمین روز تجمع اعتراضی برپا کردند، #مدرسان_حقالتدریسی #دانشگاههای_مازندران ز
🌎 https://www.radiozamaneh.com/409536
🔴در انتهای این پست با لمس دکمه instant view در تلفنهمراه و یا تبلت خود این مقاله را به صورت کامل مطالعه کنید🔴
🔗 https://t.me/iv?url=https://www.radiozamaneh.com/409536&rhash=eec6b76cb50965
از میان #اعتراضات دوشنبه پنجم شهریور: در دهمین روز #اعتصاب کارگران #نیشکر_هفتتپه #سرودـکارگران رونمایی شد، در دهمین روز #اعتصاب در #فولاد_اهواز گروهی از کارگران به #دادگاه احضار شدند، در اثر #رکود_تولید در کارخانههای #فرش_ماشینی_کاشان، #آران و #بیدگل بخشی از کارگران #بیکار شدند، #رانندگان_تاکسی #خرمآباد در اعتراض به وضع بد معیشتی خود دست از کار کشیدند. #کارکنان_بیمارستان_خمینی_کرج برای پنجمین روز تجمع اعتراضی برپا کردند، #مدرسان_حقالتدریسی #دانشگاههای_مازندران ز
🌎 https://www.radiozamaneh.com/409536
🔴در انتهای این پست با لمس دکمه instant view در تلفنهمراه و یا تبلت خود این مقاله را به صورت کامل مطالعه کنید🔴
رادیو زمانه
#اعتراضات- از میان آنها: رونمایی از سرود کارگران نیشکر هفتتپه
علاوه بر این، احضار عدهای از کارگران معترض فولاد اهواز به دادگاه و اعتراض رانندگان تاکسی خرمآباد خبرساز بود.
Radio Zamaneh
Photo
نرخ تورم ترکیه بالاخره در هم شکست
🔗 https://t.me/iv?url=https://www.radiozamaneh.com/422625&rhash=eec6b76cb50965
در سال جاری #نرخ_تورم_ترکیه به بالاترین میزان خود در ۱۵ سال گذشته رسیده بود. #اردوغان در جنگ با تورم بیسابقه، #مالیات بر کالاهای مصرفکننده را کاهش داد. با این حال کارشناسان میگویندکاهش نرخ تورم و کاهش رشد اقتصادی هر دو نشان میدهد که #ترکیه دچار #رکود_اقتصادی شده است
🌎 https://www.radiozamaneh.com/422625
🔴در انتهای این پست با لمس دکمه instant view در تلفنهمراه و یا تبلت خود این مقاله را به صورت کامل مطالعه کنید🔴
🔗 https://t.me/iv?url=https://www.radiozamaneh.com/422625&rhash=eec6b76cb50965
در سال جاری #نرخ_تورم_ترکیه به بالاترین میزان خود در ۱۵ سال گذشته رسیده بود. #اردوغان در جنگ با تورم بیسابقه، #مالیات بر کالاهای مصرفکننده را کاهش داد. با این حال کارشناسان میگویندکاهش نرخ تورم و کاهش رشد اقتصادی هر دو نشان میدهد که #ترکیه دچار #رکود_اقتصادی شده است
🌎 https://www.radiozamaneh.com/422625
🔴در انتهای این پست با لمس دکمه instant view در تلفنهمراه و یا تبلت خود این مقاله را به صورت کامل مطالعه کنید🔴
رادیو زمانه
نرخ تورم ترکیه بالاخره در هم شکست
اردوغان در جنگ با تورم بیسابقه، مالیات بر اقلام مصرفی را کاهش داد. با این حال اقتصاد ترکیه به طور رسمی وارد دوران رکود شده
Radio Zamaneh
Photo
به گزارش همشهری آنلاین در جریان معاملات امروز بازار سرمایه ایران، شاخص بورس با ثبت رشد بیش از ۲۳ هزار واحدی از ارتفاع یک میلیون واحد گذر کرد.این در حالی است که تا لحظه تنظیم این خبر، بیش از یک میلیارد و ۶۸۴ میلیون سهم و حق تقدم نیز بهارزشی بالغ بر دو هزار و ۵۶۸ میلیارد تومان در ۲۶۴هزار نوبت توسط معاملهگران دست معامله است. بیشترین اثر مثبت بر صعود و رکوردشکنی شاخص بورس را شرکتهای فولاد مبارکه اصفهان، ملی صنایع مس ایران و صنایع پتروشیمی خلیج فارس داشتهاند. در بازارهای فرابورس نیز تاکنون با ثبت دادوستد ۵۲۰ میلیون ورقه بهارزش بیش از ۸۵۱ میلیارد تومان در ۱۱۹هزار نوبت، شاخص فرابورس رشد ۱۷۶ واحدی را تجربه کرده و در ارتفاع ۱۱ هزار و ۳۲۶ واحد قرار گرفته است. شاخص بورس تهران بیش از دو ماه است که در مسیر صعودی قرار دارد و هر روز رکورد تازهای به جا گذاشته است. دولت از این وضعیت استقبال کرده و با عرضه سهام صندوقهای سرمایهگذاری و بانکها با تخفیف ویژه به دنبال تحریک آنچه که نقدینگیهای سرگردان مردمی میخواند به تالار بورس است. کارشناسان اقتصادی و برخی نمایندگان مجلس اما نسبت به پیامدهای رشد یکباره بورس، در شرایطی که اقتصاد ایران با #رکود روبرو است، دولت از تامین درآمد نفتی و مالیاتی پیشبینی شده و تخصیص بودجه ناتوان است و شیوع #کرونا وقوع #بحران_اقتصادی را محتملتر از قبل کرده است، هشدار میدهند.
@RadioZamaneh رادیو زمانه
@RadioZamaneh رادیو زمانه