📃 سالمرگِ ایدئولوگِ فاجعه‌ساز!

❃ امروز ۲۹ خرداد، سالروز مرگ علی شریعتی، ایدئولوگ میان‌مایه‌ی انقلاب اسلامی است. وی نه جامعه‌شناسی خواند و نه هیچ‌گاه شاگرد ژرژ گورویچ بوده است. سال‌ها پیش نراقی نقل می‌کرد که از گورویچ پرسیده است شاگردی به نام شریعتی داشته است؟ که ایشان انکار می‌کنند. ولی ذهن اسطوره‌ساز، افسانه‌های بسیاری درباره‌ی تحصیلات آکادمیک شریعتی ساخت!

❃ به‌جرأت می‌توان گفت در هیچ‌کدام از زمینه‌هایی که سخن می‌گفت سواد آن‌چنانی نداشت. نه فقه، نه تاریخ، نه جامعه‌شناسی. دکتر آجودانی نقل می‌کند: از دکتر زرین‌کوب خواهش کرده است جوابیه‌ای به سخنان شریعتی بنویسد که دکتر زرین‌کوب گفته بود: دست‌نوشته‌های انشاگونه و بچه‌گانه‌ی این آقا ارزش جواب دادن ندارد.

❃ او مخلوطی بود به نسبت‌های دلخواه از هرآنچه به نظرش جالب می‌رسد: کنفوسیوس، سقراط، لوتر، چه گوارا، کامو، اسلام واقعی، اسلام تخیّلی، کمونیسم موجود، سوسیالیسم تخیلی، مبارزات ضداستعماری در کشورهای شمال افریقا و البته دموکراسیِ لیبرال کشورهای اروپای غربی. شیوه‌ی کار او برای تهیه‌ی این معجونِ غریب، تازگی نداشت و در همان زمان کسانی نسخه کار را بلد بودند و به‌طرز حیرت‌آوری ساده بود، چنان ساده که شاید برخی خوانندگان بالای هجده سال متن سخنرانی‌های او حیرت کنند چرا تاکنون شخصاً دست به تهیه‌ی چنین معجونی نزده‌اند، شریعتی از صدر اسلام شروع می‌کرد امّا ناگهان با چرخشی پرهیجان به اروپای غربی قرن ۲۰ام می‌جهید و در محله‌ی کارتیه لاتن پاریس و دانشگاه سوربن فرود می‌آمد: ابوذر نخستین سوسیالیست جهان بود؛ سوسیالیسم چیست؟ سوسیالیسم همان حرفی است که حزب‌های مترقّی در فرانسه امروز می‌زنند.

❃ پرتاب شدن از صدر اسلام به اروپای توسعه‌یافته‌یِ پس از جنگ جهانی دوم عصاره‌ی تاریخ به روایت شریعتی است. ضربه‌گیر این جهش و چسبِ پیونددهنده این دنیاهای سخت ناهمگن، مقداری تقابل مانوی و صفات متضاد در حیطه‌ی روانشناسی فردی و ادبیات است؛ آدم‌های خوب در برابر آدم‌های بد، آگاهان در برابر جهّال، بزرگوارها در برابر فرومایه‌ها؛ شریف‌ها در برابر شریرها. وقتی اسم آدم خوب را ابوذر سوسیالیست بگذاریم و آدم‌ها بد را قاسطین و مارقین بنامیم با موقعیت شبیه کمدی‌های سینمای صامت روبه‌روییم: آدم‌های خوب لباس سفید و آدم‌های بد لباس سیاه به تن دارند تا کار تشخیص شخصیت‌ها برای تماشاچی ساده شود. این روش می‌تواند روشی برای نمایش‌نامه‌نویسی در قالب‌های ابتدایی باشد، امّا از نظر تحلیل تاریخی خدمت چندانی نمی‌کند.

❃ برای محک‌زدن به استدلال و نشان‌دادن استحکام روش کارش شاید یک مورد مناقشه‌برانگیز از همه گویاتر باشد. آیت‌الله محمدهادی میلانی را با ژرژ گورویچ، جامعه‌شناس فرانسوی و استاد خودش در پاریس، مقایسه می‌کند و نتیجه می‌گیرد دومی از اولی به مراتب به تشیع نزدیک‌تر است. قابل پیش‌بینی است که چنین قیاس و چنین نتیجه‌ای نه تنها بحث برانگیزد، بلکه اسباب خشم و پرخاش شود. در سطحی عقلی و دور از احساسات، آیت‌الله مشهدی را می‌توان با اسقفی فرانسوی مقایسه کرد. در چنین قیاسی اولی از دومی کم نمی‌آورد، کار هر دو تن حفظ سنّت‌ها، تفسیر متن‌هایی که به آن‌ها به ارث رسیده و دفاع از وضع موجود است. خوب که نگاه کنیم شریعتی نظر می‌دهد حاشا آنچه با چشم خودتان می‌بینید تجلّی اسلام ناب باشد، عصاره‌ی آن نوع اسلام در واقع همان حرفی است که در دانشگاه سوربن و کلاً در محافل روشنفکران تک‌رو پاریس می‌زنند، نه آنچه آیت‌الله میلانی می‌گوید.
این ادعا که وضع پیرامون ما اسلام نیست، بلکه وضع موجود در دوردست‌های اروپا اسلام است، فقط جعل و سفسطه نیست، نیرنگ آشکار و اغفال نوجوانان است.
#شریعتی #مارکسیسم_اسلامی
#روشنفکرنمایی #سوسیالیسم_اسلامی
#امت‌گرایی #امت‌گرایی_مارکسیستی

نسل ماسوخت اماهوشیارباشیدفرزندانمان دردام شیرین سخنیِ آخوندهای کراواتی نیفتند
#جاویدشاه
رشته‌توییت از سرباز پهلوی 💙 👑

@TwitterMamnoe