❞ و یا شاید این توبه‌اش توبه‌ای سطحی و بی‌ریشه باشد که خودش هم بی‌خبر است؛ به مانند توبۀ ورشکستگان، یا توبۀ کسانی که به حیثیت و آبروی خود می‌اندیشند، یا توبه‌ای که از سر ترس و به خاطر حفظ موقعیت اجتماعی است، یا توبه‌ای که از روی ترس از رسوایی و یا برای آسودگی خاطر صورت می‌گیرد. گاه کسی توبه می‌کند تا از سختی کار و تلاش برای کسب درآمد رها شود، یا برای حفظ مال و منصب و آبروی خویش، و یا به سبب ضعف انگیزۀ گناه در دلش و فرونشستن آتش شهوت، یا برای دوری از معصیت و آنچه در پی آن از علم و روزی طلب می‌کند، و امثال این علت‌هایی که موجب می‌شود توبه به خاطر ترس از الله و دوری از او و محروم شدن از دیدن او در آخرت، نباشد. این توبه رنگی دارد، و توبۀ کسانی که دارای علت است نیز رنگ دیگری دارد!

اخلاص آنست که کرام الکاتبین نتواند (گناهی از سالک) نوشت و شیطان آنرا (اعمال نیک) تباه نتواند کرد و آدمی بر وی مطلع نتواند شد

هیچ چیز را مانند تنهایی برای طلب اخلاص قوی‌تر نیافته‌ام؛ زیرا اگر انسان خلوت گزیند جز الله کسی را نمی‌بیند و چون جز الله نبیند تنها خَشیَت الله را پیشه خواهد ساخت و کسی که خلوت را دوست بدارد به ستون اخلاص چنگ زده و رکنی بزرگ از ارکان راستی را محکم گرفته است.

ترس از قبول نشدن کار، سخت‌تر از خود کار است.

عَنْ خَبَّابِ بْنِ الأرَتِّ، رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«كَانَ الرَّجُلُ قَبْلَكُمْ يُؤْخَذُ، فَيُحْفَرُ لَهُ فِي الأَرْضِ، فَيُجْعَلُ فِيهِ، فَيُجَاءُ بِالمِنْشَارِ فَيُوضَعُ عَلَى رَأْسِهِ، فَيُشَقُّ بِاثْنَتَيْنِ، مَا يَصُدُّهُ ذَلِكَ عَنْ دِينِهِ، وَيُمَشَّطُ بِأَمْشَاطِ الحَدِيدِ مَا دُونَ لَحْمِهِ مِنْ عَظْمٍ أَوْ عَصَبٍ، مَا يَصُدُّهُ ذَلِكَ عَنْ دِينِهِ، وَاللَّهِ لَيُتِمَّنَّ اللَّهُ هَذَا الأَمْرَ، حَتَّى يَسِيرَ الرَّاكِبُ مِنْ صَنْعَاءَ إِلَى حَضْرَمَوْتَ، لَا يَخَافُ إِلَّا اللَّهَ، وَالذِّئْبَ عَلَى غَنَمِهِ، وَلَكِنَّكُمْ تَسْتَعْجِلُونَ».