كُلُّ نَفۡسٖ ذَآئِقَةُ ٱلۡمَوۡتِۗ وَنَبۡلُوكُم بِٱلشَّرِّ وَٱلۡخَيۡرِ فِتۡنَةٗۖ وَإِلَيۡنَا تُرۡجَعُونَ ﴿۳۵﴾
هر كسى طعمِ مرگ را مى‌چشد. و شما را به خير و شر مى‌آزماييم. و همه به نزدِ ما بازمى‌گرديد

وَنَضَعُ ٱلۡمَوَٰزِينَ ٱلۡقِسۡطَ لِيَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ فَلَا تُظۡلَمُ نَفۡسٞ شَيۡـٔٗاۖ وَإِن كَانَ مِثۡقَالَ حَبَّةٖ مِّنۡ خَرۡدَلٍ أَتَيۡنَا بِهَاۗ وَكَفَىٰ بِنَا حَٰسِبِينَ ﴿الأنبياء-۴۷﴾
روزِ قيامت ترازوهاى عدل را تعبيه مى‌كنيم، و به هيچ كس ستم نمى‌شود. اگر عملى به سنگينىِ يك خردل هم باشد به حسابش مى‌آوريم، كه ما حساب‌كردن را بسنده‌ايم.

لَا يُكَلِّفُ ٱللَّهُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَاۚ {البقرة-٢٨٦}
خداوند به هیچ‌کسی بیش از اندازه‌‌ی توانش، تکلیف نمی‌دهد.

1- مواردی از رنج‌های شدید وجود دارد که یک موجود قادر مطلق و عالم مطلق بدون از دست دادن هیچ خیر برتری یا تجویز هیچ شر برابر یا بدتری، می‌توانست مانع آن‌ها بشود.
2. یک موجود عالم مطلق و کاملاً خیر می‌توانست مانع هر رنج شدیدی شود؛ فقط زمانی نمی‌توانست این کار را انجام دهد که خیر برتری را از دست می‌داد یا شر برابر یا بدتری را موجب می‌شد.
3. پس یک موجود قادر مطلق، عالم مطلق و کاملاً خیر وجود ندارد. [1]

آهوی بیچاره‌ای که در آتش‌سوزیِ جنگل گرفتار شده و پیش از مردن، روزها متحمّل درد شدید می‌شود.

براساس موقعیت مشخّص S، شخص H فقط زمانی می‌تواند ادّعا کند «به نظر می‌رسد P» که برای او معقول باشد که با استفاده از قوای شناختی‌اش، به این باور برسد که اگر P چنین نبود، موقعیت S احتمالاً متفاوت از آن‌چه که وی تشخیص داده، می‌بوده است‌. [4]

(هیچ‌ کس دل و نیّت خود را پنهان نکرده مگر آن‌که خداوند -نیت و دلش را- بر پهنای صورتش و ناهنجاری‌های زبانش ظاهر کرده است، خداوند عزوجل می‌فرماید: ﴿ولتعرفنهم في لحن القول﴾).

وقتی می‌گویم «این خوب است» یا «این بد است» منظورم این نیست من تجربه‌ی میل یا بیزاری دارم، یا احساسِ دوست‌داشتن یا خشم می‌کنم. این‌ تجربه‌های ذهنی هم ممکن است باشند، امّا قضاوت (-ِاخلاقی)، به حالتِ ذهنی یا شخصی اشاره ندارد. بلکه به وجودِ یک ارزشِ واقعی در موقعیّت اشاره می‌کند. در این عینیّت چه چیز پنهان است؟ به وضوح، در وهله‌ی اوّل به استقلالِ موضوعِ داوری اشاره دارد. اگر من ادّعا کنم: «این خوب است»، این نه تنها برای من، بلکه برای همه معتبر است. اگر بگویم: «این خوب است» و شخصِ دیگری با اشاره به همان وضعیّت بگوید: «این خوب نیست» یکی از ما باید اشتباه کرده باشیم... اعتبارِ یک قضاوتِ اخلاقی به شخصی که توسّطِ او قضاوت می‌شود بستگی ندارد. [١]

چون x مستقلاً خوب است، خدا به آن فرمان داده، یا چون خدا به آن فرمان داده، x خوب شده است؟

1. یا باور دارند خوبی یا بدیِ یک چیز، مستقل از خداست، که دراین‌صورت برای باور به عینیّتِ اخلاقی نیاز به خدا نداریم.
2. یا معتقدند یک چیز مستقلاً خوب یا بد نیست، بلکه خدا خوبی‌یا‌بدی‌اش را مقرّر کرده که دراین‌صورت اصلاً اخلاق عینی نیست؛ چون هر چه خدا دلش خواسته آن را تعیین کرده است!

گزینه‌ی سوم نیز وجود دارد: وجودِ خدای دارای ثباتِ اخلاقی که در کتبِ آسمانی آمده است، ذاتِ متعالی که نظرِ خویش را به‌طورِ دل‌خواه در موردِ خیر بودنِ ترحّم و شر بودنِ بداخلاقیِ جنسی تغییر نمی‌دهد. این‌گونه خدا همیشه به خوبی فرمان می‌دهد، زیرا ماهیّت و ذاتِ او خوب است. [۱]

هر کس نیت خیر داشته باشد و بر حسب توانش به آن عمل کند و از اتمام آن عمل عاجز شود، اجر کامل آن برایش نوشته خواهد شد.

این عبارت در سیاقِ هستی‌شناسیِ لایب‌نیتس، که در آن‌جا حقایقِ ضروری حاکی از واقعیاتِ مربوط به ماهیات و روابطِ میانِ آن‌ها هستند یا از آن‌ها استنتاج می‌شوند، به این معناست که حقایقِ ازلی (مثل حقایقی که ماهیتِ عدالت به آن‌ها وابسته است) نهایتاً حاکی از واقعیاتِ مربوط به ذاتِ خدا هستند. بنابراین، استقلالِ حقایقِ ازلی از اراده‌ی خدا مستلزمِ استقلال از خدا -حتّی استقلالِ منطقی- نخواهد بود، زیرا اساسی‌ترین حقایقِ ازلی نیز نهایتاً از ماهیتِ خدا منتج می‌شوند.

1. خوبی‌ و بدی مستقل از اراده‌ی خدا هستند.

2. خوبی و بدی براساسِ اراده‌ی خدا شکل گرفته‌اند

1. Human systems of moral, evaluative judgments are “thoroughly saturated with evolutionary influence” because natural selection has shaped human psychological dispositions.
2. Natural selection selected for those moral, evaluative judgments according to biological fitness (rather than tracking moral truths of the realist kind).
3. If human moral beliefs, shaped by evolution, align with moral truths, then this would be sheer coincidence.
4. We are not justified in thinking such a coincidence has occurred.
5. So, we cannot justifiably believe that our moral beliefs accurately represent independent moral truths.
6. So, realism must invariably give way to moral skepticism [۱]

ترجمه:
1. سیستم‌های قضاوت‌های اخلاقی و ارزیابیِ انسان به‌طورِ کامل تحتِ تأثیرِ تکامل قرار دارند، زیرا انتخابِ طبیعیْ تمایلاتِ روانیِ انسان را شکل داده است.
2. انتخابِ طبیعی آن قضاوت‌های اخلاقی و ارزیابی را بر اساسِ تناسبِ بیولوژیکی انتخاب کرده است (نه بر اساسِ پیگیریِ حقیقت‌های اخلاقی از نوعِ واقع‌گرایانه).
3. اگر باورهایِ اخلاقیِ انسانی که تحتِ تأثیرِ تکامل شکل گرفته‌اند با حقیقت‌های اخلاقی هم‌راستا باشند، این تنها یک تصادف خواهد بود.
4. ما توجیهی برای فکر کردن به وقوعِ چنین تصادفی نداریم.
5. بنابراین، ما نمی‌توانیم به‌طور موجّه باور داشته باشیم که باورهای اخلاقیِ ما به‌طور دقیق حقیقت‌های اخلاقیِ مستقل را نمایندگی می‌کنند.
6. بنابراین، واقع‌گرایی باید به‌طورِ اجتناب‌ناپذیری جای خود را به شک‌گراییِ اخلاقی بدهد.

نیت را فرا بگیرید، که از عمل بسیار نافذتر(کار‌‌آمدتر)است.

• ظلم یعنی رساندنِ چیزی به کسی که شایسته‌ی آن نیست. به همین دلیل گفته‌اند:
الظُّلمُ: وضعُ الشَّيءِ في غَيرِ مَوضِعِه (=ظلم قراردادنِ چیزی در غیرِ جایگاهِ شایسته‌ی آن است) [۱].

براساس موقعیت مشخّص S، شخص H فقط زمانی می‌تواند ادّعا کند «به نظر می‌رسد P» که برای او معقول باشد که با استفاده از قوای شناختی‌اش، به این باور برسد که اگر P چنین نبود، موقعیت S احتمالاً متفاوت از آن‌چه که وی تشخیص داده، می‌بوده است‌. [۳]

جَعَلَ اللَّهُ الرَّحْمَةَ مِائَةَ جُزْءٍ، فَأَمْسَكَ عِنْدَهُ تِسْعَةً وَتِسْعِينَ جُزْءًا، وَأَنْزَلَ فِي الأَرْضِ جُزْءًا وَاحِدًا [۴]
خداوند، رحمت را به صد قسمت تقسیم کرد؛ نود و نه قسمتِ آن را نزدِ خودش نگه داشت و یک قسمت‌اش را به زمین فرستاد (و آن را در دل‌های اهلِ زمین قرار داد).

{ورحمتي وسعت كل شيء} من العالم العلوي والسفلي، البر والفاجر، المؤمن والكافر، فلا مخلوق إلا وقد وصلت إليه رحمة الله، وغمره فضله وإحسانه، ولكن الرحمة الخاصة المقتضية لسعادة الدنيا والآخرة، ليست لكل أحد، ولهذا قال عنها: { فسأكتبها للذين يتقون ...}".
ترجمه:
﴿وَرَحۡمَتِي وَسِعَتۡ كُلَّ شَيۡءٖ﴾ (=رحمتِ من همه‌چیز را فراگرفته است) از جهانِ بالا و پایین، نیک و فاسق، مومن و کافر، پس هیچ مخلوقی نیست مگر این‌که رحمتِ خدا به او رسیده و فضل و احسانش او را پوشانده است. اما رحمتِ خاصِّ خدا که موجبِ سعادت دنیا و آخرت است به هرکس نمی‌رسد. بنابر این فرمود: ﴿فَسَأَكۡتُبُهَا لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ﴾ (=آن را برای پرهیزکاران می‌نویسم)...