فارس پلاس

▪️دیانت و خلاف‌آمدِ عادت

از خلاف آمد عادت بطلب کام که من
کسب جمعیت از آن زلف پریشان کردم
(حافظ کلام‌الله)

🔻 در بحبوحۀ کرونابگیری، سیدحسن آقامیری گفته است دینداران تنها واجبات و محرمات را جدی بگیرند و مردم را از «مستحبات»، «مکروهات»، «مقدس‌مآبی» و «دینداری سلیقه‌ای» آسوده بگذارند.

🔻نزاع آقامیری و مقدس‌مآبی، دعوای سرِ پُلِ خربگیری‌ست که البته دعوایی محتوم‌الوقوع و عادی‌ست.

این‌هردو، فرضی مشترک دارند، این‌که دیانت عبارت است از عادات و مناسک. یکی آداب و عادات را مفصل می‌پسندد و اختصارش را خوش نمی‌دارد، دیگری تفصیلش را خوش نمی‌دارد و می‌گوید که مناسک دینی نباید مانع و مزاحم سایر عادات و مشتهیات شود و آن آداب را به‌نفع مناسک کسب و تجارت و سایرِ عاداتِ امروزی، خلاصه باید کرد.

🔻مقدس‌مآبی، دینداری عادی و روزمره‌ای بوده است. اما زمانه عوض می‌شود و اقتضای عادات و آدابی تازه می‌کند. مقدس‌مآب می‌گوید باید عادات سابق را حفظ کرد و متجددمآب میگوید که باید، به‌نفع عادات جدید، خلاصه شوند یا تغییر کنند.

🔻هردو ظاهربین و ظاهری‌اند. هردو هواداران عاداتند گرچه عاداتشان فرق کند.

اما دین دعوت است به گذشت از عادات. روایاتی از جناب مولی‌الموالی امیرالمؤمنین علیه‌السلام بخوانید که در آنها عادت چیزی‌ست غیر از طاعت و عبادت:

أفضَلُ العِبادَةِ غَلَبَةُ العادَةِ.
افضل عبادات غلبه است بر عادات.

بِغَلَبَةِ العاداتِ الوُصولُ إلى أشرَفِ المَقاماتِ.
وصول به شریفترین مقامات به غالب آمدن است بر عادات.

🔻غالِبوا أنفُسَكُم عَلى تَركِ العاداتِ تَغلِبوها، و جاهِدوا أهواءَكُم تَملِكوها.
با نفْس‌هاتان در ترک عادت‌ها بستيزيد، تا چيره گرديد و با هوس‌هاتان جهاد کنید تا مالک‌شان شوید.

غَيِّروا العاداتِ تَسهُلْ عَلَيكُمُ الطّاعاتُ.
عادات را دیگر کنید تا طاعات بر شما سهل شود.

🔻ذَلِّلوا أنفُسَكُم بِتَركِ العاداتِ وَ قودوها إلى فِعلِ الطّاعاتِ و حَمِّلوها أعباءَ المَغارِمِ و حَلُّوها بِفِعلِ المَكارِمِ و صُونوها عَن دَنَسِ المَآثِمِ.

با ترک عادات، نفس‌هاتان را ذلیل دارید و به انجام طاعات‌شان مقیّد کنید و بارهاى تاوانها بر دوش‌شان نهيد و به فعل کریمانه زینت‌شان دهید و از آلایش گناهان‌شان دور داريد. [روایات همه از «غرر و درر» منقول است.]

📝 محمد علی‌بیگی

@Fars_Plus

3.06K viewsedited 10:27