🔻حلقه مطالعاتی فلسفه فیزیک

▪️دوشنبه ها، ساعت 16:30-18:30، گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف
زمان برگزاری اولین جلسه و نیز شیوه برگزاری جلسات از طریق گروه تلگرامی اطلاع‌رسانی خواهد شد.

▪️در این دوره، یکی از منابع زیر به بحث گذاشته خواهد شد:
۱-درآمدی بر فلسفۀ فیزیک- Philosophy of physics: A very short introduction, by David Wallace

۲-فیزیک و محاسبه- Physics and Computation, by Armond Duwell

۳-فیزیک و زمان- Time: A very short introduction, by Jenann Ismael

۴-آشنایی با نسبیت عام- General Relativity: The Essentials, by Carlo Rovelli


▪️گروه تلگرامی حلقه:
https://t.me/+PJTdfA70pNI4ODBk

——————
🆔: @philsharif

سخنرانی‌های گروه فلسفه علم
پاییز ۱۴۰۱

چهارشنبه‌ها ۱۵-۱۷

——————
@philsharif

«بیانیه انجمن‌های علمی و کانون‌های فرهنگی دانشگاه صنعتی شریف در واکنش به حمله بی‌رحمانه به دانشجویان در تاریخ ۱۰ مهرماه ۱۴۰۱»

بسم الله الرحمن الرحیم

دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف همواره به عنوان پرچم‌دار فعالیت‌های دانشجویی چه در زمینه‌های علمی و چه در زمینه‌های فرهنگی شناخته می‌شده‌اند. دانشجویان نخبه‌ای که با وجود تمامی مشکلات کشور در دهه‌های گذشته وظایف و فعالیت‌های علمی، فرهنگی و خیریه خود را بدون هیچ چشم‌داشتی و با هدف ساختن آینده‌ای بهتر از امروز پر از درد ایران عزیزمان در تمامی سال‌ها به انجام رسانده‌اند.

دانشگاه صنعتی شریف در روزهای گذشته آبستن حوادث زیادی بوده است. دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف به عنوان نخبگان آگاه جامعه، واکنش‌ خود را به اتفاقات اخیر و مطالبات مردمی از راه‌های مختلف به گوش مسئولین رسانده‌اند. در این میان دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف در روزهای گذشته از ورود نیروهای امنیتی به دانشگاه تا احضار، بازداشت و دستگیری فعالین فرهنگی و علمی دانشگاه را به چشم دیده‌اند. با این وجود دانشجویان در روزهای گذشته با سعه صدر با این اتفاقات برخورد کرده، مسئولیت پیگیری این اتفاقات را بر عهده مسئولین دانشگاه دانسته و وعده‌های این مسئولین مبنی بر تأمین امنیت دانشگاه و پیگیری سلامتی و امنیت همه دانشجویان را پذیرفته‌اند.

با این وجود و با گذشت تنها یک روز از حضور و سخنرانی ریاست دانشگاه در میان دانشجویان و قول ایشان مبنی بر امنیت دانشگاه، دانشگاه شریف در روز ۱۰ام مهرماه ۱۴۰۱ شاهد حوادثی بود که نمونه آن در تاریخ فعالیت‌های دانشگاهی پس از انقلاب کم‌تر دیده شده است. حضور گسترده نیرو‌های امنیتی در اطراف دانشگاه، تیراندازی به سمت فضای دانشگاه و دانشجویان، تعقیب و تیراندازی به سمت دانشجویان در فضای اطراف دانشگاه مانند پارکینگ دانشگاه شریف و دستگیری گسترده دانشجویان مواردی هستند که دانشجویان دانشگاه به چشم خود دیده‌اند و نیازی به بررسی بیشتر برای مشخص شدن واقعیت امر ندارند. این اتفاقات وهن علم، فرهنگ و جایگاه آموزش عالی هستند و مهم‌تر از آن نشان می‌دهند امنیت جانی دانشجویان در فضای دانشگاهی از هیچ اهمیتی برای مسئولین بالارده‌ی کشور اعم از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و مسئولین امنیتی کشور برخوردار نیست.

انجمن‌های علمی و کانون‌های فرهنگی دانشگاه صنعتی شریف ضمن محکوم کردن شدید این اتفاقات اعلام می‌دارند که: هیچ اولویتی بالاتر از امنیت جان، مال و روان دانشجویان در فضای دانشگاه وجود ندارد و همه فعالیت‌های دانشجویی و دانشگاهی از اهمیت‌ کمتری نسبت به آن برخوردار هستند. دانشگاه صنعتی شریف در روزهای گذشته و مخصوصا پس از اتفاقات روز ۱۰ام مهرماه ۱۴۰۱ از امنیت مناسبی برای حضور دانشجویان برخوردار نبوده‌است. بنابراین انجمن‌های علمی و کانون‌های فرهنگی دانشگاه صنعتی شریف، فضای دانشگاه را برای هیچ نوع از فعالیت‌های دانشجویی مناسب نمی‌دانند و تمامی فعالیت‌های خود را تا برقراری مطالبات خود به حالت تعلیق درمی‌آورند و این مسئله را به مسئولین بالارده آموزش عالی کشور گوشزد می‌کنند که اتفاقات اخیر دانشگا‌ه‌های سراسر کشور و برخورد امنیتی با دانشجویان هیچ کمکی به بهبود وضعیت کشور و مهاجرت نیروهای متخصص و نخبگان که یکی از مهم‌ترین معضلات کشور است نخواهد کرد.

مطالبات انجمن‌های علمی و کانون‌های فرهنگی دانشگاه صنعتی شریف عبارتند از:

۱- توضیح رسمی، بی‌طرفانه و کامل وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و هیئت رئیسه دانشگاه صنعتی شریف پیرامون ابعاد اتفاقات روز دهم مهرماه.
۲- مشخص نمودن تمامی مسببان این حادثه اعم از مسئولین دانشگاه، تشکل‌ها و غیره و برکناری تمامی افراد مقصر. 
۳- پیگیری شفاف وضعیت دانشجویان تا آزادی تمامی دانشجویان دستگیرشده. 
۴- تضمین رسمی از سمت وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و ریاست دانشگاه صنعتی شریف در جهت برقراری امنیت فضای دانشگاه و اطراف آن و تضمین امنیت کامل و بی قید و شرط دانشجویان در زمان ورود به دانشگاه، حضور در آن و خروج از آن. 
۵- لغو فعالیت‌های آموزشی و فرهنگی دانشگاه اعم از کلاس‌ها، اردوی ورودی و غیره تا زمان برقراری امنیت کامل در دانشگاه صنعتی شریف. 

انجمن‌های علمی و کانون‌های فرهنگی دانشگاه صنعتی شریف
۱۱ مهرماه ۱۴۰۱

💠@sharif_scientific_associations

بگذار تا بگریم چون ابر در بهاران ...

دکتر آرش اباذری استاد سابق گروه فلسفه علم شریف، به عنوان پژوهشگر برتر دانشگاه گوته فرانکفورت، رهسپار آلمان شد.
——————
@philsharif

«راهش خشونت نیست»

▫️یادداشت دکتر #ابراهیم_آزادگان (رئیس گروه #فلسفه_علم) درباره وقایع اخیر دانشگاه و #یک‌شنبه_ننگین

دانشجویان عزیز و دوستان گرامی‌ام

❇️ برای اندوه و خشم شما از تبعیض و خشونت و اعتراض شما ارزش و احترام بسیاری قائل هستم. هم‌درد و همراه شما هستم. و بدانید که غالب اساتید دانشگاه هم هم‌دل و همراه شما هستند. اگر شما نگران خواهران و برادران خود هستید، ما هم نگران فرزندان خود هستیم و اذعان می‌کنید که رابطه والدین با فرزند، از رابطه برادران و خواهران قوی‌تر است.

🔸 خیلی نگرانیم برای دانشجوهایی که بازداشت شدند، برای آنهایی که مورد ضرب‌وشتم قرار گرفتند، برای آنهایی که مورد اهانت قرار گرفتند، برای آنهایی که ترسیدند، برای آنهایی که خانواده‌هاشان پشت درب دانشگاه با ترس و دلهره منتظر بودند، برای دختری با مانتوی بنفش که مادرش او را در کنار در با گریه بغل کرد، برای استادی که داشتند خفه‌اش می‌کردند و سپری شد برای دانشجویانش، برای استادی که به او اهانت شد در حین کمک به رد شدن امن دانشجویان، برای هتک حرمت علم و دانش، و نیز برای آنهایی که خشم خود را با ناسزا پاسخ دادند هم نگرانم و برای بسیاری برای غیرتکراری دیگر...

🔸 دوستانم! اگر نگران آزادی هستید، اگر به دنبال زندگی اخلاقی عاری از خشونت، چه خشونت جنسی و چه خشونت کلامی و چه خشونت مذهبی هستید، امکان ندارد با ابزار خشونت به آرمان خود برسید. زیست اخلاقی فقط در مسیر احترام به حقوق انسان‌ها (همه انسان‌ها) پدید می‌آید. این کشور متعلق به همه ما، از اقوام و تفکرات و ایده‌ها و عقیده‌های متفاوت و بعضا مخالف است. موفقیت ما برای رسیدن به زندگی عقلانی و آزاد، تنها در مسیر مدارای با هم و حذف نکردن طرف مقابل به دست می‌آید. به جای حذف همدیگر باید دست هم را بگیریم و وارد جامعه مدنی شویم و مسیری برای رشد همدیگر بنا کنیم. تنها با تعامل و گفت‌وگو و همیاری با همه آدم‌های این سرزمین می‌توانیم به صلح و آرامش برسیم.

🔸 آن لات‌های بیماری که به دانشگاه حمله کردند تا آن کسانی که او را حمایت کرده و پشتیبانی کرده‌اند، می‌خواهند مسیر آزادی‌خواهی شما را با کشیده شدن به خشونت منحرف کنند. مواظب باشید یک قدم از اصول اخلاقی دور نشوید، حتی یک دروغ، یک اهانت به یک انسان، هر انسانی با هر عقیده‌ای و هر عملی که انجام داده، یک قدم پای در ناحق گذاشتن، یک ضربه خشونت‌آمیز به یک انسان زدن، شما را می‌اندازد در همان دامی که الآن می‌خواهید از ان آزاد شوید.

🔸 من مخصوصا این پیام را در این زمان می‌گویم که بسیار ناراحت هستیم و عصبانی، اما مطمئن باشید با تحمل و مدارا و البته با تلاش و پافشاری برای رسیدن به آرمان‌های بلندتان موفق خواهید شد. این کشور به تک‌تک شما نیازمند است. آمریکای شمالی و لندن و برلین جایی برای نقش بزرگی که می‌توانید بازی کنید نیست. آن کسانی که شما را به سمت رفتن از کشور هل می‌دهند، نیاز به دستگیری شما دارند. شما می‌توانید آینده ایران را متحول کنید. قدر خودتان را بدانید.

@sharifdaily

جلسه‌ی سخنرانی چهارشنبه این هفته، بیستم مهرماه لغو شده و تشکیل نمی‌گردد.
——————
@philsharif

جلسه‌ی سخنرانی چهارشنبه این هفته، بیست و هفتم مهرماه لغو شده و تشکیل نمی‌گردد.
——————
@philsharif

نکاتی از زبان مدرس دوره

🔹این دوره توسط خانه اندیشه‌ورزان و با همکاری اندیشکده جامعیت برگزار می‌شود‌‌. من سعی کردم برگزاری این دوره عقب بیافتد تا اوضاع کمی به سامان‌ شود، اما چون برنامه‌ریزی این دو مجموعه با تاخیر بیش از این به هم می‌خورد، قرار شد از هفته آینده دوره شروع شود.

🔹کتابی که برای این دوره انتخاب شده The Routledge Companion to Philosophy of Science است که ویرایش دوم آن سال 2014 منتشر شده است.
این کتاب به نظر من بهترین نمونه‌ای است که رویکردهای جدید در فلسفه علم را بصورت نسبتا جامعی پوشش می‌دهد.
فلسفه علم تا 70، 80 سال پیش غالبا شامل نظریاتی می‌شد که اولا به دنبال یک تبیین یکپارچه از علم بودند، ثانیا در هسته مرکزی این تبیین یکپارچه، روش علمی و تفاوت علم با شبه‌علم مورد توجه بود. بیشتر کلاس‌های فلسفه علم در ایران هنوز در همین فضا هستند.
اما فلسفه بطور کلی و فلسفه علم بطور خاص، همپای تغییرات و پیشرفت علم جلو می‌آیند. و این کتاب به خوبی این پیشرفت‌ها را مدنظر قرار داده.

🔹کتاب، یک مجموعه مقاله است و مقاله‌ها توسط بهترین فلاسفه‌ای که متخصص آن موضوع هستند نوشته شده‌. کل کتاب شامل ۶۲ مقاله است که برای این دوره ۱۷ مقاله انتخاب شده است. انتخاب مقالات طوری بوده که یک مرور کلی بر همه موضوعات مهم کتاب صورت گیرد. ممکن است دوره‌های دیگری برگزار شود و همه مقالات را مرور کنیم. اما دوره‌های دوم و سوم، بصورت سری به دوره اول وصل نیستند!

🔹در یک دسته‌بنده کلی در این دوره به چهار دسته از مسائل خواهیم پرداخت:
1. دیدگاه فلاسفه علم مثل پوپر و کوهن درمورد ساختار نظریات علمی.
2. برخی مفاهیم فلسفی که در نظریه‌پردازی علمی مهم هستند‌، مثل تبیین، قوانین طبیعت، رئالیسم علمی
3. موضوعات عمومی‌تر مرتبط با علم مثل اخلاق علم، نقش ارزش در علم و مطالعات اجتماعی علم
4. فلسفه علوم خاص. مثل فلسفه زیست شناسی، فلسفه فیزیک و فلسفه علوم شناختی

❗️لازم به ذکر است هزینه درنظر گرفته شده برای این دوره بیشتر با هدف نظم برگزاری آن و همچنین رعایت رویه‌های مجموعه برگزار کننده است‌. هر کس به هر دلیلی مایل به پرداخت هزینه دوره نیست ولی متعهد به حضور منظم است، از نظر بنده مانعی برای شرکت او در دوره نیست.

——————
🆔: @philsharif

«نقض در معرفت‌شناسی»
دکتر حمید وحید
پژوهشگاه دانش‌های بنیادی
دوشنبه دوم آبان ساعت ۱۶-۱۸
——————
🆔: @philsharif

جلسه‌ی سخنرانی چهارشنبه این هفته، چهارم آبان‌ماه لغو شده و تشکیل نمی‌گردد.
——————
@philsharif

ارائه کتاب
"In a different voice: psychological theory and women's development" by Carol Gilligan

دکتر ابراهیم آزادگان

چهارشنبه ۴ آبان ماه
ساعت ۱۵:۳۰
تالار گروه فلسفه علم

*این کتاب با عنوان «با صدایی متفاوت: نظریه روان شناختی و رشد زنان» به فارسی نیز ترجمه شده است.

——————
@philsharif

سخنرانی «ادراک و علیت: تفسیری بر متافیزیک وایتهد»
نرگس بهمن‌پور

Mutual Causation: an Interpretation of Whitehead’s Metaphysics:
Causality is primarily considered as sequential in philosophical contexts, that is, the cause must be temporally prior to its effect. In this paper we present the possibility of mutual causation where cause and effect are simultaneous. We build our discussion upon Whitehead’s metaphysics which consists in a process-based ontology. According to this ontology, pure potentialities are actualised through process, thus creating the facts of our experience. By assuming that these potentialities form the only data for process, we conclude that they must causally interact timelessly and therefore simultaneously. We refer to this type of causality as mutual causation, and will define the idea of mutual non-conscious perception based on that. The implications of such a view involve a fresh description of objects of perception as well as a new explanation for the quantum mechanical problem of entanglement.

چهارشنبه ۱۱ آبان ماه
ساعت ۱۵-۱۷
تالار گروه فلسفه علم
——————
@philsharif

سخنرانی «دلالت‌های ارزشی وجود خدا»
زینب سالاری

چکیده: در طول تاریخ فلسفه و الهیات، نزاع عمده حول خداوند همواره از بعد متافیزیکی یا هستی‌شناختیْ یعنی تلاش برای استدلال بر وجود یا عدم خدا بوده است. اخیراً ادعا شده است که پیش از پرداختن به بعد هستی‌شناختی خدا، باید حیث ارزشی‌شناختی وجود یا عدم وی را مد نظر قرار داد. زیرا بخش عمدهای از نزاع‌های هستی‌شناختی، در خود حاوی پیش‌فرض‌های ارزشی مهمی پیرامون وجود یا عدم خدا هستند که در این نزاع‌ها پیش‌فرض گرفته شده‌اند و بطور شایسته مورد بحث و بررسی قرار نگرفته‌اند. مقصود از جنبه ارزشی وجود یا عدم خدا چیست، چه دلالت‌هایی دارد و اهمیتشان از چه روی است؟ در این ارائه ابتدا به تبیین چیستی ارزش وجود یا عدم خدا در قیاس با بعد هستی‌شناختی، شرح مختصری از زمینه‌های بروز توجه به بعد ارزشی وجود خدا و انواع جهت‌گیری‌ها و تفکیک‌های مهم در این بحث میپردازم. در ادامه با نظر به مهم‌ترین چالش‌های پیش روی بحث از ارزش وجود خدا، تلاش خواهم کرد به بعضی از دلالت‌های مهم این بحث و چرایی اهمیتشان در برخی از حوزه‌های مهم فلسفه دین تحلیلی جدید بپردازم.

چهارشنبه ۱۸ آبان ماه
ساعت ۱۵-۱۷
تالار گروه فلسفه علم

——————
@philsharif

چکیده سخنرانی این هفته پژوهشکده فلسفه تحلیلی
عنوان: توضیح هنجاری پارادکس مور
سخنران: علیرضا کاظمی، پژوهشگاه دانش های بنیادی
زمان: دوشنبه ۱۶ آبان ۱۴۰۱، ساعت ۱۶ تا ۱۸
تالار شماره ۱، پژوهشگاه دانش های بنیادی، میدان نیاوران

#مقاله

مقاله دکتر سیدحسن حسینی (استاد گروه فلسفه علم) و علیرضا کاظمی (فارغ التحصیل دکتری گروه فلسفه علم) با عنوان
Ibn Sina and Mulla Sadra on God’s Knowledge of Particulars: Criticism and Analytic Assessment
در مجله
Religious Studies and Theology
به چاپ رسید.

🔴مدرسه پاییزه «زمینه‌های فلسفی فلسفه دین» به همت گروه کلام مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در روزهای ۲۳ الی ۲۵ آبان ماه ۱۴۰۱ برگزار می‌شود.


@hekmatfalsafe

💢 سخنرانی افتخاری کلی جیمز کلارک (Kelly James Clark) و افتتاحیهٔ مدرسهٔ پاییزهٔ «زمینه‌های فلسفی فلسفهٔ دین»

🟦 عنوان: فلسفهٔ تحلیلی و فلسفهٔ دین
Analytic Philosophy and the Philosophy of Religion

📆روز یکشنبه ۲۲ آبان ۱۴۰۱
⏰ساعت ۱۷
📌 مجازی

🌐لینک:
www.irip.ac.ir/u/140

چکیده:

The late 20th Century renaissance in the philosophy of religion coincided with the mastery of new analytic techniques on the part of its distinguished practitioners—Nicholas Wolterstorff, William Alston, Bob and Marilyn Adams, and especially Alvin Plantinga. From modal logic to Bayes’ Theorem, philosophers of religion reconceived of the landscape in their discipline. Through the work of Alvin Plantinga, I will show the importance of three analytic practices—modal logic, conceptual analysis, probability theory—to the philosophy of religion. I will conclude with a brief exploration of the importance developments in science—especially in the cognitive science of religion—to philosophical inquiry.

@hekmatfalsafe

سخنرانی این هفته گروه فلسفه علم:
مسئله شر در فلسفه مبتنی بر آزمون

Problem of Evil in Experimental Philosophy

نعیمه پورمحمدی؛ عضو هیئت علمی فلسفه در دانشگاه ادیان و مذاهب

«فلسفه مبتنی بر آزمون» در دو دهه اخیر از سوی جاشوا نوب (Joshua Knobe) فیلسوف جوان آمریکایی در دانشگاه ییل معرفی شده و گسترش پیدا کرده است. فلسفه مبتنی بر آزمون، از راه مشاهده و آزمایش رفتار مردم، به دنبال پیدا کردن الگوی شهود آنها در بحث‌ها و منازعات فلسفی است. واقعیت آن است که تقریبا در اکثر موارد همچون مسائل فلسفه زبان، نظریه کنش، مسئله اختیار و مسئله معرفت و در اینجا مسئله شر، مردم همچون فیلسوفان فکر نمی‌کنند! مردم آشکارا تحت تأثیر سوگیری‌ها و علل شناختی و روانی‌اند. اثرگذاری عواملِ شناختی و روانی از عامل‌های منطق، تحلیل و استدلال در شکل‌گیری شهود فلسفی مردم به مراتب بیشتر است.

به علاوه، فلسفه مبتنی بر آزمون، بر تنوع فرهنگی، قومی، گروه‌های اجتماعی و طبقات اقتصادی نیز تأکید می‌کند اما من در مطالعه مقالات تا کنون تأثیر این عوامل را در تغییر نتایج فلسفی ندیده‌ام. ضمن اینکه تنوع جنسی و جنسیتی، تنوع بدنی و ذهنی و روحی، تنوع نژادی، تنوع دینی و مذهبی و جز آن را هم نادیده گرفته‌اند. اما نکته مهم در فلسفه مبتنی بر آزمون، تردیدی است که در این ادعا یا امید فیلسوفانه ایجاد می‌کنند: اینکه یک شهود فلسفی مشترک در همه انسانها که لزوما با شهود شخص فیلسوف یکسان است، دست‌یافتنی است. چندین اعتراض به فلسفه مبتنی بر آزمون وجود دارد که مطرح خواهم کرد و پاسخ آنها را خواهم گفت.

سپس به بحث از مسئله شر از منظر فلسفه مبتنی بر آزمون می‌رسم. دو استدلال مهم شر در زمانه ما از آن ویلیام رو و پل دریپر است. در هر دوی این استدلال‌ها ادعا شده است که منظر، شهود، تجربه و دانش و اطلاعاتِ شخصِ ویلیام رو و پل دریپر برتر و کاربردی‌تر از دیگران است گویی این‌ها عقلای قوم‌اند! اما این منظر و شهود و تجربه و دانش و اطلاعات از شخصی تا شخصی دیگر و حتی در وجود یک شخص از زمانی تا زمان دیگر متفاوت و متنوع است. دست آخر، فیلسوفانِ فلسفه مبتنی بر آزمون، در بررسی استدلال شرِ رو و دریپر، پاره‌ای از سوگیری‌های شناختی را با تکیه بر روان‌شناسی شناختی تشخیص داده و تذکر می‌دهند:

برانگیختن احساسات: اینکه دو نمونه بچه آهوی سوخته و دختر بچه به قتل رسیده آورده می‌شود.

خوش‌بینی معرفتی: اینکه پیش‌فرض این است که دلیل تجویز شر برای ما دست‌یافتنی است.

خصلت روایت‌گرانه: اینکه قصه رنج برای ما تعریف می‌شود تا درک ما را از شر و رنج با خود همراه کند.

بسامدگیری نسبی: اینکه ما صرفا از مشاهده اتفاقات اطراف خودمان بسامد کلی نسبت شر به خیر را در عالم تعیین می‌کنیم.

غایت‌مندانگاری: اینکه انگار مجبوریم برای هر چیزی غایتی پیدا کنیم.

جلوه‌های کادربندی : اینکه شر در برابر سه صفت قدرت و خیر و علم مطلق خدا قرار داده است و بر نبود دلیل موجه تجویز شر تکیه شده است.