​​Ақлли қарор? Нима у? Нон ботириб ейиладими?

Отабек ака ва Канадада фаолият олиб бораётган Фарҳод ака Файзуллаев хусусий боғчаларга борадиган фарзандларнинг ота-оналари солиғи ҳақида яхши гапларни айтишибди.

Яъни фарзандларини хусусий боғча, мактабда ўқитаётган ота-оналарнинг айнан хусусий таълим учун тўланган суммасидан даромад солиғи олмаслик кераклиги айтишган.

Бир томондан олиб қараганда бу ривожланган давлатлар тактикасида жуда зўр эффект беради.

Нега?

Давлатнинг асосий вазифаси таълим ва тиббиётни таъминлаб қўйиш, шунинг учун у солиқ олади. Лекин уни таъминлай олмаса, демак хусусий таълим секторлари вужудга келади, чунки талаб бор жойда таклиф юзага келади.

Давлат ўз вазифасини уддалай олмагандан кейин, ҳатто уддалаган тақдирда ҳам фуқаро фарзандини хусусий таълимга олиб боришга қарор қилса, айнан хусусий таълим учун тўланган суммадан даромад солиғи олмаслиги керак.

Чунки бу билан фуқаро давлат мактабларидаги бир бола учун сарфланадиган харажатни камайтирмоқда ва ўз-ўзидан давлат мактаб ва боғчаларида иш ҳажми камаймоқда.

Иккинчидан бундай қилиш кўпроқ ота-она ўз фарзандларини хусусий таълимга олиб ўтишига туртки бўлади, бу эса давлат мактабларида бир синфда 45 бола эмас, нормал 25-30 ўқувчи ўтиришига сабаб бўлади.

Учинчидан давлат ўзи ўйламаган ҳолда хусусий таълим секторини ривожлантириб юборади, хусусий мактаб ва боғчалар ўртасида рақобат кучайиб кетади, рақобат пойгасига ўз-ўзидан давлат мактаблари ҳам қўшилиб кетади. Бу эса таълим ривожланишига олиб келади.

Оддий бир ақлли қарор билан шунча муаммолар ҳал қилинади.

Лекин бизникилар ақлли қарор қилишга келганда орқага қарамай қочишади.

Бу таклифни Шерзод Шерматов Халқ таълими бўлган илк кезларда ҳукуматга киритган, лекин бу таклифга на “ҳа”, на “йўқ” деган жавоб берилган.

Бизникилар тўланган НДС солиғини яна бир бор тўлатиш билан овора.

Фарҳод ака, ўша томонларда тентакларга иш йўқми? Жон деб кетворардим.

@tentakminds

Мустақил қарор қабул қилиш масъулиятидан қочиш инсонларни улар учун қарор қабул қила оладиган ёки қарор қабул қилганларга бўйсунишига олиб келади.

Маҳатма Ганди.

Ростан ҳам одам келажаги мавҳумлигини ҳис қилган ҳолда хато қарор қабул қилишдан қўрқиб яшайди, мустақил қарорлар қабул қилишни ёқтирмайди, уларга тайёр қарорлар бўлса, шуларга эргашиб кетаверади.

Баъзан ўқиганларимни етказиб бера олмаяпманми ҳам деб ўйлаб қоламан.

@tentakminds #xayrlimorning

​​Ҳамма нимадир билан банд бўлиши керак, лекин ўз иши билан эмас.

-ғишт заводга?
-мен
-бетон заводга?
-мен
-қурилишга
-Ботир ака борлар-у, ўша киши оилалари билан ҳал қилиб юборадилар.

@tentakminds

​​Қурилиш вазирининг қариндошларига алоқадор компания 431 млрд сўмлик давлат буюртмасини олди. Бу – биринчи марта эмас

«Трест-12» компанияси Мустақиллик майдонидаги 431,5 млрд сўмлик лойиҳа пудратчиси сифатида танланди. Компания таъсисчилари орасида қурилиш вазири Ботир Зокировнинг ўғли ва рафиқаси ҳам бор.

Вазирга алоқадор фирма 10 йил ичида 800 млн доллардан ортиқ қийматдаги қурилиш-таъмирлаш ишларини бажарган. Улар орасида йирик давлат буюртмалари ҳам талайгина: Вазирлар Маҳкамаси, Сенат, Молия вазирлиги бинолари, «Бунёдкор» стадиони ва Ислом цивилизацияси маркази шулар жумласидан.

@tentakminds

Ақлим етмайдиган нарсалар.

Кунда, кун ора биз президент селектор ўтказиши, унда қайсидир раҳбар, қайсидир амалдор ишдан олиниши ҳақидаги хабарларни ўқиб бунга кўникиб ҳам қолдик.

Лекин менинг ақлим бир нарсага етмайди:

Наҳот қайсидир туман прокурори, туман милиция раҳбарини, қайсидир туман ҳокими ўринбосарини ишдан олиш президентга қолган бўлса?

Ҳатто давлат бошқаруви эмас, каттароқ компаниялар учун ҳам бу ғайритабиий ҳолат деб ўйлайман.

Тасаввур қилинг “Apple” компаниясининг раҳбари Париждаги бир дўкон директорини зум мажлисда ишдан бўшатиб юборди. Катта эҳтимол билан “Apple” раҳбари Тим Кук Париждаги бош менеджерни ҳам танимаса керак.

Нега?

Чунки компанияда Тим Кук учун алоҳида вазифалар аниқ ва тиниқ белгиланган, у бутун компания учун стратегиялар тузиш, янгиликлар яратиш ҳақида бош қотириши керак.

Пастдагилар учун ҳам худди шунингдек аниқ вазифалар белгиланган, ҳамма ўз иши билан шуғулланиши керак. Ҳамма инсон бир философия атрофида бирлашган.

Бизникилар ҳам бир философия атрофида бирлашган бўлса керак деб тахмин қиламан, лекин айнан ўша философия мақсади нима эканлигига ақлим етмайди.

Тентаклигимдандирда. 🤗

@tentakminds

Агар сен кема қурмоқчи бўлсанг, одамларни ёғоч йиғишга ундама, ишларни тақсимлама, буйруқ берма. Уларда кенг ва чексиз денгизни кўриш орзусини ривожлантир.

Антуан-де Сент Экзюпери.
“Кичкина шаҳзода”

Ростан ҳам бизнинг кўпчилик амалдорларимиз нега янгиликлар, инновацияларга қаршилик қилиши, имкон борича ёпишга, рақобат бозоридан қўрқиб таъқиқлашга, ўзига мос ва осон бозорни яратиб олиш учун халқ чўнтагига зарар келтирадиган, миллионлаб одамларни қийин аҳволга солиб қўядиган қарорлар чиқариб олишга қизиқишини тушуниб етмоқдаман.

Улар ёғоч (пул) йиғишга ўргатилган, кенг ва чексиз денгиз, яъни буюк орзуларни реалга айлантириш фалсафаси йўқ.

Бор гап шу бўлса керак. Яна ҳам билмадим. Кеч кирганда келиб қолган фикрларим.

@tentakminds #xayrlinight

​​Бугун яшанг, эртага эмас.

20 йилдан ортиқроқ вақт давомида Тбилисидаги кўп қаватли уйлардан бирининг 4-қаватида “Жигули” автомашинаси турар эди.

Бу “Жигули” ҳикояси жуда ҳам қизиқ бўлган. 1991-йилда Тбилиси шаҳрининг туманларидан бирида яшовчи фуқаро Резо Энукидзе ўзи учун янги ВАЗ 2106 машинасини сотиб олади. У бу машина учун бутун умр пул йиққан эди.

Биринчи кечадаёқ мошина ўғрилари машинанинг ғилдираклари ва ойларини ечиб кетишади. Резо жуда ҳам жаҳли чиқиб кетади ва машинани ўзи яшайдиган уйнинг балконига кран ёрдамида олиб чиқиб қўяди.

“Машина тинч, осойишта даврлар келгунча мана шу ерда туради” - деб Энукидзе ҳаммага жар солади.

Машина Резо учун жуда қадрли эдики, у машинани ерга олиб тушиш учун ҳали ҳам яхши даврлар келмади деб ҳисоблар эди. У машинани балконда бўлса ҳам жуда яхши парвариш қилар эди, ҳар куни уни ювиб, артиб, тозалаб кейин ишга кетар эди.

2018-йилда машина ерга олиб тушилди, лекин афсуски Резо Энукидзе энди йўқ эди. Унинг бутун умрлик орзуси машинани ерга олиб тушиб унда оиласи билан сайр қилиш эди.

Нима демоқчиман?

Ҳаёт сизга бир марта берилади, эртага ундай бўлиб қолса-чи, эртага бундай бўлиб қолса-чи деган хаёллар билан бугунги ҳаётинингизни ўтказиб юборманг. Ҳақиқий муваффақиятли инсонлар бугунги кун билан яшайди, эртанги куннинг ташвишларини эртанги кунга қўйиб беради.

Файласуфлардан бири шундай деган экан:

Ҳаёт бир кун, у ҳам бўлса бугун.

@tentakminds

​​Бошқача йўлимиз ҳам йўқ-да!

Қонунчилигимизни ҳам бир кўздан кечириб чиқсангиз, худди Россия қонунчилиги бирга-бир кўчирилганга ўхшайди. Айниқса Меҳнат кодексларимиз бирам эгизакларга ўхшайди-я.

@tentakminds

Хоинларни аниқлаш вазирлиги.

Аброр Мухтор Алий деган одам чиқиб Зафарбек Солижонов, Никита Макаренко яна бир дунё блогерларни хоинликда айблабди. Эмишки, бу блогерлар сайлов яқинлашганда жонланиб қолар эмиш.

Аслида шу одамнинг гапларини эшитсангиз, хоинликдан ўзга нарса эмас, тўртта гап билан одамларни Амир Темур майдонига чиқарди, баҳонада давлатга исён қилишга мойил бўлган инсонларни тутиб берди. 10 кунча ГУВДнинг подвалини ҳам кўриб келишди.

Ундан кўра хоинларни аниқлаш вазирлиги ҳам тузиб қўя қолинглар, унга вазир ҳам тайёр. Ўзи сиёсатга хиёнат, хоинлик деган гаплар охирги пайтларда кўп жаранглаб қолди. Бу ўзи қайси сиёсатга хиёнат, олдин ҳам шу демагога деб одамлар қамалиб кетган эди, ҳозир ҳам ўша ҳолат, сиёсатга кўйламаса, улар чиқараётган қарорларга ақлан нотўғри эканлигини билиб туриб қарши фикр билдирса, бўлди у хиёнаткор.

Ҳали тарих мана шунақа чала муллалар деб қанчалик қулликка маҳкум бўлганимизни узоқ ёзади.

@tentakminds

Мен бизнинг сиёсатчилар, амалдорлар ва дин пешволарининг гапларини кўп кузатиб бораман. Баъзан шунақа ҳис туғиладики, бизнинг сиёсатчилар майдонга тўрт-бешта дин пешвосини чиқариб қўйиб одамларни шу йўл билан хоҳлаган ҳолига ўйнатмоқчидек бўлади.

Бу усул авторитар, одамларининг фақат бўшлиқ билан тўлдирилган давлатлар учун жуда қўл келади, нега чунки одамлар мустақил қарор қабул қилиш масъулиятидан қочади. Омма нима қилса, шуни қилиб кетаверади.

Путиннинг мана бу гапларини эшитиб кўринг, аслида жойини аллақачон бўшатиши керак бўлган чол ўзи нима деяётгани ўзи эшитмаяпти. Ҳурматли обуначилар, илтимос бир нарсани бир нарсани эшитсангиз, анализ қилишни ўзингизда шакллантиринг, биламан, баъзи бирларингизда бу жуда яхши шаклланган, баъзиларда эса бу оқсамоқда.

Учта савол: Нега? Қандай? Қачон? деган саволларни бериб кўринг ҳеч бўлмаса.

@tentakminds

​​Илон Маск қандай қилиб бунақа катта муваффақиятга эришмоқда?

Илон Маск китобидан баъзи муҳим жиҳатларни жамлаб сизга етказиб боришга қарор қилдим. Илоннинг олти принципи бор экан. Дастлабки иккитасини ёзаман.

Демак, биринчи принцип:

1. Билимсизликни камайтириш учун ҳаддан зиёд кўп китоб ўқиш.

Кўпчилик одамлар Илоннинг жуда кўп стартаплари, Tesla, SpaceX нега бунчалик тез муваффақият қозонганини тушунишмайди.

Энг асосий сабаб китоб ўқиш, у жуда ҳам кўп китоб ўқийди, бир ойда камида 10 та китоб. У билимсизликни камайтириш учун китоб ўқийди. Бу унга ҳар қандай вазиятга тезда мослашишга ёрдам беради. У SpaceX лойиҳасини бошлаганда ракеталар ҳақида ҳеч қандай билимга эга бўлмаган.

Кўпчилик ўзи билимга эга бўлмаган соҳадан чиқиб кетишни маъқул кўришади, лекин Илон буни имконият деб қабул қилади. Ўзи талантли ва кўп китоб ўқиганлиги учун ҳам унга ўзига ўхшаган кўп китоб ўқийдиган, ўз соҳасининг талантлари эргашади.

Демак, кўп китоб ўқиш сенга ҳар қандай соҳада муваффақиятни таъминлайди.

2. Имкониятларни қўлга киритиш учун таваккаллар миқдорини кўпайтириш керак.

Оддий одам ва Илон Маск ўртасидаги асосий фарқ кўпчилик қийинчиликка дуч келса, ишни ярим йўлда ташлаб кетишни маъқул кўради, бошқаларни айблайди, баҳоналар топади. Илон Маск эса қийинчиликларда катта имконият кўради. У имкониятларни қўлга киритиш учун таваккал қилиб рисклар билан курашади. Унинг энг яхши кўрган анализ усули SWOT анализ экан, бу усул билан у эҳтимолий рискларни аниқлаб уларни имкониятларга ўтказар экан (бу ҳақида кейинроқ ёзаман).

Унинг асосий қоидаси “агар сенда ҳаммаси силлиқ кетаётган бўлса, сен инновация қилмаяпсан”. Ҳеч ким дастлабки уринишга муваффақиятга эришмайди, бунинг учун йиқилиб кўриш шарт.

Қолган принциплар ҳақида кун давомида ёзиб бораман.

@tentakminds

​​Республика Лидер қизлар ҳаракатининг раҳбари, ҳақиқий лидер қизларимиздан бири бўлган Хонзодабегим Жамалова вафот этганлиги ҳақида хабарлар келмоқда. Жуда хафа бўлдим, бу қиз ўзбекнинг ҳақиқий жадид қизларидан эди. Телефонлари, фейсбуки, бошқа алоқа воситалари орқали боғланишнинг иложи бўлмади.

Шу хабарим нотўғри бўлиб чиқса, жуда ҳам хурсанд бўлар эдим.

P.S. Мирза Азизов ҳам бугун вафот этибди.

@tentakminds

​​Блокнот, ручка, диктант.

Одамлар оёқлари билан овоз берадилар. Ҳа, ҳа тўғри ўқидингиз, одамлар оёқлари билан овоз беради.

Мен суҳбатлашган кўплаб билимли, дунёқараши кенг бўлган одамларнинг кўпчилиги чет элга кетиш орзуси борлиги ҳақида гапиришади. Қайси давлатга деган саволга жавоблар ҳам тайин.

АҚШ, Канада, Германия, Франция, Финландия, Дания ва бошқа бир қатор эркинлик, демократия деган тушунчалар ривожланган, одамлар ўз фикрларини эркин ва ҳеч кимдан қўрқмай ифода эта оладиган давлатлар биринчилар қаторида туради.

Яъни инсоннинг энг муҳим қадрияти, яъни эркинлик бор жойда яшаш ва ишлаш ҳар қандай эркин фикрли инсон учун муҳим бўлиб бормоқда.

Нисбатан қора меҳнатга, кун ўтиши учун, қорин тўйиши учун ҳаракат қилаётган инсонларнинг аксарияти Россия ва қўшниларимизни маъқул кўради. Оддий қирғиз бозорларида ҳам ўзбек мардикорлари тиқилиб кетган. Лекин бизнинг мардикор бозорларда бирорта қирғизни кўрмагансиз, кўрмайсиз ҳам.

Ҳаммасига мана шу блокнот, ручка, диктант сиёсати сабабчи деб ўйлайман, чунки мана шу одамлар бошқарувнинг қайсидир бўғинида фаолият олиб боради, уларга президент билан учрашиш насиб этди, ўз соҳасида бор муаммоларни улардан яхшироқ ҳеч ким билмайди, ҳатто президент ҳам билмайди. Лекин мана шу имкониятдан фойдаланиб, президентга муаммоларни гапириш, уларга ечим бериш ўрнига ерга қараб диктант ёзишади, керакли пайтда қарсак чалишади.

Чунки жойни йўқотиш, ишни йўқотиш деган қўрқув, эркин бўлиш, ўз фикрини эркин ифода этиш ҳиссиётидан устун келади.

Нетфликс компаниясининг йиллик пул айланмаси 25 млрд доллардан кўп экан, бу Ўзбекистон ялпи ички маҳсулотининг ярмини ташкил қилмоқда. Компания асосчиси Рид Ҳастингнинг сўзларига кўра компания бу даражага фақат озодлик ва масъулият деган маданиятни шакллантириш орқали етиб келган.

Компанияда ҳар қандай одам компания президентининг бирор ишини нотўғри деб ҳисобласа, унинг юзига айтиши керак ва компаниядаги ҳар қандай ходим бошқа ходимга танбеҳ бериш ҳуқуқига эга экан.

Мана шунақа гаплар, қани, ёзамиз, блокнотни очинглар.

@tentakminds

Коронавируснинг “африканча” штамми Ўзбекистонга кирибди. Бизникилар бу хабарни тарқатиб “ўзбекча” штамм ёрдамида соққа қилиш пайида бўлишаётган бўлса-я.

“Ўзбекча” штаммга етадигани йўқ.

@tentakminds

Никогда не думал об этом, может она и правильно говорит, на самом деле я тоже никогда не встречал мужчину, который интересуется финансовым положениям женщины. «Алфонсы» не в счет. 🤗

А вы как думаете?

@tentakminds

ЎзА хабар беришича, апрель ойи охиригача яна бир миллион донадан зиёд вакцина олиб келиниши кутилмоқда.

Бундан ташқари, Ўзбекистон йил охиригача ўз вакцинасига эга бўлиши кутилмоқда, бу борада ўзбек олимлари жиддий изланиш олиб бораётгани маълум қилинди.

——-

Гапни шундай бошламайсизларми? Қанча экан ўша “ўзувузани” вакцина, ҳозирдан навбатга ёзилиб, “шапка”, “кепка”, “дўппи” деган нарсалар тўлаб қўямиз, ваҳимага не ҳожат?

@tentakminds

Бузвор шитларни!

Айни дақиқаларда Тошкент кўчаларида шаҳар ҳокимлиги маъсуллари томонидан ташқи реклама конструкциялари суд қарорисиз бузиб ташланмоқда.

Тадбиркор ўз мулкини қўриқлаб шит тагида ўтирибди.

Мана сенга адолат! Манаполияга хуш келибсиз!

Каналга уланинг: http://t.me/muxbir1

​​Бизникиларга ҳеч бир нарса тўғри келмайди. Савол беришни ҳам ўлдирворади.

Нима яхшилик қилсанг ҳам барибир парт қилиб ис чиқариб қўяди.

@tentakminds

​​Мен бир нарсага тушунмайман, одам қанчалик ўзига бино қўйса, шунчалик ўзини жуда муҳим одам, дунёнинг киндиги менман деб ўйлайди.

Лекин аслида бир ҳужайрадан ташкил топган инсон эканлигини унутиб қўяди. Мен ўзи дин мавзусида ёзмайман, майли ким нима деб гапирса, гапираверсин деб ўйлайман-ку, лекин мана бу одамнинг гапи ҳаммасидан ўтиб тушди.

Унинг айтишича Аброр Мухтор Алийни йўқотиш учун Америка ва миллионлаб доллар пул ўйнатадиган лоббилар кун-у тун ҳаракат қилмоқда экан. Бунга асос Озодлик Аброр Мухтор Алийнинг икки оғиз гапини пост қилган экан.

Жорж Оруэлнинг “1984” асарида жуда бир қизиқ ҳолат тасвирланади, унга кўра инсонларни маҳвумлик билан қўрқитиш амалиётида давлат энг кучли қурол сифатида диндан фойдаланар экан. Ўқиб чиқсангиз, бу Оруэл деганлари худди бизни тасвирлаганми деб қоласиз.

Америкалик сиёсатчилар учун уларнинг сайловчиларидан бошқа ташвиши йўқ.

Ёки мен адашяпманмикан-а? Тўрт йилдан кейин Трамп яна президент бўлмоқчи деган гаплар юрибди, унинг сайлов компаниясида “Биз Американи яна буюк қиламиз, Аброрни йўқотамиз” деган шиор чиқса-я.

Мен ҳозир ҳам динга нисбатан ҳеч бир номаъқул сўз айтмадим, лекин мантиқ ишламаган жамиятда мана шунақа одамлар орқали бизни қўй каби лақиллатиб юраверишади. Наҳот буларнинг ҳаммаси катта бир спектакл эканлигини англамаётган бўлсангиз, тафаккур қилинг, азизлар.

@tentakminds

​​Бўлди энди консприлогияни бир четга йиғиштириб қўйиб видеони томоша қилинг, яхши кайфият билан ухланг, бироздан кейин саҳарликка туриш керак.

Кулаверманг, ичагингиз узилиб кетмасин.

@tentakminds