🔰جهان از چشمان قهرمان

یادداشت علیرضا بلیغ برای فیلم سینمایی #موقعیت_مهدی

🔻روایت شخصیت قهرمانانی همچون فرماندهان دفاع مقدس بسیار دشوار است چرا که دلبستگی و احساس دین مردم نسبت به آنان در گرو عهدی است که این مردان با خدای خویش بسته‏اند و این عهد همچون یک راز در اعماق قلب آنان پنهان خواهد ماند. اما به هرحال آنچه ما از شخصیت آنها می‏شناسیم تجلی این عهد در کلام و کنش و منش مردان جنگ ماست و به همین دلیل معتقدم به رغم دشواری این کار باید دربارة این اسوه‏ها فیلم ساخت.

🔻اما کسی از عهدة ساخت چنین فیلمی برمی‏آید که علاوه بر شناختش از مدیوم سینما تعلق خاطری به موضوع داشته باشد و حجازی‏فر در «موقعیت مهدی» نشان داد پیش از هر چیز با علاقه‏اش به مهدی باکری به سراغ این کار آمده است. او به واقع در مورد باکری یک فیلم ساخته بود و بیش از آن که از پیش از او یک قدیس بسازد روایت خویش را از زندگی روزمره و از همان نقاطی که همة ما در طول حیات آن را تجربه می‏کنیم شروع کرد. او تلاش کرد چگونه نحوة مواجهة مهدی با همان روزمرگی‏ها و تصمیمات خاص او در همان لحظات از او همان شخصیتی را می‏سازد که وقتی ما به عکس او در کوی و برزن می‏نگریم آن را به چشم یک قدیس می‏بینیم.

🔻حجازی‏فر تلاش کرد با وجود عشقش به مهدی باکری با مطلق‏انگاری‏ای که -خصوصاً در سینمای کنونی جهان- قهرمان را می‏سازد فاصله بگیرد و نشان دهد که چگونه مهدی به نحوی واقعی قدم به قدم از ما قبرستان‏نشینان عادات سخیف فاصله می‏گیرد و می‏شود قهرمان قصة او. او تلاش کرد تا آنها که ما در سنت خود اهل فتوت می‏نامیم در قاب سینما روایت کند.

🔻دیالوگ‏های فیلم به زبان ترکی شیرینی قصه را دوچندان و آن را واقعی‏تر کرده بود و غیرمستقیم محاکات از این داشت که چگونه در ایران امری ورای زبان اقوام را گرد هم آورد و در جنگ نیز ما را برای دفاع از این خاک با یکدیگر متحد ساخت؛ امری که زبان فارسی نیز خود در خدمت آن و شاید بقای خویش را مدیون آن است.

🔻اما با این وجود و با همه ارادت حجازی‏فر به باکری که باید آن را ستایش کرد و با این که می‏دانم ایفای نقش او در فیلم‏های دفاع مقدس به واسطة عشق او به اسوه‏های جنگ است اما هنوز برای روایت چنین موقعیتی یک چیز کم دارد و آن را تجربة نزدیک آن صحنه است. می‏توان این خلأ را در تصویرسازی برخی وقایع کارزار دید. اما این چیزی از قدر او برای ساخت این فیلم کم نمی‏کند.

🔻سینمای ایران؛ از بازیگران و فیلم‏سازان تا مدیران و سرمایه‏گذاران با همة زحماتشان هنوز به جنگ بدهکارند و به یک معنا به نسل‏های بعد بدهکارند چرا که همواره قهرمانان چراغ راه آیندة ایران خواهند بود. شاهد این مدعا همین است که پس از سی و اندی سال از جنگ تعداد فیلم‏هایی که از سرداران و دلاوران این کارزار بزرگ تاریخی ساخته شده به عدد انگشتان دو دست نمی‏رسد.

🔻سینمایی که از فقدان قصه رنج می‏برد در متن دوران 40 سالة یک تاریخ پرالتهاب شکل گرفته که انبوهی از قصه و درام را در دل خویش پرورانده است. تشنه است اما گویی چشمه را گم کرده. این بدان معنا نیست که تمام قصه‏ها را در بحبوحة جنگ و انقلاب یافت بلکه سینمای اجتماعی ما نیز متأثر از این وضع تاریخی قصه‏های نابی دارد. اما بیش از موضوع مشکل جای دیگری است؛ آنجاست که سینمای انقلاب را در آنچه باید به آن بنگرد جستجو می‏کنیم نه آن گونه که باید بنگرد. قصة سرداران تنها موضوع سینمای انقلاب نیست که چه بسا باشند اما همه از عهدة روایت آن در سینما برنیایند. سلوک آنها جهانی را ساخته بود و دیدن آن جهان چشمی می‏خواست که اگر آن چشم را داشته باشیم سینمای انقلاب به هرچه نظاره کند آن را در آن جهانی می‌یابد که باکری چند لحظه پیش از شهادتش از آن با احمد کاظمی سخن می‏گفت. موقعیت مهدی تنها موضوعش شخصیت باکری نبود بلکه سعی در آن داشت تا از چشمان او به جهان بنگرد. اگرچه راه طولانی است اما باید تلاش هادی حجازی‏فر را پاس داشت./ نقدنوشت

@CINEMAENGHELAB

 

🔰تجلیل از فیلم سینمایی #موقعیت_مهدی؛ اولین فیلم برگزیده جایزه سینمایی ققنوس با حضور هادی حجازی فر؛ کارگردان اثر و حاج حبیب والی نژاد؛تهیه کننده فیلم و وحید حجازی فر بازیگر نقش شهید حمید باکری در این فیلم در آیین اختتامیه جایزه سینمایی ققنوس

@CINEMAENGHELAB