🎙️فایل آوایی پادکست چاپار، بخش ۱۳، فرگرد چهارم

فروهرها - ساواک و حقوق بشر

۱۴ اسفند ۲۵۸۳ شاهنشاهی

🔗لینک پادکست چاپار بر روی پلتفرم‌های گوناگون پادکستی

در این بخش از پادکست چاپار، به این جستارها پرداخته‌ایم:
• فروردین و فروهرها - ریشه‌ی واژه‌ فروهر، نگاه ایرانیان آریایی به پدیده‌ی روح و روان

• حقوق بشر و تاریخچه‌ی آن
• ساواک- آیا سازمان امنیتی ساواک حقوق بشر را نقض می‌کرد؟
شکنجه و مرگ، افسانه یا حقیقت

پادکست چاپار آوایی دگرگونه است برای پرداختن به بسترهای تاریخی، اجتماعی، فلسفی و سیاسی ایران

جهان دل نهاده بدین داستان
همان بخردان نیز و هم راستان

🆔@ChaparPodcast

در روم باستان، خانواده‌های سرشناس از نیاکان‌شان ماسک مرگ داشتند. آنها از صورت درگذشته قالب می‌گرفتند و آنها را بسته به توان مالیشان با متریال‌های مختلف ازچوب و عاج و سنگ بازتراشی می‌کردند. رومی‌ها کلکسیونی از ماسک‌های درگذشتگان خود را نسل به نسل نگهداری می‌کردند و رو به نیاکان‌شان به نیایش می‌پرداختند. چیزی شبیه به این در میان آریایی‌ها هم بوده اما با درون‌مایه‌ای فلسفی‌تر.
‏آریایی‌ها به سه دسته از روح باور داشتند:

‏•گیان (جان) که تبدیل به آن نیرو و دم برای زندگی می‌شود
‏•اوروان (رُوان - روان) که آن روحی است که یاد و اندیشه در آن انباشته شده (بر اساس ادیان ابراهیمی به بهشت یا جهنم می‌تواند برود)
‏•فروهر است که در دوران آریایی‌ها انرژی برای دلیری و پهلوانی و جنگ بود و سپس زرتشت به آن معنای انگیزشی برای سخت‌کوشی و پیشرفت بخشید.
‏در پنجاهمین اپیزود از پادکست چاپار، درباره‌ی فروهرها و کارکرد آنها میان ایرانیان باستان گفته‌ شد👇

https://youtu.be/3oegL5T9P7s?si=C4vA-556gt27T1WL

🆔@ChaparPodcast

🎙فایل آوایی پادکست چاپار - بخش یکم، فرگرد پنجم

• اوکراین یا آمریکا

مهمانان: دکتر شاهین نژاد و دکتر شروان فشندی
🔗 لینک شنیدن پادکست در پلتفرم‌های گوناگون پادکستی

۲۱ اسفندماه ۲۵۸۳ شاهنشاهی
(اپیزود ۵۱)

هفته‌ی‌گذشته گفتگویی میان پرزیدنت ترامپ، جی‌. دی. ونس معاون ایشان و پرزیدنت زلینسکی، رئیس‌جمهور اوکراین در آمریکا انجام شد. این گفتگو موجب برانگیخته شدن کنشگران و تحلیلگران در فضای سیاسی ایران از طیف‌های گوناگون گردید.
در نخستین بخش از فرگرد پنجم پادکست چاپار، برخی از این دیدگاه‌ها را برشمردیم و مورد واکاوی قرار دادیم.

• آیا هم‌داستان نبودن با زلینسکی برابر با پشتیبانی از پوتین است؟
• آیا زلینسکی یک نیروی مستقل سیاسی و غیروابسته به جهان غرب است؟
• آیا مواضع ترامپ در برابر زلینسکی غیرمنصفانه و دور از روال شناخته‌شده بین‌المللی است؟

پاسخ به این پرسش‌ها و مواردی دیگر را از دریچه پادکست چاپار تماشا کنید.

جهان دل نهاده بدین داستان
همان بخردان نیز و هم راستان

اجراکننده: میترا جشنی

🆔@ChaparPodcast

🎙فایل آوایی پادکست "بسیار هم خوب"
فرگرد دوم - ایرانگرایی

امشاسپند شهریور یا فرمانروایی برگزیده

🔗 لینک شنیدن پادکست در پلتفرم‌های گوناگون پادکستی

ریشه واژه شهریور یا خشتراوئیره به زبان اوستایی. بن خشترا از کجا می‌آید و در کدام واژگان دیگر فارسی به کار رفته است؟ پسوند وئیره به چه معنایی (چمی) است؟

ویژگی‌های شهریاری پسندیده و برگزیده در جهان‌نگری ایرانگرایانه:

- در راستای سپنتا و افزونگی و پیشرفت‌افزایی باشد.

- با پیمان‌های و آیین‌ها و تراداد‌ (سنت‌ها) ملی و بین‌المللی سازگار باشد. این هم از اهمیت دو ایزد میترا و ورونا که ایزدان بزرگ پیشازرتشتی هندوایرانیان بودند ریشه می‌گیرد، هم از این دیدگاه و جهان‌نگری ژرف که شکستن پیمان‌ها در پادورزی (تضاد) با اشا (سامان و نظم هستی) است و حتی اگر در کوتاه‌زمان سودده باشد، در دراززمان زیانبار خواهد بود.

- در جنگ‌ها و دشمنی‌ها رویکردی پهلوان‌منشانه داشته باشد و حتی هنگام جنگ و کشتن دشمن نیز احترام او را حفظ کند و به او نفرت بیش از اندازه نورزد.

- پرهیز از فرمانروایی مطلقه و همست‌خواه (تمامیت‌خواه/توتالیتر). در جهان‌نگری ایرانگرایانه/زرتشتی، فرمانروایی همست‌خواه و مطلقه یک شیوه اهریمنی است. اهورامزدا نیز به شیوه مطلقه و توحیدی و تنهایی جهان‌ را اداره نمی‌کند. دیو ساوول که در برابر شهریور است، همست‌خواه است. چنین گمانه زده می‌شود که ریشه واژه ساوول به چم (معنای) همه‌خواه یا همست‌خواه باشد.

چه کردورهایی (فاکتورهایی) در ایران باستان، در بیشتر دوره‌های تاریخی، از فرمانروایی مطلقه و دلبخواهی و همست‌خواه (همانند سلطان‌های اسلامی) پیشگیری می‌کرده است؟

دستکم سه کردور (فاکتور/عامل) فرمانروایی شاه را در ایران باستان کرانمند می‌کرد:

- طبقه موبدان و مغان،

- نفوذ طبقه بزرگان و خاندان‌های اشرافی،

- نفوذ متخصصان و طبقه دبیران یا همان بوروکرات‌ها.

بویژه کردور سوم در اواخر دوران ساسانی نیرومندتر و تاثیرگذارتر شد.

از کجا می‌دانیم که پادشاهی پسندیده و برگزیده در ایران باستان مطلقه و دلبخواهی و همست‌خواه نبوده است؟

* چون پیرو جهان‌بینی زرتشتی-ایرانشهری، الگوی فرمانروایی مطلقه و دلبخواهی پدیده‌ای اهریمنی برشمرده می‌شده. شاه زرتشتی که بر مردمی با فرهنگ زرتشتی فرمان می‌رانده، به وارون سلطان عثمانی، غریزه ناخودآگاه کمتری برای فرمانروایی مطلقه داشته است.

* در نوشته‌های تاریخی و اسطوره‌ای افسانه‌ای همچون شاهنامه/خداینامه و کارنامه اردشیر بابکان از نفوذ پهلوانان، خاندان‌های اشرافی، وزیران، و دبیران بسیار سخن رفته است. بنام‌ترین آنان رستم که شخصیت محوری شاهنامه است.

چرا الگوی دموکراسی انتخابی در ایران باستان جا نیافتاد؟

این الگو در یونان و روم باستان هم تنها تا زمانی که دولت‌شهرها وجود داشتند، کار می‌کرد. به محض آنکه د‌ولت‌شهر‌ها بزرگ می‌شدند و امپراتوری‌های بزرگ ساخته می‌شد، هم یونان باستان و هم روم به پادشاهی ترادیسی (استحاله) کردند.

سه فناوری بایسته و پیش‌نیاز برای دموکراسی انتخابی در سرزمین‌های گسترده:

- فناوری چاپ و روزنامه
- ⁠راه آهن
- ⁠تلگراف
هیچیک از این سه فناوری در ایران و جهان باستان فراهم نبود.

اجراکنندگان: شروان فشندی و شهرام آرین

🆔@BHK_Podcast