@Naeene_Ma

#تاریخ_نائین

منبر معروف مسجد جامع نایین
از ویژگی‌های #مسجدجامع_نائین ، منبر بزرگی است که در زیر طاق مجاور پیش محراب قرار دارد و مطابق نظر مستشرقین در کلیه مساجد اسلامی چنین منبری دیده نمی شود فقط در قصرالحمرا«اسپانیا» و مسجد النبی«مدینه» منبرهایی باشکوه و نسبتأ شبیه به این منبر وجود دارد.
ارتفاع این منبر حدود شش متر و قسمت بالای آن مقصوره مانندی است که همچون تاجی بر سر منبر قرار گرفته است بطوریکه اگر کسی در بالای منبر قرار گیرد فقط از سمت جلو دیده می‌شود.
این منبر طبق تاریخ محکوک روی آن در سال ۷۱۱ه‍.ق که اواخر دوران سلطنت ایلخان مغول ایران به همت میرزا جمال الدین حسین، امام مسجد( از اجداد امامی ها) ساخته شده است. در دو طرف منبر تاریخ ساخت و آمر و هنرمندی که آنرا طراحی و ساخته است با خط نسخ معرفی شده اند، با این عبارت:
«وقف الصدر العجل المنعم المحترم ملک التجار جمال الدین حسین بن مرحوم مبرور عفیف - هذه المنبر علی مسجد الجامع بلده الطیبه النائین فی سنة احدی عشرة و سبع ماه»
و در طرف دیگر منبر آمده است:
«عمل افتخار الصانع والتجار شاه محمود الکرمانی، خدایش بیامرزد که فاتحه بخواند».
از خصایص این منبر که ارتفاع آن ۶متر و پهنای آن ۱/۲۰متر و طول قاعده آن نیز حدود ۳/۵متر است، اینکه تمام چوبهای بدنه منبر را بدون هیچ نوع میخ آهنی یا چوبی با هم الصاق کرده اند که این منتهای هنر درودگری و نهایت استادی در نجاری را میرساند به تزئینی که شاید در کل بدنه این منبر عظیم صد درم آهن در کار نرفته باشد.

📖 #نایین_قدیم ، صفحه ۶۲
✍زنده یاد حسین امامی نایینی، ۱۳۲۴ش

در کتاب #تاریخ_نایین_بلاغی، نویسنده مدعی است که این منبر به دستور میر جلال الدین احمد ساخته شده که چون میر جلال نامش عفیف الدین نبوده نویسنده مدعی است که این عفیف الدین نیز مأمور از طرف میر جلال در ساخت این منبر بوده‌است. الله اعلم( نقل از صفحه ۸۸ تاریخ نایین ذیل حاج میر جلال الدین احمد )

#نائین_ما #نائین_قدیم #تاریخ_نائین

🆔 @Naeene_Ma

@Naeene_Ma

#تاریخ_نائین

در سال ۱۱۳۴ه‍.ق که افغانها از طریق کرمان و یزد قصد تسخیر اصفهان را داشتند، قریه بافران در نزدیک #نایین در اثر حمله ، عده‌ای از اهالی آن محل بدست افغانها قتل‌عام شدند. اهالی نایین در صدد چاره‌ای بودند، افغانها وقتی مقابل شهر نایین میرسند و قصد غارت و حمله و کشتار می نمایند. در این وقت آسیبی به وسایل جنگی آنها می رسد.
برخی میگویند: « دو کبوتر از کبوتران حرم امامزاده نایین در اطراف افغانها دوری زده و بازگشتند و این فتور به ابزار جنگی آنها در آنوقت رسید. افغانها این پیش آمد را به فال نیک نگرفته و از سر قتل و غارت در نایین گذشتند» ولی پس از نایین در مشکنان با ارعاب مردم خرابی به بار آورده و قتل و غارت فراوانی کردند.
در وقت آمدن افغانها به حدود نایین در سال ۱۱۳۴ در کشتخوان #ورزجان دسته ای افغان با کشاورزان مقابل شده و قسمت بیشتر آنها را زارعین نایینی با بیل هلاک کرده بودند و چند تن هم از اهالی نایین شربت شهادت نوشیده بودند.
این وقایع در زمان میرزا محمد سعید کوچک رخ داد که در سال ۱۲۰۰ه‍.ق فوت و در کنار پدر و اجدادش در سلطان موصلیه نایین مدفون شد.
در زمان ایشان منصب شیخ الاسلامی از سمت امام جمعه جدا شده و آن منصب طبق حکم کریم خان زند به حاج میرزا رحیم شیخ الاسلام واگذار گردید و میرزا محمد سعید کوچک فقط مسند امام جمعه نایین را عهده‌دار بودند.

✍ زنده‌یاد حسین امامی نایینی

📖 #تاریخ_نایین

#نائین_ما

🆔 @Naeene_Ma

@Naeene_Ma

#نائین_نامه
کتاب نائین نامه، اثر تحقیقی مرحوم حسین امامی نایینی، معروف به تاریخ خطی نایین و تاریخ نایین امامی که در سالهای ۱۳۱۸_۱۳۲۴ شمسی گردآوری شده است.
نگارنده این کتاب ( احمد امامی نایینی ) در معرفی نویسنده این کتاب چنین نوشته است:
مرحوم حسین امامی نایینی فرزند میرزا محمود، امام جمعه نایین، در سال ۱۲۳۹ش در نایین متولد و تحصیلات ابتدایی را در دبستان گلزار نایین و درس مقدماتی اصول فقه را در محضر مرحوم امام جمعه فرا گرفتند. بعد از پایان تحصیلات ابتدایی به اصفهان رفته در دبیرستان صارمیه به تحصیل پرداختند و در سال ۱۳۱۴ موفق به اخذ دیپلم عمومی گردیدند.
علاقه به تاریخ ایشان را به تحقیق و تدریس و مطالعه تاریخ سوق داد که این علاقه را در تدوین تاریخ نایین به ثبوت رسانیدند. آن مرحوم در گردآوری مطالب تاریخ اخیر رنج فراوانی متحمل شده و دقت بسیاری مبذول نمودند و این مطالب را که تا آن موقع فقط در سینه ها، آن هم نزد افراد متعدد حفظ شده بود با پشتکار و دقت مورد تحقیق و مطالعه قرار دادند.
ایشان بعد از ۱۳۲۵ در اصفهان به تدریس تاریخ و فقه مشغول و بصورت یک صاحب نظر تاریخ، در اصفهان مطرح بودند و پس از بیست و چند سال تدریس در اثر سکته مغزی در سال ۱۳۴۶ بازنشسته شدند و بالاخره در ۲۰ فروردین ۱۳۵۱ درگذشتند و در تکیه حاج محمدجعفر آباده ای در تخت فولاد اصفهان جنب مسجد رکن الملک به خاک سپرده شدند.
از آن مرحوم دو فرزند پسر به یادگار مانده که یکی ( نگارنده ) احمد امامی نایینی، که یک مؤسسه تولیدی را اداره میکنم، فرزندانم اوستا، سارا و علی و دیگری محمد باقر که پسری بنام محمد حسین دارد.
🌷روحش شاد و یادش گرامی🍂

✍ احمد امامی نایینی
📖 #تاریخ_خطی_نایین
#تاریخ_نایین_امامی

#نائین_ما

🆔 @Naeene_Ma

@Naeene_Ma

#تاریخ_نایین

بودم آن روز من از طایفه دردکشان
که نه از تاک نشان ماند نه از تاکنشان

#کاروانسراهای_چهل_دختران_نایین

درحال حاضر در طول راسته #بازار_تاریخی_نایین سه باب کاروانسرای مخروبه و متروکه دیده می‌شود که فقط نامی از آنها باقی مانده ولی در گذشته هر کدام مرکزیتی بوده برای اطراق کاروان هایی که قصد تجارت و خرید و فروش به #نایین می آمدند از این سه باب دو کاروانسرا در محدوده جغرافیایی محله #چهل_دختران قرار دارد که در حال حاضر هر دو وقف بر حسینیه محله چهل دختران می باشد.
#کاروانسرای_میدان :
این کاروانسرا در کنار دروازه چهل دختران قرار دارد، در اصلی آن به راسته بازار باز می‌شود و دیوار شرقی آن به حصار دور شهر متصل بوده که فضای تجاری آن کاملاً ویران شده است. در قدیم چند کارگاه، عبابافی، گلیم بافی و قالی بافی نیز در آن کاروانسرا دیده می شد، همچنین الحاقاتی چون انباری، اصطبل، محل تخلیه و بارگیری کالا نیز داشته است که اکنون تمام آن مخروبه شده است.
#کاروانسرای_حاج_آقا :
این کاروانسرا که بیشتر به خانه بزرگی شباهت دارد در صد متری کاروانسرای میدان و در بازار واقع است، عرصه و اعیانی آن محدود بوده و از ویژگی‌های آن در بزرگ و دالان و راهرو عریض آن می باشد. این محل ابتدا به صورت فضای باز و به اصطلاح بار انداز و شتر خواب بوده که بعدها توسط حاج آقا سید خریداری و تبدیل به کاروانسرا شده و به کاروانسرای حاج آقا معروف می شود و تنها چیزی که به هنگام بازدید از آنها ذهن آدمی را متوجه خود می‌سازد، همان تجسم قطار شتران با بار و کجاوه ها و زنگ و دراهای کوچک و بزرگ با افسارهای رنگین آن و قیافه کاروان سالار و ساربانان و دور هم نشستن مسافران خسته و آتش افروختن و نوشیدن چای و قهوه و احتمالاً کشیدن چپق و قلیان و گاهی شب هنگام شنیدن صدای نئی همراه با زمزم اشعاری با لهجه های مختلف و دیگر هیچ و هیچ، مگر اینکه به خود بگوییم:
کاروان رفت و تو در خواب و بیابان در پیش
کی روی ره رو که پرسید چه کنی چون باشد

🗞 #ندای_کویر شماره۴۶
✍استادحسین میرزابیگی نایینی

👌کاش هیأت امنای محترم محله با همکاری اداره میراث فرهنگی، در بازسازی و زنده کردن کاروانسرای حاج آقا، رایزنی کرده اهتمام ورزند.

#نائین_ما

🆔 @Naeene_Ma

@Naeene_Ma

#تاریخ_نایین

در زیر گنبد بقعه (مصلای جدید نایین) سنگ‌مرمر بسیار نفیسی به طول تقریبی ۲ متر و عرض ۷۰ سانتی متر قرار گرفته است، این سنگ بر مزار مرحوم حاج #عبدالوهاب نایینی نصب شده است.
این عارف مشهور فرزند حاج عبدالقیوم نایینی عارف معروف نایین است که در تاریخ ۱۱۱۸ هجری قمری مقارن با سلطنت شاه سلطان حسین، آخرین حکمران #صفوی متولد شد و در سال ۱۲۱۲ قمری همزمان با سلطنت فتحعلی شاه #قاجار در ۹۴ سالگی در #نایین درگذشت و در مصلا به خاک سپرده شد. بر این سنگ با خط بسیار زیبا نوشته شده است:
« اینجا مزار مرد راه حق و عارف کامل مطلق حاج عبدالوهاب نایینی فرزند حاج عبدالقیوم جد بزرگوار خاندان #پیرنیا است که در سال ۱۲۱۲ هجری خرقه تهی کرد و این مصرع ماده تاریخ است ( هوالوهاب و العزه هو الحق و لا یفنی ) از مریدان گرم رو آن مرحوم حاج محمد حسن کوزه کنانی است که پس از سالها خدمت به پیر ، در سال ۱۲۵۰ در گذشت و در همین مکان سر بر آستان جانان نهاد، شاگرد و مرید دیگرش حاج میرزا ابوالقاسم شیرازی ملقب به سکوت است که در سال ۱۲۹۳ هجری روی در نقاب خاک کشید و در بقعه سید احمد بن موسی در شیراز مدفون است. »

فرهنگ اصفهان شماره ۱۵
✍زنده یاد سید مهدی سجادی نایینی

#نائین_ما

🆔 @Naeene_Ma

‍ @Naeene_Ma

#تاریخ_نایین

نگرشی بر تاریخ معماری و نقاشی های دیواری نایین

💫طرح ها و نقوش هندسی خانه پیرنیا (موزه مردم شناسی نایین)
در این مجموعه از رایج ترین خطوط و طرح‌های مهندسی که در روزگاران گذشته رواج داشته استفاده شده است. نقش ها گاه کوچک و مستقل به کار گرفته شده ولی درست نوشته نشده است و گاه نیز از به هم زنجیره شدن چندین نماد هندسی، طرح بزرگ تری ایجاد شده که در حقیقت سرلوحه ی کار نقوش هندسی نیز بر همین امر استوار است.
تمام طرح ها حول شمسه ی بزرگ شانزده پری را گرفته اند که درون آن دنیایی از شکل های ستاره ای شکل به چشم می‌خورد؛ گویی آسمان را با همه ی ستارگانش در دل این خورشید قرار داده‌اند تا بدین طریق دنیای از زیبایی را ارائه نماید.
انواع طرح های هندسی شامل: ترنجی، دانه بلوط، پنج تند، ترنجی کند و... دور شمسه ی بزرگ را گرفته و تجمع تعدادی از آنها طرح جدید و بزرگ تری را به نمایش گذاشته اند. نقوش هندسی مزبور صحنه ی متحدی را دور سقف و کاربندی های فضاهای منقوش خانه بوجود آورده تا تجسمی عینی از آسمان را به همراه خورشید و ستاره ها در برابر چشمان هر بیننده ایجاد کند که گویی اسرار آفرینش را بازگو می‌کنند و تصویری از حقیقت هستی را به نمایش گذاشتند.
درون نقوش هندسی تصاویری از انواع گیاهان، پرندگان و حیوانات خودنمایی می کنند که در مجموع همه ی این هنرنمایی ها دیدنی هستند و نگفتنی.

✍داوود صارمی نایینی
منبع: www.Naeeni.com
کتاب ماه هنر، مهر و آبان ۱۳۸۵

#خانه_پیرنیا

بنا به نوشته مرحوم پیرنیا این خانه قسمتی از ۱۲ خانه به هم چسبیده ای بوده که تاریخ اصل بنا، مربوط به اواخر قرن هشتم و اوایل قرن نهم هجری قمری است و از تاریخ ۱۳۸۳/۱۲/۱۸ شمسی در اختیار موزه ی مردم شناسی کویر #نایین قرار گرفته است.

#نائین_ما

🆔 @Naeene_Ma

@Naeene_Ma

#تاریخ_نایین

💫آیین و مذهب نایینی ها قبل از اسلام

در خصوص کیش و آیین مردمان نایین قبل از اسلام عقاید متفاوتی مطرح است.
برخی گفته اند ؛ #کورش_بزرگ گروهی از یهودی های فلسطین را که تحت بردگی بخت النصر، شاه بابل بودند نجات داده و به منطقه اصفهان و از جمله #نایین کوچ داده است‌ و آنان در این محل به عمران و آبادی پرداخته اند. لذا کیش یهود رایج بوده و از جمله دلایل این مدعی، کوبیدن بر پشت طشت مسی به هنگام خسوف و کسوف در نایین بوده که از عقاید یهودیان بوده است(ناسخ التواریخ)

آیین دیگری که در #نائین پیروانی داشته ، مذهب صائبی(صائبین) بوده که با مذهب #زرتشتی اشتراکاتی داشته است.
راغب در مفردات خود می نویسد؛ اینان(صائبین) ، جمعیتی از پیروان نوح نبی و مردمانی متدین بوده و به خدا و روز جزا معتقد بوده اند.
طرفدارن آیین زرتشتی نیز در نایین ساکن بوده اند و گروهی از انان تا عهد #صفویه بر دین خود باقی مانده بودند.
به نظر تا اواخر #قاجار ، هم در یزد و هم در روستاهای نایین سکنه زرتشتی داشته ایم، برای مثال «خونی گَور» .

#سیمای_نایین
#نائین_ما

🆔 @Naeene_Ma

@Naeene_Ma

#تاریخ_نایین

💫مسیر زیرزمینی قنات ورزجان در بافت قدیم شهر نایین

نقشه عبور آب ورزگان از داخل خانه های هفت محله ؛ روایت است که وقتی مرزگان بانو خواست #قنات_ورزگان را احدث کند چون بخشی از چاه های آن داخل ناحیه مسکونی بود، به شرط عبور آب از داخل خانه ها و استفاده از خروجی آن، میتوانست از این قنات که بیش از شش سنگ آب داشته استفاده کند.
این قنات به دو شاخه ( اَژ ) تقسیم و یکی برای محله های درمسجد و نوگاباد و دیگری به کلوان و سرای نو و پنجاهه و چهل دختران و کوی سنگ و سپس از نزدیکی دروازه پنجاهه به کشتزار ورزگان می رفته است.
سراب همین قنات به نام سراب مدرسه در نزدیکی کلوان بوده است.

تصویر از: نظام سنتی آبیاری نایین،
دکتر صفی نژاد

#قنات #هفت_محل
#نائین_ما

🆔 @Naeene_Ma

@Naeene_Ma

#تاریخ_نایین #کجان

کَجان یعنی مکانی که کج است، ساختمان‌های آن به صورت جنوب شرقی ساخته شده است. کجان مرکز دهستان بهارستان از توابع شهرستان نایین که تا سال ۱۳۶۸ بخشی از منطقه برزاوند #اردستان بود که در تقسیمات جدید کشوری از توابع #نایین شد.
معین درباره این روستا می‌نویسد؛ «منطقه‌ای کوهستانی و معتدل است ۱۵۹۴ تن سکنه دارد و محصولات آن غلات، کتیرا و خشکبار است»
چگونگی قناتها و برخی از بناهای به جا مانده کجان از جمله حمام کجان که هنوز پابرجاست و سنت دیرین تقسیم آب و آبیاری بر پایه آن، نامهای قنات‌ها، محله‌ها و برخی از مزارع، چند درخت گردو و درخت چنار کهن نزدیک به ۲۰۰۰ سال دلیل واضحی است بر دیرپایی دهستان کجان.
💫کجان دارای ۸ رشته قنات است؛
قنات کِی بید، قنات ماری، قنات وَرماکوه، قنات لاسُتی، قنات مهرجان، قنات تازه، قنات پاچنار، قنات ایرندو.

💫نام اسامی محلات و مکان ها که متعلق به دوران های پیش از اسلام است: لَستان، پروستان، پِلَر، وِرمُوگو، یا وَرِ مادر کوه و قلعه گبری.

زرتشتیان کجان پیش از اسلام تا دو قرن بعد از آن در بالادست کشتزار مهرجان سکونت داشته اند و آب شرب خود را از کاریز مهرجان بر می داشتند. گویش مردم کجان، همانند مردم نایین، ترکیبی است از فارسی دری و پهلوی با لغات اندکی از زبان عربی.
آب و هوای کجان خشک و معتدل است.

💫آثار تاریخی کجان:
مسجد پِلَر، که پیش از اسلام آتشکده بوده و در حاشیه باغستان بنا شده است.
مسجد جامع کجان، تا پیش از آن که ویران گردد و گنجینه‌هایش به تاراج برده شود، سومین بنای یادبود ایمان آوردن ایرانیان به اسلام بود.
قلعه، یکی دیگر از بناهای قبل از اسلام در کجان که متاسفانه بخش اعظمی از آن ویران شده است.
حمام قدیمی عمومی مردانه، معماری آن شبیه بناهای قرن دوم هجری است و احتمالاً همزمان با مسجد جامع ساخته شده است.
آسیابهای آبی،که همگی به صورت تپه هایی از خاک درآمده اند، با نام‌های آسیاب بالا، آسیاب میان و آسیاب کوچک.
مزار یا گورستان، که مسلمان‌ها هم مردگان خود را در همان گورستان زرتشتیان دفن می‌کردند.
میدان کجان، در مقابل در جنوبی مسجد جامع واقع شده.
وآثار باستانی متعددی که نابود شدند و یا به سوی نابودی قدم بر می دارند.

👌به مرور در همین رسانه به معرفی خدمتگزاران مردم دوست اهل کجان نیز خواهیم پرداخت.
🌷با ما همراه باشید 🙏

#نائین_ما

🆔 @Naeene_Ma