زنان، ریاست جمهوری و یک اصطلاح پردردسر: رجل سیاسی
goo.gl/4msmL6

هرگاه فصل انتخابات ریاست جمهوری سر می‌رسد، بحثی کهنه از نو آغاز می‌شود و آن، بحث همیشه مفتوح درباره اصطلاح «رجل سیاسی»‌ست. اصطلاحی که جدای از بسیاری از مردان، بسیاری از زنان را نیز پشت درهای کاندیداتوری ریاست جمهوری نگه داشت و به آنان اجازه نداده است شانس خود را برای انتخاب شدن به عنوان رییس جمهور امتحان کنند. در ایران تاکنون یازده دوره انتخابات ریاست جمهوری برگزار شده است، اما شورای نگهبان با اینکه هیچ گاه به صراحت نظری درباره نسبت زنان و پست ریاست جمهوری نداده است، با این حال هیچ زنی را نیز برای ورود به این رقابت انتخاباتی تایید صلاحیت نکرده است.

سابقه جعل این اصطلاح به روزهای تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر می‌گردد. در مجلس خبرگان قانون اساسی، جو غالب آن مجلس بر آن بود که زنان نمی‌توانند به ریاست جمهوری انتخاب شوند. اما در نهایت و در میان اختلاف نظرهای موجود، تصمیم‌گیرندگانی چون آیت الله محمد بهشتی تصمیم می‌گیرند، واژه‌ای دوپهلو و تفسیربردار را در اصل ۱۱۵ – ویژگی‌های رییس جمهور - بیاورند تا به اعتراف خودشان، دست آیندگان برای تفسیر موسع از این اصل باز بماند. آن‌ها واژه «رجال سیاسی و مذهبی» را بر می‌گزینند که بنا به تفسیر خود محمد بهشتی، اعم از زن و مرد است. اگرچه آیت‌الله‌هایی چون صافی گلپایگانی از اینکه به صراحت در متن قانون، مردبودن رییس جمهور مورد تاکید قرار نگرفته است، معترض بودند و آن را بر خلاف مسلمات اسلامی دانستند.

باید به یاد داشت که طبق تصریح خود قانون اساسی، شورای نگهبان تنها مرجع معتبر برای تفسیر قانون اساسی‌ست. اما در فقدان تفسیر رسمی از اصطلاح «رجل سیاسی»، طبیعی‌ست که زنان از «رجل سیاسی» تعبیری فراجنسیتی ارائه دهند. به عنوان مثال «فاطمه آجرلو»، نماینده اصول‌گرای سابق مجلس شورای اسلامی، در دفاع از امکان انتخاب زنان به ریاست جمهوری گفت: «اگر به مذاکرات زمان تصویب قانون اساسی دقت کنیم، می‌بینیم که در آن زمان در گنجاندن رجل سیاسی در قانون، مسأله جنسیتی مطرح نبوده است.» یا اینکه «زهرا شجاعی»، معاون امور زنان در دولت احمدی نژاد، در اینباره گفته بود: «منظور از رجل، شخصیت سیاسی است و ملاک فرد مذکر نیست؛ به‌هرحال برای برون‌رفت از محدودیت مقطعی برای زنان در انتخابات ریاست جمهوری، واژه‌ای دوپهلو را انتخاب کردند.»

اما شاید یکی از مهم‌ترین مواضع را در این میان، «علی اکبر هاشمی رفسنجانی» گرفته باشد که از بانیان انقلاب اسلامی و تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی بوده است. او که اخیراً «ترزا می»، نخست وزیر انگلیس و «فدریکا موگرینی»، مسئول امور سیاست خارجی اتحادیه اروپا را به عنوان «نمونه‌های موفق مدیریت کلان» نام برده است، درباره این اصطلاح بحث برانگیز می‌گوید: «وقتی که قانون اساسی را در شورای انقلاب آماده می‌کردیم، به همین دلیل این را مبهم گذاشتیم. چون شرایط ایجاب نمی‌کرد که رئیس‌جمهوری زن باشد و نمی‌خواستیم نفی کنیم.»

اما جدای از نوع تفسیر اصطلاح «رجل سیاسی»، پرسش اساسی این است که وقتی زنان در قالب سیستم جمهوری اسلامی، می‌توانند به پست‌های فرمانداری، نمایندگی مجلس، معاونت رییس جمهور و حتی وزارت دست یابند، چرا صلاحیت رقابت برای کسب پست ریاست جمهوری را نداشته باشند؟ اگر منظور از رجل سیاسی، کسی‌ست که در چارچوب قوانین جمهوری اسلامی به سیاست‌ورزی شناخته شده باشد، کم نیستند زنانی که در این حوزه سخت فعالیت کرده‌اند. «شهیندخت مولاوردی»، معاونت امور زنان ریاست جمهوری در این‌باره می‌گوید: « رجل سیاسی به شخصیت سیاسی اطلاق می‌شود نه به جنسیت خاصی اما ما شاهد هستیم که زنان هرچند در انتخابات ریاست‌جمهوری کاندیدا می‌شوند ولی هیچ‌گاه به عنوان کاندیداهای نهایی مطرح نشده‌اند.»
http://ow.ly/zdI330723S7
منابع برای مطالعه بیشتر؛

مشارکت سیاسی زنان
http://ow.ly/XSfa30723S6

صندلی وزرات در نظام اسلامی و سهم سخت ناچیز زنان
http://ow.ly/HkkR30723S8
منیره گرجی، تنها زن عضو مجلس خبرگان قانون اساسی
http://ow.ly/C1HA30723S9
جای خالی زنان در مجلس خبرگان
http://ow.ly/Bqqt30723Sa

https://telegram.me/joinchat/B5XELjvByQFyPHYQMdMTiQ

شهناز کریم بیگی؛ مادری که خون‌بهای فرزندش را آزادی ایران می‌داند
goo.gl/949QSn

شهناز اکملی (کریم بیگی) در فروردین ۱۳۴۴ در محله امیریه تهران به دنیا آمد. تا مقطع دیپلم به تحصیل پرداخت و پس از آن علاوه بر امور خانه، کارمند نیز بود. پس از ازدواج صاحب دو فرزند شد. مریم و مصطفی. مصطفی نیز به گفته یکی از نزدیکانش «در کار نصب تلفن سانترال و شبکه و کامپیوتر بود.» اما مصطفی علاوه بر زندگی معمول هر جوان ایرانی و امور شغلی و زندگی‌اش، دغدغه‌های سیاسی نیز داشت. مادر نیز بی‌علاقه به مسائل سیاسی نبود اما به صورت فعال در فعالیت‌های سیاسی شرکت نمی‌کرد. خرداد ۸۸ سر رسید و اعتراضات به تقلب در انتخابات ریاست جمهوری اوج گرفت. در اعتراضات سال ۱۳۸۸ مصطفی نیز در تظاهرات مردمی شرکت کرد. تا اینکه در عاشورای سال ۸۸ و در حالیکه ۲۶ سال بیشتر نداشت، به ضرب گلوله به قتل رسید. قتلی که زندگی مادر را نیز دگرگون کرد. از آن روز به بعد شهناز اکملی تبدیل به صدای هزاران نفری شد که در جریان اتفاقات ۸۸ به قتل رسیدند و یا آن‌ها که در حبس صدایشان به جایی نمی‌رسد. او به یاد پسرش نام فامیل خود را نیز به کریم بیگی تغییر داد و خود را شهناز کریم بیگی نامید.
«بچه من فقط یک اعتراض ساده داشت»

شهناز کریم بیگی در مورد روزهای پس از عاشورا و جان باختن فرزندش مصطفی می گوید: «پانزده شانزده روزی دنبال مصطفی گشتیم، به هر قیمتی که بود گشتیم و گشتیم آخر توی پزشکی قانونی کهریزک پیدایش کردیم با یک تیر توی سرش. بعد از پیگری‌ها و مراحل قانونی باید می‌رفتیم پلیس امنیت و به هزاران سؤال‌شان باید پاسخ می‌دادیم. شبانه بچه مرا با مأموران امنیتی آوردند و ساعت هشت و نیم شب ۲۲ دی ماه به خاک سپردند.» او تاکید می‌کند که هیچگاه آن صحنه‌ها از یاد او نخواهد رفت. به گفته او ماموران امنیتی حتی مانع از برگزاری یک مراسم کفن و دفن معمولی شدند: «مگر یک مسلمان را شبانه دفن می‌کنند؟ بچه من مسلمان بود، بچه من فقط یک اعتراض ساده داشت. بچه من چیزی نگفته بود، بچه من اسلحه‌ای دستش نبود، چطور به خودشان اجازه دادند که همانجا رأی صادر کنند؟ بدون اینکه محاکمه‌ای کنند. چه جوری بچه‌های ما را کشتند و اینطوری ما را داغدار کردند؟»

بیش‌تر بخوانید:
http://bit.ly/2k4cloY

https://telegram.me/joinchat/B5XELjvByQFyPHYQMdMTiQ

اولین کسی که در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ثبت‌نام کرد
goo.gl/f03K0f

در رابطه با انتخابات:
انتخابات آزاد و مدلهای گذار به دموکراسی
http://bit.ly/1ljWxIA
استانداردهای انتخابات آزاد و منصفانه
http://bit.ly/2iaG2Ej
شرایط لازم برای انتخابات آزاد و منصفانه: دفترچه راهنما برای ناظرین محلی بر انتخابات
http://bit.ly/2euUTZy

https://telegram.me/joinchat/B5XELjvByQFyPHYQMdMTiQ

مردی که برای نجات ایران و جهان کاندیدا شد!

goo.gl/ogpBmx

زکریا لطفی‌پور با چهار خودکار، سه عینک و درازآویز زینتی (کراوات)، یکی از شهروندانی است که برای شرکت در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرده و می‌گوید شما را تامین می‌کنم و به شما حق و حقوق بیکاری می‌دهم. پروژه من ایران و جهان را نجات می‌دهد....

در رابطه با انتخابات:
انتخابات آزاد و مدلهای گذار به دموکراسی
http://bit.ly/1ljWxIA

استانداردهای انتخابات آزاد و منصفانه
http://bit.ly/2iaG2Ej

شرایط لازم برای انتخابات آزاد و منصفانه: دفترچه راهنما برای ناظرین محلی بر انتخابات
http://bit.ly/2euUTZy

#انتخابات۹۶

https://t.me/joinchat/B5XELjvByQFyPHYQMdMTiQ

مژگان صیامی اردبیلی، ۴۳ ساله از داوطلبان ریاست جمهوری هنگام ثبت نام به خبرنگاران گفته است که باید تکلیف رجل سیاسی مشخص شود. شعار او جدایی دین از سیاست است.
goo.gl/do8NRL

هرگاه فصل انتخابات ریاست جمهوری سر می‌رسد، بحثی کهنه از نو آغاز می‌شود و آن، بحث همیشه مفتوح درباره اصطلاح «رجل سیاسی»‌ست. اصطلاحی که جدای از بسیاری از مردان، بسیاری از زنان را نیز پشت درهای کاندیداتوری ریاست جمهوری نگه داشت و به آنان اجازه نداده است شانس خود را برای انتخاب شدن به عنوان رییس جمهور امتحان کنند. در ایران تاکنون یازده دوره انتخابات ریاست جمهوری برگزار شده است، اما شورای نگهبان با اینکه هیچ گاه به صراحت نظری درباره نسبت زنان و پست ریاست جمهوری نداده است، با این حال هیچ زنی را نیز برای ورود به این رقابت انتخاباتی تایید صلاحیت نکرده است.

بیشتر بخوانید: زنان، ریاست جمهوری و یک اصطلاح پردردسر: رجل سیاسی
http://bit.ly/2osRKfC

در رابطه با انتخابات:
انتخابات آزاد و مدلهای گذار به دموکراسی
http://bit.ly/1ljWxIA
استانداردهای انتخابات آزاد و منصفانه
http://bit.ly/2iaG2Ej
شرایط لازم برای انتخابات آزاد و منصفانه: دفترچه راهنما برای ناظرین محلی بر انتخابات
http://bit.ly/2euUTZy
#انتخابات۹۶

https://t.me/joinchat/B5XELjvByQFyPHYQMdMTiQ

نگاهی به اولین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران
goo.gl/odbUkp

اولین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران، در بهمن ۱۳۵۸ در حالی برگزار شد که هنوز شورای نگهبان فعالیت خود را آغاز نکرده بود. ۱۲۴ نفر در این انتخابات ثبت نام کردند و در نهایت ۹۵ نفر به عنوان کاندیداهای نهایی، وارد رقابت‌های انتخاباتی شدند. این دوره از انتخابات به علل و دلایل متفاوت، از جمله تازه تاسیس بودن نظام جمهوری اسلامی، فقدان یک نهاد نظارتی منسجم و سخت­گیر (مانند شورای نگهبان)، میزان بالای رقابت بین گروه‌های سیاسی برای کسب رأی مردم انتخاباتی نسبتا آزاد محسوب می‌شود. خصوصا اگر دوره‌های بعدی انتخابات ریاست جمهوری را به خاطر بیاوریم که در آنها رقابت چه از لحاظ کمّی و تعداد کاندیداهای نهایی و چه از لحاظ دایره تنوع سلایق سیاسی بسیار محدود و تنگ بوده است. با این وجود و با استناد به اصول بین المللیِ یک انتخابات «آزاد» و «منصفانه» می­توان گفت این انتخابات علی­رغم آزادی نسبی حضور کاندیداها، از شرط منصفانه­بودن برخوردار نبود. از جمله شواهد چنین ادعایی، اعمال تبعیض در تبلیغات تلویزیونی­ کاندیداهاست که در ادامه ذکر خواهد شد.

از مشهورترین چهره‌های سیاسی که در این دوره از انتخابات ثبت نام کردند، می‌توان به این افراد اشاره کرد: «ابوالحسن بنی صدر» (وزیر وقت امور دارایی)، «صادق قطب زاده» (رییس وقت رادیو و تلویزیون)، «محمدصادق طباطبایی» (سخنگوی دولت موقت و از نزدیکان آیت الله خمینی)، «حسن حبیبی» (وزیر وقت علوم و آموزش)، «کاظم سامی» (وزیر بهداری دولت موقت)، «صادق خلخالی» (حاکم وقت شرع)، «احمد مدنی» (وزیر دفاع در کابینه دولت موقت)، «مسعود رجوی» (رهبر سازمان مجاهدین خلق) و «جلال الدین فارسی» (عضو مجلس خبرگان قانون اساسی). برخی از این چهره‌ها قبل از برگزاری انتخابات، یا همچون مسعود رجوی ردصلاحیت شدند و یا مانند صادق خلخالی انصراف دادند. درواقع از بین ۱۲۴ نفری که در ابتدا به نام نویسی در وزارت کشور پرداختند، برخی از آنان قبل از برگزاری انتخابات اعلام انصراف یا استعفا کردند و ۱۸ نفر نیز ردصلاحیت شدند.
بیشتر بخوانید:
goo.gl/HPgsgF

https://t.me/joinchat/B5XELjvByQFyPHYQMdMTiQ

نگاهی به چهارمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران
goo.gl/toaSnJ

علی خامنه­ ای با اینکه سومین رییس جمهور منتخب در جمهوری اسلامی بود، اما نخستین رییس جمهوری بود که توانست دوره خود را به پایان برساند؛ یعنی نه مانند رییس جمهور اول عزل شد و نه مانند رییس جمهور دوم کشته شد. خامنه­ ای دوره نخست ریاست جمهوری خود را در مهر ۱۳۶۰ آغاز کرد و در شهریور ۱۳۶۴ به پایان رساند. از تحولات مهم داخلی در چهارسال نخست ریاست جمهوری خامنه ­ای می­توان به بازگشایی دانشگاه­ ها پس از انقلاب فرهنگی و نیز آزادسازی خرمشهر از اشغال ارتش عراق اشاره کرد. بازداشت و حبس اعضای حزب توده و سازمان فداییان اکثریت نیز از جمله تحولات مهم دوره اول ریاست جمهوری خامنه ­ای بود.

درواقع بازداشت گسترده اعضای این دو گروه در بهمن ۶۱ و اردیبهشت ۶۲ آخرین میخی بود که اسلامگرایان حاکم بر تابوت حذف نیروهای دگراندیش کوباندند. البته پیش از این بازداشت نیز، این نیروها هیچگاه از طرف نیروهای حاکم به عنوان «خودی» و «محرم» شناخته نشدند، در حالی که حزب توده و فداییان اکثریت، از جمله گروه­ های چپگرایی بودند که علی­رغم سرکوب دیگر گروه­ ها، همراهی خود با «خط امام» را بارها اعلام کرده بودند. البته بعدها هاشمی رفسنجانی از بازداشت اعضای حزب توده ابراز پشیمانی کرد و «سعید حجاریان» که در آن زمان در اطلاعات نخست وزیری فعالیت می­ کرد، به طور تلویحی بازداشت گسترده اعضای حزب توده را به خودسری­ های تیم عملیاتی سپاه پاسداران ربط داد. اما به هرحال اتهامات رسمی صادر شدند و این حزب به موارد متعددی متهم و محکوم شد که در صدر آن، «جاسوسی برای شوروی» قرار داشت.

مشهورترین فرد ردصلاحیت­ شده مانند دور پیشین انتخابات، فردی از نهضت آزادی بود. برخی از اعضای این گروه پیشتر در دومین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در فروردین ۱۳۶۳ ردصلاحیت شده بودند. اما در این دور از انتخابات، مشهورترین چهره این گروه و از بنیانگذاران آن، یعنی «مهدی بازرگان»، ردصلاحیت شد. مهدی بازرگان که اولین نخست وزیر جمهوری اسلامی و رییس دولت موقت نیز بود، پس از استعفا از ریاست دولت موقت در آبان ۱۳۵۸، به تدریج موضع انتقادی نسبت به سیاست ­های حاکم پیدا کرد و در دوران نمایندگی مجلس اول شورای اسلامی نیز به عنوان نماینده تهران این انتقادات خود را از پشت تریبون مجلس ابراز می داشت.

سه تن از مراجع بزرگ تقلید، آیت الله کاظم شریعتمداری، آیت الله صادق روحانی، و آیت الله مرعشی نجفی نیز در اعتراض به ردصلاحیت بازرگان از رای ­دهی خودداری کردند.

همانطور که ناظران حدس می­زدند، علی خامنه ­ای رأی نخست را کسب کرد و برای بار دوم رئیس جمهور شد. خامنه ­ای به عنوان فرد نخست، از میان بیشتر از ۱۴ میلیون رأی، بیش از ۱۲ میلیون رأی کسب کرد و نفر دوم که محمود مصطفوی کاشانی بود، با اختلافی بسیار زیاد، تنها یک میلیون و چهارصدهزار رأی به دست آورد. حذف بازرگان که می توانست رقیبی واقعی باشد، انتخابات ریاست جمهوری را به نمایشی از حمایت مردم از حاکمیت تبدیل کرد بدون اینکه واقعا انتخاباتی معنادار صورت گرفته باشد.

بیشتر بخوانید:

goo.gl/itdPcZ

https://t.me/joinchat/B5XELjvByQFyPHYQMdMTiQ

نگاهی به پنجمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران
goo.gl/SU8UTM

عباس شیبانی که پیش از انقلاب اسلامی سابقه عضویت در جبهه ملی را داشت و از بنیانگذاران نهضت آزادی بود، پس از انقلاب اسلامی از گروه­های ملی گرا و ملی – مذهبی فاصله گرفت و به عضویت حزب جمهوری اسلامی درآمد. او همچنین نماینده مردم تهران در مجالس دوم و سوم شورای اسلامی بود. علی اکبر هاشمی رفسنجانی نیز در هنگام ثبت نام برای انتخابات ریاست جمهوری، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی بود.

عضویت در شورای انقلاب، عضویت در مجلس خبرگان قانون اساسی، ریاست دور اول، دوم و سوم مجلس شورای اسلامی و جانشینی فرماندهی کل قوا در جنگ ایران وعراق، از جمله مسئولیت‌های شاخصی بود که هاشمی رفسنجانی در آن‌ها ایفای نقش کرده بود. هاشمی رفسنجانی جایگاه و موقعیتی تثبیت شده تر از آن داشت که خود را نیازمند تلاشی زیاد برای تبلیغات انتخاباتی ببیند؛ حضور در لایه‌های بالادست تصمیم گیری‌ها از ابتدای تاسیس جمهوری اسلامی، از هاشمی رفسنجانی شخصیتی بی رقیب برای این دور انتخابات ساخته بود. اما با این حال، عباس شیبانی نیز سعی می‌کرد خود را از تک و تا نیاندازد و در قامت یک رقیب جدی ظاهر شود. او می‌گفت: «برخی معتقدند که من برای این که انتخابات یک نفر نباشد، کاندیدا شده‌ام، ولی این طور نیست.»

با توجه به پایان جنگ و حجم خرابی‌ها، وعده‌های کاندیداها نیز حول مسائل اقتصادی و بازسازی کشور می‌چرخید. مثلا عباس شیبانی وعده می‌داد که در ریاست جمهوری او دیگر خبری از قطعی برق نخواهد بود. هاشمی رفسنجانی نیز مباحث اقتصادی را محور شعارهای انتخاباتی خود قرار داده بود و از جمله درباره نوع نگاه خود به بخش خصوصی می‌گفت: «تولید مساوی است با استقلال و رونق اقتصادی کلید حل همه مشکلات اقتصادی است، باید بخش خصوصی با اطمینان وارد میدان تولید شود و احساس امنیت کند. اگر تولید بالا برود و امکانات مردم در تولید بیشتر به کار گرفته شود، مشکلی پیش نخواهد آمد.»

با وجود یکسانی تقریبی شعارهای دو نامزد نهایی انتخابات، نکته برجسته انتخابات، حمایت توامان جناح‌های راست و چپ جمهوری اسلامی از هاشمی رفسنجانی بود. اگر چه حمایت جناح راست جمهوری اسلامی از هاشمی رفسنجانی قابل پیش بینی بود، اما حمایت گرم نیروهای چپ مذهبی با توجه به شعارهای راست گرایانه رفسنجانی در حوزه اقتصاد، جالب توجه بود.
مجمع روحانیون مبارز و دفتر تحکیم وحدت به عنوان دو جریان شاخص سیاسی و دانشجویی جناح چپ به صورت رسمی از رفسنجانی اعلام حمایت کردند و حتی مجمع روحانیون مبارز طی یک بیانیه، هاشمی رفسنجانی را «نامزد بافضیلت و شایسته» نامید.
بیشتر بخوانید:

goo.gl/JxRnQX

https://t.me/joinchat/B5XELjvByQFyPHYQMdMTiQ