/ وقتی افغانستان شاه داشت/ #رشته_توییت

ساعت ۳ بعدازظهر ۱۶ عقرب ۱۳۱۲، در قصر دلگشای کابل، محمدنادرشاه گواهی‌نامه‌ی تحصیلی شاگردان یک مدرسه را توزیع می‌کرد که با شلیک ۳ گلوله از اسلحه‌ی دانش‌آموزی کشته شد. گلوله‌ها از تفنگ عبدالخالق هزاره شلیک شد و به قلب شاه اصابت کرد ...

۱/۲۰

2.
هیچ‌کدام از سه شلیک به خطا نرفت و محمدنادرشاه بر زمین غلتید؛ پادشاهی خودکامه که محاکم را به ملایان سپرد و زنان را در حجاب کرد، مرده بود.

کمی پیش از محمدنادرشاه اما شاه دیگری بر #افغانستان حکومت می‌کرد به نام امان‌الله که تاسیس واحد سیاسی افغانستان، نتیجه‌ی کار اوست ...

۲/۲۰

3.
امان‌الله شاه، #افغانستان را در جنگ استقلال رهبری کرد و توانست در #پیمان_راولپندی، بریتانیا را وادار به رسمیت شناختن کشور افغانستان کند. با رسمیت یافتن کشور افغانستان، شاه دست به یک سلسله اصلاحات اساسی زد که مخالفت شدید روحانیون و مذهبی‌ها را برانگخیت ...

۳/۲۰

4.
امان‌الله نخستین قانون اساسی کشور را نوشت و هدفش برقراری یک نظام مشروطه‌ی مترقی بود. تاسیس مدرسه‌های مدرن، استخدام آموزگاران و مستشاران خارجی و بستن قرارداد ساختن خط تلگراف از جمله‌ی کارهای مهمش بود. امان‌الله حتا گروهی از زنان را هن برای تحصیلات عالی به اروپا فرستاد ...

۴/۲۰

5.
سلسله‌اصلاحاتش اما به مذاق قبیله خودش، پشتون‌ها، جمعیت تاجیکی و گروهی دیگر از بنیادگراها، خوش نیامد و در پی شورش، شاه را وادار به استفعا کردند. با برانداختن شاه نگون‌بخت و به دنبال یه کشمش‌هایی، محمدنادر بر تخت قدرت کابل نشست که عقب‌گردی برای تمامی اصلاحات انجام‌گرفته بود...

۵/۲۰

6.
قدرت گرفتن گروه‌های پشتون در افغانستان از همین حوالی آغاز می‌شود. با ترور ناگهانی محمدنادرشاه، پسر ۱۹ ساله و بی‌تجربه‌اش با نام #ظاهرشاه به قدرت رسید که دیدگاه‌هایش نزدیک به امان‌الله شاه بود، نه پدرش.

سلطنت ۴۰ ساله‌ی ظاهرشاه، باثبات‌ترین دوره در تاریخ افغانستان است ...

۶/۲۰

7.
در این مدت، افغانستان درگیر هیچ جنگی نشد که یه رکورد منحصر به فردی‌ست و در خلال جنگ جهانی دوم هم اعلام بی‌طرفی کرد. ظاهرشاه در ۱۹۶۴، قانون اساسی جدید کشور را انتشار داد و واژه‌ی #افغان که برای اشاره به ملیت شهروندان افغانستان به کار می‌رود، در همین قانون اساسی آمد ...

۷/۲۰

8.
ظاهرشاه تلاش‌های بسیاری هم برای توسعه آموزش و پیش‌رفت #حقوق_زنان کرد. قانون اساسی مصوب عصر او، به قدری مترقی و مبتنی بر اصول مدرن حقوقی نوشته شده بود که چهل سال بعدش هم، پس لز سقوط طالبان به دست آمریکا، از سوی لویی جرگه به عنوان قانون اساسی موقت پذیرفته شد، ...

۸/۲۰

9.
البته بندهای مرتبط با سلطنت در قانون اساسی حذف و اختیاراتش به دولت موقت منتقل شده بود. عقل غربی تصمیم داشت یک دموکراسی نیم‌بند در افغانستان راه بیاندازد که در نهایت تاریخ ثابت کرد هیچ گره‌ای از این کشور نگشود و تبدیل شد به کانون آشوب و فساد ...

۹/۲۰

10.
اگر غربی‌ها و بریتانیایی‌ها مخالفت نمی‌کردند، گزینه‌ی اعاده‌ی سلطنت مشروطه و بازگشت ظاهرشاه به قدرت که می‌توانست بخش عمده‌ی پشتون‌ها را هم‌راه خود سازد، راه‌حل واقعیِ افغانستان بی‌ثبات بود.

ظاهرشاه البته، در نیمه‌ی نخست سلطنت خود، اسیر دست دو عمو یا کاکاهایش بود ...

۱۰/۲۰

11.
دو کاکای ظاهرشاه، دو روی‌کرد کاملن متفاوت داشتند. شاه محمود که نخست‌وزیر دهه‌ی نخست سلطنت ظاهرشاه بود با تصمیماتش درباره‌ی انتخابات تقریبن آزاد، مطبوعات آزادتر و پارلمانی که از دل یک مدل انتخابات رقابتی درآمده بود، محافظه‌کاران و رهبران مذهبی را به چالش کشید ...

۱۱/۲۰

12.
درست مثل ماجرای امان‌الله، باز هم بنیادگراها دست به کار شدند و نخست‌وزیر را با پشتیبانی برادرش، داوود خان کنار زدند و کاکای دومِ ظاهرشاه شد نخست‌وزیر. شکل‌گیری این اتحاد سیاسی و نظامی بین بنیادگرا، بعدها اثر ویران‌کننده‌ای در تاریخ افغانستان به جا گذاشت ...

۱۲/۲۰

13.
مشکل نخست دولت داوودخان که تبدیل شد به سرچشمه‌ی خرابی‌های افعانستان، نفوذ شوروی بود؛ کمونیست‌ها به تمامی بخش‌های سیاسی-اقتصادی دولت نفوذ کردند و در عمل در کابل یک حکومت دست‌نشانده‌ی شوروی بر مسند کار قرار داشت. البته این نفوذ شوروی در تاریخ افغانستان پدیده‌ی تازه‌ای نبود...

۱۳/۲۰

14.
... اما دوره‌ی داوود خان، تبدیل به صحنه‌ی یکه‌تازی کمونیست‌های آلت‌دست شوروی شد و این کشور را به مرور طی اتفاق‌های بعدي تبدیل کرد به یکی از کشورهای اقمار شوروی. حدود یک دهه داوودخان، پل این نفوذ شد تا شاه، سرانجام ابتکارعمل را به دست گرفت و داوود خان کنار گذاشته شد ...

۱۴/۲۰

15.
در این یک دهه، عروسی به کوچه‌ی افغانستان هم رسید. بیش‌تر اصلاحات و دست‌آوردهایی که به دوره‌ی ظاهرشاه نسبت داده شده،مربوط

SasanAghaei

@TwitterMamnoe