تولید علم بدون جوامع علمی: دکتر سوزنچی استاد دانشگاه صنعتی شریف

✅ دانشگاه در ایران و نوازنده های کشتی تایتانیک

✍️ دکتر ‌وحید کریمی پور (تلخیص )

شاید در هیچ دوره ای در تاریخ ایران معاصر، دانشگاه تا به این حد مورد تعرض و بی احترامی از سوی دولت قرار نگرفته است. فقر گسترده امکانات آموزشی و پژوهشی،‌ اعطای بی حساب و کتاب عناوین دانشگاهی به مسئولان دولتی در همه رده ها،‌ اظهارنظرهای بی پایه و اساس در باره علم و دانشگاه توسط افراد کم سواد، مرکزی کردن گزینش استاد و دانشجو در همه مقاطع ...، قطع همکاری با استادان به دلایل عمدتا غیرعلمی، انتصابات بی جا و پی در پی روسای دانشگاه ها توسط وزارت خانه ای که روز به روز بیشتر نشان می دهد درکی از دانشگاه ندارد و ده ها عامل دیگر همگی منجر به امواج سهمگین مهاجرت دانشجویان و استادان به خارج از کشور شده و ایران را از بهترین استعدادهای خود تهی می کند. همه این ها نشان دهنده این است که نهاد دانشگاه آرام آرام مثل یک کشتی بزرگ در حال غرق شدن در پهنه بیکران اقیانوس است.  در این میان عده ای  با اولین نشانه ها و تکان ها، از کشتی پیاده شده و به سواحلی رسیده اند که آن را امن می پندارند. بسیاری  دیگر نیز  سراسیمه به این سو و آن سو می دوند که خود را به اولین قایق های نجات برسانند و از کشتی پیاده شوند. گروهی از جوانان نیز بر تخته پاره های غربت شناورشده و با نگرانی به سرنوشت کشتی می نگرند تا شاید دوباره به آن بازگردند. در این میان صدها استاد دانشگاه هم اینجا و آنجا ...، با آرامش و امید به کلاس می روند، صادقانه و صمیمانه درس  می دهند، کتاب می نویسند، واژگان فارسی ابداع می کنند،  به دانشجوهای باقیمانده در ایران روش درست تحقیق را یاد می دهند، با حداقلِ حمایت های مادی یا حتی بدونِ آن به پژوهش در مرزهای دانشِ جهانی مشغولند و سعی می کنند که آخرین شعله های دانش و تحقیق را در دانشگاه زنده نگاه داشته،‌ به دانشجویان امید دهند، و ارجمندی نهاد دانشگاه را به همگان نشان دهند.  این ها همان نوازنده های روی عرصه کشتی تایتانیک هستند که در اوج آن همه اضطراب و سراسیمگی به امید آرام نگاهداشتن مسافران، تا آخرین لحظه  به نواختن ویولن ادامه دادند. با روندی که اغاز شده و به نظر می رسد هیچ گوش شنوایی هم در دولت و حکومت  برای شنیدن اخطارها و هشدارهای بی شمار دانشگاهیان وجود ندارد، بیم آن می رود که کشتیِ دانشگاه هم به آرامی همراه با نوازنده هایش به زیر آب فرو رود. دور باد که چنین شود، اما اگر شد،‌ خاطره این نوازنده ها برای ایران جدید و برای نسل های آینده باقی خواهد ماند ... امروزه کسی آن مسافرانِ دارا و ندار که سوار بر قایق های نجات خود را به ساحل رساندند، به یاد ندارد، اما نام آن هشت نوازنده که تا آخرین لحظه بر عرصه کشتی باقی ماندند در تاریخ جاودانه شده و گرامی داشته می شود. انان قهرمانان کشتی تایتانیک بودند.
https://en.wikipedia.org/wiki/Musicians_of_the_Titanic

🔹 درّه‌های سیاسی در مسیر قلّه‌های علمی!
(تحلیلی بر یادداشت مجله Nature درباره پیشرفت‌های علمی ایران)
✍ دکتر علی‌رضا آزاد

سرپرست جدید دانشگاه فردوسی، روز ۱ دی ۱۴۰۲ در سخنان پیش از خطبه‌های نماز جمعه مشهد، با استناد به یادداشتی از مجله معتبر Nature اظهار داشت: "در آن مقاله تصریح شده است که با رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، ایران به‌زودی یکی از قدرت‌های برتر در عرصه پژوهش و فناوری خواهد شد و امپراطوری علمی می‌تواند در ایران مجدداً ظهور و بروز کند."

در تحلیل این سخنان لازم است به نکات زیر توجه شود:

۱. ارائه سخنرانی در مجامع عمومی از سوی بالاترین مقام مسؤول دانشگاه، اقدامی پسندیده و سبب نزدیک‌تر شدن جامعه و دانشگاه و قابل ستایش است. امیدوارم این اقدام به نماز جمعه و مجامع مشابه محدود نگردد.

۲. یادداشت مجله Nature در سال ۲۰۰۵ و ناظر به اقدامات دولت اصلاحات (۱۳۷۶-۱۳۸۴ / ۱۹۹۷-۲۰۰۵) در عرصه‌های علمی نوشته شد و ارجاع به آن‌ در سال ۲۰۲۳ از سوی سرپرست محترم دانشگاه، بدون اشاره به تاریخ انتشارش، این شائبه نادرست را در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند که گویی درباره شرایط علمی امروز ایران نوشته شده است.

۳. درج پیوست متن اصلی Nature در ذیل گزارش خبری این سخنرانی در سایت رسمی دانشگاه، شاید مخاطب عادی را مجاب کند اما از منظر نخبگان دانشگاهی که معنای استناد به مطلب منتشر شده در ۱۸ سال قبل و تفاوت مقاله و سرمقاله و یادداشت سردبیر را در یک مجله معتبر علمی می‌دانند، اقدامی ناشیانه از سوی روابط عمومی دانشگاه قلمداد می‌شود.

۴. نویسنده یادداشت مجله Nature، دلایل پیشرفت علمی ایران در آن دوره را به شرح زیر برشمرده است:
- برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری فزاینده دولت وقت به ریاست آقای خاتمی در حوزه دانش
- کاهش محدودیت‌های سیاسی و اجتماعی
- پشتیبانی رهبر انقلاب از اعتماد به نفس علمی در کشور
- اعطای استقلال و آزادی بیشتر به دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی
- افزایش چشمگیر حقوق اعضای هیأت علمی
- فاصله گرفتن دانشمندان از سیاست‌بازی
- و...

۵. تقلیل محتوای یادداشت و تحلیلِ تک عاملی و اتصال آن به منویات رهبری، همه ماجرا نیست. شکوفایی علمی کشور طی دوران -البته پراشتباه- اصلاحات، دلایل و عواملی داشت. اکنون نیز اگر می‌خواهیم به قلّه‌های پیشرفت علمی برسیم، باید از درّه‌های زیر بگذریم:
- ادامه سیاست خطرناک خالص‌سازی دانشگاه‌ها
- اخراج اعضای هیأت علمی دلسوز
- تحمیل بازنشستگی زودهنگام به استادان
- جذب نیروهای همسوی ناکارآمد
- غلبه اغراض سیاسی بر اهداف علمی
- تشویق غیرمستقیم نخبگان به مهاجرت، با ناامید کردن جوانان
- گسترش جو امنیتی در دانشگاه
- تعلیق و اخراج و تهدید دانشجویان
- اعمال نظر نهادهای غیردانشگاهی در تصمیم‌گیری‌های دانشگاه
- سلب استقلال و آزادی نهادهای دانشگاهی
- ایدئولوژیک‌سازی نهادهای آکادمیک
- و...

۶. نویسنده این یادداشت در سال ۲۰۰۵، دو تهدید اصلی ادامه رشد و تعالی علمی ایران را گسترش تحریم و وقوع تحولات سیاسی می‌داند. احتمالاً هدف جناب دکتر میرزایی از طرح این مطلب نیز این بود که نیت دشمنانی که با اعمال تحریم‌های ظالمانه، قصد جلوگیری از پیشرفت علمی ایران را دارند، فاش نماید. اکنون پس از دو دهه، متأسفانه همین عوامل سبب افول علمی ایران شده است. به‌حدی که اکنون نه تنها از آن قلّه‌ها، درّه‌ها فاصله داریم بلکه متأسفانه جزء ۵ کشور  دارای بیشترین مهاجرت نخبگان و ۷ کشور دارای بیشترین مقالات مردود شده به‌خاطر تقلب علمی هستیم.

جناب دکتر میرزایی سکان‌دار دانشگاهی شده است که استادان و دانشجویانش، در ۲ سال گذشته بیش از ۴۰ تقاضا برای تدریس و تحصیل، فقط به یکی از دانشگاه‌های ایتالیا ارسال کرده‌اند (تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل) امیدوارم ایشان با الهام از محتوای یادداشتی که به آن اشاره کرده است، خسارت‌هایی که رئیس معزول پیشین و سایر آمران و عاملان بر کیان دانشگاه وارد کرده‌اند را سریعاً جبران نماید و نهال امید را در باغ آفت‌زده دانشگاه پرافتخار فردوسی مشهد، دوباره آبیاری نماید تا این دانشگاه، الگوی عبور از دره‌ها و رسیدن به قله‌های علمی در کشور گردد.

از سرپرست جدید دانشگاه که در اغلب سخنرانی‌ها، به سخنان رهبر انقلاب استشهاد می‌کند، برادرانه می‌خواهم از سیره عملی ایشان پیروی نماید. رهبر انقلاب در آغاز رمضان ۱۴۰۰ بیان کرد: «من در سخنرانی اول فروردین در باب رتبه اقتصادی کشور، آماری را عرض کردم... بعد مشخص شد آمار ما درست نبوده و آنچه گفتم مربوط به ۴-۵-۶ سال قبل است.» ایشان سپس از کسانی که نادرستی آن آمار را گوشزد کردند، تشکر نمود. امیدوارم جناب دکتر میرزایی که به مطلب ۱۸ سال قبل استناد کرد، اکنون که به جوانب سخنش واقف شد، با الگوگیری از انصاف علمی رهبر انقلاب، سخنان اخیرش را تصحیح کند و ولایت‌مداری خود را عملاً ثابت نماید.

منبع: آزادنامه

💢 پویش ملی دوباره دانشگاه

دنیای بدی شده! اینجور که مشخصه انستیتو سرطان زیر نظر دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد ۳۷تا مقاله تقلبی بیرون دادن. هم داده‌هاشون فیک بوده هم تصاویر مقاله‌هاشون دستکاری شده بوده! فکر کنم این عطش الکی مقاله دادن و رزومه فیک ساختن همه جای دنیا رو فراگرفته! از هاروارد انتظار نداشتیم...


_مجید میرزایی_


@uttweet

فاحشه‌گری علمی!

سهراب دل انگیزان، دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه رازی

... در پدیده نوشتن پایان نامه، رساله و مقاله در قبال گرفتن پول از خریداران آن که به صورت عریان و آشکار در روبروی دانشگاه تهران و البته مسیرهای تردد دانشجویان تحصیلات تکمیلی و نیز فضای مجازی فراوان است، عملا نوعی فاحشگی علمی در امور تحقیق و علم صورت می‌گیرد و به نظر خسارتی که این پدیده بوجود میاورد، بسیار بزرگتر، جامعتر و خسارت بار تر از خودفروشی انسانی است.

ابعاد این مساله به نظر وسیعتر، ذینفعان آن بیشتر و البته با اثرات اجتماعی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بیشتر و ابعاد گسترده فسادگستری بزرگتر برای زمانهای طولانی خواهد بود.

حال اگر پدیده فاحشگی علمی در یک کشور در جریان و گسترده و آشکارا باشد، آنگاه هم انتظار بهبود بسیار کم خواهد بود، چرا که گروه‌هایی که باید با این پدیده مبارزه کنند، خودشان ذینفع آن هستند و جامعه نیز زشتی که در فاحشگی انسانی میبیند، در این فقره قائل نیست.

اگر افرادی به دانشجویان خود اجبار کنند که نه در پایان نامه، بلکه در درسهای معمولی، مقاله به نام آنها چاپ کنند، آنگاه آن افراد اجبار کننده، تجاوز گر محسوب میشوند، ولی دانشجویان نویسنده مقاله اگر خود مقالات را بنویسند عملا در مسیر یادگیری بوده و توان علمی خود را بیشتر کرده.اند.

ولی باید توجه کرد که این رفتار غیر اخلاقی از یک طرف باعث میگردد فرد متجاوز علمی هم رزومه خود را تقویت کند، هم از قبل مقاله چاپ شده گرفت و فرصت‌های بیشتری بگیرد، هم پژوهشگر نمونه شود و هم ارتقای به درجات بالاتر پیدا کند.

همین شرایط باعث می‌شود تا آن فرد مدیر شود، طرحهای پژوهشی بیشتری بگیرد، و درآمد و بازدهی بالاتری داشته باشد. این در حالی است که افرادی که اخلاق را رعایت کرده و به عدالت تدریس کرده و بر دانشجویان ظلمی روانداشته اند، عملا هیچگونه پاداشی ندارند و فرصت‌های ارتقا و درآمد و موقعیت‌های اجتماعی بالاتر را نیز در مسابقه با متجاوزان خواهند باخت.

حال برای یک جامعه یک انتخاب اساسی وجود دارد و آن این است که قصد در این امور چه مسیری را برگزیند.

تسهیلگری اخلاق انسانی و تقویت ظرفیت‌های عدالت در حوزه های اجتماعی و علمی؟ و یا تسهیلگری مسیر متجاوزان و منفعت برندگان تجاوز انسانی و علمی؟

منبع: کانال دکتر سهراب دل‌انگیزان

💢 پویش ملی دوباره دانشگاه با هدف اصلاح روال‌های حاکم بر سیاست‌های وزارت علوم حرکت خود را آغاز کرده است. در این مسیر به همراهی تمامی شما دانشگاهیان دغدغه‌مند نیازمندیم.
https://t.me/dobarehdaneshgah

✍️ محمدرضا اسلامی
مدرس دانشگاه ایالتی پلی تکنیک کالیفرنیا

🖊 دانشجویان ایرانی در دانشگاه های آمریکایی! چرا؟ چقدر؟



دانشگاههای برتر آمریکا عموما دارای جایگاه برتر در رتبه بندیهای بین المللی هستند و لذا ورود به این دانشگاهها پس از عبور از فیلترهای متعدد است. در واقع ورود به این دانشگاهها نوعی «رقابت بین المللی» است میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی.

حالا یک پله به عقب نگاه کنیم: چرا در مقایسه با دانشگاههای اروپا، شرق آسیا، و حتی کانادا، دانشگاههای آمریکایی در جهان در رتبه های برتر قرار دارند؟
پاسخ به این سوال، کوتاه نیست چون که «صنعت آموزش» یکی از پیچیده ترین صنایع در آمریکاست. چند پاسخ اجمالی:
- دانشگاههای آمریکا ارتباط تنگاتنگی با صنعت دارند و تعامل صنعت و دانشگاه باعث غنی شدن فرآیند آموزش/تولید علم شده.
- «اقتصاد دانشگاه» در آمریکا به شکلی است که دانشگاهها منابع درآمدی متنوعی دارند و نهاد دانشگاه از استقلال نسبی برخوردار است (در مقایسه با شرق آسیا و حتی اروپا)؛ و عملا دانشگاه چندان ذیل دولت قرار نمی گیرد. خلاصه تر بگوییم: دانشگاه یک نهاد دولتی نیست.
- بودجه هایی که بنیاد علوم (NSF) برای پژوهشهای لب مرزی دانش تامین می کند بودجه های هنگفتی است و این باعث شده تا به عنوان «نقش مکمل» در کنار دیگر درآمدهای دانشگاه، به فرآیند تولید علم کمک شود.
@sokhanranihaa
▪️ حالا برگردیم به سوال اول: در هر سال تحصیلی چند دانشجوی ایرانی در آمریکا هستند؟
طی سالهای اخیر در هر سال تحصیلی حدودا ۱۱۰۰۰ (یازده هزار) نفر.
عدد درشتی است؟ اگر به خود عدد نگاه کنیم، بله! طی شش سال گذشته هر سال حدود ۱۱۰۰۰ تن از بهترین فارغ التحصیلانِ دانشگاههای کشور در مراکز دانشگاهی آمریکا مشغول به تحصیل شده اند. این یعنی فقط از ۲۰۱۷ تا امروز بیش از ۶۰هزار تن از فرزندان سرزمین ایران.

اما بیائید به جای نگاه به قدرمطلق عدد، با نگاهی مقایسه ای به آمار نگاه کنیم:
طبق آمار رسمی وزارت علوم آمریکا تعداد دانشجویان بین المللی شاغل به تحصیل در سال تحصیلی گذشته در آمریکا یک میلیون و پنجاه و هفت هزار نفر بوده است. قبل از کرونا بیشتر هم بود. (لینک)
جالب اینجاست که بدانیم که اکنون حدود ۳۰۰هزار دانشجوی چینی در آمریکا مشغول به تحصیل هستند و حدود ۲۰۰ هزار دانشجوی هندی. (لینک)
حتی کشور ژاپن با وجود آنهمه صنعت و برخورداری از دانشگاههایی مانند توکیوتِک و کیوتو، شانزده هزار دانشجوی تحصیلات تکمیلی در آمریکا دارد.

حالا بیاید از منظری دیگر نگاه کنیم: هر کشوری از هر صد هزار نفر، چند نفر دانشجو در آمریکا دارد؟ برای این کار جمعیت دانشجویان را تقسیم بر جمعیت کشور می کنیم و سپس ضربدر ۱۰۰ هزار: ایران از هر صدهزار نفر، ۱۳ نفر، ژاپن ۱۳ نفر، هند ۱۴ نفر و چین ۲۱ نفر.اینجا اعداد سخن می گویند. همیشه عدد، رقم و آمار باعث می شود که از اتاق فکر خود خارج شویم و با واقعیتهای دنیا موجه شویم.

اگر از این منظر نگاه کنیم ما با هند، ژاپن برابر هستیم و فقط چین تقریبا ۱.۵ برابر ماست. این باعث می شود که گمان نکنیم قدرمطلق تعداد دانشجویان ایرانی در ایالات متحده عدد بزرگی است. بلکه باعث می شود که بدانیم ابعاد صنعت آموزش در مقیاس بین المللی چقدر بزرگ است و برای تک تک آن یازده هزار دانشجوی کشورمان ارزش قائل شویم. چون آنها کسانی هستند که در یک رقابت نفسگیرِ بین المللی با چینی ها، هندی ها، اروپایی ها، ترکیه ای ها، اعراب و... موفق به حضور در یک آزمایشگاه تراز بین المللی شده اند. دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در آمریکا عموما از خانواده های طبقه متوسط هستند و هیچ کدام با بورسیه تحصیلی دولت ایران مشغول به تحصیل و پژوهش نیستند. با گران شدن دلار و بد شدن شرایط اقتصادی کشورمان، برخی از آنها حتی مقدار اندک پس انداز مثلا دویست-سیصد دلاری خود را برای والدین بازنشسته شان می فرستند.
این در حالی است که بن سلمان حدود ۱۶هزار دانشجوی عربستانی را با بورسیه (و با پول نفت) برای تحصیل به آمریکا فرستاده است که می شود ۴۳ نفر به ازای هر صد هزار نفر، یعنی سه برابر دانشجویانی که با جیب خودشان می روند با بورس حکومتی عربستان می روند. (لینک).

☑️⭕️ سوال سخت آخر
و حالا یک سوال دیگر: تا اینجا فهمیدیم که میزان حضور دانشجویان ایرانی در آمریکا خارج از نرم نیست. سوال این نیست که چرا می روند؟ سوال این است که چرا برنمی گردند؟ اگر امروز بگویند که یک وجب از خاک ایران به دست بیگانگان افتاد چه قدر ناراحت می شویم؟ نمی گویم بیشتر ولی دست کم به همان اندازه باید ناراحت شد از اینکه یک دانشجوی مستقل باهوش از این مملکت می رود و دیگر باز نمی گردد.

.
🆔 @sokhanranihaa
🆔 @solseghalam
🆑کانال سخنرانی ها
🌹

🔹 آموزشگاه یا دانشگاه؟

🔹 دکتر محمدرضا نیستانی (از کتاب به ساز ستاره رقصیدن)

ژکلین، استاد جامعه شناسی دانشگاه لیون لومیر فرانسه بود. هر هفته با دیالوگ های پی در پی، درهم‌تنیده و گاهاً دسیسه گرانه اش سبب می شد به سان باشنده ایی که، به قول هایدگر، در هستی و زمان باید تحلیل شود؛ چونان فیلسوف، روبه روی خود بنشینم و به پس‌و‌پیش زندگی دانشگاهی ام بیاندیشم و طرح آینده ام را در نوشتن بریزم.

گفت وگو با ژکلین فرصت مناسبی بود تا راجع‌به ماهیت دانشگاه و امکان حضور سازندۀ انسان آکادمیک در نظام آموزش عالی ایران بیاندیشم. به‌‌ویژه پرسش هایی که از‌سوی او طرح می شد مرا بیشتر به تأمل راجع‌به معلّمان الهام بخش و مقایسۀ استادان دانشگاه های ایران با فرانسه وا می داشت. به‌گونه ای ‌که در پنج سال زندگی‏ و تحصیلم همواره استادان الهام بخش کشورم را، همچون استاد غلامحسین شکوهی، با اساتید فرانسوی‏ مقایسه می‏کردم.

همان اوایل حضورم در دانشگاه لیون لومیر یک بار ژکلین از من پُرسید: «آیا از حضور در کلاس های دانشگاه و آموزش استادان به‌ویژه سیر‌و‌سلوک معلّمان فرانسوی بهره می بری؟» متعجبانه پرسیدم: «از چه نظر؟» گفت: «سبک و سیاق و منش استادان و شیوه های آموزش در کلاس های ما بالاخره متفاوت است و طبیعتاً شما در دانشگاه های ایران کمتر چنین تجربه هایی را از سر گذراندید.» بسیار شگفت زده شدم. چرا که معمولاً کلاس های درس در دانشگاه های فرانسه، به‌ویژه در مقطع کارشناسی، شلوغ و پُرحجم بودند. گاهی تعداد دانشجویان کلاس بیش از 100 نفر را در بر می گرفت. ازاین‌رو پاسخ دادم: «وضعیت ما در ایران به لحاظ معلّمی واقعاً شبیه سینما و ادبیات ماست. دانشگاه های ما هیچ‌گاه از وجود معلّمان الهام بخش خالی نبوده اند. معلّمان الهام بخشی که صحنۀ کلاس درسشان آمیزۀ خیره کننده ای است از احساس، دانایی و دیالوگ چشم‌گیر با جامعه، طبیعت و تجربه های زندگی. معلّمانی که خود را در طبیعی ترین، شخصی ترین و برونی ترین حالت عرضه می کنند. مانند نفوذ خورشید در جان فراگیران غوغا می آفرینند؛ غوغای شکفتن و برشوندگی. بنابراین مشکل ما در دانشگاه های ایران فقدان معلّمان الهام بخش نیست، بلکه شاید بزرگ‌ترین دشواری های ما در دانشگاه های ایران این است که بیشتر استادان، حتی مربیان الهام بخش ما، دانش تثبیت‌‌شده را در کلاس های درس ارائه می دهند نه اندیشه ای نو. درواقع آن‌ها، به‌جای آنکه مانند استادان کولژ دوفرانس، در پاریس در کلاس های درس، از اصالت، آفرینندگی و نومایگی خود سخن بگویند، بیشتر اندیشه های دیگران را در کلاس درس عرضه می دارند. ازاین‌رو معلّمان ما گاهی در برابر شاگردان شان، به لحاظ اندیشه ورزی، پاک بی دفاع می شوند. معلّمانی که مدام از اندیشه ها و نظریه های دانشمندان غربی دفاع می کنند و کمتر به ارائة تفسیر و قلمروی مفهومی خود می پردازند.»

وقتی ژکلین سخنانم را شنید، شانه و ابرو بالا انداخت و گفت: «پس شبیه آموزشگاه است.» گفتم: «دقیقاً، هنوز بیشتر استادان ما، در رشته های علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه را با آموزشگاه اشتباه گرفتند. دانشگاه جای ارائۀ دانش تثبیت‌شده نیست؛ در دانشگاه فیلسوف، به قول ژیل دولوز، همیشه باید از صفر شروع کند.».

در صد سال گذشته با تمام الهام بخشی ها، هنرمندی ها و ریزه کاری هایی که برخی از دانش آموختگان علوم انسانی و اجتماعی در کلاس های درس و در جامعه داشتند، امّا آنچه که آنها در کلاس درس و آثار خود ارائه دادند؛ ترجمه، گردآوری و تفسیر مفاهیم و اندیشه های غربی بوده است. با مطالعۀ آثار و اندیشه های فرانسوی و واکاوی ماهیت دانشگاه های ایران بود که دریافتم اعضای هیأت علمی و معلّمان الهام بخش در رشته های علوم انسانی و اجتماعی ایران هنوز آنچنانکه باید نتوانستند قلمرو مفهومی خود را در نظریه پردازی بیافرینند. اگر در دورۀ معاصر در عرصۀ سینما و ادبیات به قول شیخ سعدی در بوستان، «هوشیاران فرخنده بختی»، همچون محمود دولت آبادی و هوشنگ مرادی کرمانی (ادبیات)، عباس کیارستمی، مجید مجیدی و اصغر فرهادی (سینما) داشته ایم که جهان را شیفتۀ نگاه و اندیشۀ خود کردند، شوربختانه دست ما در عرصه های دیگر علوم انسانی از فیلسوفان، مربیان، روانشناسان، جامعه شناسان، اقتصاددانان و فیلسوفان در قد و قواره جهانی چندان پُر و پیمان نیست.

💢 پویش ملی دوباره دانشگاه
https://t.me/dobarehdaneshgah

🔺مناظره با موضوع «مهاجرت نخبگان»

🔺با حضور حسن مسلمی نائینی و رضا منصوری

📍جمعه، ۴اسفند۱۴۰۲، ساعت ۲۲:۳۰، شبکهٔ چهار سیما

@Shiveh_tv4

✍️محمدباقر تاج الدین

🖊 بیکاری 5 هزار دانش آموختۀ دکتری و جذب 24 هزار دانشجوی دکتری جدید چه تناسبی با هم دارند؟



✅بنابر آمارهای رسمی تعداد 5 هزار نفر از دانش آموختگان مقطع دکتری در رشته های مختلف بیکار اَند و در مقابل در آزمون ورودی دکترای سال 1403 قرار بر این است که 24 هزار دانشجوی جدید دکترا در دانشگاه های کشور جذب شوند. بسیار عجیب است که با وجود بیکاری تعداد قابل توجهی از دانش آموختگان این مقطع باز هم اقدام به جذب بی رویه و بی حساب و کتاب دانشجوی دکترا می شود!!! که چه شود؟ که دوباره چند سال بعد بر تعداد بیکاران با مدرک دکترا افزوده شود؟ نکتۀ مهم تر این که دو حالت برای این قضیه می توان تصور نمود. یکی این که مراکز دولتی و غیر دولتی برای جذب این دانش آموختگان ناتوان هستند و نمی توانند از وجود این افراد استفاده کنند و دیگر این که یا این دانش آموختگان از دانش و مهارت های ضروری برای انجام کار و فعالیت در بخش های دولتی و غیر دولتی ناتوان هستند!! در هر دو حالت نوعی شکست تلخ و دردناک را می توان تصور نمود!!!
@sokhanranihaa
✳️اگر دانشگاه ها در تربیت و پرورش نیروهای دانشی و ماهر ناتوان اَند پس چرا اقدام به تأسیس و راه اندازی این همه دانشگاه می شود و چرا اقدام به جذب این همه دانشجو می کنند؟ و باید فکری اساسی برای این موضوع نمود!!! و اگر بخش های دولتی و غیر دولتی توان جذب و به کارگیری این نیروها را ندارند این هم نوعی ضعف اساسی برای این بخش ها و مراکز محسوب می شود که خود قصه ای پر غصه و دردناک است!!! به راستی گسترش و راه اندازی این همه دانشگاه در مناطق مختلف کشور چه معنایی می تواند داشته باشد؟ انواع دانشگاه های رنگارنگ که حالا چیزی شبیه به آموزشگاه های زبان و موسیقی و کامپیوتر شده اند که سر هر کوچه و خیابانی در هر شهر کوچک و بزرگی مثل قارچ روییده اند!!! برای مثال شهر سمنان که از قضا مرکز استان هم هست با جمعیتی حدود 250 هزار نفر چندین دانشگاه دولتی، آزاد، علمی و کاربردی و غیر انتفاعی دارد!!! سایر شهرهای کشور هم همین وضع و حال را دارند!! که البته حالا از کمبود دانشجو برخی از این دانشگاه ها در حال تعطیل شدن نیز هستند!!! طنز ماجرا این است که برخی شهرهای کوچک با جمعیت 20 هزار نفر دارای دانشگاه های پیام نور، آزاد، علمی و کاربردی و غیر انتفاعی هستند!!!

❇️سیاست های غیر عقلانی و غیر علمی در حوزۀ آموزش عالی و پس از آن در حوزۀ اشتغال و جذب دانش آموختگان اکنون چنین نتایج فاجعه بار و دردناکی را به دنبال داشته است. تجربۀ بسیاری از کشورهای توسعه یافتۀ دنیا نشان می دهد که لزومی ندارد تمام دانش آموزان پس از پایان دورۀ دانش آموزی به دانشگاه بروند و بهترین مسیر مهارت آموزی و شناسایی استعدادهای دانش آموزان است تا در مسیر درست و منطقی هدایت شوند. امری که البته آموزش و پرورش معیوب و عقب ماندۀ فعلی عاجز تر از آن است که بدان مبادرت ورزد!!! بدتر از تمام این ها بروز نوعی سرخوردگی و افسردگی برای جوانانی است که پس از سال ها تحصیل و کسب مدرک عالی امکان دست یابی به شغل مناسب و درآمد را نداشته و در نتیجه عمر خود را تلف شده می پندارند!!! عمری که اگر به امور دیگری پرداخته می شد یقیناً نتایج بسیار بهتری به دست شان می آمد!!

.
🆔 @sokhanranihaa
🆔 @
🆑کانال سخنرانی ها
🌹

⭕️دانشگاه‌های نحیف ما!


دکتر محمدرضا اسلامی


1️⃣- بودجه دانشگاه تهران (به عنوان مهم ترین دانشگاه ایران) در سال جاری ۳٬۳۰۰ میلیارد تومان (۳.۳ همت) بوده است. (لینک مصاحبه زلفی گل وزیر علوم +). با فرض دلار ۵۰ هزار تومانی، این یعنی ۶۶ میلیون دلار!

بودجه دانشگاه توکیو (University of Tokyo) ۲.۵ میلیارد دلار بوده است +. یعنی چند برابر؟

یعنی بودجه دانشگاه توکیو ۳۸ برابر دانشگاه تهران است.

مساحت ژاپن «کمتر از یک چهارم ایران» است و جمعیت آن یک و نیم برابر ایران، ولی بودجه دانشگاه اصلی آن کشور ۳۸ برابرِ دانشگاه اصلیِ سرزمین ماست. پژوهشگران ژاپنی در طول یکسال برای تولید علم این میزان بودجه را دارا هستند.

بودجه دانشگاه شیراز در سال گذشته ۸۶۰ میلیارد تومان بوده است یعنی‌ کمتر از ۱ همت. یعنی کمتر از ۱۷ «میلیون» دلار ، ولی بودجه دانشگاه همتراز آن در ژاپن، یعنی دانشگاه #کیوتو یک و نیم «میلیارد» دلار بوده است.

یعنی‌ بودجه دانشگاه کیوتو ۸۸ برابر شیراز بوده است!

این یعنی نهاد تولید علم در ایران چقدر نحیف و فقیر شده است.

2️⃣- این وضعیت در شرق عالم است. بیایید از شرق‌ به غرب برویم؛ البته هدف مقایسه دانشگاه تهران با دانشگاههای غربی نیست. بلکه بیایید همان دانشگاه «توکیو را با دانشگاههای غربی» مقایسه کنیم.
بودجه دانشگاه برکلی کالیفرنیا در سال تحصیلی گذشته حدود ۷ میلیارد دلار بوده است.
یعنی دانشگاه برکلی حدودا سه برابر دانشگاه توکیو بودجه داشته است! (عدد دقیق: ۲.۸ برابر توکیو، یا ۱۰۶ برابر دانشگاه تهران)
و این فقط «یک دانشگاه غربی» در مقایسه با دانشگاه شرقی توکیو است.

در همان سال بودجه دانشگاه استنفورد حدود ۹ میلیارد دلار بوده است! یعنی بیش از سه برابر دانشگاه توکیو (عدد دقیق: ۳.۶ برابر توکیو).


یعنی در یک جغرافیای کوچکِ چند کیلومتر مربعی در شمال کالیفرنیا هر سال ۶.۵ برابر دانشگاه توکیو «بودجه در پژوهش و تولید علم» هزینه می شود. و این وضعیت فقط در دو دانشگاه غربی در مقایسه با یک دانشگاه مهم شرقی است.
آری! کیفیت اتفاقی نیست.

و اینک ما در این میانه ی‌ غرب و شرق نشسته ایم. با دانشگاههایی که اینگونه نحیف و لاغر شده اند و «این» توان پژوهش/تولید علم ماست در دنیایی که دانش حرف اول را زده/می زند.


💢 پویش ملی دوباره دانشگاه
https://t.me/dobarehdaneshgah

دکترایی که عناوین کتاب‌های خود را نیز به یاد ندارد!
این است ابتذال علم!

🔥انصراف دانشگاه زوریخ از رتبه بندی 2024 مجله تایمز
@interdisciplinarity
🖌خبر کوتاه است ولی بسیار مهم و اثرگذار: دانشگاه زوریخ که یکی از بهترین دانشگاه های جهان است و سال 2023 رتبه 80 رتبه بندی را دریافت کرده بود امسال از این رتبه بندی انصراف داد. این دانشگاه روز چهارشنبه اعلام کرد که این رتبه بندی انگیزه های کاذب ایجاد می کند. به گفته دانشگاه سوئیس، رتبه‌بندی‌ها اغلب بر خروجی قابل اندازه‌گیری تمرکز می‌کنند و به جای اولویت‌بندی کیفیت محتوا، انگیزه‌ای برای افزایش تعداد انتشارات ایجاد می‌کنند.
@interdisciplinarity
🔹این دانشگاه اضافه کرد که رتبه‌بندی‌ها همچنین نشان می‌دهند که به طور جامع دستاوردهای متنوع دانشگاه در تحقیق و تدریس را اندازه‌گیری می‌کنند. بنابراین دانشگاه زوریخ دیگر اطلاعاتی را برای رتبه بندی ارائه نمی دهد. لازم به ذکر است که رتبه بندیِ تایمز یکی از مهمترین رتبه بندیها برای جایگاه علمی دانشگاه ها است که هر ساله توسط مجله تایمز انجام میشود و ملاکی مهم برای تبادلات دانشجویان، اساتید و جذب گرنتهای آموزشی-پژوهشی در سراسر دنیا محسوب میشود.
@interdisciplinarity
🔹سالها است که رتبه بندی دانشگاه ها در سراسر جهان در معرض نقد جدی قرار گرفته است و مهمترین اشکال نیز تاکید دانشگاه ها بر خروجیهای کمی به جای کیفیت آثار علمی است. در ایران نیز در سالهای اخیر این توجه روز به روز افزون گشته و بیش از توجه به کیفیت آثار علمی و رویکردهای اثرگذار اساتید، تعداد مقالات، میزان ارجاعات (اچ ایدنکس) و تعداد کتابهای علمی ملاک ارتقا و ارزیابی وضعیت اعضای هیئت علمی است که مکرر مورد نقد قرار گرفته امّا با توجهِ اندک به معایب و مضرات این رویکرد، روزبروز شاهد افزایش کمی گرایی به علم در آکادمیای ایران هستیم.
@interdisciplinarity
🔹این عملکرد دانشگاه زوریخ، بعنوان یکی از برترین دانشگاه های جهان میتواند گامی مهم در راستای فاصله گرفتن از کمی گرایی افراطی به علم در سطح بین المللی محسوب شود.
@interdisciplinarity

🖌دلایل دانشگاه اوترخت (سومین دانشگاه هلند در رتبه بندی 2023 تایمز) برای انصراف از رتبه بندی تایمز 2024 (اختصاصی کانال تلگرامی مطالعات میان رشته ای):
رتبه بندی ها تاکید زیادی بر امتیازدهی و رقابت دارند، در حالی که دانشگاه می خواهد بر همکاری و علم آزاد تاکید کند.
@interdiscplinarity
✅چندین دهه است که رتبه بندی دانشگاه ها یکی از عوامل مهم برای تبادل استاد و دانشجو، دریافت گرنتهای علمی و ارتقا در بسیار امور دیگر است. امّا این رتبه بندیها مشکلات بسیاری نیز در مسیر نهاد علم ایجاد کرده اند. پیش از این و در این پست به انصراف دانشگاه زوریخ و دلایل آن اشاره کردیم. دانشگاه اوترخت در زمره دیگر دانشگاه هایی است که از شرکت در این رتبه بندی انصراف داده است. امّا این دانشگاه دلایل خود را با تفصیل بسیار خوبی بیان کرده که میتواند راهنمای مناسبی برای دیگر دانشگاه ها در سراسر دنیا، خصوصا کشور ما ایران باشد (دلایل تفصیلی را میتوانید اینجا ببینید). ذیلا اهمّ مشکلاتی که این دانشگاه برای انصراف از این رتبه بندی بیان کرده است را می آورم:
@interdisciplinarity

1️⃣استرس زیاد روی رقابت:
رتبه‌بندی‌ها استرس زیادی روی امتیازدهی و رقابت می‌گذارد، در حالی که ما می‌خواهیم روی همکاری و علم باز تمرکز کنیم و این با تمایل به امتیاز و رقابت سازگار نیست.
2️⃣علاوه بر این، تقریباً غیرممکن است که کیفیت کل یک دانشگاه را با تمام دوره ها و رشته های مختلف در یک تعداد به تصویر بکشید.
3️⃣همچنین، تحقیقات نشان می‌دهد که سازندگان رتبه‌بندی از داده‌ها و روش‌هایی استفاده می‌کنند که بسیار مشکوک هستند. به عنوان مثال، دانشگاه ها باید زمان زیادی را صرف ارائه اطلاعات صحیح کنند.
4️⃣این رتبه‌بندی همچنین با هدف «شناخت و قدردانی» در تضاد است. دانشگاه‌ها دیگر نمی‌خواهند کارمندان خود را فقط بر اساس انتشارات در مجلات علمی (که وزن زیادی در رتبه‌بندی دارند) قضاوت کنند، بلکه مثلاً در مورد تحصیلات، رهبری، علم تیم یا ارتباطات علمی نیز قضاوت می‌کنند.
@interdisciplinarity
✅پیتر دویزنبرگ، رئیس وقت UNL، گفت: «مهم است که بتوانیم جایگاه خود را در میان رهبران جهان تعیین کنیم، اما به این ترتیب، وسعت کاری که در دانشگاه ها اتفاق می افتد رعایت نمی شود.»
او به یک تغییر فرهنگی امیدوار بود و خوشحال بود که "دانشگاه توئنته، دانشگاه لیدن، دانشگاه ماستریخت و دانشگاه Vrije آمستردام می‌خواهند در این امر پیشگام شوند". اما در حال حاضر تنها اوترخت است که حرف را به عمل می آورد.
@interdisciplinarity
✅جالب توجه است که در دانشگاه های هلند در رتبه بندی 2024 تایمز فقط 12 دانشگاه حضور دارند. سال گذشته دانشگاه اوترخت با کسب رتبه 66 رتبه بندی تایمز، سومین دانشگاه هلند در این رتبه بندی محسوب میشد و جایگاه بسیار خوبی در رتبه بندی کلی و همچنین دانشگاه های هلند داشت. بنابراین به نظر میرسد که دانشگاه اوترخت تنها دانشگاهی نیست که در آکادمیای هلند از حضور در این رتبه بندیها انصراف داده و غالب دانشگاه های هلندی تمایلی به حضور در این رتبه بندی و نظائر آن ندارند.
@interdisciplinarity
🔴 جالب توجه است که دانشگاه اوترخت، به عنوان جایگزین، دو ارزیابی دیگر را مد نظر قرار داده است. یکی رتبه بندی اینُرمز (اینجا ببینید) و دیگری رتبه بندی و ارزیابی دورا (اینجا ببینید). این دو ارزیابی به منظور بهبود و توسعه ارزیابیهای رایجِ پیشین ایجاد شده اند و به نظر میرسد بیش از عوامل کمی به عوامل کیفی و ارتباطات و تعاملات علمی توجه دارند.
@interdisciplinarity

این تصویر صفحۀ نخست سامانۀ الکترونیکی دانشگاه زوریخ سوئیس است که امروز بیست و پنج فروردین 1403 برداشت شد. هیچ حرف و گفتاری راجع به اینکه در رتبه بندی دانشگاه های جهان در چه جایگاهی است به زبان نیاورده است. فقط تصویری از کودکی آورده که زباله ها را برای بازیافت جمع آوری می کند. نمایی که همۀ ما در طول روز شاهد آنیم. در عنوان گزارش نیز آورده است که «نابرابری یک مانع بزرگ در دستیابی به توسعۀ پایدار است».
📙 این دانشگاه مطرح و نام آور جهان، روز چهارشنبه اعلام کرده است که امسال از رتبه بندی تایمز انصراف می دهد. زیرا این رتبه بندی انگیزه های کاذب ایجاد می کند. به گفته دانشگاه سوئیس، رتبه‌بندی‌ها اغلب بر خروجی قابل اندازه‌گیری تمرکز می‌کنند و به جای اولویت‌بندی کیفیت محتوا و تدریس، صرفاً انگیزه‌ای برای افزایش تعداد انتشارات ایجاد می‌کنند.
📙 دانشگاه های بزرگ اروپا و جهان خیلی زود دریافتند که شعار انگلیسی «یا چاپ کن یا بمیر/Publish or Perish» صرفاً انگیزه های واهی و دروغین ایجاد می کند و بایستی به دنبال راه های درست برای ارتقای کیفیت بگردند.
📙 امروزه خدمت رسانی به جامعه، فرهنگ سازی و توسعۀ حرفه ای تدریس از جمله اهداف راهبردی دانشگاه های بزرگ دنیا است.
مرکز TDC دانشگاه اصفهان

🔴 ابطال بخشنامه تسهیلات نقل‌وانتقال فرزندان اعضای هیات علمی

💢با شکایت سازمان بازرسی کل کشور،  بخشنامه شماره ۴۷۱۰۱ مورخ ۱۴۰۰/۶/۲۹ معاون فنی و آماری سازمان سنجش (درخصوص نحوه اعمال دستورالعمل اجرایی نقل و انتقال فرزندان اعضای هیأت علمی دانشگا‌ه ها و مراکز آموزش عالی کشور)  ابطال شد.

📌هیات عمومی دیوان عدالت اداری در رای خود این بخشنامه را موجب «ایجاد تبعیض ناروا میان فرزندان اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی با آحاد مردم» دانسته است.

💢 پویش ملی دوباره دانشگاه
https://t.me/dobarehdaneshgah