❓بهزیستی به نفع یا به ضرر معلولان؟!

🤔سوالی که برای معلولان بارها مطرح می شود اینست که آیا واقعا سازمان بهزیستی کە رسما متولی مشکلات معلولان است، وجودش به ضرر یا به نفع آنها است؟

🔻در جامعە ما سازمان بهزیستی کە زیر مجموعە وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است رسما متولی مسائل معلولان تعیین گردیدە است اما در پی مراجعه معلولان به سازمان بهزیستی و امید برای یافتن پناهگاهی و یاوری در مواجهە با مشکلات و حل مصایب عدیدە گریبان گیرشان معمولا، نا امید و دست خالی باز می گردند. در جواب خواسته ناچیز شان معمولا با جمله‌ای تکراری مواجه می شوند که یا بودجه سازمان بهزیستی محدود و کم است و یا ما در این خصوص توانایی نداریم. وظایف بهزیستی طیف وسیعی از مسائل اجتماعی را در بر می گیرد و در واقع بودجه سازمان بهزیستی خیلی محدود و ناکافی است، بودجە اش حتی یک دهم بودجه قابل قبول هم نمی شود اما اقتدار سازمانیشان نیز محدود بوده و ادارات دیگر به ٱن توجهی نکرده و براحتی تصمیمات ٱنها را نادیده می گیرند، نمونە اش دسترس پذیر بودن اماکن عمومی برای افراد دارای محدودیت و اجرایی نشدن مصوبات بهزیستی در تامین حداقل ها توسط دیگر ادارات مانند شهرداریها اما بعلاوه کمبودها باید به کارامدی و توانای کادر اداری نیز توجه نمود تا حداقل کادر توانا و فعال بتواند ابتکار عمل نشان داده و بخشی از مشکلات را حل کرده و توازنی ایجاد کند.

🔻بودجه سازمان بهزیستی کشور در لایحه ۹۹ حدود ۳۱۲۱ میلیارد تومان است که به ۵۷۲ هزار خانوار تحت پوشش سازمان اختصاص می‌یابد. سازمان بهزیستی مستمری ماهاهانە صدو چند هزارتومانی بستە شرایط مددجو پرداخت می کند. مدیرکل بهزیستی استان تهران، شاهرخی می گوید، با توجه به شرایط فعلی که بیماری کرونا زندگی اقشار ضعیف مثل جامعه تحت پوشش سازمان بهزیستی را با فشارهای مضاعف اقتصادی و معیشتی روبرو کرده است، مبلغ مستمری فعلی جوابگوی نیازهای آن‌ها نیست. واقعیت اینست این مستمری در شرایط تورمی کنونی بیشتر بە یک شوخی تلخ شبیە است.

🔻حدود یک میلیون نفر مددجوی دیگر نیز فقط خدمات جانبی مانند معرفینامه، گواهی و از این قبیل دریافت می‌کنند که بعضا هر بار به مددکار، بابت دریافت این خدمات مراجعه می‌کنند با سخت گیری و بهانه های متعدد مواجه می شوند و گاها همین کار سادە اداری و بین اداریشان راه نمی افتد. مشکلات دست وپاگیر بروکراتیک درون سازمانی نیز جنبە دیگری از مشکلات است مثلا معلولان شهرستانی برای یک گواهی باید بمنظور مهر تایید نهایی همان گواهی، به مرکز استان مراجعه کنند. سوال این است که چرا معلولی باید برای یک مهر نهایی چند ده و یا چند صد کیلومتر را با وجود مشکل حرکتی و مالی طی کند، مگر نمی شود با اتوماسیون و تفویض اختیار به مراکز شهرستانی چنین مشکلی را براحتی حل کرد و چرا مسولان بهزیستی بە حل این قبیل معضلات کمترین توجهی نمی کنند.

🔻متاسفانە سازمان بهزیستی توجهی بە توانمندسازی و رفع مشکل بخشی از معلولینی نیز ندارد کە می شود با پشتیبانی و حمایت آنها را از دایرە مددجویی رهانید. خیل عظیم کارشناسان و مسئولان در این زمینە هیچ ابتکارعملی از خود تابحال نشان ندادە اند. با وجود چنین فضایی نمی توان آیندە روشنی برای عملکرد این سازمان که درگیر تعدد وظایف است متصور بود. از دل این ساختار ناکارآمد، چیزی به عنوان خدمات قابل قبول و حل مشکلات عدیده معلولان بیرون نخواهد آمد.

🔻بهزیستی می بایست کارآمدی، توانمندی و توانمند سازی را سرلوحه وظایفش قرار دهد. زیرا اگر بهزیستی هم مانند دیگر ادارات ناکارآمد دولتی عمل کند لطمات و ضربات جبران ناپذیری به آسیب پذیرترین اقشار جامعه وارد ساخته و نه تنها مشکلی را واقعا از این قشر حل نکرده بلکه خودش نیز به معضله و مانع تبدیل خواهد شد زیرا که جامعه نیز با این فکر که سازمانی عریض و طویل متولی حل مشکل اقشار آسیب پذیر است خود را آنچنان که بایسته و شایسته است در قبال اقشار ٱسیب دیده از قبیل معلولان مسئول نمی داند در حالیکه اگر جامعه آگاه باشد که نهاد متولی حقوق معلولان و آسیب دیده گان، دیگر قابلیت و کارآمدی لازم را ندارد می تواند در قالب تشکلهای مردم نهاد و خودجوش نقش برجسته ای را ایفا کند مانند آنچه در نمونه زلزله و سیل چند سال قبل ملاحظه گردید. بنابراین امیدواریم چه در سطح مدیریت کلان و چه در سطح خرد به این مسائل توجه کافی مبذول شود چراکه افزایش درجه کارآیی و کارآمدی و پاسخگویی سازمان بهزیستی می تواند قدرت توزیعی و بازتوزیعی و کارایی کلی نظام سیاسی و رضایت و نارضایی اجتماعی را تحت تاثیر مستقیم قرار دهد.


✍️#امید_حسینی:پژوهشگر حقوق معلولان

⚖️@dscampaign | کمپین معلولان