🇵🇸 از ۷ اکتبر ۲۰۲۳، تهاجمات اسرائیل از نوار غزه و کرانۀ باختری فراتر رفته و به حملاتی به لبنان، سوریه، یمن، ایران و اخیراً قطر گسترش یافته است.

🇶🇦 تنها پنج روز پیش، رژیم اسرائیل یک حملۀ هوایی در دوحه انجام داد که طی آن مقامات سیاسی حماس مورد حمله قرار گرفتند. در این حمله پنج نفر جان باختند، اما رهبران ارشد حماس زنده مانده‌اند. این حمله با واکنش‌های شدید منطقه‌ای و جهانی مواجه شد.

🇹🇷 به‌تازگی زمزمه می‌شود که سگ هار منطقه می‌خواهد ترکیه را هم گاز بگیرد. اما باید دید که ترکیه با داشتن قدرت نظامی و ارتشی نیرومندتر از اسرائیل (اینجا ببینید)، آیا در صورت حملۀ رژیم صهیونسیتی، سیلی محکمی به اسرائیل خواهد زد یا نه؟

📊 فلوریدا (۸.۲ درصد)، آیداهو (۸.۲ درصد) و تگزاس (۷.۰ درصد)، ایالت‌هایی هستند که بیشترین درصد رشد جمعیت را داشته‌اند. این رشد معادل افزایشی حدود ۱.۸ میلیون نفر در جمعیت فلوریدا و بیش از ۲ میلیون نفر در تگزاس طی سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ بوده است. نرخ رشد ملی در مجموع ۲.۶ درصد بوده است. کالیفرنیا در این دوره با کاهش اندکی معادل منفی ۰.۲ درصد روبه‌رو شد، اما اخیراً نشانه‌هایی از بهبود در آن مشاهده می‌شود.

💸 این اقتصادهای قدرتمند با شروعی ساده توانستند تنها در چند دهه به پیشرفتی بسیار چشمگیر برسند:

🇭🇰 هنگ‌کنگ
🇰🇷 کرهٔ جنوبی
🇹🇼 تایوان
🇸🇬 سنگاپور

🚀 در فاصلهٔ دهه‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۹۰ میلادی، این کشورها با تمرکز بر رشد صادرات‌محور، صنعتی‌سازی و آموزش، موتور توسعهٔ سریع خود را روشن کردند.

💰در دهه‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ میلادی، تولید ناخالص داخلی آن‌ها جهش چشمگیری یافت:

🇭🇰 هنگ‌کنگ (از ۲۹ میلیارد دلار به ۴۲۴ میلیارد دلار)
🇰🇷 کرهٔ جنوبی (از ۶۵ میلیارد دلار به ۱/۷۹ تریلیون دلار)
🇹🇼 تایوان (از ۴۲ میلیارد دلار به ۸۵۰ میلیارد دلار)
🇸🇬 سنگاپور (از ۱۲ میلیارد دلار به ۵۶۵ میلیارد دلار)

🐅 این کشورها را به‌دلیل رشد پرشتاب و چشمگیرشان چهار ببر آسیایی نامیده‌اند.

🇺🇳 سازمان ملل متحد طی سال‌های گذشته شاهد سخنرانی‌های ماراتنی بسیاری بوده است و برخی رهبران نه‌فقط با محتوای سخنانشان، بلکه با طولانی بودن آن‌ها تاریخی شده‌اند. در صدر فهرست، فیدل کاسترو (کوبا، ۱۹۶۰) و معمر قذافی (لیبی، ۲۰۰۹) قرار دارند که هریک به‌طور شگفت‌انگیزی ۲۶۹ دقیقه (یعنی بیش از ۴ ساعت پیاپی) سخنرانی کردند!

🎤 از دیگر سخنرانی‌های طولانی قابل توجه می‌توان به این موارد اشاره کرد:

🔘 نیکیتا خروشچف (اتحاد جماهیر شوروی، ۱۹۶۰): ۱۴۰ دقیقه
🔘 احمد سکوتوره (گینه، ۱۹۶۰): ۱۴۴ دقیقه
🔘 احمد سوکارنو (اندونزی، ۱۹۶۰): ۱۲۱ دقیقه

😄 درحالی‌که بیشتر سخنرانی‌های امروز در سازمان ملل حدود ۱۵ دقیقه محدود می‌شوند، این رهبران به‌وضوح حرف‌های بسیار بیشتری برای گفتن داشتند و ابایی از در اختیار گرفتن طولانی تریبون نداشتند.

شاخص دموکراسی معیاری جهانی برای سنجش کیفیت نظام‌های سیاسی کشورهاست که بر اساس چندین مؤلفۀ کلیدی ارزیابی می‌شود. مهم‌ترین معیارها شامل روندهای انتخاباتی و تکثرگرایی سیاسی، عملکرد دولت و میزان کارآمدی آن، میزان مشارکت سیاسی شهروندان، سطح آزادی‌های مدنی، حقوق اساسی افراد و... است. ترکیب این عوامل نشان می‌دهد که یک کشور تا چه اندازه از استانداردهای دموکراتیک برخوردار است و کشورها را بر اساس وضعیت مردم‌سالاری، از بهترین وضعیت تا وخیم‌ترین وضعیت به چهار نوع مردم‌سالاری کامل، مردم‌سالاری شکننده، شرایط بینابینی (حکومت‌های دوگانه) و حکومت‌های استبدادی تقسیم می‌کند.

ملکشاه سومین پادشاه بزرگ سلطنت اسلامی سلجوقیان و فاتح آناتولی بود که به‌دنبال پیروزی پدرش آلپ ارسلان در نبرد سرنوشت‌ساز ملاذگرد، توانست امپراتوری بیزانس را از آسیای صغیر بیرون براند. ملکشاه فرمانروای یکی از پهناورترین امپراتوری‌‌های تاریخ اسلام بود.

سلیم اول نهمین پادشاه عثمانی بود که توانست با دفع قاطعانۀ خطر جدی صفویان و سپس ممالیک، مرزهای امپراتوری را گسترش دهد و سلطنت عثمانی را رسماً به یک خلافت اسلامی ارتقا دهد (بخوانید). سلطنت هشت‌سالۀ او برای تاریخ اسلام بسیار سرنوشت‌ساز بود. او با تسلط بر حرمین شریفین، توانست قدرتی قوی مقابل پرتغالیان مستقر کند که گستاخانه هدف خود را فتح مکه و مدینه و تخریب کعبه و نبش قبر رسول الله ﷺ اعلام کرده بودند. درعین‌حال، غایت مقصود صفویان نیز نبش قبور زوجات و اصحاب پیامبر اکرم ﷺ بود، کما اینکه قبور و مزارات اهل سنت و جماعت را در متصرفات خودشان تخریب و نبش می‌کردند و حتی متحد پرتغال شده بودند.

👁 همچنین بنگرید:
☎️ پیش‌شماره‌های تلفن ثابت در استان‌های ایران
📱پیش‌شماره‌های اپراتور همراه اول مربوط به کدام استان‌هاست؟

این نقشه نشان می‌دهد که اگر کشورهایی با جمعیت بیش از ۱۰۰ میلیون نفر از دید محو می‌شدند، جهان در سال ۲۰۲۰ چگونه به نظر می‌رسید؟! مناطق وسیعی به‌طور کامل ناپدید می‌شوند؛ مانند چین، هند، ایالات متحدۀ آمریکا، اندونزی، برزیل، پاکستان و نیجریه، که چهرۀ جغرافیای جهان را به‌شکل چشمگیری دگرگون می‌کند. در غیاب آن‌ها، کشورهای کوچک‌تر و مناطق کم‌جمعیت‌تر برجسته می‌شوند و نشان می‌دهند که چگونه بخش بزرگی از جمعیت جهان تنها در چند کشور غول‌پیکر متمرکز است. این نقشه وزن جمعیتی عظیم این کشورها را برجسته می‌کند و یادآور می‌شود که بخش بزرگی از بنی‌آدم در آن‌ها می‌زیند.

ونیزی‌ها که از قدرت‌گیری سلطان محمد فاتح در مدیترانه نگران بودند، به سراغ اوزون‌حسن آق‌قویونلو رفتند که دولت مقتدری در شرق عثمانی شناخته می‌شد. آنان با فرستادن سفرای متعدد و وعدۀ کمک نظامی و به‌ویژه تحویل اسلحۀ گرم، او را به حمله سوی دولت عثمانی تشویق و تحریک کردند. اوزون‌حسن به آن‌ها اعتماد کرد و وارد جنگ با عثمانی شد و هم‌زمان ناوگان صلیبی هم به سواحل عثمانی حمله کرد. اما حمایت‌های ونیز آن‌گونه که وعده داده شده بود عملی نشد و سلطان محمد فاتح نیز با سپاهی نیرومند ضربۀ سختی بر صلیبیان و متحدشان اوزون‌حسن وارد کرد. جالب آنکه یکی از سفرای اعزامی ونیز (آمبروزیو کنتارینی) اشاره می‌کند که مردم تبریز (پایتخت آق‌قویونلو) با دیدن هیئت آن‌ها گفته بودند: «اینان سگانی هستند که برای تفرقه افکندن در میان مسلمانان به اینجا می‌آیند (لینک منبع).» این توصیف دقیق و بجا حاکی از تشخیص صحیح عوام مسلمین از نیات قدرت‌های وقت غرب در آن زمان بوده است.

روابط ایران با عثمانی در روزگار پیش از صفویه، مبتنی بر احترام متقابل بود، زیرا هر دو دولت مسائل مشترک فراوان داشتند. مردم این دو کشور به یک خدا و یک پیامبر و یک کتاب آسمانی معتقد بودند و سالیان دراز در مجاورت یکدیگر در آرامش به سر برده بودند و بازرگانان هر دو کشور، به سرزمین همسایۀ خود رفت‌وآمد داشتند و برای تجارت با سرزمین‌های دور نیز از خاک یکدیگر می‌گذشتند. از آن گذشته فرهنگ و ادب و شعر و هنر ایران در سراسر آناتولی و دیگر متصرفات دولت عثمانی ساری و جاری بود. ترکان عثمانی زبان فارسی را گرامی می‌داشتند و دانشمندان ایرانی را حرمت می‌نهادند و به ادب و فرهنگ ایران به چشم عزت و حشمت می‌نگریستند. به همین جهات، حتی وقتی اوزون‌حسن آق‌قویونلو با هدف تصرف ترابوزان با سلطان عثمانی درافتاد و بالمآل شکست خورد، باز هم سلطان محمد دوم (فاتح قسطنطنیه) به تعقیب دشمن شکست‌خورده نرفت و به مرزهای ایران پای نگذاشت و شیرازۀ دولت آق‌قویونلو را نگسست. پس از درگذشت اوزون‌حسن، باز روابط طرفین به همان صورت حُسن همجواری برگشت.

● همچنین بخوانید:
• تأثیر ظهور دولت صفویان بر قدرت عثمانیان
• ماهیت تهاجمی رسمیت تشیع توسط صفویان
• خشنودی اروپاییان از دشمنی صفویان با عثمانیان
• عدم ضرورت تلازم تشیع صفویان با استقلال ایران

چین به‌عنوان اصلی‌ترین شریک وارداتی بیشتر کشورهای آفریقایی نقش مسلطی دارد و این موضوع نشان‌دهندۀ پیوندهای تجاری گستردۀ آن در سراسر قاره است. هرچند چین در اکثریت کشورها پیشتاز است، اما آفریقای جنوبی به‌عنوان تأمین‌کنندۀ اصلی چندین کشور همسایه‌اش در جنوب قاره متمایز دیده می‌شود. فرانسه همچنان در بخش‌هایی از غرب و مرکز آفریقا شریک مهمی به شمار می‌آید که بازتابی از تاریخ استعمار است. در همین حال، اسپانیا و ایتالیا تنها در شمار محدودی از کشورها به‌عنوان شرکای اصلی واردات ظاهر می‌شوند. این نقشه نشان می‌دهد که چگونه روابط تجاری آفریقا ترکیبی از منافع اقتصادی مدرن و پیوندهای تاریخی است که در کنار هم، شبکه‌ای پیچیده از ارتباطات را در سراسر قاره شکل می‌دهند.

این نقشه شاید شما را شگفت‌زده کند! درحالی‌که بسیاری از مردم پنگوئن‌ها را پرندگانی منحصراً وابسته به قارۀ جنوبگان (قطب جنوب) می‌دانند، اما باید دانست که آن‌ها در زیستگاه‌های بسیار گسترده‌تری در سراسر نیمکرۀ جنوبی زندگی می‌کنند. پنگوئن‌ها در سواحل آمریکای جنوبی، جنوب آفریقا، استرالیا و نیوزیلند و همچنین در بسیاری از جزایر جنوبگان یافت می‌شوند. گونه‌هایی همانند پنگوئن امپراتور و آدلی در نواحی یخی جنوبگان می‌زیند، اما گونه‌هایی دیگر، همچون پنگوئن گالاپاگوس، درست در نزدیکی خط استوا زندگی می‌کنند. با وجود این تفاوت‌ها، تمام گونه‌های پنگوئن یک ویژگی مشترک دارند: همگی به اقیانوس وابسته‌اند و برای تغذیه به اکوسیستم‌های غنی دریایی تکیه می‌کنند. این پراکندگی نشان می‌دهد که پنگوئن‌ها چگونه خود را با اقلیم‌های بسیار متفاوت - از سرزمین‌های یخ‌زده گرفته تا جزایر گرمسیری - سازگار کرده‌اند، بی‌آنکه از دریا دور شوند.

🔖 کتاب‌سوزی عرب‌ها در ایران: واقعیت یا افسانه؟!
🔖 مسلمان شدن ایرانیان؛ پذیرش داوطلبانه یا اجبار و زور؟!
🔖 اختراعات مسلمانان؛ نوآوری‌هایی که جهان را تغییر داد
🔖 تسامح دینی فاتحان مسلمان؛ دروغ یا حقیقت؟