بیشتر نام‌های ایالت‌های آمریکا ریشه در زبان‌های بومی سرخ‌پوستان دارند. بیش از نیمی از پنجاه ایالت، از جمله ایلینوی، داکوتا و اوهایو از واژگان بومیان آمریکا گرفته شده‌اند. این نام‌ها اغلب به ویژگی‌های جغرافیایی، منابع طبیعی یا اجتماعات محلی اشاره داشته‌اند و ردپایی ماندگار از زبان‌های بومی در سراسر آمریکا هستند.

نفوذ زبان اسپانیایی نیز به‌ویژه در جنوب غربی و ایالت فلوریدا آشکار است. ایالت‌هایی چون کلرادو، نوادا و فلوریدا بازتابی از میراث استعمارگری‌های اسپانیایی‌ها هستند. آثار زبان فرانسوی نیز در ایالت‌هایی مانند ورمانت و لوئیزیانا دیده می‌شود که لایه‌ای دیگر از نفوذ اروپایی در آغاز تاریخ آمریکا را نشان می‌دهد.

زبان‌های انگلیسی و لاتین نیز نقش داشتند. نیوهمپشایر آشکارا ریشهٔ انگلیسی دارد، درحالی‌که ویرجینیا از واژه‌ای لاتینی گرفته شده که به افتخار الیزابت اول، «ملکۀ باکره»، نام‌گذاری شده است. در مقابل، هاوایی منحصربه‌فرد است زیرا نام آن از زبان بومی پولینزیایی خود گرفته شده است.

🌍 ثروت نفتی جهان همچنان در چند منطقهٔ محدود متمرکز است و این نقشه به‌روشنی آن را نشان می‌دهد. ونزوئلا🇻🇪 با بیش از ۳۰۰ میلیارد بشکه، بزرگ‌ترین ذخایر اثبات‌شدهٔ نفت جهان را در اختیار دارد و پس از آن عربستان سعودی🇸🇦 با ۲۶۷ میلیارد بشکه و ایران🇮🇷 با ۲۰۸ میلیارد بشکه قرار دارند. تنها همین سه کشور نزدیک به نیمی از کل ذخایر جهانی را در اختیار دارند.

🌏 خارج از خاورمیانه و آمریکای جنوبی، کشورهایی چون روسیه🇷🇺 با ۸۰ میلیارد، عراق🇮🇶 با ۱۴۵ میلیارد و کویت با ۱۰۱ میلیارد بشکه نیز از بازیگران مهم حوزهٔ نفت هستند. در مقابل، کشورهایی مانند ایالات متحده🇺🇸 با ۴۷ میلیارد و چین با ۲۷ میلیارد بشکه، اگرچه ذخایر کمتری دارند، اما در تولید و پالایش نفت پیشتازند.

⚡️با وجود تلاش جهانی برای گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر، نفت همچنان بخش بزرگی از انرژی و ژئوپلیتیک جهان را تعیین می‌کند و قدرت، غالباً در همان جایی جریان دارد که بشکه‌های نفت نهفته‌اند.

بسیاری از شهرهای امروزی در نقاط مختلف جهان، پیشینه‌ای دارند که به دوره‌ٔ تسلط قدرت‌های باستانی بازمی‌گردد. یونانیان و رومیان، در جریان گسترش سیاسی و نظامی خود، شبکه‌ای از شهرها را در سواحل مدیترانه، اروپای جنوبی، بخش‌هایی از غرب آسیا و شمال آفریقا احداث کردند. این شهرها معمولاً بر اساس اهداف نظامی، اقتصادی یا اداری شکل می‌گرفتند و اغلب با طرح‌های شهری منظم، میدان‌ها، مراکز حکومتی و بناهای عمومی همراه بودند. در اکثر موارد، نام اولیه یا ساختار اصلی این شهرها با گذر زمان تغییر یافته و به‌کلی عوض شده، اما ریشه‌ٔ تاریخی آن‌ها همچنان قابل شناسایی است. نقشهٔ پیش‌ رو نمونه‌هایی از شهرهایی را نمایش می‌دهد که بنیان‌گذاری آن‌ها کار یونانی‌ها و رومی‌ها بوده است.

🟠🔵 در هر ردیف، نارنجی نشانگر سن و آبی بیانگر سال‌های حضور در قدرت است.

❗️ اصلاح: مشعل الصباح (امیر کویت) نه به‌مدت ۱.۱ سال، بلکه ۱.۸ سال است که در قدرت است.

این نقشه بزرگ‌ترین گروه ملیت‌های متولد خارج از کشور را در شهرستان‌های مختلف فرانسه نشان می‌دهد که بر اساس برآوردهای سازمان ملل متحد در میانهٔ سال ۲۰۲۰ تهیه شده است. الجزایر و مراکش به‌عنوان دو منشأ اصلی جمعیت مهاجر در فرانسه برجسته‌اند؛ امری که ریشه در استعمار دارد. در مجموع، حدود ۲٫۷ میلیون نفر از متولدان خارج از فرانسه که اکنون در این کشور زندگی می‌کنند، از این دو کشور می‌آیند. دیگر گروه‌های بزرگ شامل پرتغالی‌ها، تونسی‌ها و ترک‌ها هستند که جوامع مهاجر دیرپایی در فرانسه دارند. همچنین ایتالیایی‌ها و اسپانیایی‌ها نیز از مهاجران قدیمی‌تر به شمار می‌روند و موج‌های اصلی مهاجرتشان به قرن بیستم بازمی‌گردد. در بخش‌هایی از غرب و جنوب فرانسه نیز حضور چشمگیر اتباع بریتانیا دیده می‌شود که بیشتر بازنشستگان و مهاجران مقیم آن مناطق هستند، درحالی‌که آلمانی‌ها و بلژیکی‌ها بیشتر در نواحی مرزی ساکن هستند.

💎🛢 ونزوئلا مدت‌هاست که به‌دلیل منابع عظیم زیرزمینی‌اش یکی از محورهای اصلی در راهبرد ژئوپلیتیکی ایالات متحده بوده است. این کشور با ۳۰۳٫۲ میلیارد بشکه ذخایر اثبات‌شدۀ نفت، در رتبۀ نخست جهان قرار دارد و با ۲۰۱ تریلیون فوت مکعب ذخایر گاز طبیعی در جایگاه هشتم جهان ایستاده است. برآورد می‌شود که ونزوئلا بیش از ۷ هزار تن ذخایر بالقوۀ طلا در خاک خود داشته باشد و بعلاوه، دارای منابع و معادنی غنی از آهن، مس، بوکسیت، زغال‌سنگ، نیکل، کولتان، الماس، روی و تیتانیوم نیز هست.

🏦 بانک جهانی «اقتصاد با درآمد بالا» را به‌عنوان کشوری تعریف می‌کند که درآمد ناخالص ملی سرانۀ آن ۱۳٬۹۳۵ دلار یا بیشتر باشد و همان‌طور که در این نقشه دیده می‌شود، بیشتر این کشورها در آمریکای شمالی، اروپای غربی و شرق آسیا متمرکز شده‌اند.

🌍 کشورهایی مانند ایالات متحده، ژاپن، آلمان و استرالیا در ردۀ اقتصادهای با درآمد بالا قرار دارند؛ زیرا از صنایع پیشرفته، نوآوری و نظام‌های مالی قدرتمند برخوردارند. در همین حال، بخش‌هایی از اروپای شرقی، آمریکای لاتین و خاورمیانه هنوز درحال رشد و جبران فاصله هستند، اما در سال‌های اخیر رشد پایداری را تجربه کرده‌اند.

🌎 جالب است که ونزوئلا و آرژانتین زمانی در ردۀ اقتصادهای با درآمد بالا قرار داشتند، اما به‌دلیل بحران‌های اقتصادی شدید از این سطح سقوط کردند.

🇵🇦 کانال پاناما از ارزش تجاری و نظامی منحصربه‌فردی برخوردار است و به همین دلیل یک آبراه ممتاز ژئوپولیتیکی به شمار می‌رود:
• این مسیر زمان حمل‌ونقل بین اقیانوس‌های آرام و اطلس را بین ۱۰ تا ۱۵ روز کاهش می‌دهد.
• این کانال برای توانایی ایالات متحده در تأمین نیازهای خود و جابه‌جایی نیروهای نظامی‌اش اهمیت دارد.
• هر سال حدود ۵ درصد از تجارت جهانی (از نظر ارزش) از طریق این کانال انجام می‌شود که نیمی از آن مربوط به تجارت بین آسیا و سواحل شرقی ایالات متحده است.

⚓️بنادر از نظر اقتصادی اهمیت دارند زیرا:
• ۸۰ درصد از تجارت جهانی از راه دریا انجام می‌شود.
• مالکیت بنادر به کشورها قدرت نفوذ در جابه‌جایی جهانی کالاها را می‌دهد.
• کشورها می‌توانند تصمیم‌هایی بگیرند که به‌نفع کشتی‌های داخلی یا متحدانشان باشد.
• دسترسی به بنادر و تجارت جهانی، وابستگی به همسایگان و متحدان را کاهش می‌دهد.

🎨راهنمای رنگ‌های نقشه:
🟩 مستعمره و تحت کنترل اروپا
🟪 تحت کنترل و نفوذ بالای اروپا
🟥 هرگز مستعمرۀ اروپا نشده‌اند.

قدرت‌های اروپایی زمانی بر تقریباً تمام نقاط جهان حکومت می‌کردند یا بر آن‌ها تأثیر گذاشته بودند. این نقشه نشان می‌دهد که دامنۀ استعمار اروپا تا چه اندازه گسترده بوده است؛ تنها شمار اندکی از کشورها از کنترل مستقیم اروپایی‌ها در امان مانده‌اند: ژاپن، تایلند، کرۀ شمالی و کرۀ جنوبی و لیبریا (در غرب آفریقا). اتیوپی (که در آن زمان امپراتوری اتیوپی نام داشت) با شکست دادن ایتالیا در نبرد آدوا در سال ۱۸۹۶ توانست در برابر استعمار مقاومت کند و به نمادی از استقلال آفریقا بدل شود. بااین‌حال، ایتالیا در دوران رژیم فاشیستی موسولینی بین سال‌های ۱۹۳۶ تا ۱۹۴۱ اتیوپی را موقتاً اشغال کرد؛ اما این اشغال نظامی، استعمار کامل و سلطۀ بلندمدت محسوب نمی‌شد.

🎨 راهنمای رنگ‌های نقشه:
🟥 گرایش به چین
🟧 بی‌طرف یا دوجانبه
🟦 گرایش به آمریکا

🇨🇳🇺🇸برای دهه‌ها، ایالات متحده به آمریکای جنوبی همچون «حیاط خلوت» خود نگاه می‌کرد و نفوذ گسترده‌ای بر سراسر این منطقه اعمال می‌نمود. اما در سال‌های اخیر، این قاره دچار چنددستگی بیشتری شده است؛ به‌گونه‌ای که برخی کشورها با آمریکا هم‌سو شده‌اند، برخی دیگر به‌سوی چین گرایش یافته‌اند، و بسیاری نیز تصمیم گرفته‌اند بی‌طرف بمانند و میان دو قدرت توازن برقرار کنند. ونزوئلا و بولیوی از طریق روابط تجاری و سیاسی به چین متمایل‌اند، درحالی‌که آرژانتین و پاراگوئه روابط نزدیکی با ایالات متحده دارند. در همین حال، پرو، شیلی و کلمبیا رویکردی عمل‌گرایانه در پیش گرفته‌اند و با هر دو طرف همکاری می‌کنند تا سرمایه‌گذاری و استقلال خود را حفظ کنند. برزیل، با وجود عضویت در گروه بریکس (BRICS)، تلاش می‌کند روابط خوبی با آمریکا نیز داشته باشد.

اقتصاد هند اکنون آن‌قدر بزرگ شده است که با تولید ناخالص داخلی بیش از ۲۰ کشور اطراف از قزاقستان تا مالزی برابری می‌کند. با پیش‌بینی تولید ناخالص داخلی ۴.۱ تریلیون دلار در سال ۲۰۲۵ میلادی، تولید اقتصادی هند معادل کل همسایگان غربی و شرقی آن است؛ از جمله ایران، پاکستان، تایلند، ویتنام و سایر کشورها. این رشد شگفت‌انگیز نشان‌دهندۀ دگرگونی هند به پنجمین اقتصاد بزرگ جهان است؛ تحولی که به‌واسطۀ جمعیت عظیم، گسترش صنایع فناوری و تولید، و رشد طبقۀ متوسط این کشور رقم خورده است. هند که زمانی به‌عنوان یک غول درحال توسعه شناخته می‌شد، اکنون درحال شکل‌دهی به اقتصاد جهانی است و شتاب رشد آن نشانی از کندی ندارد.

🗓 آذرماه سال ۱۳۸۹ بود که دولت دهم به‌ریاست محمود احمدی‌نژاد، اجرای قانون هدف‌مندی یارانه‌ها را کلید زد و اولین مرحلۀ واریز یارانه، با مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ هزار تومان به‌ازای هر نفر انجام شد.

📈 ارزش دلاری یارانۀ نقدی در آن زمان معادل بیش از ۴۳ دلار بود؛ بااین‌حال، طی گذشت ۱۵ سال از پرداخت اولین یارانۀ نقدی و افزایش مبلغ آن به ۴۰۰ هزار تومان به‌ازای هر خانوار یک‌نفره در دهک اول تا سوم، ارزش دلاری یارانۀ نقدی به حدود ۳.۶ دلار رسیده است. به عبارت دیگر، یارانۀ نقدی طی این مدت بیش از ۹۱ درصد از ارزش خود را از دست داده است!

🎨راهنمای رنگ‌ها:
🔵 آبی تیره: پایین‌تر از سطح دریا؛ آبی روشن: تا ۷ متر بالاتر
🟢 سبز: بیش از ۷ متر بالاتر از سطح دریا

زبانزدی معروف است که «خداوند زمین را آفرید، اما هلند را هلندی‌ها ساختند.» بخش زیادی از خاک این کشور که امروز شهرهای مهم آمستردام، روتردام و لاهه در آن قرار دارند، در ابتدا زیر آب بوده‌اند. هلندی‌ها از قرون وسطی با ساخت سدها، خاکریزها، پمپ‌ها و شبکه‌های پیچیدۀ کانال‌ها، کم‌کم این زمین‌ها را خشک کرده و به سطحی قابل سکونت تبدیل کردند. رنگ آبی تیره روی نقشه مناطقی را نشان می‌دهد که اکنون پایین‌تر از سطح دریا قرار دارند و تنها به‌کمک یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های مدیریت آب در جهان قابل حفظ هستند. این تلاش عظیم مهندسی موجب شد هلند ظرفیت کشاورزی خود را افزایش دهد، شهرهای مدرن بسازد و بتواند در اروپا جایگاه اقتصادی خود را تقویت کند. این نقشه نمایش روشنی از هوش و ابتکار مهندسی است که جغرافیای طبیعی هلند را برای قرن‌ها دگرگون کرده است.

جنگ شوروی و افغانستان از دسامبر ۱۹۷۹ تا فوریۀ ۱۹۸۹ در افغانستان رخ داد و سرانجام با پیروزی مجاهدین افغان به پایان رسید. این جنگ آغازگر درگیری ۴۶ سالۀ افغانستان بود و شامل نبرد ارتش سرخ شوروی و ارتش رژیم کمونیستی جمهوری دموکراتیک افغانستان در برابر «مجاهدین افغانستان» بود که از سوی پاکستان حمایت می‌شدند. درحالی‌که مجاهدین از سوی کشورها و سازمان‌های مختلف نیز حمایت می‌شدند، بیشتر حمایت آنان از سوی پاکستان، ایالات متحده (در قالب عملیات سایکلون)، بریتانیا، چین، ایران و کشورهای عربی حوزۀ خلیج فارس بود. همچنین، تعداد قابل توجهی از مجاهدان عرب معروف به «عرب‌های افغان» از جمله اسامه‌بن لادن (میلیاردر سعودی) وارد این درگیری شدند. دخالت آمریکا و بریتانیا در حمایت از مجاهدین باعث تشدید جنگ سرد شد و دوره‌ای کوتاه از روابط آرام بین شوروی و ایالات متحده را پایان داد. جنگ عمدتاً در روستاهای افغانستان جریان داشت، درحالی‌که بیشتر شهرهای کشور تحت کنترل شوروی باقی مانده بودند.

نبرد قادسیه در نوامبر سال ۶۳۶ میلادی میان سپاهیان اسلام و ساسانیان رخ داد که سرانجام با پیروزی قاطع مسلمانان خاتمه یافت و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین جنگ‌های فتوحات اولیۀ اسلامی شناخته می‌شود. پس از شکست در قادسیه، سپاه ساسانی توان دفاع از تیسفون در مقابل محاصره توسط مسلمانان را از دست داد و ناچار شد از سراسر سرزمین میان‌رودان بگریزد که همین امر، راه را برای لشکرکشی‌های بیشتر به درون ایران هموار کرد و سرانجام در سال ۶۵۱ میلادی به پایان کار ساسانیان انجامید. به‌طور گسترده باور بر این است که حرکت سپاه خلافت راشدین به‌سوی قادسیه در ۱۶ نوامبر ۶۳۶ آغاز شد و سه روز ادامه یافت. در جریان نبرد، نیروهای ساسانی پس از کشته شدن فرماندۀشان رستم فرخزاد در میدان جنگ، دچار آشفتگی و فروپاشی شدند. سقوط خطوط دفاعی آنان، شکست سهمگینی را رقم زد که به فتح موفق تیسفون (پایتخت ساسانیان) به‌دست سپاهیان اسلام انجامید. محل احتمالی وقوع نبرد، منطقه‌ای واقع در حدود ۱۹ کیلومتری جنوب شهر کوفه بوده است.

نبرد نهاوند در سال ۶۴۲ میلادی میان مسلمانان و سپاه ساسانیان رخ داد. این جنگ نقطۀ عطفی سرنوشت‌ساز در تاریخ فتوحات اسلامی بود؛ زیرا آخرین توان نظامی سازمان‌یافتۀ ساسانیان را برای همیشه در هم شکست و مسیر فروپاشی کامل آنان را هموار ساخت. پس از قادسیه و جلولا، پافشاری ساسانیان در نهاوند با حضور خیل عظیمی از نیروهای محلی، اشراف و دهقانان همراه بود. در نهاوند، نعمان‌بن مقرّن حدود ۳۰ هزار مسلمان مجاهد را تحت فرمان خود داشت، اما شمار سپاه ساسانی بسیار بیشتر بود و بین ۵۰ هزار تا ۱۰۰ هزار نفر برآورد شده است. تاکتیک‌های متحرک فرماندۀ شهید مسلمانان با کشاندن سپاه ساسانی به زمین ناهموار، برتری عددی ساسانیان را بی‌اثر کرد و شکست فاجعه‌بار آنان را رقم زد. نبرد نهاوند را «فتح‌الفتوح» نامیده‌اند؛ زیرا آخرین توان ساسانیان شکسته شد و راه فتح کامل ایران را گشود. پس از این پیروزی بزرگ، مقاومت منسجم دیگری باقی نماند و سرزمین‌ها یکی پس از دیگری بدون جنگ‌های چشمگیر به قلمرو دولت اسلامی پیوستند.

عمربن خطاب به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین رهبران و نابغه‌های سیاسی در طول تاریخ شناخته شده است. او در رتبۀ ۵۲ تأثیرگذارترین شخصیت‌های تاریخ بشر قرار گرفته است (فهرست کامل را اینجا ببینید). عمر در زمان رسول الله ﷺ به سیاست مشغول نبود، اما پس از رحلت ایشان، در امور سیاسی مهارت و ذکاوت زیادی نشان داد. او در خلافت ابوبکر، در امور حکومت و ادارۀ دولت اسلامی به او کمک می‌کرد. پس از وفات ابوبکر و قبول خلافت، توانست حمایت بسیاری از قبایل عرب را جلب کند، به‌ویژه پس از آنکه همۀ اسیران آن‌ها که در جنگ‌های رده زندانی شده بودند را آزاد کرد.

مهارت عمر در خطابه نقش مهمی در افزایش محبوبیت او میان مردم، به‌ویژه طبقات فقیر و محروم جامعۀ جوان اسلامی داشت. او توانایی خود در ادارۀ امور دولت را در سال قحط نشان داد، زمانی که دولت اسلامی با قحطی شدیدی مواجه شد؛ او با پیروی از روش‌های مفید و مؤثر توانست میلیون‌ها نفر را از مرگ نجات دهد. یکی از بزرگ‌ترین شواهد بر شایستگی او در حکومت، ایجاد ساختار اداری مستحکم بود که به‌وسیلۀ آن توانست یک دولت گسترده و کثیرالاقوام را اداره کند و آن را برای سال‌ها پس از وفاتش متحد و یکپارچه نگه دارد. همچنین ساکنان مناطق فتح‌شده به‌دلیل سیاست او در زمینۀ تسامح دینی، به‌ویژه با اهل کتاب، جذب او شدند. او مالیات کمتری بر آن‌ها نسبت به آنچه پیش از اسلام به بیزانس و ساسانی می‌پرداختند، وضع کرد و برخی از حاکمان محلی اهل همان سرزمین‌ها را در مناصب خود نگه داشت و از جنگ میان طوایف دینی جلوگیری کرد.

عمربن خطاب با کارگزاران دولت اسلامی سختگیر بود و به آن‌ها توصیه می‌کرد که با مردم سرزمین‌ها به‌خوبی رفتار کنند. عمر همیشه امور جامعه را شخصاً دنبال می‌کرد؛ نه‌تنها در انتخاب کارگزاران خود دقت می‌کرد، بلکه پس از آغاز کارشان، نهایت تلاش خود را برای نظارت بر آن‌ها به کار می‌برد تا مطمئن شود رفتارشان درست است و از مسیر درست منحرف نمی‌شوند. شعار او برای آن‌ها این بود: «بهتر است هر روز یک والی را عزل کنم تا یک ساعت ظالم را در قدرت نگه دارم.» او همچنین دائماً از آن‌ها می‌خواست هیئتی از مردم محلی بفرستند تا دربارۀ وضعیت سرزمین‌هایشان و مالیات‌های وضع‌شده گزارش دهند و شهادت دهند که ظلمی صورت نگرفته است.

عمر قبل از وفات خود، به‌دلیل علاقۀ شدید به اجرای عدالت، تصمیم داشت شخصاً به استان‌ها سفر کند، کارگزاران را نظارت کند و وضعیت مردم را بررسی نماید و گفت: «اگر زنده بمانم، خدا بخواهد، سالانه به گردش در میان مردم می‌روم، زیرا می‌دانم که مردم نیازهایی دارند که به من نمی‌رسد و کارگزاران آن‌ها نیز گزارش نمی‌دهند.» عمر همچنین نگران نفوذ بیش از حد صحابۀ برجسته در مناطقی بود که اسلام در آن‌ها گسترش یافته بود، زیرا ممکن بود مردم از دنیا و دارایی‌های آن اغوا شوند و بر مسلمانان اثرگذار باشند و در نتیجه دولت اسلامی دچار تفرقه شود. بنابراین به آن‌ها می‌گفت: «من می‌ترسم شما دنیا را ببینید و مردمش شما را ببینند.» همین دلیل باعث شد که عمر خالدبن ولید را پس از محبوبیت و تمجید مردم از او در شام و عراق برکنار کند، هرچند خالد ابتدا به دیدار عمر رفت و اعتراض کرد، اما عمر بر تصمیم خود پافشاری کرد و گفت: «من خالد را به‌خاطر خشم یا خیانت عزل نکردم، بلکه مردم به‌سبب او دچار فتنه شدند و من نگران بودم که مسئولیت‌ها به او سپرده شود و مردم گرفتار فتنه شوند.»

عمربن خطاب به‌دلیل قدرت فوق‌العادۀ بدنی مشهور بود و در مبارزات بازار عکاظ، تمام جوانان نیرومند را مغلوب می‌کرد. اما در تاریخ بیشتر به‌خاطر استراتژی‌های نظامی کم‌نظیرش شناخته می‌شود. او و خالدبن ولید نقش اساسی در طراحی استراتژی سپاه اسلام در جنگ‌های رده داشتند، اما نبوغ نظامی عمر بیشتر در سال ۶۳۶ میلادی آشکار شد، زمانی که توانست اتحاد ساسانیان و بیزانس را خنثی کند و با تاکتیک‌های هوشمندانه، رومیان را به دام بیندازد و پیروز شود. او همچنین ارتش شام را به عراق منتقل کرد تا در کنار ارتش عراق با سپاه ساسانی مقابله کنند. این برنامه در نبرد قادسیه موفقیت چشمگیری داشت. استراتژی و دوراندیشی عمر در نبرد دوم حلب در سال ۶۳۸ میلادی نیز به پیروزی مسلمانان کمک کرد.

فتح سرزمین‌های امپراتوری ساسانی مهم‌ترین دستاورد نظامی عمربن خطاب بود. او ابتدا چند سال با ساسانیان مصالحه کرد، سپس با آماده‌سازی ارتش، حمله را از سر گرفت. مسلمانان پس از پیروزی بزرگ در نبرد نهاوند، تمامی شهرها و قلعه‌ها را فتح کردند. استراتژی او بر حملۀ مکرر به اهداف از جهات مختلف برای سقوط آن‌ها مبتنی بود و توانست مناطق مرکزی امپراتوری ساسانی را فتح کند و خراسان، سیستان و کرمان را به تصرف درآورد. در نهایت، ساسانیان شکست خوردند و یزدگرد سوم به خراسان گریخت.