«نوسانتارا» واژه‌ای است که به‌تازگی با شهری نوساز در اندونزی شناخته می‌شود که قرار است پایتخت این کشور از جاکارتا بدان‌جا منتقل شود، اما ریشه و کاربرد این واژه بسیار گسترده‌تر است. در مفهوم تاریخی و فرهنگی، نوسانتارا به معنای «مجمع‌الجزایر مالایی» است؛ پهنه‌ای عظیم در جنوب شرقی آسیا که از اندونزی و مالزی گرفته تا برونئی، تیمور شرقی، فیلیپین و بخش‌هایی از گینۀ نو را دربر می‌گیرد. همین گسترۀ وسیع سبب می‌شود جزایری چون پاپوآ، کالیمانتان و سوماترا در شمار بزرگ‌ترین جزایر این قلمرو قرار گیرند و پس از آن‌ها، سولاوسی و جاوه در مرکز منطقه جای داشته باشند. به شمار آمدن جزایر مهم فیلیپین همانند لوزون و میندانائو نشان می‌دهد که این واحد جغرافیایی تا چه اندازه فراگیر و متنوع است. تیمور، هالماهرا و سرام نیز فهرست ده جزیرۀ بزرگ نوسانتارا را تکمیل می‌کنند. نام‌گذاری پایتخت جدید اندونزی نیز از همین مفهوم تاریخی الهام گرفته تا پیوند میان ملل و جزایر جهان مالائی تجلی یابد و برجسته شود.

منطقۀ کلان‌شهری توکیو بزرگ‌ترین ناحیۀ شهری جهان است و بر اساس آمار سال ۲۰۲۴ میلادی حدود ۳۷٫۴ میلیون نفر جمعیت دارد. جمعیت آن به‌قدری عظیم است که از مجموع جمعیت بیش از ۱۲۰ کشور جهان بیشتر است

با وجود اینکه تنها حدود ۱۳٬۵۰۰ کیلومتر مربع مساحت دارد، توکیوی بزرگ نزدیک به یک‌سوم کل جمعیت ژاپن را در خود جای داده است. این تمرکز شدیدِ جمعیت، آن را به یکی از پرتراکم‌ترین و شهری‌ترین مناطق جهان تبدیل کرده است.

نکته شگفت‌انگیز زمانی روشن می‌شود که آن را با بسیاری از کشورهایی که در نقشه با رنگ خاکستری نشان داده شده‌اند مقایسه کنیم: کشورهایی که از نظر جغرافیایی بسیار پهناورند، مانند کانادا یا استرالیا، اما جمعیت کل آن‌ها بسیار کمتر از جمعیت توکیو است.

⚽️ فوتبال واقعاً محبوب‌ترین ورزش جهان است. این نقشه نشان می‌دهد که هر قاره چند ورزشگاه با ظرفیت حداقل ۱۰ هزار نفر دارد:

🌏 آسیا با داشتن ۷۲۳ ورزشگاه در صدر قرار دارد که متأثر از جمعیت عظیم آن و محبوبیت بالای فوتبال در این قاره است.

🌍 اروپا با ۶۵۷ ورزشگاه در رتبۀ بعدی قرار می‌گیرد، که انعکاس محبوبیت فوق‌العادۀ فوتبال و شهرت تیم‌های باشگاهی حرفه‌ای آن است.

🌎 آمریکای شمالی با ۴۵۹ ورزشگاه در رتبۀ بعد قرار می‌گیرد و وجود لیگ NFL، لیگ MLS و ورزشگاه‌های بزرگ چندمنظوره به این تعداد شتاب داده است.

🌎 آمریکای جنوبی، سرزمین شور و شوق فوتبال، ۲۱۲ ورزشگاه دارد.

🌍 آفریقا نیز ۲۱۴ ورزشگاه دارد که بسیاری از آن‌ها میزبان لیگ‌های ملی و جام‌های بین‌قاره‌ای هستند.

🌏 اقیانوسیه با ۳۷ ورزشگاه کوچک‌ترین تعداد را دارد؛ بله حق داری؛ اما بااین‌حال، همچنان چند ورزشگاه مشهور و شناخته‌شده در کشورهایی مثل استرالیا و نیوزیلند دارد.

🚩 تعداد تعطیلات رسمی بسته به آیین‌های فرهنگی یا مناسک دینی و مذهبی هر کشور متفاوت است. در اروپا معمولاً این عدد در حد میانه قرار دارد و اکثر کشورها بین ۸ تا ۱۲ روز تعطیلی رسمی در سال دارند. اما تعطیلات کشورهای آسیایی بیشتر است. هند، ایران، بنگلادش، نپال و تایلند در شمار کشورهای دارای تعطیلات بالا هستند و نپال با ۳۵ تعطیلی رسمی در سال، رتبۀ نخست جهان را دارد. در آمریکای جنوبی نیز چند کشور مانند آرژانتین و کلمبیا تعداد تعطیلات بیشتری دارند، درحالی‌که کشورهایی همانند آمریکا و کانادا با تنها ۶ تا ۱۰ روز تعطیلی رسمی در سال در رده‌های پایین‌تر قرار می‌گیرند. سایر کشورهای نقشۀ فوق که خاکستری‌رنگ هستند، کمتر از ۶ روز تعطیلی دارند.

خانوادهٔ زبان‌های ژرمنی بخش بزرگی از شمال و غرب اروپا از ایسلند تا اتریش را در بر می‌گیرد. این نقشه دو شاخهٔ اصلی آن را نشان می‌دهد: ژرمنی شمالی (زبان‌های اسکاندیناوی) و ژرمنی غربی (انگلیسی، آلمانی، هلندی و گویش‌های منطقه‌ای آن‌ها). با وجود جدایی و مسیرهای تاریخی متفاوت، این زبان‌ها هنوز ساختارهای بنیادین مشترک و واژه‌های هم‌ریشۀ زیادی دارند.

🔹رودهای بزرگ آفریقا تمدن‌ها، مرزها و سراسر زیست‌بوم‌های این قاره را شکل داده‌اند و این نقشه نشان می‌دهد که چه اندازه گسترده و دوردست جریان دارند.

نیل، طولانی‌ترین رود جهان، از ۱۱ کشور عبور می‌کند؛ شرق آفریقا را به مدیترانه پیوند می‌دهد و میلیون‌ها نفر در حاشیۀ آن زندگی می‌کنند.

رود کنگو، عمیق‌ترین رود آفریقا، از دل قاره می‌گذرد و یکی از بزرگ‌ترین جنگل‌های بارانی جهان را سیراب می‌کند.

رود نیجر با قوسی بزرگ در غرب آفریقا جریان می‌یابد و به سرزمین‌هایی زندگی می‌بخشد که بدون آن خشک و بی‌بار بودند.

زامبزی، که آبشار دیدنی ویکتوریا در آن جای دارد، منبعی حیاتی برای آب و انرژی در جنوب آفریقاست.

مجموعۀ این رودها همچون شریان‌های طبیعی قاره عمل می‌کنند.

شاخص توسعۀ انسانی (HDI) در کشورهای خاورمیانه به‌دلیل تفاوت‌های موجود در توان اقتصادی، ثبات سیاسی، نظام‌های آموزشی و کیفیت خدمات درمانی، تنوع زیادی دارد. چندین کشور عربی حوزۀ خلیج فارس در دسته «خیلی بالا» یا «بالا» قرار می‌گیرند؛ این وضعیت حاصل اقتصادهای قوی، برنامه‌های گستردۀ اجتماعی و دسترسی وسیع به زیرساخت‌های مدرن است.

در مقابل، برخی کشورهای منطقه در بازۀ «متوسط» یا «میانه» جای می‌گیرند که نشان‌دهندۀ چالش‌های توسعه‌ای، نابرابری درآمدی و سرمایه‌گذاری محدود در خدمات عمومی است.

همچنین کشورهایی که با درگیری یا بی‌ثباتی طولانی‌مدت مواجه بوده‌اند، در سطوح «پایین» یا «بسیار پایین» ثبت می‌شوند؛ جایی که مسائلی مانند دسترسی محدود به آموزش، کمبود خدمات درمانی و سطح پایین استانداردهای زندگی همچنان مانع توسعۀ انسانی می‌شوند.

یک سال پیش در چنین روزی (۲۷ نوامبر ۲۰۲۴)، عملیات «رَدعُ العُدوان» در سوریه آغاز شد و ۱۱ روز بعد با فتح دمشق به سرنگونی رژیم بشار اسد انجامید. بامداد چهارشنبه ۷ آذر ۱۴۰۳، ائتلافی از گروه‌های انقلابی و جهادی سوریه با عنوان «فرماندهی عملیات نظامی»، به‌قیادت هیئت اسلامی تحریرالشام و به‌رهبری شیخ ابومحمد الجولانی (احمد الشرع)، با همراهی گروه‌های تحت حمایت ترکیه، حمله‌ای گسترده علیه نیروهای رژیم اسد در استان‌های ادلب، حلب و حماة آغاز کردند. این عملیات در ابتدا هدفی محدود داشت، اما به‌سرعت گسترده شد. در ۲۹ نوامبر بخش‌های مهم حلب فتح شد و فروپاشی خطوط دفاعی رژیم شدت گرفت. طی روزهای بعد، ده‌ها شهر و روستا در شمال و مرکز کشور آزاد شد و حماة نیز تا ۵ دسامبر تحت کنترل آمد. هم‌زمان قوای مستقر در جنوب کشور نیز درعا و سویدا را گشودند و ارتش آزاد سوریه نیز پالمیرا را گرفت. در ۷ دسامبر، نیروهای معارض به حومۀ دمشق رسیدند و روز بعد با فرار بشار وارد پایتخت شدند. با فتح دمشق، رژیم پنجاه سالۀ خاندان اسد فروپاشید.

📊 کشورها در سه سطح جمعیتی دسته‌بندی شده‌اند: ۱۰۰ تا ۱۹۹ میلیون نفر؛ ۲۰۰ تا ۹۹۹ میلیون نفر؛ و کشورهایی که جمعیت آن‌ها از یک میلیارد نفر فراتر می‌رود. این توزیع نشان می‌دهد که بیشترین تراکم جمعیتی در آسیا و آفریقا قرار دارد و چند کشور از قاره‌های آمریکا نیز در این فهرست دیده می‌شوند.

🕌 اسلام دینی با بیشترین نرخ رشد در میان ادیان جهان است و جمعیت پیروان آن در تمام مناطق جهان به‌طور غیریکنواخت پراکنده‌اند. بخش عمدۀ جمعیت مسلمانان در آسیا زندگی می‌کنند؛ جایی که حدود ۱.۶ میلیارد نفر از اندونزی و پاکستان گرفته تا هند و بنگلادش پیرو دین مبین اسلام هستند. پس از آن آفریقا با بیش از ۷۶۰ میلیون نفر قرار دارد؛ جایی که کشورهایی همانند نیجریه، مصر و سودان جوامع مسلمان بسیار بزرگی دارند. اروپا نیز حدود ۶۲ میلیون مسلمان دارد. آمریکای شمالی و جنوبی جمعیت بسیار کمتری دارند، هرچند تعداد مسلمانان در کشورهایی مانند ایالات متحده، کانادا و برزیل به‌طور پیوسته درحال افزایش است. اقیانوسیه کم‌جمعیت‌ترین منطقه از این نظر است و حدود ۱ میلیون مسلمان در آن زندگی می‌کنند.