💵 آفریقای جنوبی، مصر، الجزایر، نیجریه و اتیوپی در مجموع حدود ۱.۴ تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی دارند؛ رقمی که نیمی از کل اقتصاد آفریقا را تشکیل می‌دهد.

🏦 ۴۸ کشور دیگر قاره نیز روی‌هم رفته تقریباً همین مقدار تولید می‌کنند، که نشان‌دهندهٔ تمرکز شدید تولید اقتصادی در این قاره است.

⏳ در ۷ دسامبر ۲۰۲۴، نیروهای مخالف رژیم از سمت جنوب وارد منطقۀ ریف دمشق شدند و تا فاصلهٔ ۲۰ کیلومتری پایتخت پیش رفتند. هم‌زمان با این حرکت به‌سوی دمشق، نیروهای معارض در شمال نیز حمله‌ای را به شهر حمص آغاز کردند. در ریف دمشق، نیروهای وابسته به رژیم از شهرها و روستاهای عسال‌الورد، یبرود، فلیطه، الناصریه و عرطوز عقب‌نشینی کردند و مخالفان تا ۱۰ کیلومتری دمشق نزدیک شدند.

🕧 بامداد ۸ دسامبر ۲۰۲۴، نیروهای مخالف وارد دمشق شدند و حمله‌ای گسترده علیه پایتخت انجام دادند که طی آن توانستند کنترل نقاط راهبردی از جمله نهادهای دولتی همانند رادیو و تلویزیون، قصرالشعب، وزارت دفاع و ستاد ارتش را به دست بگیرند. هم‌زمان، بشار اسد پس از نیمه‌شب با هواپیما از پایتخت گریخت و به مسکو فرار کرد و سقوط رژیم او رسماً اعلام شد. پس از فتح دمشق، احمد الشرع وارد شهر شد و در مسجد جامع اموی سخن راند و نماز گزارد و رفته‌رفته دولت انتقالی سوریه تشکیل شد.

در دورۀ خلافت امویان، قلمرو دولت اسلامی به گسترده‌ترین مرزهای خود رسید و مساحتی بالغ بر ۱۱٬۱۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع از شرق تا غرب دنیای قدیم را در بر می‌گرفت. امویان با مرکزیت دمشق، ساختار اداری منسجم‌تری ایجاد کردند و با اتکا به سپاه منظم و فرماندهان توانمند، فتوحات اسلامی فراوانی رقم زدند. در شرق، مرزهای خلافت تا ماوراءالنهر، سغد، کابل و بخش‌هایی از سند گسترش یافت و سیطرۀ سیاسی دولت اسلامی به آسیای میانه رسید. در غرب، سپاهیان اموی شمال آفریقا را فتح کرده و تا اندلس پیش رفتند و با عبور از جبل‌الطارق، حکومت اسلامی را به اروپا رساندند و شبه‌جزیرۀ ایبری را فتح کردند. در شمال، قلمرو آنان تا آسیای صغیر و مرزهای امپراتوری بیزانس امتداد داشت. این گسترۀ وسیع، خلافت اموی را به نخستین دولت اسلامی با ابعاد یک امپراتوری بسیار بزرگ و فرامنطقه‌ای تبدیل کرد و دولت اسلامی در زمان بنی‌امیه وسعتی بی‌نظیر در تاریخ اسلام یافت. امویان پایه‌های جغرافیایی، اداری و نظامی جهان اسلام را برای قرن‌های بعد تثبیت کردند.

سه کشور اروپایی آلمان🇩🇪 و مجارستان🇭🇺 و بلغارستان🇧🇬 در هر دو جنگ جهانی اول و دوم شکست خوردند. آن‌ها در هر دو نبرد در جبهۀ بازنده جنگیدند، نخست به‌عنوان «قدرت‌های مرکزی» در جنگ جهانی اول و سپس به‌عنوان «قدرت‌های محور» در جنگ جهانی دوم!

در نتیجه، هر سه کشور پس از پایان هر دو جنگ با پیامدهای سنگینی روبه‌رو شدند؛ از جمله کاهش قلمرو، تحولات سیاسی، مشکلات اقتصادی و تحمیل معاهدات صلح سختگیرانه از سوی کشورهای پیروز!

تاریخ مشترک آن‌ها نشان می‌دهد که چگونه اتحادهای جنگی‌شان مسیر ملی آن‌ها را در قرن بیستم شکل داد.

این نقشه، قدرت نظامی چین و هند را با نشان دادن تعداد سربازان فعال، نیروهای هوایی، خودروهای زرهی، توپخانه و ناوگان دریایی دو کشور مقایسه می‌کند.

در مجموع، چین به‌طور واضح نیروی بزرگ‌تری در اختیار دارد، به‌ویژه از نظر تعداد نیروها، هواگردها و واحدهای دریایی؛ موضوعی که بازتاب‌دهندۀ سرمایه‌گذاری بلندمدت این کشور در گسترش و نوسازی ارتش است.

هند، هرچند در برخی بخش‌ها کوچک‌تر است، اما در زمینۀ خودروهای زرهی قدرتی قابل مقایسه دارد و به‌دلیل چالش‌های امنیتی دیرینه در مرزهای شمالی، همچنان عنوان یکی از بزرگ‌ترین ارتش‌های جهان را برای خود حفظ کرده است.

این آمار بازتاب‌دهندۀ زمینه گسترده‌تری است که پس از جنگ چین و هند در سال ۱۹۶۲ شکل گرفت؛ جنگی که پس از آن هر دو کشور به‌تدریج ظرفیت‌های دفاعی خود را برای تأمین امنیت مرزهای مورد مناقشۀ هیمالیا و حفظ توازن راهبردی در آسیا افزایش دادند.

با گذشت یک سال از سقوط رژیم اسد، حکومت سوریه تقریباً بر ۷۰ درصد خاک کشور مسلط است. کمتر از ۳۰ درصد خاک سوریه نیز تحت اشغال عناصر قسد قرار دارد که نظر به اهمال آنان در قبول و اجرای طرح ادغام با دولت مرکزی، احتمال اقدام نظامی مشترک سوریه و ترکیه علیه آنان با اتمام مهلت داده‌شده تا پایان سال میلادی جاری بسیار بالاست. منطقۀ سویدا نیز توسط شبه‌نظامیان دروزی با حمایت اربابشان اسرائیل اداره می‌شود و رژیم صهیونسیتی نیز یک سال است که بر قسمتی از حائل جولان اشغالی دست انداخته است.

بررسی سابقۀ تاریخی اروپا در برپایی «باغ‌وحش‌های انسانی» حاکی از یک شکاف آشکار است؛ به‌طوری‌که کشورهای اروپای غربی نقش و مشارکت خود در این پدیده را پذیرفته و به رسمیت شناخته‌اند، درحالی‌که کشورهای اروپای شرقی چنین سابقه‌ای را نداشته‌اند یا درگیر آن نبوده‌اند. در گذشته، چندین کشور در اروپای غربی و شمالی این نمایشگاه‌ها را به‌عنوان بخشی از نمایش‌های دوران استعمار برگزار می‌کردند، اما بسیاری از کشورهای اروپای شرقی و جنوب شرقی اروپا اساساً هیچ پیشینه‌ای از برگزاری چنین رویدادهایی ندارند. این واقعیت تاریخی، سیمای واقعی استعمار اروپایی را آشکار می‌کند؛ کارنامه‌ای سیاه که در آن انسان‌ها به ابزاری برای نمایش، تحقیر و توجیه برتری‌طلبی نژادی تبدیل شدند. باغ‌وحش‌های انسانی نه صرفاً رویدادهایی حاشیه‌ای، بلکه نمادی عریان از نظام فکری و سیاسی استعمارگران بودند که با سلب کرامت انسانی سایر ملل، خشونت و تبعیض و سلطه را دنبال کردند؛ میراثی سیاه که پیامدهای اخلاقی و انسانی آن هنوز نیز از حافظۀ تاریخی جهان پاک نشده است.

عراق بیش از ۴۶ میلیون نفر جمعیت دارد و به ۱۸ استان تقسیم شده است.

🎨 راهنمای رنگ‌های نقشه:
🟨 جمهوری سومالی‌لند
🩷 دولت پونتلند
🟪 حکومت گالمودوگ
🟧 مناطق مورد مناقشه میان سومالی‌لند و پونتلند (مناطق راه‌راه)
🟥 جمهوری فدرال سومالی (حکومت رسمی)
🟩 تحت کنترل عمده یا کامل الشباب المجاهدین (القاعده)
⬛️ داعش

💢ترجمۀ گزارش مؤسسۀ مطالعات استراتژیک قاسیون دربارۀ آخرین تحولات سیاسی و نظامی در سومالی:

• دولت سومالی در آستانۀ برگزاری انتخابات پیش‌بینی‌شده در ماه مۀ ۲۰۲۶، تلاش‌هایی را برای اصلاح نظام انتخاباتی آغاز کرده است. هدف این اصلاحات، گذار از نظام انتخاباتی غیرمستقیم به رأی‌گیری مستقیم و عمومی است؛ اما این اقدام با مخالفت شدید برخی احزاب سیاسی و شماری از ایالت‌های فدرال، از جمله پونتلند و جوبالند، روبه‌رو شده است.

• اعلام تشکیل یک مجمع سیاسی از سوی مخالفان سومالی در نایروبی: نیروهای مخالف سومالی در تاریخ ۱۲ نوامبر ۲۰۲۵ نشستی را در نایروبی برگزار کردند و با مشارکت رؤسای ایالت‌های جوبالند و پونتلند، بیانیه‌ای صادر نمودند که مهم‌ترین محورهای آن عبارت است از:

– اعلام تأسیس «شورای آیندۀ سومالی» به‌عنوان یک چهارچوب واحد با هدف هماهنگ‌سازی مواضع سیاسی دربارۀ گذار سیاسی، اصلاحات قانون اساسی و تقسیم مسئولیت‌های امنیتی، هم‌زمان با نزدیک شدن به زمان خروج نیروهای اتحادیۀ آفریقا.

– تأکید بر ضرورت برگزاری انتخابات ملی در موعد مقرر و با شفافیت کامل، و مخالفت با هرگونه تلاش برای تعویق یا دست‌کاری در روند انتخابات.

– اعلام بی‌اعتمادی به رویکردهای دولت فدرال در موگادیشو (پایتخت سومالی)، با این استدلال که سیاست‌های امنیتی و انتخاباتی دولت بر محدودسازی ایالت‌های فدرالی مانند پونتلند و جوبالند متمرکز است و این امر به تشدید شکاف‌های سیاسی منجر می‌شود.

– تأکید بر ضرورت حفظ وحدت کشور، هشدار به شهروندان نسبت به جریان‌های تفرقه‌افکن و خشونت‌طلب، قدردانی از نقش کنیا در حمایت از ثبات سیاسی و امنیتی سومالی، و اهمیت هماهنگی تلاش‌ها با شرکای بین‌المللی و بازیگران داخلی برای تضمین انتقال امن قدرت و ایجاد نظام سیاسی فراگیر که بازتاب‌دهنده خواسته‌های مردم سومالی باشد.

• در ماه نوامبر، عملیات نظامی علیه گروه الشباب (شاخۀ القاعده) شدت گرفت. نیروهای ارتش سومالی با پشتیبانی و حمایت هوایی ترکیه و ایالات متحده و در چارچوب عملیات نیروهای اتحادیۀ آفریقا (AUSSOM)، اقدام به بازپس‌گیری مناطق راهبردی در جنوب سومالی، به‌ویژه در مناطق شِبیلی سفلی و شِبیلی میانی، کردند تا فشار نظامی بر قوای الشباب افزایش یابد. این نیروها توانستند مبارزان الشباب را از مناطق نزدیک به پایتخت عقب برانند؛ هرچند الشباب همچنان تهدیدی جدی برای دولت سومالی به شمار می‌رود.

• حملات هوایی آمریکا در پونتلند: در حملات هوایی اخیر ایالات متحده در منطقۀ پونتلند، عناصر وابسته به داعش در سومالی هدف قرار گرفتند.

🎨 راهنمای رنگ‌های نقشه:
🟩 ارتش سودان
🟪 نیروهای واکنش سریع (RSF)
🟨 جنبش ملی آزادی سودان – جناح عبدالواحد نور
🟦 جنبش ملی آزادی سودان – جناح عبدالعزیز الحلو
⬜️ مناطق غیرمسکونی یا فاقد جمعیت
🟥 مناطق درگیری و منازعه میان طرف‌های جنگ

🔻ترجمۀ خلاصۀ گزارش مؤسسۀ مطالعات استراتژیک قاسیون دربارۀ آخرین تحولات سیاسی و نظامی در سودان:

پس از سقوط شهر الفاشر، ارتش سودان و نیروهای مشترک تلاش کردند نیروهای «واکنش سریع» را در چند محور در منطقۀ کردفان محاصره کنند. در مقابل، نیروهای واکنش سریع نیز با گشودن جبهه‌های متعدد و حمله به اهداف راهبردی، کوشیدند موازنۀ میدانی را تغییر دهند.

نیروهای واکنش سریع با استفاده از پهپادهای راهبردی، شماری از شهرهای شمال سودان را هدف قرار دادند تا تمرکز ارتش در محورهای کردفان را بر هم بزنند. از جمله، سد و فرودگاه مِروی در شمال کشور هدف حمله قرار گرفت که نشان‌دهندۀ تداوم توان رزمی دو طرف است؛ ارتش اعلام کرد این حملات را دفع کرده است. همچنین پهپادهای واکنش سریع به اهداف نظامی و غیرنظامی در شهرهای دمازین و کرمک در ایالت نیل آبی حمله کردند که به زخمی شدن غیرنظامیان انجامید. در ادامه، حملاتی نیز به خارطوم و عطبره انجام شد که با پدافند ارتش خنثی گردید.

نیروی هوایی ارتش سودان چندین حملۀ هوایی به فرودگاه نیالا انجام داد و یک هواپیمای باری حامل تجهیزات نظامیِ متعلق به واکنش سریع را هنگام تخلیه در باند منهدم کرد. همچنین پس از تلاش یک هواپیمای باری برای فرود در فرودگاه الفاشر، این فرودگاه بمباران شد. گزارش‌هایی از حمایت فنی و اطلاعاتی مصر و ترکیه از نیروی هوایی سودان منتشر شده است.

ارتش سودان اعلام کرد کنترل شهر «بارا» در ایالت کردفان شمالی را پس از حملات هوایی که به فروپاشی خطوط دفاعی واکنش سریع انجامید، بازپس گرفته است. همچنین مناطق «ام‌دم حاج احمد» و «کازقیل» در همین ایالت به کنترل ارتش درآمد؛ مناطقی که پیش‌تر در اختیار واکنش سریع بودند. افزون بر این، حملات هوایی به شهرهای نیالا، الخوی، الضعین و الجنینه (مرکز ایالت دارفور غربی) انجام شد.

فرماندۀ ارتش و رئیس شورای حاکمیت، عبدالفتاح البرهان، با فراخوان «بسیج عمومی» از همۀ افراد توانمند برای پیوستن به نبرد علیه نیروهای واکنش سریع دعوت کرد و گفت این نیروها و حامیانشان جایی در سودان ندارند.

در موضوعی جنجالی، یک پلتفرم نزدیک به ارتش ادعا کرد کاروانی متشکل از حدود ۵۰۰ خودروی غیرنظامیِ درحال خروج از الفاشر، هدف حملۀ هوایی طرف خارجی قرار گرفته است. به‌گفتۀ این منبع، حجم آتش موردنیاز برای چنین تخریبی فراتر از توان پهپادی واکنش سریع بوده و احتمالاً توسط جنگنده‌های متخاصم انجام شده است.

شورای امنیت سازمان ملل نشست ویژه‌ای دربارۀ الفاشر برگزار کرد و گزارش‌هایی از مقامات سازمان ملل ارائه شد. نمایندۀ آمریکا در سازمان ملل، نیروهای واکنش سریع و متحدانشان را به ارتکاب «نسل‌کشی» متهم کرد. همچنین شورای حقوق بشر سازمان ملل با اجماع اعضا، کمیته‌ای مستقل برای تحقیق دربارۀ نقض‌های گسترده حقوق بشر در الفاشر تشکیل داد.

دولت سودان در واکنش به پیشنهاد «گروه چهارجانبه» دربارۀ آتش‌بس انسانی، چهار شرط اصلی مطرح کرد: خروج کامل نیروهای واکنش سریع از مناطق تحت کنترل، استقرار پلیس سودان برای حفظ امنیت، تجمیع نیروهای واکنش سریع در مناطق مشخص، و ایجاد سازوکار بین‌المللی برای نظارت بر آتش‌بس و جلوگیری از انتقال سلاح. بااین‌حال، خارطوم اعلام کرد به‌طور رسمی با سازوکار چهارجانبه همکاری نمی‌کند و روابط خود را به‌صورت دوجانبه با مصر، عربستان و آمریکا دنبال می‌کند؛ همچنین به دخالت‌های امارات در این وضعیت اعتراض دارد.

پس از وقایع الفاشر، بحث آتش‌بس انسانی سه‌ماهه بالا گرفت. نیروهای واکنش سریع آتش‌بس یک‌جانبه اعلام کردند، اما ارتش آن را تاکتیکی برای وقت‌کشی و پنهان‌سازی جنایات دانست.

در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی، رئیس‌جمهور آمریکا از عزم خود برای مداخلۀ فوری به‌منظور پایان جنگ بنابه درخواست ولیعهد عربستان خبر داد. رئیس‌جمهور اریتره نیز به شهر بندری پورت‌سودان سفر کرد و بر حمایت از ثبات و وحدت سودان تأکید شد. هم‌زمان، تظاهرات و کارزارهای رسانه‌ای سودانی‌ها در خارج از کشور علیه امارات برگزار شد. در نهایت، مصر تلاش‌هایی برای احیای مسیر مذاکرات جده آغاز کرد، هرچند پیچیدگی‌های میدانی و سیاسی همچنان پابرجاست.

🤱 اگر همین لحظه نوزادی متولد شود، عملاً شانس اینکه آسیایی باشد تقریباً مثل بازی شکل یا خط در پرتاب سکه است.

🗺 این نقشه، احتمال تولد در هر قاره را بر اساس نرخ‌های فعلی زاد‌وولد نشان می‌دهد؛ نگاهی جالب و تأمل‌برانگیز به اینکه جمعیت آیندهٔ جهان از کجا درحال شکل‌گیری است.

📈 درحالی‌که معمولاً تمرکز ما روی جمعیت کل کشورها و قاره‌هاست، داده‌های مربوط به تولدها داستان متفاوتی از «شتاب جمعیتی» روایت می‌کنند.

🌏 آسیا همچنان قدرت اصلی باقی مانده و نزدیک به نیمی از تمام تولدهای جدید جهان را به خود اختصاص داده است (۴۹٫۶۹٪).

🌍 اما جهش واقعی در آفریقا رخ می‌دهد؛ قاره‌ای که اکنون تقریباً ۳۵٪ از کل تولدهای جهان را شامل می‌شود.

📊 در مجموع، این دو قاره روی‌هم‌رفته ۸۴٫۵٪ از تمام تولدهای انسانی در جهان را تشکیل می‌دهند.

🌍🌎 در مقابل، آمار اروپا (۴٫۸٪) و آمریکای شمالی (۳٫۰۴٪) در مقایسه با سلطهٔ تاریخی آن‌ها در نمودارهای جمعیتی، به‌طرز شگفت‌آوری پایین است. این موضوع به‌خوبی تغییر جهت جمعیتی جهان به‌سوی «جهان جنوب» را نشان می‌دهد.

🇮🇳 در سال ۲۰۲۴، ۱۱ شهر از میان ۲۰ شهرِ دارای بیشترین آلودگی هوا در جهان، در هند قرار داشتند. شهر بیرنیهات (Byrnihat) در صدر این فهرست قرار گرفت؛ به‌طوری‌که میزان ذرات معلق ریز (PM2.5) در آن بیش از ۲۵ برابر حد مجاز توصیه‌شده توسط سازمان جهانی بهداشت بود.

🌆 در این نقشه، ۲۰ شهر دارای بیشترین آلودگی هوا در جهان در سال ۲۰۲۴ بر اساس داده‌های PM2.5 منتشرشده از سوی IQAir به تصویر کشیده شده‌اند.

سرزمین‌های فرادریایی فرانسه، میراث دوره‌ای طولانی از استعمار و گسترش اجباری و متجاوزانۀ نفوذ سیاسی و فرهنگی پاریس در فراسوی اروپا هستند. از کارائیب و اقیانوس هند تا اقیانوس آرام، پیوند این مناطق با فرانسه از طریق لشکرکشی، سرکوب، تغییر ساختارهای بومی و ادغام تحمیلی شکل گرفته است. هرچند در گفتمان رسمی از شهروندی برابر و توسعه سخن گفته می‌شود، اما شکاف‌های اقتصادی، وابستگی ساختاری، و تداوم تصمیم‌گیری‌های مرکزی نمی‌تواند ماهیت حقیقی استعمار غربی را پنهان سازد. با درک این واقعیت می‌توان روحیات استقلال‌طلبانۀ مردم این سرزمین‌ها را با یادآوری استقلال مستعمرات آفریقایی فرانسه به‌خوبی درک کرد.