📖 دفتر «در پیرامون مادیگری»
🖌 احمد کسروی
🔸 (چهارده از چهارده)
کسانی نام مادّیگری را می‌شنوند و بآن می‌گرایند و چنین می‌دانند یک راه باز و همواری زیر پا دارند. آری برای آنان که بی‌باک و بی‌اندیشه زیست می‌کنند و هرگز درپی فهم و دانش نیستند چنانست. لیکن برای کسانی که زندگی را از روی فهم و اندیشه دنبال می‌کنند و در جستجوی راستیها هستند در راه مادّیگری صدها دشواری پدیدار است. دشواریهایی که هرگز آسان نشود!
بسیار خوب مادّه است و نمایشهای آن و چیزی بیرون از مادّه هستی ندارد! پس این سامان و آراستگی که گام بگام پدیدار است از کجا برخاسته؟!..
اگر شنیده باشید داروین که می‌گوید جانوران همه از یکدیگر برخاسته و آدمی نیز از بوزینه جدا گردیده خود او و پیروانش دچار بس دشواریها شده‌اند. چگونه آدمی از بوزینه جدا گردیده؟! آدمی کجا و بوزینه کجا؟! داروین ناگزیر گردیده دست خدا را درمیان شناسد و پیروان او که خدا را باور ندارند بچاره‌جوییهای دیگری برخاسته‌اند و سرانجام بجایی نرسیده‌اند.
این را نیز در جای دیگری نوشته‌ام که یکی از پیروان داروین که به هستی خدا خَستُوان نیست ناگزیر گردیده درخت زردآلو را دارای هوش و خرد بشناسد. زیرا در سخن راندن از زردی زردآلو چنین گفته : درخت چون خواستار است ریشه‌ی آن برنیفتد و در جهان پایدار ماند رنگ میوه را زرد و درخشان گرداند تا از میان برگهای سبزش نمودار باشد و آدمیان که بزیر پای درخت آیند آن را دیده و چیده و خورده و هسته‌اش را بزمین اندازند تا درخت نوین دیگری از آن سر برآورد.
این نمونه‌ایست که هواداران مادّیگری با چه دشواریها روبرو هستند و بچندین دروغ دست می‌یازند تا یک راستی را نپذیرند.
سخن کوتاه می‌کنم : روشنترین راهی که ما را به هستی آفریدگار می‌رساند و از سرگردانی و پراکنده‌اندیشی رها می‌سازد همین زمینه‌ی آراستگی جهان و سامان آفرینش می‌باشد. از این راه بآسانی هستی آفریدگار و اینکه جهان را از روی دانش و توانایی پدید آورده و نتیجه‌ای را از آن خواستار است بدست می‌آید. اینست باید باین راه روشن و بآن اندازه آگاهی بسنده کرد و براههای تاریک و بن‌بست دیگری که جز گمراهی و درماندگی نتیجه ندارد نیفتاد و بخیره[=بی‌جهت] اندیشه‌ها را پراکنده و سرگردان نگردانید.
تاکنون لغزشهای بسیار در این زمینه رخ داده ، فیلسوف و متکلم و عارف و دیگران هر کدام راه کج دیگری پیش گرفته‌اند و مایه‌ی آشفتگی دلها را فراهم ساخته‌اند. این بر کسانی ناگوار می‌افتد که ما همگیِ اینان را گمراه می‌نامیم ، ولیکن چه باید کرد؟!.. کسی که از شاهراه رستگاری بدر افتاده آیا جز گمراه چه نام دیگری دارد؟!.. ما بیراهی اینان را یکایک بازنمودیم و آشکاره نشان دادیم که راهبر ایشان بیش از همه هوس بوده و بنیاد کار خود را بر روی گمان و انگار نهاده‌اند بلکه از گزافبافی نیز بازنایستاده‌اند. کسانی که از اینان هواداری می‌کنند ایشان را چه بهتر که آن نوشته‌های ما را بخوانند و اگر پاسخی دارند بنگارند. اگر اینان چشم دارند که ما بپاس دلخواه ایشان از راه خود بازمانیم و لغزشهایی را که از این دسته‌ها می‌شناسیم نشماریم باید گفت آرزوی بسیار بیجایی را دنبال می‌کنند!
بر گمراهی اینان چه دلیلی بالاتر از آنکه هر یکی براه دیگری رفته‌اند و از همدیگر جدا افتاده‌اند و مایه‌ی پراکندگی مردمان نیز شده‌اند؟!.. آیا راستی ، جز یک راه بیشتر دارد؟!. یکمشت درماندگانی که در هزاران سال نتوانسته‌اند بر یک راهی گرد آیند و خودشان و مردمان را از پریشانی و پراکندگی رها گردانند بر درماندگی ایشان همین یک دلیل بس می‌باشد!
* * *
باید اندیشه‌ی خدا را استوار گرفت و کوتاه گرفت. این راه تا چند گامی باز است و بسیار روشن و پس از آن تاریک و بن‌بست. باید آن چند گام را روشندلانه برداشت و از فراتر از آن بخردانه بازایستاد.
از بدترین گمراهیها گفتگو از راز آفرینش و آغاز جهان است. یک کسی آن را از چه راه تواند پیدا کرد؟!.. آیا جز گمان و انگار راهی دارد؟!.. یک کسی اگر ساختن اتومبیل را در کارخانه‌اش ندیده و چگونگی آن را در کتاب هم نخوانده از دیدن اتومبیل چگونه تواند راه ساختن آن را بداند؟!.. یک اتومبیل کوچک را نتوان دانستن چه رسد باین جهان بزرگ بیکران! چرا آن را در پرده نمی‌گزاریم و بخاموشی نمی‌گراییم؟! مگر همه چیز را دریافته‌ایم که آن را نیز دریابیم؟!
تنها در این زمینه نیست. درباره‌ی همگی می‌گوییم : هرآنچه راه بازی ندارد نباید در آن باندیشه پرداخت و بسخن زبان باز کرد و همه‌ی بیراهیها از اینجا برخاسته است.
———————————-
📣 خوانندگان همچنین می‌توانند از راه نشانی زیر با ما همبستگی داشته پیام یا نوشتارهای خود را در این زمینه بنویسند. تنها خواهش ما اینست که نوشتارها تا جایی که تواند بود کوتاه و با دلیل توأم بوده و خواست از آن تنها روشنی مطلب و حقیقت باشد.
@PakdiniHambastegibot
🌸
🖌 احمد کسروی
🔸 (چهارده از چهارده)
کسانی نام مادّیگری را می‌شنوند و بآن می‌گرایند و چنین می‌دانند یک راه باز و همواری زیر پا دارند. آری برای آنان که بی‌باک و بی‌اندیشه زیست می‌کنند و هرگز درپی فهم و دانش نیستند چنانست. لیکن برای کسانی که زندگی را از روی فهم و اندیشه دنبال می‌کنند و در جستجوی راستیها هستند در راه مادّیگری صدها دشواری پدیدار است. دشواریهایی که هرگز آسان نشود!
بسیار خوب مادّه است و نمایشهای آن و چیزی بیرون از مادّه هستی ندارد! پس این سامان و آراستگی که گام بگام پدیدار است از کجا برخاسته؟!..
اگر شنیده باشید داروین که می‌گوید جانوران همه از یکدیگر برخاسته و آدمی نیز از بوزینه جدا گردیده خود او و پیروانش دچار بس دشواریها شده‌اند. چگونه آدمی از بوزینه جدا گردیده؟! آدمی کجا و بوزینه کجا؟! داروین ناگزیر گردیده دست خدا را درمیان شناسد و پیروان او که خدا را باور ندارند بچاره‌جوییهای دیگری برخاسته‌اند و سرانجام بجایی نرسیده‌اند.
این را نیز در جای دیگری نوشته‌ام که یکی از پیروان داروین که به هستی خدا خَستُوان نیست ناگزیر گردیده درخت زردآلو را دارای هوش و خرد بشناسد. زیرا در سخن راندن از زردی زردآلو چنین گفته : درخت چون خواستار است ریشه‌ی آن برنیفتد و در جهان پایدار ماند رنگ میوه را زرد و درخشان گرداند تا از میان برگهای سبزش نمودار باشد و آدمیان که بزیر پای درخت آیند آن را دیده و چیده و خورده و هسته‌اش را بزمین اندازند تا درخت نوین دیگری از آن سر برآورد.
این نمونه‌ایست که هواداران مادّیگری با چه دشواریها روبرو هستند و بچندین دروغ دست می‌یازند تا یک راستی را نپذیرند.
سخن کوتاه می‌کنم : روشنترین راهی که ما را به هستی آفریدگار می‌رساند و از سرگردانی و پراکنده‌اندیشی رها می‌سازد همین زمینه‌ی آراستگی جهان و سامان آفرینش می‌باشد. از این راه بآسانی هستی آفریدگار و اینکه جهان را از روی دانش و توانایی پدید آورده و نتیجه‌ای را از آن خواستار است بدست می‌آید. اینست باید باین راه روشن و بآن اندازه آگاهی بسنده کرد و براههای تاریک و بن‌بست دیگری که جز گمراهی و درماندگی نتیجه ندارد نیفتاد و بخیره[=بی‌جهت] اندیشه‌ها را پراکنده و سرگردان نگردانید.
تاکنون لغزشهای بسیار در این زمینه رخ داده ، فیلسوف و متکلم و عارف و دیگران هر کدام راه کج دیگری پیش گرفته‌اند و مایه‌ی آشفتگی دلها را فراهم ساخته‌اند. این بر کسانی ناگوار می‌افتد که ما همگیِ اینان را گمراه می‌نامیم ، ولیکن چه باید کرد؟!.. کسی که از شاهراه رستگاری بدر افتاده آیا جز گمراه چه نام دیگری دارد؟!.. ما بیراهی اینان را یکایک بازنمودیم و آشکاره نشان دادیم که راهبر ایشان بیش از همه هوس بوده و بنیاد کار خود را بر روی گمان و انگار نهاده‌اند بلکه از گزافبافی نیز بازنایستاده‌اند. کسانی که از اینان هواداری می‌کنند ایشان را چه بهتر که آن نوشته‌های ما را بخوانند و اگر پاسخی دارند بنگارند. اگر اینان چشم دارند که ما بپاس دلخواه ایشان از راه خود بازمانیم و لغزشهایی را که از این دسته‌ها می‌شناسیم نشماریم باید گفت آرزوی بسیار بیجایی را دنبال می‌کنند!
بر گمراهی اینان چه دلیلی بالاتر از آنکه هر یکی براه دیگری رفته‌اند و از همدیگر جدا افتاده‌اند و مایه‌ی پراکندگی مردمان نیز شده‌اند؟!.. آیا راستی ، جز یک راه بیشتر دارد؟!. یکمشت درماندگانی که در هزاران سال نتوانسته‌اند بر یک راهی گرد آیند و خودشان و مردمان را از پریشانی و پراکندگی رها گردانند بر درماندگی ایشان همین یک دلیل بس می‌باشد!
* * *
باید اندیشه‌ی خدا را استوار گرفت و کوتاه گرفت. این راه تا چند گامی باز است و بسیار روشن و پس از آن تاریک و بن‌بست. باید آن چند گام را روشندلانه برداشت و از فراتر از آن بخردانه بازایستاد.
از بدترین گمراهیها گفتگو از راز آفرینش و آغاز جهان است. یک کسی آن را از چه راه تواند پیدا کرد؟!.. آیا جز گمان و انگار راهی دارد؟!.. یک کسی اگر ساختن اتومبیل را در کارخانه‌اش ندیده و چگونگی آن را در کتاب هم نخوانده از دیدن اتومبیل چگونه تواند راه ساختن آن را بداند؟!.. یک اتومبیل کوچک را نتوان دانستن چه رسد باین جهان بزرگ بیکران! چرا آن را در پرده نمی‌گزاریم و بخاموشی نمی‌گراییم؟! مگر همه چیز را دریافته‌ایم که آن را نیز دریابیم؟!
تنها در این زمینه نیست. درباره‌ی همگی می‌گوییم : هرآنچه راه بازی ندارد نباید در آن باندیشه پرداخت و بسخن زبان باز کرد و همه‌ی بیراهیها از اینجا برخاسته است.
———————————-
📣 خوانندگان همچنین می‌توانند از راه نشانی زیر با ما همبستگی داشته پیام یا نوشتارهای خود را در این زمینه بنویسند. تنها خواهش ما اینست که نوشتارها تا جایی که تواند بود کوتاه و با دلیل توأم بوده و خواست از آن تنها روشنی مطلب و حقیقت باشد.
@PakdiniHambastegibot
🌸