🍃🍃🍃... نکته دیگری که نظریه انتقادی تکنولوژی را نسبت به نظریات رقیب، برجسته میسازد، نحوه نگرش متفاوت فینبرگ به تکنولوژی و توسعه در جامعه مدرن است. در فضای تکنولوژیک حاکم، برخی متفکران به دفاع از تکنولوژی و توسعه تکنولوژیک روزافزون میپردازند و برخی توسعه تکنولوژیک را در ضدیت با انسانیت تلقی میکنند. در برابر این دو رویکرد، نظریه انتقادی تکنولوژی، باب جدیدی میگشاید که در آن، مسأله، تکنولوژی و توسعه، به خودی خود نیست؛ بلکه امکان توسعه تکنولوژیک به شیوه های مختلف مورد بحث قرار میگیرد. به این ترتیب، در نظریه انتقادی تکنولوژی، نوعی بدیل اندیشی، محور تأمل است و رهایی از مشکلات برآمده از فضای تکنولوژیک حاکم از خلال چنین رویکردی مورد توجه قرار میگیرد.

📝 از مقاله «رهایی از فضای تکنولوژیک حاکم در نظریه انتقادی تکنولوژی فینبرگ»، نوشته خشایار برومند و سید حسن حسینی

#فلسفه_تکنولوژی
#فینبرگ

ادامه دارد ...
@philsharif

📃 در نظریه انتقادی تکنولوژی، تکنولوژی های مختلف، اموری ارزش بار قلمداد میشوند که در ساختار خود، حامل ارزش های حاکم بر رویه طراحی اند. فینبرگ با توجه به آرای جامعه شناسان ساخت گرا، نگرشی را که مطابق آن، تکنولوژی ها، صرفا برپایه شناخت روابط علی و جدای از ارزشها که صرفا بیانگر ترجیحات انفسی هستند، طراحی میشوند، مورد انتقاد قرار میدهد.

📃 طراحی پلهای شهر نیویورک قدیم، نمونه خوبی برای ملاحظه چگونگی دخیل شدن ارزشها در رویه طراحی است. در این طرح، پلها با ارتفاع کم به منظور جلوگیری از گذر اتوبوسهای شهری طراحی شده بود تا به واسطه این گزینش، اقشار محروم که عمدتا از اتوبوس جهت حمل و نقل استفاده میکنند نتوانند به سواحل سوی دیگر پلها دسترسی داشته باشند. اگرچه در این مثال، دخالت ارزشها در گزینش طرح، از میان طرحهای تکنیکی ممکن، کاملا نمایان است، اما غالبا، ارزشهای دخیل در طراحی ابزارآلات مختلف، در نگاه اول، آشکار نیست و طراحی های مختلف، بدیهی و برآمده از ملاحظات تکنیکی صرف، انگاشته میشود.

📃 به عنوان مثال، امروزه، طراحی ابزار کار، متناسب با قامت و ابعاد دستان بزرگسالان، امری بدیهی پنداشته میشود؛ در حالی که، این نحوه از طراحی، تنها بدین خاطر است که مطابق ارزشهای حاکم بر اجتماع، سالهاست که کودکان از جریان صنعت به کنار رفته اند‌. در این موارد، تنها پژوهش های اجتماعی و توجه به چگونگی تحول ابزارآلات است که بدیهی نبودن چنین طرح هایی را آشکار میسازد.

📝 از مقاله «رهایی از فضای تکنولوژیک حاکم در نظریه انتقادی تکنولوژی فینبرگ»، نوشته خشایار برومند و سید حسن حسینی

#فلسفه_تکنولوژی
#فینبرگ

ادامه دارد ...
@philsharif

📃 فینبرگ، معتقد است که نه فیلسوفان پیشین و نه جامعه شناسان ساخت گرا، هیچ یک، نتوانسته اند در ارائه نظریه ای جامع، در باب تکنولوژی، موفق باشند. وی، به منظور ارائه تصویری جامع از تکنولوژی، با تلفیق بینش های هردو گروه، ذاتی تاریخی برای تکنولوژی قائل میشود. مطابق این دیدگاه، تکنولوژی، محل تجمع نظام مند متغیرهای اجتماعی-فرهنگی به شیوه ای خاص است؛ متغیرهایی که زمینه تحقق تاریخی تکنولوژی به صورتهای مختلف را امکان پذیر میسازد. این مفهوم از ذات تکنولوژی، حاصل تفکر در باب تکنولوژی، بر اساس موردتوجه قرار دادن توأمان کارکرد و زمینه است؛ و بیشتر نمایانگر طریقی است که تکنولوژی در طول زمان، به صورت آن چه هست باقی میماند.

📃 در این دیدگاه، ذات، نه چه چیزی یک چیز را به صورت ابدی، ثابت نگه میدارد و نه آن را در برابر هرگونه تفسیر آزاد میگذارد. این نگرش، امکان ورود متغیرهای اجتماعی-فرهنگی به ذات تکنولوژی را فراهم میسازد و در عین حال از تقلیل تکنولوژی به متغیرهای اجتماعی صرف جلوگیری میکند. این مفهوم تاریخی از ذات تکنولوژی، به فینبرگ این امکان را میدهد که تحلیلی دو سطحی از ماهیت تکنولوژی ارائه کند که در آن وجوه تکنیکی و اجتماعی تکنولوژی در کنار یکدیگر لحاظ شوند. نظریه ابزارسازی، از همین نگرش سرچشمه میگیرد.

📃 این نظریه، کوششی است به منظور ارائه تبیینی مناسب از ماهیت تکنولوژی که در آن علاوه بر موردتوجه قرار گرفتن جهت گیری کارکردگرایانه انسان مدرن در رویارویی با ابژه های تکنیکی، از سرشت اجتماعی تکنولوژی نیز غفلت نمی شود. به این ترتیب، در نظریه ابزارسازی، از سویی، زیربنای فلسفی لازم، جهت صورتبندی انتقادات وارد بر وضع فعلی نظامهای تکنیکی، فراهم میشود و از سوی دیگر با مورد توجه قرار گرفتن سرشت تاریخی-اجتماعی تکنولوژی، اصلاح تکنولوژی های موجود، ناممکن قلمداد نمیشود؛ این درحالی است که به عقیده فینبرگ، فیلسوفان پیشین و جامعه شناسان ساخت گرا این دو وجه را در کنار یکدیگر مورد توجه قرار نداده اند.

📝 از مقاله «رهایی از فضای تکنولوژیک حاکم در نظریه انتقادی تکنولوژی فینبرگ»، نوشته خشایار برومند و سید حسن حسینی

#فلسفه_تکنولوژی
#فینبرگ

ادامه دارد ...
@philsharif

⏭ آخرين مطلب از مقاله فينبرگ

📚 مطابق نظریه انتقادی تکنولوژی، تکنولوژی های مختلف، در ساختار خود حامل ارزش اند. اما به دلیل دموکراتیک نبودن رویه طراحی، طراحیها غالبا به گونه ای جانبدارانه، به سوی متحقق ساختن ارزشهای طبقه حاکم هدایت میشوند. فینبرگ، در نظریه انتقادی تکنولوژی، میان دو گونه جانبداری، تمایز قائل میشود: جانبداری ذاتی و جانبداری صوری.

📚 جانبداری ذاتی، عبارت است از دخالت دادن تعصبات، پیش داوری ها و احساسات به طور مستقیم در رویه طراحی به گونه ای که دخالت دادن این تعصبات از لحاظ عقلانیت طراحی، سوال برانگیز باشد. این گونه جانبداری، نقص فنی طراحی تکنیکی را سبب میشود. اگرچه جانبداری ذاتی در رویه طراحی قابل اجتناب است، اما این، تنها صورت جانبداری در طراحی تکنیکی نیست. تکنولوژی های مختلف حتی اگر بر اساس ضوابط فنی به گونه ای عقلانی و منسجم طراحی شوند، در ساختار خود نوع دیگری از جانبداری را نمایان میکنند که فینبرگ، آن را جانبداری صوری مینامد. به عنوان مثال، این که طراحی تعداد زیادی از ابزارآلات، به گونه ای است که افراد راست دست، آسان تر میتوانند از آنها استفاده کنند، به معنای وجود نوعی جانبداری صوری در طراحی این ابزارآلات است.

📚 توجه به تز تعین ناقص، وجود اینگونه جانبداری در طراحی تکنیکی را آشکار میکند. همانگونه که گفته شد، در طراحی ابزارآلات مختلف، صورتهای بدیلی وجود دارد که همگی ضوابط فنی را محقق میسازند. انتخاب میان گزینه های بدیل، بر اساس ارزشهای حاکم بر زمینه ای صورت میگیرد که ابزار در آن طراحی میشود. این ارزشها، از آنجا که رویه طراحی امروزی، غیردموکراتیک است، تنها بازتاب دهنده علایق طبقه حاکم بر رویه طراحی است و از این رو نوعی جانبداری صوری در طراحی را محقق میسازد. این نوع جانبداری از سوی زمینه اجتماعی بر ابزار، عارض میشود و در صورت انتزاع ابزار از زمینه آن، آشکار نیست.

📚 این گونه از جانبداری، بی عدالتی و اقسام مختلف تبعیض در جامعه را رقم خواهد زد. در مثال طراحی های پل های شهر نیویورک که شرح آن رفت، جانبداری صوری مذکور به گونه ای بود که افراد فقیر از دسترسی به برخی نقاط شهر منع شوند. به این ترتیب، چنین جانبداری هایی، با تحقق بخشیدن به ارزشهای غیردموکراتیک طبقه سرمایه دار، نوعی ظلم اجتماعی به طبقات زیردست را در پی خواهد داشت. به عقیده فینبرگ، مشکلات برآمده از تکنولوژی مدرن، نظیر انقیاد طبقه کارگر و ویرانی های زیست محیطی، از همین ارزشهای غیردموکراتیک حاکم بر رویه طراحی، سرچشمه میگیرد.

🔍 از آنجا که مطالعه تاریخ نشان میدهد که ارزشهای غیردموکراتیک حاکم بر تکنولوژی مدرن، عموما ارزشهای سرمایه داری است و تکنولوژی مدرن توسط تشکیلات سرمایه داری شکل گرفته است، فینبرگ، سرمایه داری و ارزشهای برآمده از آن را مشکل اصلی فضای تکنولوژیک حاکم معرفی میکند.

📝 از مقاله «رهایی از فضای تکنولوژیک حاکم در نظریه انتقادی تکنولوژی فینبرگ»، نوشته خشایار برومند و سید حسن حسینی

#فلسفه_تکنولوژی
#فینبرگ
@philsharif

📣 «تکنولوژی خنثی نیست»⁉️

❇️ تکنولوژی موجود بی‌آزاری نیست که گوشه‌ای بنشیند و کاری به کار کسی نداشته باشد و فقط هرچه به او بگویند، سرش را پایین بیندازد و بگوید «چشم». تکنولوژی به‌وضوح ادراک و فهم ما را از هستی تغییر داده و بودن‌مان را دگرگون کرده و از سوی دیگر هم خودش تحت تأثیر ارزش‌های مختلف تولید می‌شود و هم وقتی در زندگی روزمره جای پایش سفت شد، ارزش‌های خاصی را رواج می‌دهد.

🔸 کلاس مجازی درس #فلسفه_تکنولوژی این ترم روزهای شنبه از ساعت ۱۰ تا ۱۳ برقرار است و تدریس آن را هم دکتر #مصطفی_تقوی بر عهده دارد. کلاس مجازی از طریق لینک زیر قابل‌دسترسی است:

vc.sharif.edu/ch/m-taqavi
———————
🆔: @philsharif

.
🔶️ اندیشکده رستا برگزار می‌کند:
حلقه مطالعاتی سایبورگ[Cyborg]؛

🔺️ هم‌خوانی آنلاین کتاب
《فرهنگ اتصال》: تاریخ انتقادی رسانه‌های اجتماعی
اثر یوزه فن‌دایک

🔺️ با حضور ابوطالب صفدری
مدیر کارگروه علوم شناختی اندیشکده رستا
فارغ‌التحصیل از دانشگاه صنعتی شریف
پژوهشگر حوزه فلسفه و فناوری‌های دیجیتال

🔺️ لینک اتاق برگزاری:

skyroom.online/ch/alizand/rastaa-tt


🔺️گروه تلگرامی حلقه مطالعاتی:
https://t.me/cyborgstudy
#اندیشکده_رستا
#اندیشکده
#cyborg
#فلسفه
#فلسفه_تکنولوژی
#انسان
#دیجیتال
#سایبورگ

.
🔶️ اندیشکده رستا برگزار می‌کند:
حلقه مطالعاتی سایبورگ[Cyborg]؛

🔺️ هم‌خوانی آنلاین کتاب
《ذهن برتر از ماشین》
اثر هیوبرت دریفوس

🔺️ با حضور دکتر یاسر خوش‌نویس
پژوهشگر حوزه علم و فناوری‌
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

🔺️ لینک اتاق برگزاری:

skyroom.online/ch/alizand/rastaa-tt

🔺️گروه تلگرامی حلقه مطالعاتی:

https://t.me/cyborgstudy

#اندیشکده_رستا
#اندیشکده
#cyborg
#فلسفه
#فلسفه_تکنولوژی
#انسان
#دیجیتال
#سایبورگ

📌 اولین اپیزود از ویدئو/پادکست‌های رستا؛

✅ عنوان:
《نقش شبکه‌های مجازی در شناخت انسان》

🔴《نسخه کامل》🔴

#علی_الماسی_زند
دانشجوی دکتری #فلسفه از دانشگاه #علامه_طباطبایی

#ابوطالب_صفدری
دکتری #فلسفه_تکنولوژی از دانشگاه #صنعتی_شریف

#شبکه‌های_اجتماعی

#اندیشکده_رستا

www.instagram.com/tv/CX3w38HgOLp/?utm_medium=share_sheet


🌐 rasta-tt.ir