🗒 اويغورها در چين و وضعيت ما!
✍ فياض زاهد
📌اويغورها نام جمعيت مسلمانی است كه در تركستان شرقب چين زندگی ميكنند. اين منطقه كه از زمان مائو به سينكيانگ تغيير نام داده بزرگترين استان چين است و در مركز سرزمينهای وسيع در ميانه اوراسيا قرار گرفته است. سينكيانگ حدودا يكهشتم كل مساحت جمهوری خلق چين را دربر ميگيرد.سينكيانگ از نظر منابع طبيعی بسيار غنی است و نفت فقط يكی از منابع مهم آن به شمار می آيد.
📌جمعیت غالب این منطقه «هان» است که نژاد اصلی چین میباشد وبعداز آن اویغورها قرار دارند.سياست دولت چين در اين منطقه هانی كردن جمعيت است و اين سياست با انواع ترفندها در حال اجراست. سينكيانگ و مركز آن #ارومچی كه از نامی فارسی برخود دارد در قياس با ديگر استانهای چين از پيشرفت قابل ملاحظهای برخوردار نيست. اما در برخی زمينهها از جمله زيرساختهای هوايی وريلی، كارخانجات اقماری و صنايع مربوط به نفت و گاز و هتلداری پيشرفتهايی كرده است.
📌شهرهای سينكيانگ در چنبره دوگانه سنت و مدرنيته قرار دارد. درحالی كه در بخشهايی از ارومچی و كاشغر هتلهای پنج ستاره برجهای بلندمرتبه خودنمايی ميكند، بخشهايی از شهر شما را به قرن چهارم هجری پرتاب ميكند. اين منطقه رنگ و بويی تركی به خود دارد. حضور مغولان در سدههای ميانی و تركيب جمعيتی در كنار رشد اسلام در اين مناطق كار را برای دولت كمونيست سخت كرده است.
📌اين منطقه با #زبان و #ادب_فارسی آشنا بوده و ساكنانش تا تركيزه شدن ارومچی تابعی از ايرانيان شرقی بودند. جايی كه در قديم سكاها و سغديان هويت آن را معنا ميكردهاند. در اين سرزمين زبان فارسی رايج بوده و ادبيات طبقه اليت محسوب ميشد. در دوره انقلاب چين هم اين زبان رايج بوده. جالب است بدانيم كه زبان فارسی و حروفی كه به رسمالخط عربی تعلقب ندارد، مانند پ ژ چ گ هم اينك در خيابانهای ارومچی و بر سر كوچهها خودنمايی ميكند. عبارات شمالی، جنوبی، شرقی و غربی بر سر كوچههاست. كلماتی چون نانخانه، چايخانه، آشخانه؛ قدمگاه، رستنگاه، ناشتاگاه، كاروانسرا، چراگاه، پگاه و... ديده ميشود!
📌 رهبر انقلاب زمانی كه در مسووليت رياستجمهوری بودند، سفری به اين منطقه داشتند. ايشان در نماز جمعه به ذكر خاطرات اين سفر پرداختند و اينكه عروسها موقع ازدواج و تبرك، شعری از #حافظ را بر زبان تلاوت ميكنند. شايد برخی آنها معنای اين جملات را ندانند، اما زمانی خواندن شعر حافظ نماد تبرك اين ازدواجها بوده است.
📌اما اينك در نتيجه بی تفاوتی دفاتر فرهنگی جمهوری اسلامی و تمركز بر حاشيهها يا اعزام نمايندگانی كه هيچ تعصبی بر فرهنگ فارسی و ايرانی نداشتند و جهان وطنی بی مايه را تبليغ ميكردند، فرصتها يكی پس از ديگری از دست رفته است و اينجا نيز دولت تركيه با تكيه بر داستان #نژاد_تركی گوی سبقت را از ما ربوده است. اينكه مينويسم نمايندگان فرهنگی بی انگيزه و -با پوزش گاهی بيسواد- موضوع ريشهداری است.
📌ميتوان بر اين اشتراكات پافشاری كرد. اين كار دو حسن دارد؛ برای ايران باعث نضج و گسترش زبان و فرهنگ فارسی ميشود و برای چين موجب كاهش تهديدات امنيتی -چون اسلامگرايی افراطی كه يكسو ريشه در آسيای ميانه دارد و از سوی عربستان هم حمايت ميشود و از نظر الگوی حكومتی شيفته اردوغان و تبارش ميباشد، اين راهحل مناسبی است، هم فرهنگی است و هم سياسی- دولت چين با تمام ابزار خود درصدد محو اسلام و هويت ملی در اين منطقه است. هر چند تاكنون موفق به امحای آن نشده، اما مخالفت با اين روشها در شكل رقابتهای بينالمللی باقی مانده است.
📌 رفتار دولتها با تكيه بر منافعشان تحليل ميرود. همين ايران خودمان كه داعيهدار حقوق مسلمانان جهان است از اين قاعده برشمرده شده تبعيت ميكند.از ابتدای انقلاب رابطه ما با ارمنستان و آذربايجان، تركيه و يونان، بعدها بوسنی و صربستان از اين قاعده تبعيت كرده است. ما رابطه با هند و پاكستان را بالانس كردهايم. در رابطه با مسلمانان چچن و اينگوش و فلسطين فرق گذاشتهايم. الان روابطمان با صربستان بيشتر و بهتر از رابطه با دولت مسلمان بوسنی است. معلوم است كه به مساله مسلمانان چين مانند تركيه و عربستان و امريكا نمينگريم. آنها نيز چنيناند.
📌اما طنز تلخ تاريخی در اينجاست كه در ايران ما نيز كسي به فكر فرهنگ و ادب فارسی و طنازی معنوی تاريخ ايرانی نيست. تنور كنش و باورهای انقلابی هنوز داغ است. ما همچنان دغدغههای انقلابی افزونتری به نسبت قدرت نفوذ والاتر فرهنگی مان در جهان داريم! اگر غير از اين بود، بهترين فرصت برای تقويت و رشد فرهنگ فارسی و نوشيدن #چای_سبز_چينی با #قند_پارسی بود كه هم فرهنگی انسانی را تبليغ می كند و هم از اساس درخت و ريشهساز تندروی و تعصب خامی مسلكی را برمی اندازد. هم برای ما و هم برای دولت دوست و شريك بلندمدت ما چين!!
#عضویت_در_کانال
👇👇👇
✅ @sedayeslahat
✍ فياض زاهد
📌اويغورها نام جمعيت مسلمانی است كه در تركستان شرقب چين زندگی ميكنند. اين منطقه كه از زمان مائو به سينكيانگ تغيير نام داده بزرگترين استان چين است و در مركز سرزمينهای وسيع در ميانه اوراسيا قرار گرفته است. سينكيانگ حدودا يكهشتم كل مساحت جمهوری خلق چين را دربر ميگيرد.سينكيانگ از نظر منابع طبيعی بسيار غنی است و نفت فقط يكی از منابع مهم آن به شمار می آيد.
📌جمعیت غالب این منطقه «هان» است که نژاد اصلی چین میباشد وبعداز آن اویغورها قرار دارند.سياست دولت چين در اين منطقه هانی كردن جمعيت است و اين سياست با انواع ترفندها در حال اجراست. سينكيانگ و مركز آن #ارومچی كه از نامی فارسی برخود دارد در قياس با ديگر استانهای چين از پيشرفت قابل ملاحظهای برخوردار نيست. اما در برخی زمينهها از جمله زيرساختهای هوايی وريلی، كارخانجات اقماری و صنايع مربوط به نفت و گاز و هتلداری پيشرفتهايی كرده است.
📌شهرهای سينكيانگ در چنبره دوگانه سنت و مدرنيته قرار دارد. درحالی كه در بخشهايی از ارومچی و كاشغر هتلهای پنج ستاره برجهای بلندمرتبه خودنمايی ميكند، بخشهايی از شهر شما را به قرن چهارم هجری پرتاب ميكند. اين منطقه رنگ و بويی تركی به خود دارد. حضور مغولان در سدههای ميانی و تركيب جمعيتی در كنار رشد اسلام در اين مناطق كار را برای دولت كمونيست سخت كرده است.
📌اين منطقه با #زبان و #ادب_فارسی آشنا بوده و ساكنانش تا تركيزه شدن ارومچی تابعی از ايرانيان شرقی بودند. جايی كه در قديم سكاها و سغديان هويت آن را معنا ميكردهاند. در اين سرزمين زبان فارسی رايج بوده و ادبيات طبقه اليت محسوب ميشد. در دوره انقلاب چين هم اين زبان رايج بوده. جالب است بدانيم كه زبان فارسی و حروفی كه به رسمالخط عربی تعلقب ندارد، مانند پ ژ چ گ هم اينك در خيابانهای ارومچی و بر سر كوچهها خودنمايی ميكند. عبارات شمالی، جنوبی، شرقی و غربی بر سر كوچههاست. كلماتی چون نانخانه، چايخانه، آشخانه؛ قدمگاه، رستنگاه، ناشتاگاه، كاروانسرا، چراگاه، پگاه و... ديده ميشود!
📌 رهبر انقلاب زمانی كه در مسووليت رياستجمهوری بودند، سفری به اين منطقه داشتند. ايشان در نماز جمعه به ذكر خاطرات اين سفر پرداختند و اينكه عروسها موقع ازدواج و تبرك، شعری از #حافظ را بر زبان تلاوت ميكنند. شايد برخی آنها معنای اين جملات را ندانند، اما زمانی خواندن شعر حافظ نماد تبرك اين ازدواجها بوده است.
📌اما اينك در نتيجه بی تفاوتی دفاتر فرهنگی جمهوری اسلامی و تمركز بر حاشيهها يا اعزام نمايندگانی كه هيچ تعصبی بر فرهنگ فارسی و ايرانی نداشتند و جهان وطنی بی مايه را تبليغ ميكردند، فرصتها يكی پس از ديگری از دست رفته است و اينجا نيز دولت تركيه با تكيه بر داستان #نژاد_تركی گوی سبقت را از ما ربوده است. اينكه مينويسم نمايندگان فرهنگی بی انگيزه و -با پوزش گاهی بيسواد- موضوع ريشهداری است.
📌ميتوان بر اين اشتراكات پافشاری كرد. اين كار دو حسن دارد؛ برای ايران باعث نضج و گسترش زبان و فرهنگ فارسی ميشود و برای چين موجب كاهش تهديدات امنيتی -چون اسلامگرايی افراطی كه يكسو ريشه در آسيای ميانه دارد و از سوی عربستان هم حمايت ميشود و از نظر الگوی حكومتی شيفته اردوغان و تبارش ميباشد، اين راهحل مناسبی است، هم فرهنگی است و هم سياسی- دولت چين با تمام ابزار خود درصدد محو اسلام و هويت ملی در اين منطقه است. هر چند تاكنون موفق به امحای آن نشده، اما مخالفت با اين روشها در شكل رقابتهای بينالمللی باقی مانده است.
📌 رفتار دولتها با تكيه بر منافعشان تحليل ميرود. همين ايران خودمان كه داعيهدار حقوق مسلمانان جهان است از اين قاعده برشمرده شده تبعيت ميكند.از ابتدای انقلاب رابطه ما با ارمنستان و آذربايجان، تركيه و يونان، بعدها بوسنی و صربستان از اين قاعده تبعيت كرده است. ما رابطه با هند و پاكستان را بالانس كردهايم. در رابطه با مسلمانان چچن و اينگوش و فلسطين فرق گذاشتهايم. الان روابطمان با صربستان بيشتر و بهتر از رابطه با دولت مسلمان بوسنی است. معلوم است كه به مساله مسلمانان چين مانند تركيه و عربستان و امريكا نمينگريم. آنها نيز چنيناند.
📌اما طنز تلخ تاريخی در اينجاست كه در ايران ما نيز كسي به فكر فرهنگ و ادب فارسی و طنازی معنوی تاريخ ايرانی نيست. تنور كنش و باورهای انقلابی هنوز داغ است. ما همچنان دغدغههای انقلابی افزونتری به نسبت قدرت نفوذ والاتر فرهنگی مان در جهان داريم! اگر غير از اين بود، بهترين فرصت برای تقويت و رشد فرهنگ فارسی و نوشيدن #چای_سبز_چينی با #قند_پارسی بود كه هم فرهنگی انسانی را تبليغ می كند و هم از اساس درخت و ريشهساز تندروی و تعصب خامی مسلكی را برمی اندازد. هم برای ما و هم برای دولت دوست و شريك بلندمدت ما چين!!
#عضویت_در_کانال
👇👇👇
✅ @sedayeslahat