‍ 📚 اصطلاحات و #واژگان_سیاسی

⛔️ #دولت‌های_رانتیر ⛔️

به دولت‌هایی گفته می‌شود، که از #منابع_مستقل_مالی به جز مالیات از جامعه برخوردار بوده و بنابراین با استقلال بیشتری می‌توانند سیاست‌ها و خواست‌های دولتی را به اجرا گذارند.

🔸 ماهیت دولت رانتیر به­ گونه‌ای است که در آن جامعه وزنهٔ قابل اعتنایی به ­شمار نمی‌رود، چرا که دولت در سایه­ دریافت رانت‌ها از خارج (با فروش نفت یا هر ماده­ خام دیگر) دیگر به منابع داخلی درآمد (مالیات‌ها، عوارض و صدور کالاهای صنعتی و...) احساس نیاز نمی‌کند.

💰#رانت اصطلاحی است که ازعلم اقتصاد واردمباحث سیاسی واقتصاد سیاسی شده است.

◾️رانت درعلم اقتصاد، به اجاره زمین و اجاره بها اطلاق میگردد و به طورکلی هرگونه درآمدی که حاصل کاروتلاش تولیدی نباشد، تحت عنوان رانت نام گذاری می‌شود.

◾️دراقتصاد سیاسی، رانت به درآمدهایی اطلاق میشودکه ازمنابع خارجی (فروش موادخام، منابع زیرزمینی و...)به تملک دولت درمی آیدوازیک فعالیت مولداقتصادداخلی به دست نمی آیدمثل درآمدهای نفتی

✳️ انواع رانت

۱- #رانت_اقتصادی :
این رانت ناشی ازعوامل اقتصادی ای مثل سیاست‌های حمایتی،کنترل قیمتها، نحوه توزیع بودجه واعتبارات دولتی، محدودیتهای بازرگانی و... است.
۲- #رانت_سیاسی :
به مواقعی که دولت واحزاب صاحب قدرت که توزیع وتصمیم گیری درخصوص منابع ثروت وقدرت رادراختیاردارندوبین افراد جامعه تبعیض قائل شونداطلاق می‌شود.
۳- #رانت_اجتماعی :
برخورداری ازبرخی امتیازات ویژه که خارج ازصلاحیتهای فردی وشایستگی‌های ذاتی برخی افرادنصیبشان می‌گردد. مثلاً برخورداری ازیک موقعیت شغلی، روابط خویشاندی، قرارگرفتن دریک گروه یاتشکل خاص
۴- #رانت_اطلاعاتی :
دستیابی زودهنگام وانحصاری به اطلاعات اقتصادی درزمینه‌هایی مثل بازارسهام، سیاست‌های پولی، ارزی، بازرگانی و... که منجربه شکل گیری رقالت ناسالم اقتصادی دربازار سرمایه می‌گردد.

✳️ دولت رانتیر و ویژگی‌های آن

به دولتی که قسمت عمده درآمدخودرا از #منابع_خارجی و به شکل رانت دریافت کند دولت رانتیرگویند

◾️طبق تعریف ببلاوی درکتاب دولت رانتیر و یژگی‌های دولت رانتیرعبارتند از :
۱-بایدازخارج ازکشورتامین گردد.
۲-دریک دولت رانتیر، اکثرافرادجامعه دریافت کننده و توزیع کننده رانت اند.
۳-دولت رانتیر دریافت کننده اصلی رانت خارجی است.

🔝 ازاین ویژگی‌ها می‌توان نتیجه گرفت که اکثرکشورهای تولیدکننده وصادرکننده #نفت دولت رانتیر به شمارمی آیندچون رانت خارجی دراین کشورها مستقیماً به خزانه دولت سرازیرمیشود.


به "صدای اصلاحات"بپیوندید👇👇👇

@sedayeslahat

‍ 📚 اصطلاحات و #واژگان_سیاسی

💢 #دیکتاتوری_شرقی 💢

🔹 به نوع خاصی از حکومتهای استبدادی گفته می‌شود که با تعریف معمول دیکتاتوری تطابق ندارد.

🔸 از آنجاکه این سیستم بیشتر در کشورهای شرقی یا آسیایی موجود بوده و هست دیکتاتوری شرقی یا شیوه تولید آسیایی به آن اطلاق شده‌است.

🔹برخلاف تعریف دیکتاتوری در این نوع #طبقه_اشراف استقلال نداشته و شاه یا رئیس حکومت اشراف را می‌تواند تغییر دهد و یا حتی به قتل برساند. در حالیکه در تعریف دیکتاتوری قشر اشراف شاه را مورد حمایت قرار می‌دهند.

🔸در سیستم دیکتاتوری شرقی معمولاً با تغییر سلسله و یا حتی شاه طبقه اشراف هم تغییر می‌کنند.

✅ #مارکس در یک سلسله آثار خود شیوه تولید آسیایی و جامعه کهن آسیایی را مورد تحلیل قرار می‌دهد و از آن جمله می‌نویسد:

«شرایط اقلیمی، وضع زمین، فضای عظیم، بیابانی که از صحرای آفریقا از طریق عربستان و ایران و هندوستان و تاتارستان، تا ارتفاعات فلات آسیا ممتد است سیستم آبیاری مصنوعی را به کمک ترعه‌ها و تأسیسات آبیاری، پایه زراعت شرقی کرده‌است.» و «ضرورت بدیهی استفاده صرفه جویانه از آب... در شرق ناگزیر مداخله قدرت متمرکز دولت را می‌طلبد. منشأ آن وظیفه اقتصادی یعنی به ویژه وظیفه سازمان دادن امور عمومی که دولت‌های آسیایی مجبور بودند اجراء کنند، از همین جاست».

❇️ علت اصلی این نامگذاری #وضعیت_آب در این مناطق است.

🔻 آب در مشرق زمین بسیار کمتر از مغرب یافت می‌شود، بر این اساس جمعیت در این مناطق به طور متمرکز گسترش یافته‌است.
به عبارت دیگر #کمبود_منابع_آب باعث شده هرجا آبی کشف شده بلافاصله مردم به آنجا هجوم آورده و آبادی تشکیل دهند و مدام این آبادی گسترش یابد. نتیجهٔ این روند این شد که مراکز جمعیتی در این مناطق بر محور آب متمرکز شوند بر خلاف غرب خصوصاً اروپا که شاهد فاصلهٔ زیاد کانونهای جمعیتی هستیم زیرا آب وجود داشته‌است.
🔻نکتهٔ مهم دیگر اینکه چون آب نایاب و در اعماق زمین یافت می‌شد نیاز به حفر چاه و قنات و... بوده‌است. از آنجاکه مخارج این نوع عملیاتها از عهده کشاورزان ساده بر نمی‌آمده‌است، به ناچار به پادشاه و یا هر صاحب قدرت و ثروتی رجوع می‌کردند واین روند زمینه ساز وابستگی مردم به این قدرت می‌شد و نتیجهٔ آن ایجاد شرایط مناسب برای حکومتهای استبدادی می‌شد. حکومت استبدادی که پایهٔ اصلی آن احتیاج مردم به آب و مشخصهٔ بارز آن وسعت قلمروی آنها به خاطر سرزمینهای وسیع و جمعیتهای متمرکز که به راحتی قابل اعمال حاکمیت بودند.گرچه به مرور زمان از لحاظ انسان‌شناسی تا حدی پایه‌های نظریه استبداد شرقی و تاثیر آن بر رفتار مردمان شرق دچار تزلزل شد.



به "صدای اصلاحات"بپیوندید👇👇👇

@sedayeslahat