رتبه ۷۲ ایران در شاخص آمادگی فناوری‌های نوظهور
جامانده از کشورهای همسایه به‌دلیل ضعف زیرساخت، تحریم و محدودیت اینترنت
گزارش سال ۲۰۲۴ کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (UNCTAD) درباره آمادگی کشورها برای فناوری‌های مرزی (Frontier Technologies Readiness Index)، حاوی داده‌هایی است که تصویر دقیقی از موقعیت ایران در چشم‌انداز جهانی و منطقه‌ای ترسیم می‌کند. ایران در این گزارش، با کسب امتیاز ۰.۵۴، در میان ۱۷۰ کشور در رتبه ۷۲ قرار گرفته و در میان اقتصادهای با درآمد متوسط رو به بالا (Upper middle income) طبقه‌بندی شده است. این جایگاه نسبت به سال ۲۰۲۲ تنها یک پله بهبود یافته است. با این حال، جزئیات این شاخص که شامل پنج مؤلفه کلیدی است، واقعیت‌های پیچیده‌تری را آشکار می‌کند؛ به‌ویژه زمانی که عملکرد ایران با کشورهای همسایه مقایسه می‌شود.
۱. زیرساخت‌های فناوری اطلاعات (ICT) – رتبه ایران: ۹۴
ایران در این زیرشاخص که شاخص‌هایی چون دسترسی به اینترنت، سرعت شبکه و توسعه ارتباطات دیجیتال را در بر می‌گیرد، با رتبه ۹۴ عملکرد نسبتاً ضعیفی دارد.
مقایسه منطقه‌ای
•ترکیه: رتبه ۴۵
• امارات متحده عربی: رتبه ۲۵
• عربستان سعودی: رتبه ۳۹
•قطر: رتبه ۳۷
•اردن: رتبه ۶۶
این داده‌ها نشان می‌دهند که بسیاری از کشورهای منطقه با سرمایه‌گذاری سنگین در توسعه شبکه‌های 5G، مراکز داده و پوشش پهن‌باند، در حال ایجاد مزیت رقابتی پایدار هستند. ایران در این بخش نیاز به توسعه زیرساخت‌های پرسرعت، تقویت رقابت در حوزه اپراتورها و به‌روزرسانی سیاست‌های ارتباطی دارد.
۲. مهارت‌های انسانی (Skills) – رتبه ایران: ۸۲
این شاخص بیانگر توانمندی نیروی انسانی در استفاده از فناوری‌های نوین است، شامل نرخ تحصیلات عالی، مهارت‌های دیجیتال و آمادگی برای اقتصاد دانشی.
مقایسه منطقه‌ای
•ترکیه: رتبه ۴۸
•قطر: رتبه ۹۱
•امارات: رتبه ۴۱
•عربستان: رتبه ۴۷
•اردن: رتبه ۹۵
هرچند ایران ظرفیت علمی قابل‌توجهی دارد، اما شکاف میان آموزش دانشگاهی و مهارت‌های کاربردی، به‌ویژه در حوزه‌های نرم‌افزار، علوم داده و فناوری‌های مرزی، یکی از چالش‌های اصلی در این رتبه پایین است. کشورهای حاشیه خلیج فارس با تمرکز بر برنامه‌های مهارت‌آموزی بین‌المللی و جذب استعداد، در حال افزایش سریع توانمندی منابع انسانی خود هستند.
۳. صنعت (Industry) – رتبه ایران: ۹۴
عملکرد ایران در این شاخص، که به میزان دیجیتالی‌سازی صنایع، اتوماسیون تولید و نوآوری صنعتی مربوط می‌شود، قابل توجه نیست.
مقایسه منطقه‌ای
•ترکیه: رتبه ۵۸
•امارات: رتبه ۳۶
•عربستان: رتبه ۳۳
•قطر: رتبه ۱۲۴
•اردن: رتبه ۷۴
صنعت ایران، به‌ویژه در حوزه‌های تولیدی، هنوز تا حد زیادی مبتنی بر فناوری‌های سنتی و وابسته به ساختارهای غیررقابتی است. در حالی که کشورهای عربی با اجرای برنامه‌های تحول صنعتی (مثل Vision 2030 در عربستان)، در حال حرکت به‌سوی اقتصادهای صنعتی مدرن هستند.
(مطلب خلاصه شده ار: آی‌تی‌ایران)
#فناوری
@tavaanatech
جامانده از کشورهای همسایه به‌دلیل ضعف زیرساخت، تحریم و محدودیت اینترنت
گزارش سال ۲۰۲۴ کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (UNCTAD) درباره آمادگی کشورها برای فناوری‌های مرزی (Frontier Technologies Readiness Index)، حاوی داده‌هایی است که تصویر دقیقی از موقعیت ایران در چشم‌انداز جهانی و منطقه‌ای ترسیم می‌کند. ایران در این گزارش، با کسب امتیاز ۰.۵۴، در میان ۱۷۰ کشور در رتبه ۷۲ قرار گرفته و در میان اقتصادهای با درآمد متوسط رو به بالا (Upper middle income) طبقه‌بندی شده است. این جایگاه نسبت به سال ۲۰۲۲ تنها یک پله بهبود یافته است. با این حال، جزئیات این شاخص که شامل پنج مؤلفه کلیدی است، واقعیت‌های پیچیده‌تری را آشکار می‌کند؛ به‌ویژه زمانی که عملکرد ایران با کشورهای همسایه مقایسه می‌شود.
۱. زیرساخت‌های فناوری اطلاعات (ICT) – رتبه ایران: ۹۴
ایران در این زیرشاخص که شاخص‌هایی چون دسترسی به اینترنت، سرعت شبکه و توسعه ارتباطات دیجیتال را در بر می‌گیرد، با رتبه ۹۴ عملکرد نسبتاً ضعیفی دارد.
مقایسه منطقه‌ای
•ترکیه: رتبه ۴۵
• امارات متحده عربی: رتبه ۲۵
• عربستان سعودی: رتبه ۳۹
•قطر: رتبه ۳۷
•اردن: رتبه ۶۶
این داده‌ها نشان می‌دهند که بسیاری از کشورهای منطقه با سرمایه‌گذاری سنگین در توسعه شبکه‌های 5G، مراکز داده و پوشش پهن‌باند، در حال ایجاد مزیت رقابتی پایدار هستند. ایران در این بخش نیاز به توسعه زیرساخت‌های پرسرعت، تقویت رقابت در حوزه اپراتورها و به‌روزرسانی سیاست‌های ارتباطی دارد.
۲. مهارت‌های انسانی (Skills) – رتبه ایران: ۸۲
این شاخص بیانگر توانمندی نیروی انسانی در استفاده از فناوری‌های نوین است، شامل نرخ تحصیلات عالی، مهارت‌های دیجیتال و آمادگی برای اقتصاد دانشی.
مقایسه منطقه‌ای
•ترکیه: رتبه ۴۸
•قطر: رتبه ۹۱
•امارات: رتبه ۴۱
•عربستان: رتبه ۴۷
•اردن: رتبه ۹۵
هرچند ایران ظرفیت علمی قابل‌توجهی دارد، اما شکاف میان آموزش دانشگاهی و مهارت‌های کاربردی، به‌ویژه در حوزه‌های نرم‌افزار، علوم داده و فناوری‌های مرزی، یکی از چالش‌های اصلی در این رتبه پایین است. کشورهای حاشیه خلیج فارس با تمرکز بر برنامه‌های مهارت‌آموزی بین‌المللی و جذب استعداد، در حال افزایش سریع توانمندی منابع انسانی خود هستند.
۳. صنعت (Industry) – رتبه ایران: ۹۴
عملکرد ایران در این شاخص، که به میزان دیجیتالی‌سازی صنایع، اتوماسیون تولید و نوآوری صنعتی مربوط می‌شود، قابل توجه نیست.
مقایسه منطقه‌ای
•ترکیه: رتبه ۵۸
•امارات: رتبه ۳۶
•عربستان: رتبه ۳۳
•قطر: رتبه ۱۲۴
•اردن: رتبه ۷۴
صنعت ایران، به‌ویژه در حوزه‌های تولیدی، هنوز تا حد زیادی مبتنی بر فناوری‌های سنتی و وابسته به ساختارهای غیررقابتی است. در حالی که کشورهای عربی با اجرای برنامه‌های تحول صنعتی (مثل Vision 2030 در عربستان)، در حال حرکت به‌سوی اقتصادهای صنعتی مدرن هستند.
(مطلب خلاصه شده ار: آی‌تی‌ایران)
#فناوری
@tavaanatech
پژوهشگران دانشگاه فودان چین موفق به توسعه نوعی حافظه فلش غیرفرار به نام PoX شده‌اند که سرعتی شگفت‌انگیز دارد: تنها در ۴۰۰ پیکوثانیه می‌تواند یک بیت داده را ذخیره کند، یعنی معادل حدود ۲۵ میلیارد عملیات در هر ثانیه. این عملکرد، PoX را تا ۱۰۰ هزار برابر سریع‌تر از حافظه‌های موجود در بازار قرار می‌دهد.
در حال حاضر، حافظه‌های رایج RAM مانند DRAM و SRAM اگرچه داده‌ها را با سرعت نسبتاً بالایی (در حدود ۱ تا ۱۰ نانوثانیه) ذخیره می‌کنند، اما با قطع برق، تمام اطلاعات خود را از دست می‌دهند. از طرفی، حافظه‌های فلش امروزی، که در دستگاه‌هایی مانند SSDها و فلش‌مموری‌ها استفاده می‌شوند، قادر به حفظ اطلاعات بدون برق هستند، اما فرآیند نوشتن داده‌ها در آن‌ها چندین میکروثانیه یا حتی میلی‌ثانیه طول می‌کشد. PoX این شکاف را پر کرده است. هم سرعتی فوق‌العاده دارد و هم غیرفرار است؛ به این معنی که می‌تواند داده‌ها را بدون نیاز به منبع تغذیه نگه دارد. این ویژگی، آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای استفاده در سیستم‌های هوش مصنوعی، دستگاه‌های قابل‌حمل و هر سیستمی با محدودیت انرژی تبدیل می‌کند.
رمز موفقیت این فناوری در طراحی نوآورانه آن نهفته است؛ پژوهشگران ساختار سنتی حافظه‌های فلش را به‌طور کامل بازطراحی کرده و از مواد پیشرفته‌ای مانند گرافن دوبعدی استفاده کرده‌اند. با ایجاد پدیده‌ای موسوم به تزریق فوق‌سریع دوبعدی، آن‌ها توانسته‌اند محدودیت‌های فیزیکی حافظه‌های مرسوم را کنار بزنند و به سرعت‌هایی دست یابند که پیش‌تر تصور می‌شد از نظر فنی دست‌نیافتنی‌اند.
در حال حاضر، نمونه‌ای عملیاتی از این حافظه ساخته شده و مراحل آماده‌سازی برای ورود به تولید انبوه نیز در حال پیگیری است. اگر این فناوری وارد دنیای واقعی شود، می‌تواند تحولی اساسی در عملکرد گوشی‌ها، کامپیوترها و تجهیزات هوش مصنوعی ایجاد کند و بسیاری از مشکلات مانند کندی، تأخیر و داغ شدن را به خاطره‌ای تبدیل کند.
#فناوری
@tavaanatech
در حال حاضر، حافظه‌های رایج RAM مانند DRAM و SRAM اگرچه داده‌ها را با سرعت نسبتاً بالایی (در حدود ۱ تا ۱۰ نانوثانیه) ذخیره می‌کنند، اما با قطع برق، تمام اطلاعات خود را از دست می‌دهند. از طرفی، حافظه‌های فلش امروزی، که در دستگاه‌هایی مانند SSDها و فلش‌مموری‌ها استفاده می‌شوند، قادر به حفظ اطلاعات بدون برق هستند، اما فرآیند نوشتن داده‌ها در آن‌ها چندین میکروثانیه یا حتی میلی‌ثانیه طول می‌کشد. PoX این شکاف را پر کرده است. هم سرعتی فوق‌العاده دارد و هم غیرفرار است؛ به این معنی که می‌تواند داده‌ها را بدون نیاز به منبع تغذیه نگه دارد. این ویژگی، آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای استفاده در سیستم‌های هوش مصنوعی، دستگاه‌های قابل‌حمل و هر سیستمی با محدودیت انرژی تبدیل می‌کند.
رمز موفقیت این فناوری در طراحی نوآورانه آن نهفته است؛ پژوهشگران ساختار سنتی حافظه‌های فلش را به‌طور کامل بازطراحی کرده و از مواد پیشرفته‌ای مانند گرافن دوبعدی استفاده کرده‌اند. با ایجاد پدیده‌ای موسوم به تزریق فوق‌سریع دوبعدی، آن‌ها توانسته‌اند محدودیت‌های فیزیکی حافظه‌های مرسوم را کنار بزنند و به سرعت‌هایی دست یابند که پیش‌تر تصور می‌شد از نظر فنی دست‌نیافتنی‌اند.
در حال حاضر، نمونه‌ای عملیاتی از این حافظه ساخته شده و مراحل آماده‌سازی برای ورود به تولید انبوه نیز در حال پیگیری است. اگر این فناوری وارد دنیای واقعی شود، می‌تواند تحولی اساسی در عملکرد گوشی‌ها، کامپیوترها و تجهیزات هوش مصنوعی ایجاد کند و بسیاری از مشکلات مانند کندی، تأخیر و داغ شدن را به خاطره‌ای تبدیل کند.
#فناوری
@tavaanatech