🔷💠🔹🔹
@AdabSar

🎋 جشن تیره‌ماه سیزده‌شو تبری برابر با دوازدهم آبان ماه و آیین‌های بومی آن

🎋 پذیرایی ویژه شب تیره‌ماه سیزده‌شو: در شب تیرما سیزده، خانواده‌ها، دوستان و خویشاوندان نزدیک، گردهم جمع می‌شوند و بنا بر رسم محل آجیل و میوه‌هایی مانند انار، پرتقال، خربزه، هندوانه، ازگیل، سنجد، انگور، نیشکر، تخمه، بشتی‌زیک و گردو دور سفره می‌چینند و با هم می‌خورند. همچنین نان و شیرینی‌های محلی همچون کماج و بادونه هم در این شب پخته و در پذیرایی‌ها استفاده می‌شد.

🎋 آیین لال‌زن شو: در این شب بنا بر سنت پیشینیان آیین «لال‌زنِ شو» یا کتک خوردن از لال برگزار می‌شود. نحوه انجام بازی در گذشته بدین صورت بود که سر شب چند نفر از جوانان روستا دور هم جمع می‌شدند، یک تن را به عنوان لال که نمی‌بایست حرف بزند، انتخاب می‌کردند و «شیش» یا چوب بلندی را به دستش می‌دادند. این جوانان به همراه فرد لالی که چوب بلندی در دست داشت، در روستا می‌گشتند و در خانه‌های روستایی را می‌کوبیدند. هنگامی صاحب خانه از در بیرون می‌آمد، این لال با شیش (چوب) به صاحب خانه می‌زد و فرار می‌کرد و دوستانش پشت سرش می‌رفتند و آوازهای محلی سر می‌دادند و صاحب خانه هم مقداری میوه، پول یا برنج به همراهان لال می‌داد.

🎋 اهالی بر این باورند که لال هرکسی را بزند، آن فرد تا سال دیگر مریض نمی‌شود. این زدن را شگون درستی می‌دانند یا اگر صاحب خانه هوشیار باشد و قسمتی از چوب را می‌گیرد و می‌شکند؛ زیرا به باور آن‌ها شگون دارد. بیشتر مواقع لال سراغ زنان نازا، افراد دم‌بخت، حیوانات نازا و درختان بی‌میوه می‌رود. در هنگام زدن، کسی پادرمیانی می‌کند و با قول و ضمانت جلوی زدن لال را می‌گیرد. صاحب خانه هم ترکه چوب را در بین چوب‌های سقف می‌گذارد و معتقد است که برکت می‌آورد.

🎋 آواز محلی جوانان در جشن تیرماه سیزده‌شو این بود:
لال اِنه لال اِنه
پار بورده امسال اِنه
پار بورده امسال اِنه
مهمانِ پارسال اِنه
سرخانِ سوار اِنه
مه مارِ برار اِنه

🎋 فال گوش ایستادن زنان: یکی از آیین‌های جشن تیره‌ماه سیزده‌شو «فال گوش ایستادن زنان» بود. زنان در هنگام غروب چادر بر سر خود می‌کردند و در کوچه می‌ایستادند و به نخستین سخنانی که از رهگذران کوچه می‌شنیدند، توجه می‌کردند و با خود آن را می‌سنجیدند. اگر حرف بدی بود برای آن متاسف می‌شدند و اگر هم سخن خوبی می‌شنیدند، آن را به فال نیک می‌گرفتند.

🎋 ترساندن درختان بی‌بار: از دیگر کارهای این شب این بود که اگر درختی مثل درخت گردو، پرتقال یا آلوچه که در سال میوه نمی داد یا کم میوه می داد با تبر حمله می کردند تا آن را قطع کنند و در این میان یک نفر پادرمیانی می کرد و مانع از قطع کردن درخت می شد. این عمل به گونه ای ترساندن درخت برای بارور شدن بود.

🎋 جشن و پایکوبی: جشن و پایکوبی بخش دیگری از این مراسم است که معمولا نوازندگان محلی با سورنا می‌نوازند و مردم به شادمانی و پایکوبی می‌پردازند.

🎋 گردو شکستن: از آیین‌های دیگر جشن تیره‌ما سیزده‌شو که بسیار مرسوم بود،شکستن گردو بود. به باور مردم منطقه، هرکسی اگر گردویی را می‌شکست و مغز آن پربار و تمیز بود، عقیده داشتند که برای آن فرد خوب است و سال خوشی در انتظار است اما اگر پوچ یا خراب بود، سال آن فرد بد بود.

🎋 امیری خوانی: از دیگر رسم‌هایی که در این شب برگزار می‌شد، جمع شدن اهالی روستا در یک محیط بود و در هنگام برپایی جشن تیره‌ماسیزده، امیری‌خوانی انجام می‌شد.

فرستنده: «فرشاد»
#فرهنگ_ایران #آبانگان #تیرماه_سیزده_شو

بیشتر بخوانید: http://www.mazandnume.com/fullcontent/65716/%D8%AA%DB%8C%D8%B1-%D9%85%D8%A7%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%B2%D8%AF%D9%87-%D8%B4%D9%88/

@AdabSar
🔷💠🔹🔹