"ابزاری به نام زن"
وقتی به تاریخ و ادبیات این سرزمین نگاه می‌کنیم می‌بینیم هیچ‌گاه "زن" به عنوان موجودی مستقل و دارای شخصیت و هویت مطرح نبوده .زن خلاصه می‌شود در "نقشی" که جامعه برای او در نظر گرفته. یعنی "همسری" و "مادری".
عدم موفقیت در این دو نقش مساوی است با طرد شدن از اجتماع با دو برچسب مهم "دختر ترشیده" و "اجاق کور".
در این نظام مردسالارانه، نابرابری جنسیتی امریست طبیعی و پذیرفتنی .چیزی که در حد یک شئ پایین آمده و فقط دستاویز و ابزاری است برای ارضای نیاز جنسی مرد و به دنیا آوردن فرزند. در یک کلام یعنی زن به دنیا آمده تا در خدمت مرد باشد.
_ در حدود 200 کتاب مستقل به زبان فارسی درباره‌ی اخلاقیات و حکمت زندگی و آداب و تدبیر اهل منزل نوشته شده است.
▪️چند متن از این کتاب‌ها را مرور کنیم:
_ #اخلاق_ناصری/ خواجه نصیرالدین طوسی
- باید که باعث تاهل بر دو چیز بُوَد: حفظ مال و طلب نسل.
- جمال با عفت کمتر مقارن افتد.
و ضعف عقل زنان مانع و رادع انقیاد نبود تا بر فضایح اقدام نکنند.
- هیبت آن است که مرد خود را در چشم زن مهیب دارد تا در امتثال اوامر و نواهی او اهمال جایز نشمارد.
_ #قابوس‌نامه/ کیکاووس بن اسکندر
- زن از بهر کدبانویی خواهند نه از بهر تمتع.
چرا که از بهر شهوت، در بازار کنیزکی می‌توان خرید که چندین رنج و خرج نباید.
- چون دوشیزه خواستی، اگرچه به وی مولع باشی، هر شب با وی صحبت مکن. گاه‌گاه کن تا پندارد که همه‌کس چنین باشد.
_ #روضه‌الانوار/ ملا محمدباقر سبزواری
- حقوق زنان را رعایت کنید. اینان اسیرانند در دستان شما.
حق زوجه آن است که بدانی خدای عزوجّل "او" را آرام و مونس "تو" ساخته است.
_ #کیمیای_سعادت/ امام محمد غزالی
- چون زنی بی‌فرمانی کند او را به تلطف به طاعت آرد اگر طاعت ندارد بر وی خشم گیرد
و در جامه خواب شب پشت به وی کند
اگر باز طاعت ندارد سه شب جامه جدا کند پس اگر سود ندارد بزند.
_ #فلسفه_حجاب/ ابوعبدالله زنجانی
- مرد را لازم است زن را به تربیت اولاد و تدبیر خانه مشغول نماید. که اگر زن در خانه بیکار باشد قهرا میل به نمایش و اشراف در زینت و لهو می‌کند و به این واسطه، از وظیفه‌ی طبیعی خود خارج شده و مخالفت با حقوق و کرامت مرد می‌کند.
- عقل، وجدان و قوای جسمی و روحی زن ضعیف است.
- آزادی زن و تساوی آن‌ها با مردان، به صلاح جامعه نیست.
_ #رساله‌ی_ناصریه/ حاج محمدکریم خان کرمانی
- آیا هیچ مسلمی راضی می‌شود که اختیار دست زنان بی‌شعور باشد که هر جامی‌خواهند بروند و با هر کس می‌خواهند بنشینند و هر وقت خواهند از خانه بیرون روند؟
حالا به خیل عظیم احادیث و روایات و ضرب‌المثل‌ها در این باب اشاره‌ای نکردم. این‌ها فقط چند نمونه بود از متون اخلاقی فارسی که نویسندگانش افراد باسواد و اهل تفکر بوده‌اند.
در این گفتمان، زن آرمانی کسی است که آرزوها و خواسته‌های خود را در اولویت قرار ندهد.
آرزوها و امیال زن باید در خدمت رفاه و آسایش مرد به کار گرفته شود و در نهایت مادر دیگری برای همسرش شود.
زن باید مهربان، فداکار، دلسوز، صبور و فرمان‌بردار باشد و برای رفع احتیاج‌های روحی مرد همه‌ی تلاش خود را به کار ببندد و خانه را تبدیل به بهشتی کند برای آسایش شوهر.
در این ایدئولوژی زن باید نقش ضعیفه‌ی منفعل خود را بپذیرد تا مورد احترام قرار گیرد. به محض این که طالب اختیار و آزادی شود، انگ خودسری، نافرمانی و طغیانگری را به او می‌چسبانند و با حذف، ممانعت، طرد و سرکوب رو‌به‌رو خواهد بود.
این نگاه که زن صرفا یک سوژه جنسی و محرک دیده شود سالیانی قبل باعث شد خانه‌ها به دو بخش اندرونی و بیرونی تقسیم شوند. معماری درون‌گرا باشد. ارتفاع دیوار خانه‌ها 6 متر (9 چینه) باشد. پنجره‌ها رو به بیرون باز نشود. در و سردر خانه ساده و عاری از خودنمایی باشد.و همه‌ی این‌ها در راستای یک هدف بود، "در امان ماندن اهالی خانه از نگاه غریبه و نا‌آشنا و نامحرم".
از آن روزگاران قرن‌ها می‌گذرد اما هنوز در عمق ذهن‌مان این تفکیک جنسیتی جا خوش کرده است.
این نقش‌ها را برای زن در نظر داریم. هنوز خانواده‌ها بین دختران و پسران تبعیض قائل می‌شوند. هنوز هویت جنسیتی بر هویت انسانی مقدم است./زن امروزی
#رضامقصودی
@EveDaughters
وقتی به تاریخ و ادبیات این سرزمین نگاه می‌کنیم می‌بینیم هیچ‌گاه "زن" به عنوان موجودی مستقل و دارای شخصیت و هویت مطرح نبوده .زن خلاصه می‌شود در "نقشی" که جامعه برای او در نظر گرفته. یعنی "همسری" و "مادری".
عدم موفقیت در این دو نقش مساوی است با طرد شدن از اجتماع با دو برچسب مهم "دختر ترشیده" و "اجاق کور".
در این نظام مردسالارانه، نابرابری جنسیتی امریست طبیعی و پذیرفتنی .چیزی که در حد یک شئ پایین آمده و فقط دستاویز و ابزاری است برای ارضای نیاز جنسی مرد و به دنیا آوردن فرزند. در یک کلام یعنی زن به دنیا آمده تا در خدمت مرد باشد.
_ در حدود 200 کتاب مستقل به زبان فارسی درباره‌ی اخلاقیات و حکمت زندگی و آداب و تدبیر اهل منزل نوشته شده است.
▪️چند متن از این کتاب‌ها را مرور کنیم:
_ #اخلاق_ناصری/ خواجه نصیرالدین طوسی
- باید که باعث تاهل بر دو چیز بُوَد: حفظ مال و طلب نسل.
- جمال با عفت کمتر مقارن افتد.
و ضعف عقل زنان مانع و رادع انقیاد نبود تا بر فضایح اقدام نکنند.
- هیبت آن است که مرد خود را در چشم زن مهیب دارد تا در امتثال اوامر و نواهی او اهمال جایز نشمارد.
_ #قابوس‌نامه/ کیکاووس بن اسکندر
- زن از بهر کدبانویی خواهند نه از بهر تمتع.
چرا که از بهر شهوت، در بازار کنیزکی می‌توان خرید که چندین رنج و خرج نباید.
- چون دوشیزه خواستی، اگرچه به وی مولع باشی، هر شب با وی صحبت مکن. گاه‌گاه کن تا پندارد که همه‌کس چنین باشد.
_ #روضه‌الانوار/ ملا محمدباقر سبزواری
- حقوق زنان را رعایت کنید. اینان اسیرانند در دستان شما.
حق زوجه آن است که بدانی خدای عزوجّل "او" را آرام و مونس "تو" ساخته است.
_ #کیمیای_سعادت/ امام محمد غزالی
- چون زنی بی‌فرمانی کند او را به تلطف به طاعت آرد اگر طاعت ندارد بر وی خشم گیرد
و در جامه خواب شب پشت به وی کند
اگر باز طاعت ندارد سه شب جامه جدا کند پس اگر سود ندارد بزند.
_ #فلسفه_حجاب/ ابوعبدالله زنجانی
- مرد را لازم است زن را به تربیت اولاد و تدبیر خانه مشغول نماید. که اگر زن در خانه بیکار باشد قهرا میل به نمایش و اشراف در زینت و لهو می‌کند و به این واسطه، از وظیفه‌ی طبیعی خود خارج شده و مخالفت با حقوق و کرامت مرد می‌کند.
- عقل، وجدان و قوای جسمی و روحی زن ضعیف است.
- آزادی زن و تساوی آن‌ها با مردان، به صلاح جامعه نیست.
_ #رساله‌ی_ناصریه/ حاج محمدکریم خان کرمانی
- آیا هیچ مسلمی راضی می‌شود که اختیار دست زنان بی‌شعور باشد که هر جامی‌خواهند بروند و با هر کس می‌خواهند بنشینند و هر وقت خواهند از خانه بیرون روند؟
حالا به خیل عظیم احادیث و روایات و ضرب‌المثل‌ها در این باب اشاره‌ای نکردم. این‌ها فقط چند نمونه بود از متون اخلاقی فارسی که نویسندگانش افراد باسواد و اهل تفکر بوده‌اند.
در این گفتمان، زن آرمانی کسی است که آرزوها و خواسته‌های خود را در اولویت قرار ندهد.
آرزوها و امیال زن باید در خدمت رفاه و آسایش مرد به کار گرفته شود و در نهایت مادر دیگری برای همسرش شود.
زن باید مهربان، فداکار، دلسوز، صبور و فرمان‌بردار باشد و برای رفع احتیاج‌های روحی مرد همه‌ی تلاش خود را به کار ببندد و خانه را تبدیل به بهشتی کند برای آسایش شوهر.
در این ایدئولوژی زن باید نقش ضعیفه‌ی منفعل خود را بپذیرد تا مورد احترام قرار گیرد. به محض این که طالب اختیار و آزادی شود، انگ خودسری، نافرمانی و طغیانگری را به او می‌چسبانند و با حذف، ممانعت، طرد و سرکوب رو‌به‌رو خواهد بود.
این نگاه که زن صرفا یک سوژه جنسی و محرک دیده شود سالیانی قبل باعث شد خانه‌ها به دو بخش اندرونی و بیرونی تقسیم شوند. معماری درون‌گرا باشد. ارتفاع دیوار خانه‌ها 6 متر (9 چینه) باشد. پنجره‌ها رو به بیرون باز نشود. در و سردر خانه ساده و عاری از خودنمایی باشد.و همه‌ی این‌ها در راستای یک هدف بود، "در امان ماندن اهالی خانه از نگاه غریبه و نا‌آشنا و نامحرم".
از آن روزگاران قرن‌ها می‌گذرد اما هنوز در عمق ذهن‌مان این تفکیک جنسیتی جا خوش کرده است.
این نقش‌ها را برای زن در نظر داریم. هنوز خانواده‌ها بین دختران و پسران تبعیض قائل می‌شوند. هنوز هویت جنسیتی بر هویت انسانی مقدم است./زن امروزی
#رضامقصودی
@EveDaughters