#ناموس‌مردم

یک ‌دفترچه‌ی صدبرگ بگیرید دستتان و بروید از مردمِ کوچه و بازار بپرسید: «ناموس» یعنی چه؟ (البته توصیه می‌کنم برای به‌دست آوردن دیتای جامع‌تر، سری هم به دانشگاه و کافه‌‌ و پردیسِ کتاب بزنید) و جواب‌ها را یادداشت کنید. به گمان من در نود برگ از دفترچه، جواب‌هایی خواهید داشت با مضمون: «مادر و خواهر و دختر و زنِ خودمان یا مردم»! ده برگ هم البته: «آبرو، شرف٬ حرمت». حالا می‌توانید روی این ده برگ تیک بزنید و روی بقیه ضربدر.
اطلاقِ واژه‌ی «ناموس» به مادر و همسر و دختر و خواهر و بطور کلی: «زن» ریشه در باور پوسیده‌ و بوگرفته‌ای دارد که زن را «آبرو و حرمتِ مرد» می‌داند. و خب آبرو و حرمت هم چیزی‌ست که باید «صاحب» و «دارنده»اش ازش مراقب کند؛ یعنی همان مرد!
البته که مراقبت به معنیِ «هواداری» لازمه‌ی دوستی و مهربانی‌ست و مسلما دوطرفه. اما آن‌چه باورِ سنتی و مذهبی از مراقبت در نظر دارد، «کنترل» است و «محفوظ‌داشتن در پستو و...».
بارزترین نمودِ این باور آن‌جاست که وقتی زنی مورد تعرض و تجاوز واقع می‌شود، پیش و بیش از خود او، مردِ اوست که از نظر عموم «صاحب حق» است، هم‌چنان‌که هر روزه به‌جای عبارتِ «مزاحمت برای زنان»٬ از پلیس و وکیل و قاضی می‌شنویم:
«مزاحمت برای نوامیسِ مردم»!
گویی این ناموس از خودش موجودیتی ندارد و حرمتش بواسطه‌ی «مال مردم بودن»اش است./زن امروزی

#محمدجواد‌اسعدی

@EveDaughters