@Naeene_Ma
#کشاورزی_نایین
تا ۶۰ الی۷۰ سال قبل، هشتاد درصد اهالی #نائین_ما و روستاهای آن از طریق کشت و زرع امرار معاش میکردند و میدانیم که عامل اصلی کشاورزی، آب، زمین و نیروی کار است که در بین این سه عامل آب از همه مهمتر است. از این رو برای بدست آوردن آب با حفر چاه در جستجوی آن بودند، در همین محدوده #نایین هشت قنات وجود داشته که متاسفانه این قنوات بعلت خشکسالی‌های پی در پی و حفر غیر اصولی چاه های عمیق و نیمه عمیق خشک و بایر گردیده و هزاران جریب زمین مزروعی و مستعد از بین رفت که با این فاجعه، جمعیت جوان کشاورز را مجبور به مهاجرت کرد و حتی با خشک شدن قناتهای محمد آباد، میرکان و ورزگان بافت قدیم نیز از حیات و رونق و اعتبار افتاده به طوریکه هم اکنون مرگ و احتضارش را نظاره گر بوده و هستیم.
... ادامه دارد....
✍استاد حسین میرزابیگی نایینی
به مرور در همین فضا در سوگ این #قنوات به شرح آنها خواهیم پرداخت.
🌺همراه بزرگمهر ما باشید🌺
#فرهنگ_نایین #آب #آبادانی
#نائین_ما
🆔 @Naeene_Ma
#کشاورزی_نایین
تا ۶۰ الی۷۰ سال قبل، هشتاد درصد اهالی #نائین_ما و روستاهای آن از طریق کشت و زرع امرار معاش میکردند و میدانیم که عامل اصلی کشاورزی، آب، زمین و نیروی کار است که در بین این سه عامل آب از همه مهمتر است. از این رو برای بدست آوردن آب با حفر چاه در جستجوی آن بودند، در همین محدوده #نایین هشت قنات وجود داشته که متاسفانه این قنوات بعلت خشکسالی‌های پی در پی و حفر غیر اصولی چاه های عمیق و نیمه عمیق خشک و بایر گردیده و هزاران جریب زمین مزروعی و مستعد از بین رفت که با این فاجعه، جمعیت جوان کشاورز را مجبور به مهاجرت کرد و حتی با خشک شدن قناتهای محمد آباد، میرکان و ورزگان بافت قدیم نیز از حیات و رونق و اعتبار افتاده به طوریکه هم اکنون مرگ و احتضارش را نظاره گر بوده و هستیم.
... ادامه دارد....
✍استاد حسین میرزابیگی نایینی
به مرور در همین فضا در سوگ این #قنوات به شرح آنها خواهیم پرداخت.
🌺همراه بزرگمهر ما باشید🌺
#فرهنگ_نایین #آب #آبادانی
#نائین_ما
🆔 @Naeene_Ma
@Naeene_Ma
#قنوات
بخش اول
۱- #قنات_جزیسر
این قنات حدود پنج سنگ آب داشته که زمینهای کشاورزی دشت جزیسر را مشروب می نموده، با خشک شدن این قنات تعدادی باغ اشجار از رونق و اعتبار افتاد و مقدار زیادی زمین آباد، بایر و لم یزرع گردید و تعدادی از کشاورزان را بیکار و راهی شهرهای غریب نمود.
۲- #قنات_محمدآباد
مظهر این قنات در جنوب غربی نایین و بیرون از بافت قدیم شهر بود، برای خود استخری داشت و باغات اشجار اطراف سلطان موصله و کارخانه‌های کوزه گری تا محدوده محله کلوان و سرای نو را آبیاری میکرده که باغهای این قنات و زمینهای مزروعی آن کلا تبدیل به خانه‌های مسکونی گردید.
۳- #قنات_عشق_آباد (باغ حاجی)
مالک عمده این قنات مرحوم #معاضدالسلطنه و فرج الله سیف پورفاطمی معروف به #مصباح بود که پس از خشک شدن باغات، زمینها را فروخته و تبدیل به خانه‌های جدید گردید. محدوده شرب این قنات خیابان‌های اصلی، حافظ و کوچه‌های منشعب به آن و اطراف مصلی بود.
... ادامه دارد....
✍استاد حسین میرزابیگی نایینی
در بخشهای بعدی #قنوات با ما همراه باشید🌺
#فرهنگ_نایین
#نائین_ما
🆔 @Naeene_Ma
#قنوات
بخش اول
۱- #قنات_جزیسر
این قنات حدود پنج سنگ آب داشته که زمینهای کشاورزی دشت جزیسر را مشروب می نموده، با خشک شدن این قنات تعدادی باغ اشجار از رونق و اعتبار افتاد و مقدار زیادی زمین آباد، بایر و لم یزرع گردید و تعدادی از کشاورزان را بیکار و راهی شهرهای غریب نمود.
۲- #قنات_محمدآباد
مظهر این قنات در جنوب غربی نایین و بیرون از بافت قدیم شهر بود، برای خود استخری داشت و باغات اشجار اطراف سلطان موصله و کارخانه‌های کوزه گری تا محدوده محله کلوان و سرای نو را آبیاری میکرده که باغهای این قنات و زمینهای مزروعی آن کلا تبدیل به خانه‌های مسکونی گردید.
۳- #قنات_عشق_آباد (باغ حاجی)
مالک عمده این قنات مرحوم #معاضدالسلطنه و فرج الله سیف پورفاطمی معروف به #مصباح بود که پس از خشک شدن باغات، زمینها را فروخته و تبدیل به خانه‌های جدید گردید. محدوده شرب این قنات خیابان‌های اصلی، حافظ و کوچه‌های منشعب به آن و اطراف مصلی بود.
... ادامه دارد....
✍استاد حسین میرزابیگی نایینی
در بخشهای بعدی #قنوات با ما همراه باشید🌺
#فرهنگ_نایین
#نائین_ما
🆔 @Naeene_Ma
@Naeene_Ma
#قنوات
بخش دوم
۴- #قنات_ورزیجان (ورزگان)
مظهر این قنات در محلی بنام سرآب مدرسه که در بیرون دروازه کلوان و در محدوده باغات محمد آباد بوده، مسیر این قنات در شهر و از تمامی خانه‌های بافت قدیم عبور میکرد و شامل دو رشته میگردیده که به اصطلاح محل آنرا، اج راست و اج چپ می نامیدند.اج راست شامل دوسوم از کل آب قنات بوده که خانه‌های محلات #کلوان و #پنجاهه مشروب میشود و یک سوم آن برای اج چپ یا میرحسینی که مخصوص محلات سکان و #درمسجد و #نوگاباد بود و تقریبا صورت وقف داشته.
برای استفاده از این آب بایستی در هر خانه پایابی حفر میشد تا به آب دسترسی یابند، عمق هر پایاب ۱۵الی۲۰پله بود. آثار این پایابها که در اصطلاح محلی به آنها کِه میگویند هنوز در اکثر خانه‌های قدیمی شهر وجود دارد.
۵- #قنات_راحت_آباد
مظهر این قنات در قسمت جنوبی ارازی مزروعی ورزگان و در نزدیکی محله #محمدیه بوده که آثار استخر آن هنوز باقیست و مسیر خیابان جدید محمدیه از این باغات و ارازی این قنات میگذرد.
...ادامه دارد....
✍ استاد حسین میرزابیگی نایینی
در بخشهای بعدی #قنوات با ما همراه باشید🌺
#فرهنگ_نایین
#نائین_ما
🆔 @Naeene_Ma
#قنوات
بخش دوم
۴- #قنات_ورزیجان (ورزگان)
مظهر این قنات در محلی بنام سرآب مدرسه که در بیرون دروازه کلوان و در محدوده باغات محمد آباد بوده، مسیر این قنات در شهر و از تمامی خانه‌های بافت قدیم عبور میکرد و شامل دو رشته میگردیده که به اصطلاح محل آنرا، اج راست و اج چپ می نامیدند.اج راست شامل دوسوم از کل آب قنات بوده که خانه‌های محلات #کلوان و #پنجاهه مشروب میشود و یک سوم آن برای اج چپ یا میرحسینی که مخصوص محلات سکان و #درمسجد و #نوگاباد بود و تقریبا صورت وقف داشته.
برای استفاده از این آب بایستی در هر خانه پایابی حفر میشد تا به آب دسترسی یابند، عمق هر پایاب ۱۵الی۲۰پله بود. آثار این پایابها که در اصطلاح محلی به آنها کِه میگویند هنوز در اکثر خانه‌های قدیمی شهر وجود دارد.
۵- #قنات_راحت_آباد
مظهر این قنات در قسمت جنوبی ارازی مزروعی ورزگان و در نزدیکی محله #محمدیه بوده که آثار استخر آن هنوز باقیست و مسیر خیابان جدید محمدیه از این باغات و ارازی این قنات میگذرد.
...ادامه دارد....
✍ استاد حسین میرزابیگی نایینی
در بخشهای بعدی #قنوات با ما همراه باشید🌺
#فرهنگ_نایین
#نائین_ما
🆔 @Naeene_Ma
@Naeene_Ma
#قنوات
بخش سوم
۶- #قنات_مهرجان (میرکان)
چاههای این قنات به موازات قنات ورزگان جریان داشته و پس از طی مسیری خانه‌های محدوده شرقی محله #سرانو و #کوی_سنگ و #چهل_دختران و قسمتی از محله باغستان و باغهای سلطان سید علی را مشروب میکرد و در نهایت بخشی از آن به قنات محمدیه متصل و مربوط میشد و قسمتی از زمینهای محمدیه را مشروب میکرده است.
۷- #قنات_مزرعه_پیر
میگویند مادر چاه این قنات در نزدیکی آب انبارهای دوقلوی خان واقع در نزدیکی #نارنج_قلعه میباشد شاید ساکنان این قلعه از همین آب استفاده میکردند و بیشتر پساب آب انبارها به این قنات سرازیر میشد، دشت مزروعی این قنات در انتهای دشت #حنفش و نزدیکی کوه #کلیزه میباشد.
۸- #قنات_حنفش
مادر چاه این قنات در زمینهای مزروعی دشت حاج ناصری جزیسر قرار دارد، این قنات حدود دو کیلومتر بوده و مظهر آن در انتهای دشت ورزگان میباشد تنها قناتی که بایر نگردیده و هنوز مقداری آب دارد این قنات است و این نیست مگر براثر مراقبتی که اهالی #محمدیه از چاههای آن میکنند و این مهم را در نظر دارند که اگر کسی در محدوده این قنات چاهی حفر نماید با کمال رشادت و شجاعت از آن جلوگیری می نمایند. بنازم به این همت و دوراندیشی.
... ادامه دارد....
✍ استاد حسین میرزابیگی نایینی
در بخشهای بعدی #قنوات با ما همراه باشید🌺
#فرهنگ_نایین
#نائین_ما
🆔 @Naeene_Ma
#قنوات
بخش سوم
۶- #قنات_مهرجان (میرکان)
چاههای این قنات به موازات قنات ورزگان جریان داشته و پس از طی مسیری خانه‌های محدوده شرقی محله #سرانو و #کوی_سنگ و #چهل_دختران و قسمتی از محله باغستان و باغهای سلطان سید علی را مشروب میکرد و در نهایت بخشی از آن به قنات محمدیه متصل و مربوط میشد و قسمتی از زمینهای محمدیه را مشروب میکرده است.
۷- #قنات_مزرعه_پیر
میگویند مادر چاه این قنات در نزدیکی آب انبارهای دوقلوی خان واقع در نزدیکی #نارنج_قلعه میباشد شاید ساکنان این قلعه از همین آب استفاده میکردند و بیشتر پساب آب انبارها به این قنات سرازیر میشد، دشت مزروعی این قنات در انتهای دشت #حنفش و نزدیکی کوه #کلیزه میباشد.
۸- #قنات_حنفش
مادر چاه این قنات در زمینهای مزروعی دشت حاج ناصری جزیسر قرار دارد، این قنات حدود دو کیلومتر بوده و مظهر آن در انتهای دشت ورزگان میباشد تنها قناتی که بایر نگردیده و هنوز مقداری آب دارد این قنات است و این نیست مگر براثر مراقبتی که اهالی #محمدیه از چاههای آن میکنند و این مهم را در نظر دارند که اگر کسی در محدوده این قنات چاهی حفر نماید با کمال رشادت و شجاعت از آن جلوگیری می نمایند. بنازم به این همت و دوراندیشی.
... ادامه دارد....
✍ استاد حسین میرزابیگی نایینی
در بخشهای بعدی #قنوات با ما همراه باشید🌺
#فرهنگ_نایین
#نائین_ما
🆔 @Naeene_Ma
@Naeene_Ma
#قنوات
بخش چهارم
قنات #جزیسر با ویژگی‌های چون دِبی ( میزان آبدهی)بیشتر تا حدود پنج سنگ آب با طول ۲/۵ کیلومتر، عمق مادرچاه ۱۴ متر و با مدار گردش ۱۶ شبانه‌روز حدود ۲۴۰۰ جریب زمین کشاورزی را در سه ویلی( بخش ) گندم، پنبه و وِئر ( آیش) زیر کشت داشت که متاسفانه پس از دو قرن فعالیت، نابود و مسلوب المنفعه گردید، زیرا در دهه ۴۰ در نزدیکی مادر چاه آن، قنات #معاضدیه با عمق بیشتر حفر شد و بدینوسیله آب دهی آن به تدریج کم وکمتر شد تا سرانجام در دهه پنجاه فاتحه آن خوانده شد.
مرحوم سید محمد باقر رشتی که مجتهد اعلم زمان بود #صوفیه را سخت کوبیده بود و لذا محمد حسن صوفی از #زواره به #نایین مهاجرت کرد و ساکن آن شهر شد و قنات جزیسر را احداث کرد.
اینجاست که محمد علی امامی نایینی این اشعار را در سوگ دو قنات جزیسر و ورزگان سروده است:
آن جزیسر چشمه ی آب حیات
و آن نشاط جان غمگینم کجاست
ورزجان را خشک میبینم، دریغ
ای خدا آن شور شیرینم کجاست
می خزید آن جوی در اندام شهر
آن رگ جانبخش نایینم کجاست
کشتخوان ها را نشاط پار نیس
های و هوی جمع وَش چینم کجاست
.... ادامه دارد...
✍آقای حسین میرزابیگی نایینی
🌺در بخشهای بعدی #قنوات با ما همراه باشید
#فرهنگ_نایین #قنات #آب #آبادانی
#نائین_ما
🆔 @Naeene_Ma
#قنوات
بخش چهارم
قنات #جزیسر با ویژگی‌های چون دِبی ( میزان آبدهی)بیشتر تا حدود پنج سنگ آب با طول ۲/۵ کیلومتر، عمق مادرچاه ۱۴ متر و با مدار گردش ۱۶ شبانه‌روز حدود ۲۴۰۰ جریب زمین کشاورزی را در سه ویلی( بخش ) گندم، پنبه و وِئر ( آیش) زیر کشت داشت که متاسفانه پس از دو قرن فعالیت، نابود و مسلوب المنفعه گردید، زیرا در دهه ۴۰ در نزدیکی مادر چاه آن، قنات #معاضدیه با عمق بیشتر حفر شد و بدینوسیله آب دهی آن به تدریج کم وکمتر شد تا سرانجام در دهه پنجاه فاتحه آن خوانده شد.
مرحوم سید محمد باقر رشتی که مجتهد اعلم زمان بود #صوفیه را سخت کوبیده بود و لذا محمد حسن صوفی از #زواره به #نایین مهاجرت کرد و ساکن آن شهر شد و قنات جزیسر را احداث کرد.
اینجاست که محمد علی امامی نایینی این اشعار را در سوگ دو قنات جزیسر و ورزگان سروده است:
آن جزیسر چشمه ی آب حیات
و آن نشاط جان غمگینم کجاست
ورزجان را خشک میبینم، دریغ
ای خدا آن شور شیرینم کجاست
می خزید آن جوی در اندام شهر
آن رگ جانبخش نایینم کجاست
کشتخوان ها را نشاط پار نیس
های و هوی جمع وَش چینم کجاست
.... ادامه دارد...
✍آقای حسین میرزابیگی نایینی
🌺در بخشهای بعدی #قنوات با ما همراه باشید
#فرهنگ_نایین #قنات #آب #آبادانی
#نائین_ما
🆔 @Naeene_Ma
@Naeene_Ma
#قنوات
بخش پنجم
#توضیحات
۱- برای توضیع و کنترل آب قنوات افرادی چون طاقدار، محاسب و میراب نظارت داشتند و با وسایلی چون طاس و سنگره سهم هر کشاورز مشخص و معین میشد.(واحد یک طاس از نظر زمانی معادل یازده دقیقه بوده است)
۲- آب کلیه این قنوات شور و غیر قابل شرب بوده‌است.
۳- همه این قنوات از برکت! حفر چاههای عمیق دولتی خشکیده و بایر گردیده‌است. خشک شدن این قنوات چنان تاثیری برای آنانی که روزی شاهد آب دهی آن بوده اند، دارد که یاد آنها همیشه با تاسف و تاثر همراه بوده است.
۴- قنات معاضدیه، قنات شاهی است که بخشی از زمین جزیسر و ورزگان را مشروب میسازد.
۵- در گذشته عمده محصول زمینهای زیر کشت قنوات گندم ، پنبه، یونجه، شلغم، چغندر، زردک و... بوده‌است.
۶- در سالهای اخیر علاوه بر محصولات یاد شده، زعفران، پیاز و روناس نیز کشت می شود.
... ادامه دارد....
✍ استاد حسین میرزابیگی نایینی
در بخش آخر #قنوات به اشعاری در این راستا خواهیم پرداخت.
🌺مهربان همراه ما باشید🌺
#فرهنگ_نایین
#نائین_ما
🆔 @Naeene_Ma
#قنوات
بخش پنجم
#توضیحات
۱- برای توضیع و کنترل آب قنوات افرادی چون طاقدار، محاسب و میراب نظارت داشتند و با وسایلی چون طاس و سنگره سهم هر کشاورز مشخص و معین میشد.(واحد یک طاس از نظر زمانی معادل یازده دقیقه بوده است)
۲- آب کلیه این قنوات شور و غیر قابل شرب بوده‌است.
۳- همه این قنوات از برکت! حفر چاههای عمیق دولتی خشکیده و بایر گردیده‌است. خشک شدن این قنوات چنان تاثیری برای آنانی که روزی شاهد آب دهی آن بوده اند، دارد که یاد آنها همیشه با تاسف و تاثر همراه بوده است.
۴- قنات معاضدیه، قنات شاهی است که بخشی از زمین جزیسر و ورزگان را مشروب میسازد.
۵- در گذشته عمده محصول زمینهای زیر کشت قنوات گندم ، پنبه، یونجه، شلغم، چغندر، زردک و... بوده‌است.
۶- در سالهای اخیر علاوه بر محصولات یاد شده، زعفران، پیاز و روناس نیز کشت می شود.
... ادامه دارد....
✍ استاد حسین میرزابیگی نایینی
در بخش آخر #قنوات به اشعاری در این راستا خواهیم پرداخت.
🌺مهربان همراه ما باشید🌺
#فرهنگ_نایین
#نائین_ما
🆔 @Naeene_Ma
@Naeene_Ma
#قنوات
بخش آخر
در این بخش نمونه شعری را که زنده یاد جلال بقایی نایینی، شاعر نامی و معاصر #نائین_ما به عنوان رثای قنوات نایین سروده اند، نقل میکنیم.
دراین دیار چنان باغ و بوستان خشکید
که از تصور آن، آب در دهان خشکید
اثر نماند نه از کشتزار و نه از اشجار
هم این تباه شد از تشنگی هم آن خشکید
خوید برزگر و کشتزار دهقانان
چو ابر سوخته در جوّ بیکران خشکید
ز بس که شوم بود، این چاههای عمیق
زمین ز آب تهی گشت و آسمان خشکید
از این پدیدهٔ نو، تر نشد لب جوی
قناتهای کهن هم به رایگان خشکید
چه چشمه ها و چه کاریزها که در نایین
چو چشمه ی کَرَمِ مردمِ زمان خشکید
همه منابعِ چندین هزار سالهٔ آن
که یادگار بود از عهد باستان، خشکید
نه در قنات گِزیسر نه وَرزِگان ماند آب
حَنَفش نیز چو کاریز مهرگان، خشکید
زحومه نیز توان گفت چند گاه دگر
محمدیه و شهداد و زندوان خشکید
نه بید ماند ونه عرعر، نه سرو ماند ونه کاج
ازآن هرآنچه توان جُست سایبان، خشکید
به شاخه‌های درختان و ساقه‌هایش پوست
چنان که بر تن تبدار نیمه جان خشکید
جبین سوری شاداب و گونه سنبل
نخورده سیلی سرد از کف خزان خشکید
👌چرا صدای شکایت نشد بلند ز کس
به کام خلق ز حیرت، مگر زبان خشکید
دگر بقایی از شعرِ تَر نمی گوید
به چشمه لب او قدرت بیان، خشکید
#شاعر_نائینی
✍ استاد مرحوم جلال بقایی نایینی
🌷روحش شاد و یادش گرامی 🌷
#شعر #تفکر #تامل #تاسف #کفایت #بی_فکری_مسئولین
#نائین_ما
🆔 @Naeene_Ma
#قنوات
بخش آخر
در این بخش نمونه شعری را که زنده یاد جلال بقایی نایینی، شاعر نامی و معاصر #نائین_ما به عنوان رثای قنوات نایین سروده اند، نقل میکنیم.
دراین دیار چنان باغ و بوستان خشکید
که از تصور آن، آب در دهان خشکید
اثر نماند نه از کشتزار و نه از اشجار
هم این تباه شد از تشنگی هم آن خشکید
خوید برزگر و کشتزار دهقانان
چو ابر سوخته در جوّ بیکران خشکید
ز بس که شوم بود، این چاههای عمیق
زمین ز آب تهی گشت و آسمان خشکید
از این پدیدهٔ نو، تر نشد لب جوی
قناتهای کهن هم به رایگان خشکید
چه چشمه ها و چه کاریزها که در نایین
چو چشمه ی کَرَمِ مردمِ زمان خشکید
همه منابعِ چندین هزار سالهٔ آن
که یادگار بود از عهد باستان، خشکید
نه در قنات گِزیسر نه وَرزِگان ماند آب
حَنَفش نیز چو کاریز مهرگان، خشکید
زحومه نیز توان گفت چند گاه دگر
محمدیه و شهداد و زندوان خشکید
نه بید ماند ونه عرعر، نه سرو ماند ونه کاج
ازآن هرآنچه توان جُست سایبان، خشکید
به شاخه‌های درختان و ساقه‌هایش پوست
چنان که بر تن تبدار نیمه جان خشکید
جبین سوری شاداب و گونه سنبل
نخورده سیلی سرد از کف خزان خشکید
👌چرا صدای شکایت نشد بلند ز کس
به کام خلق ز حیرت، مگر زبان خشکید
دگر بقایی از شعرِ تَر نمی گوید
به چشمه لب او قدرت بیان، خشکید
#شاعر_نائینی
✍ استاد مرحوم جلال بقایی نایینی
🌷روحش شاد و یادش گرامی 🌷
#شعر #تفکر #تامل #تاسف #کفایت #بی_فکری_مسئولین
#نائین_ما
🆔 @Naeene_Ma