◻️گزارش کنوانسیون مبارزه با بیابان‌زایی سازمان ملل متحد:

🔻برابری جنسیتی زمین را نجات می‌دهد

✍️نازنین افتخار

🔹یک‌سوم زنان کشورهای در حال توسعه و مناطقی که تحت‌تأثیر بیابان‌زایی قرار گرفته‌اند، در نظام کشاورزی و زنجیرۀ تأمین مشغول به کارند و به‌طور مداوم بر سر منابع کمیاب در حال رقابت‌اند.

🔹باوجوداین، نقش مهم کار زنان روی زمین‌های کشاورزی اغلب نادیده گرفته و به حاشیه رانده می‌شود.

🔹کشورهایی که پای زنان به پارلمان‌هایشان باز شده است، احتمال بیشتری دارد که معاهدات محیط زیستی را تصویب کنند؛ اما به گزارش کنوانسیون مبارزه با بیابان‌زایی سازمان ملل متحد از ۸۸۱ وزارتخانۀ محیط زیست در ۱۹۳ کشور، فقط ادارۀ ۱۲ درصد از آنها به‌عهدۀ زنان است./#پیام_ما

#برابری_جنسیتی

@payamema

#پرونده

🔻شیوع سرطان معده در اردبیل و آذربایجان شرقی و غربی

🔹بخش‌هایی از پرونده #پیام_ما درباره آلودگی رود ارس که با تیتر «ردیابی مسمومیت ارس» نوشته مهتاب جودکی و ستاره حجتی منتشر شده، به این موضوع پرداخته است که پژوهش‌ها به آب‌های آلوده چه نگاهی داشته‌اند.

◻️بخش‌هایی از این قسمت پرونده در ادامه می‌آید:

🔹جدا از نقش عادات غذایی و وجود نیترات در آب در چشمه‌ها و چاه‌ها، بعضی پژوهش‌ها آلودگی‌های شیمیایی و فلزات سنگین در رودخانۀ ارس را تأیید می‌کنند.

🔹مطالعۀ انجام‌شده از سوی «پژوهش‌نامۀ مطالعات مرزی» که پیشتر به آن اشاره شد، به وجود پنج معدن مس و مولیبدن در شمال، شمال‌شرق و شرق شهر مرزی آگاراک و در فاصلۀ بین ۲۰۰ متری تا ۵ کیلومتری بستر رودخانۀ ارس پرداخته است که «باعث شده سالیانه میلیون‌ها مترمکعب از پساب‌های سمی معادن به علت جهت شیب زمین به سمت رودخانه جاری‌شده» و به‌دنبال آن «غلظت‌های آلاینده‌های شیمیایی و فلزات سنگین در آب رودخانه» افزایش یابد.

🔹این مطالعه در ادامه می‌گوید در حال حاضر سرطان معده در استان‌های اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی شیوع بسیار بالایی دارد و میزان بروز سرطان معده در این استان‌ها در مردان ۵۰ در هر ۱۰۰ هزار نفر و در زنان ۲۵ در هر ۱۰۰ هزار نفر در هر سال است.

🔹«مستندسازی خسارت‌های بهداشتی-محیط‌ زیستی آلودگی آب رودخانۀ ارس با تأکید بر بازۀ مرزی ارمنستان» پژوهش دیگری است که شهریور ۹۹ از سوی مرکز تحقیقات سلامت و محیط زیست دانشگاه علوم‌پزشکی تبریز و نظارت دفتر مدیریت و حفاظت آلودگی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست منتشر شده است که علاوه‌بر سرطان به آسیب‌های دیگر آلودگی‌های ارس می‌پردازد.

🔹این پایش به‌طور نمونه با بررسی اثرات «سرب» به‌عنوان یکی از مهمترین آلاینده‌های ارس نوشته است: «ترکیبات آلی سرب سریع‌تر جذب می‌شوند و بنابراین، خطر بیشتری دارند. مشتقات سرب آلی ممکن است سرطان‌زا باشند.

🔹زنان به‌طور کلی نسبت به مردان مستعد مسمومیت با سرب هستند. سرب باعث اختلال قاعدگی و ناباروری و سقط خود‌به‌خودی می‌شود و خطر تولد نوزاد مرده را افزایش می‌دهد.»/#پیام_ما

#ارس

@payamema

⁠🔻هویت «مادرایرانی‌ها» در تعلیق‎

🔹حمیدرضا ۲۴ سال پیش از مادری ایرانی و پدری افغانستانی در مشهد متولد شد. با وجود اینکه همه مدارکش قانونی بود، هنوز تنها مدرک هویتی‌اش کارت آمایش است و به عنوان پناهنده در ایران زندگی می‌کند.

🔹او و خانواده‌اش با هر تغییر قانونی به این در و آن در زده‌اند که مدارک هویتی‌شان را بگیرند اما هنوز با گذشت یک سال و نیم از آخرین اقدامشان برای دریافت شناسنامه، نتوانسته‌اند کاری از پیش ببرند.

🔹حمیدرضا حالا خودش دو پسر خردسال دارد که تنها مدرک شناسایی‌شان گواهی ولادتشان است.

🔹او می‌گوید که دخترها بالاخره ازدواج می‌کنند و می‌توانند شناسنامه بگیرند اما نگران پسرهایش است و می‌ترسد که آنها هم بی‌شناسنامه بمانند.

🔹این یکی از روایت‌های گزارش «مرکز رصد فرهنگی کشور» درباره وضعیت در تعلیق تابعیت مادر ایرانی‌ها است./#پیام_ما

#تابعیت

@payamema

◻️ضوابط فنی «گردشگری کشاورزی»روی میز دو وزارتخانه قرار دارد:

🔻تجربه سیاحت در مزرعه

✍️بهار بابایی

🔹ضوابط فنی «گردشگری کشاورزی» از سوی امور حقوقی دو وزارتخانۀ جهاد کشاورزی و میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی درحال بررسی است تا هرچه زودتر به‌عنوان یک دستورالعمل اجرایی رونمایی شود.

🔹بیش از ۲۸۰ مجوز گردشگری کشاورزی در کشور صادرشده که ۲۱۵ مورد از این مجوزها مربوط به یک‌سال گذشته است.

🔹بیشترین تعداد مجوز گردشگری کشاورزی مربوط به استان گلستان و کمترین مربوط به تهران و مازندران است.

🔹به‌طور کلی کل مجوزهای صادرشده مربوط به ۱۸ استان است.

🔹 کارشناسان معتقدند باید برای به ثمرنشستن این رشتۀ نوپا صبوربود.

◻️عضو میز «گردشگری کشاورزی»:

🔹 تجربۀ ۱۵۰ ساله دنیا در حوزۀ گردشگری کشاورزی بیشتر بر اقامت در مزرعه متمرکز بوده است و شاید حدود صد درصد مزارع گردشگری در اروپا برپایۀ اقامت می‌چرخند.

🔹در ایران امکان اقامت در مزرعه وجود ندارد؛ زیرا قانون حفظ کاربری اراضی کشاورزی اجازه ساخت اقامتگاه در مزرعه را نمی‌دهد./#پیام_ما

#گردشگری

@payamema

#سرمقاله

🔻پرهیز از شتابزدگی در آبخیزداری

✍️ سید ابوالفضل میرقاسمی
کارشناس منابع طبیعی

🔹علاوه‌بر عواملی نظیر افزایش جمعیت، تغییر الگوی مصرف خانوارها، سوءمدیریت‌ها در مدیریت منابع آب، توسعۀ بی‌رویۀ صنایع آب‌بر در مناطق خشک داخل کشور، ضعف سرمایۀ اجتماعی و بی‌اعتمادی و درنتیجه بروز تراژدی منابع مشترک (Tragedy of Common) و حفر چاه‌های غیرمجاز، فساد و رانت، تعدد مراجع تصمیم‌گیری و اعمال نفوذها در زمینۀ تخصیص منابع آب، یکی از دلایل اصلی بروز و تشدید بحران آب (کاهش منابع آب سطحی و زیرزمینی)، تخریب پوشش گیاهی طبیعی (جنگل‌ها و مراتع) است که باتوجه‌به وسعتی که دارند (بیش از 100 میلیون هکتار) کاهش پوشش گیاهی سبب کاهش خدمات اکوسیستمی جنگل‌ها و مراتع و بروز مشکلات زیادی می‌شود.

🔹باتوجه‌به چندمنظوره بودن اقدامات آبخیزداری و احیای پوشش گیاهی (جنگل‌ها و مراتع) که سبب حفظ آب و خاک، تقویت دبی پایۀ رودخانه‌ها و چشمه‌ها، تغذیۀ آبخوان‌ها، ترسیب کربن، تلطیف هوا (تغییر میکرواقلیم و کاهش دما)، جذب گردوغبار، افزایش زیبایی منظر، افزایش خدمات اکوسیستمی اراضی جنگلی و مرتعی و بهبود معیشت جوامع محلی بهره‌بردار از جنگل‌ها و مراتع ، بنظر می‌رسد لازم است اقدامات آبخیزداری و احیا و تقویت پوشش گیاهی برای کاهش تبعات تغییراقلیم و همچنین حفظ منابع ذی‌قیمت آب و خاک در اولویت قرار گیرد و عزم ملی برای تحقق این مهم در سرتاسر کشور برانگیخته شود.

◻️اقدامات آبخیزداری تحت عنوان مهندسی حفاظت آب‌ و خاک دارای چهار دستۀ مختلف است:

🔹اقدامات مدیریتی نظیر مدیریت «چرا» و کنترل چرا و پیشگیری از چرای بی‌رویۀ دام که یکی از دلایل اصلی تخریب سرزمین است، همچنین پیشگیری از چرای زودرس (یعنی قبل از اینکه گیاهان به مرحلۀ بذرافشانی برسند، ورود دام به عرصۀ مراتع سبب می‌شود که بذر لازم برای تجدید حیات و زادآوری گیاهان به‌شکل طبیعی به وجود نیاید).

🔹اقدامات مدیریتی نظیر تغییر جهت شخم اراضی در دامنه‌های شیب‌دار (کشاورزان به‌دلیل سهولت و به‌منظور جلوگیری از واژگون‌شدن تراکتور، شخم در جهت شیب را ترجیح می دهند. شخم در جهت شیب یعنی ایجاد شیارهایی در امتداد شیب، از بالادست به‌سمت پایین که به‌راحتی آب باران در درون آنها متمرکز و سبب بروز فرسایش شیاری می‌شود.

🔹حال آنکه اگر جهت شخم اراضی در جهت خطوط تراز باشد، یعنی عمود بر جهت شیب، چه بسا این شیارهای ایجادشده نقش حفظ آب را خواهد داشت و آب باران در درون این شیارها نفوذ می‌کند و به‌سمت آب زیرسطحی جریان می‌یابد و سبب فرسایش خاک نمی‌شود).

🔹اقدامات آبخیزداری در دامنه‌ها و عرصه‌های طبیعی (که با هدف کنترل رواناب و در نتیجه کنترل سیل در پایین‌دست و پیشگیری از فرسایش و جابه‌جایی خاک و ازدست‌رفتن و کاهش حاصلخیزی اراضی می‌شود) سبب می‌شود که هم رطوبت خاک افزایش یابد، درنتیجه گیاهان بهتر بتوانند رشد کنند و هم با رشد گیاهان، موضوع ترسیب کربن و مقابله با انتشار گازهای گلخانه‌ای (که سبب گرمایش کره زمین می‌شود) و هم کمک می‌کند به سلامت و شادابی اکوسیستم و درنتیجه رشد و بقای حیوانات و جانوران که از این گیاهان استفاده می‌کنند (حفظ تنوع زیستی گیاهی و جانوری) و همچنین کمک به بهبود معیشت جوامع محلی که بخشی از درآمد ایشان از همین محصولات فرعی جنگل‌ها و مراتع است.

🔹 اقدامات آبخیزداری، اقداماتی چندمنظوره است که در راستای اهداف توسعۀ پایدار و معاهدات و کنوانسیون‌های بین‌المللی نظیر حفاظت از تنوع زیستی (UNCBD)، مقابله با بیابان‌زایی (UNCCD) و تغییراقلیم (UNFCCC) نیز هستند.

🔹طی چند دهۀ گذشته، اقبال عمومی نسبت به آبخیزداری افزایش یافته و اعتبارات زیادی برای فعالیت‌های آبخیزداری اختصاص یافته است. تلاش برای هزینه‌کرد به‌موقع این اعتبارات، ممکن است سبب شتابزدگی در اجرای اقدامات آبخیزداری و کاهش کیفیت کارها شود و درنتیجه، اثربخشی آن اقدامات مهم را کاهش دهد.

🔹مدیریت حوزۀ آبخیز به‌شکل اصولی و درست نیازمند همکاری و مشارکت همۀ دست‌اندرکاران کلیدی در آن است و به‌دنبال تعامل بین بالادست و پایین‌دست حوضۀ آبخیز متناسب با چرخۀ هیدرولوژیک (چرخۀ آب که با نیروی ثقل حرکت می کند) است./#پیام_ما

#منابع_طبیعی

@payamema

🔻 روزگار سپری شده دیبابافی

✍️ راحله عبدالحسینی

🔹 صنعت بافندگی در شوشتر سرآمد هنر بافندگی در ایران است.

🔹برخی رشته‌های بافندگی در شوشتر در حال فراموشی است.

🔹 هنوز هم یکی از محله‌های شوشتر به نام دیبابافان در ضلع غربی بافت تاریخی شوشتر وحود دارد که نشان می‌دهد هنرمندان دیباباف چیره‌دست روزگاری در این محله زندگی می‌کرده‌اند.

🔹 یک کارشناس صنایع دستی می‌گوید که نمونه نخی از دیبابافی در زمان قدیم به یادگار مانده که برای تحقیق و بررسی به دانشگاه صنعتی اصفهان فرستاده شده است.

🔹 احیای دیبابافی شوشتر می‌تواند نشان درخشان دیگری علاوه بر شهر ملی «احرامی بافی» بر تارک این شهر باشد./#پیام_ما

#صنایع_دستی

@Payamema

◻️بیانیه مرکز صلح و محیط‌زیست خطاب به نمایندگان مجلس:

🔻مانع تصویب برنامه‌ای فاقد آینده‌نگری ایران شوید

🔹بی‌توجه به موضوع محیط‌زیست در برنامه هفتم توسعه باعث شده است تا «مرکز صلح و محیط‌زیست» با انتشار بیانیه‌ای که در اختیار #پیام_ما قرار داده است، خواستار آینده‌نگری نمایندگان مجلس برای ایران شود.

بخش‌هایی از این بیانیه در ادامه می‌آید:

🔹اکنون که لایحه برنامه هفتم توسعه شامل ۲۴ فصل و ۱۱۸ ماده تقدیم مجلس شورای اسلامی شده، شاهد یک عقب گرد جدی در این موضوع حیاتی هستیم. چنانچه موضوع‌های محیط‌زیستی در این لایحه به صورت پراکنده در پنج فصل مختلف و فقط شامل 8 ماده می‌شود.

🔹در میان ۲۴ فصل ارائه شده و به تعبیری ۲۴ اولویت کشور، نه تنها فصلی برای محیط‌زیست در نظر گرفته نشده، بلکه در بیش از ۴۰۰ بند لایحه برنامه هفتم، محیط‌زیست فقط در ۱۱ بند دیده می‌شود و نقش نظارتی سازمان حفاظت محیط‌زیست فقط در مواد ۲۲ و ۴۵ مطرح شده است.

🔹به بیان دقیق‌تر در فصل ۳ این لایحه، بندهای الف، ب و پ ماده ۲۲ به موضوع ارزیابی اثرات محیط‌زیستی و ارزیابی راهبردی محیط‌زیستی و آزمایشگاه‌های معتمد پرداخته اما دستگاه‌های اجرایی را در ارزیابی راهبردی محیط زیستی مکلف کرده است.

🔹در حالی که از نظر قانونی طرح‌های توسعه‌ای کلان، فرادستگاهی بوده و دولت باید مکلف به این امر شود.

🔹در فصل ۷، ماده ۳۳ به موضوع رعایت ملاحظات زیست‌محیطی در کشاورزی و در همین فصل ماده ۳۶ به موضوع ممنوعیت هرگونه بهره‌برداری چوبی از جنگل‌ها آمده که به سازمان جنگل‌ها واگذار شده و به نظر می‌رسد متن ضعیف‌تر از برنامه قبل تنظیم شده است.

🔹بندهای ت و چ ماده ۴۰ به موضوع جبران خسارت، اعاده به وضع سابق، تعیین مجازات برای تجاوز به حریم رودخانه‌ها، تالاب‌ها و دریاها و لحاظ حقابه‌های محیط زیستی در انتقال آب پرداخته و ماده ۴۱ نیز با موضوع ممنوعیت رهاسازی آب آلوده و آلوده کردن منابع آب سطحی و زیرزمینی و اخذ تعرفه هزینه رفع آلودگی و جریمه آن به وزارت نیرو سپرده شده است.

🔹بند پ ماده ۳۸ هم در مورد مدیریت یکپارچه تالاب‌ها و دریاچه‌های کشور است که دارای قانون دائمی بوده و نیاز به قانون برنامه ندارد.

🔹ماده ۴۵ فصل ۹ موضوع رعایت استانداردهای زیست‌محیطی در تولید فرآورده‌های نفتی و پالایشی را مطرح کرده و بالاخره در فصل ۲۱، ماده ۱۰۰ کنشگری فعال وزارت امور خارجه در دیپلماسی رسمی کشور در موضوع‌های بین‌المللی از جمله در مسائل محیط‌زیستی را مورد اشاره قرار داده است.

🔹بنابراین در حالی که از برنامه سوم توسعه به دلایل متقن و سرنوشت‌ساز برای کشور، روند توجه به محیط‌زیست افزایش یافت و پس از اثبات چالش‌های اقتصادی، امنیتی، طبیعی و حتی تمدنی درصورت بی‌توجهی به محیط‌زیست و توسعه پایدار و خسارات نادیده‌گرفتن قوانین در این زمینه، اینک شاهدیم که جایگاه محیط‌زیست در لایحه برنامه هفتم توسعه «کم رنگ» و جایگاه سازمان محیط‌زیست «بسیار کم‌رنگ» شده است.

🔹از سوی دیگر این لایحه در حوزه محیط‌زیست فاقد نوآوری است؛ گویی نگاهی کهنه بدون آگاهی به تغییرات محیط‌زیستی جهان و تجارب بشری برای حفاظت از تنها کره مسکون بشر بر این لایحه سایه افکنده است.

🔹برای مقابله یا سازگاری با تغییر اقلیم، لایحه برنامه هفتم توسعه می‌بایست فصلی را علاوه بر فصل محیط‌زیست به این موضوع اختصاص می‌داد.

🔹فصلی که وزارتخانه‌های مهمی از جمله نفت، نیرو، صمت، راه و شهرسازی و کشاورزی به سمت اقداماتی مانند سرمایه‌گذاری در منابع انرژی کم‌کربن، تولید و صادرات انرژی‌های تجدیدپذیر، کاهش مهاجرت‌های اقلیمی از طریق توسعه مبادلات تجاری بین کشورهای آسیای میانه و اوراسیا با کشورهای حاشیه اقیانوس هند، شناسایی الگوی کشت متناسب با اقلیم‌ آینده و لحاظ مشوق‌های لازم برای کشاورزان یا شناسایی سالانه رفع تصرف و احیای اراضی جنگلی تصرف‌شده با همکاری قوه قضائیه پیش بروند.


🔹مرکز صلح و محیط‌‌زیست لازم می‌داند از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی که نگران زندگی و معیشت پایدار مردم حوزه‌های انتخابیه هستند، بخواهد تا به این موارد در لایحه برنامه هفتم توسعه توجه کنند و مانع از تصویب برنامه‌ای فاقد آینده‌نگری برای ایران عزیز شوند که در غیر اینصورت بسیار زود دیر می‌شود و نزد مردم و در پیشگاه الهی باید پاسخگو باشند./#پیام_ما

#محیط_زیست

@payamema

🔻 دیوار بلند باورهای جنسیتی علیه زنان

◽️#پیام_ما گزارش‌های بین‌المللی و داخلی درباره «شکاف جنسیتی» را بررسی کرد

✍️ نازنین افتخار

🔹هیچ پیشرفتی رخ نداده و همه‌چیز هنوز همانطور سفت و سخت باقی مانده است. با اینکه چهار سال از هدف‎گذاری برنامۀ توسعۀ سازمان ملل(UNDP) برای کاهش نابرابری‌های جنسیتی تا سال 2030 می‌گذرد، اما در میانۀ راه هنوز همان سوگیری‌های جنسیتی همچنان زنان را عقب نگه داشته است

🔹در گزارش UNDP آمده که 67 درصد جامعۀ ایران با مشارکت سیاسی زنان، 47 درصد با حق تحصیل زنان، 77.5 با مشارکت اقتصادی زنان و 67 درصد با حضور فیزیکی آنها در جامعه زاویه داشته‌اند

🔹 فقط ۱۱ درصد از سران کشورها و ۹ درصد از سران دولت‌ها زن هستند. همچنین زنان فقط ۲۲ درصد از پست‌های وزارتی را در اختیار دارند

متن کامل را این‌جا بخوانید.


#فرهنگ
#برابری
@payamema

|
✅صفحه نخست روزنامه #پیام_ما
چهارشنبه ۱۳ تیر ۱۴۰۲

🔻سرچشمهٔ‌ اشک‌های دانش‌آموز نابینا
🔷دانش‌آموز فلاورجانی به دلیل کمبود نیرو از ورود به مدرسه نمونه دولتی جاماند. این گزارش‌ها را در صفحه ۶ بخوانید.

🔻سیلی توفان و شلاق گرما
🔷دانشمندان احتمال داده‌اند که بر اثر پدیده «النینو» دمای سیاره زمین به بالاترین حد خود برسد. این گزارش را در صفحه ۳ بخوانید.

🔻«دیده‌بان میانکاله» بازداشت شد
🔷 ممنوعیت ورود «حر منصوری» به نشست خبری مجریان پتروشیمی میانکاله. این گزارش را در صفحه ۳ بخوانید.

🔻«یک کلمه» از «مستشارالدوله» برای پتروشیمی میانکاله
🔷یادداشت حنیف‌رضا گلزار، کارشناس آب و خاک را در صفحه ۵ بخوانید.

🔗وبسایت روزنامه👇🏻
www.payamema.ir

🔗لینک اینستاگرام
https://instagram.com/payamema

🔗لینک توییتر
https://twitter.com/payamema

🔗لینک گروه
@payamema