در واکنش به نقلی که از نیچه کردیم، مخاطبی چنین نوشته است: «برادر لوسیفر و نوچه‌هاش و وسوسه‌های شیطانی‌اش جهان رو بلعیده…»

آنچه از کتاب «تبارشناسی اخلاق» اثر نیچه نقل کرده بودیم درباره ربط بی‌خدایی با احساس بی‌گناهی بود. نیچه می‌گوید که ادیان با بدوجدانی کار می‌کنند؛ بنابراین ادیان و به ویژه باورمندی به خداوند یکتا، با تزریق بدوجدانی به انسان‌ها همراه بوده است. آیین «اعتراف» در مسیحیت بازتاب اهمیت همین بدوجدانی در مسیحی‌ست. کشیشان «اقرارنیوش» استخدام می‌شدند و یکی از وظایف روزانه این کشیشان، شنیدن اعتراف شهروندان به گناه بود! آنها برای شهروند اقرارکرده به گناه، دعایی می‌خواندند و از خداوند برای او طلب آمرزش می‌کردند.

حرف نیچه این است که دین با تزریق بدوجدانی به آدم‌ها کار می‌کند. به همین علت می‌گوید که بی‌خدا بودن، یا بی‌دین بودن، با بی‌پروایی در لذت بردن از زندگی قرین است. کسی که دین و پیغمبر ندارد، در لذدت بردن از زندگی احساس گناه نخواهد کرد.

این مخاطب ما با نام بردن از «لوسیفر»، مطرح شدن این مضامین را به شیطان نسبت داده است؛ بعضی دیگر از مخاطبان گفت‌وشنود، راجع به سرنوشت تراژیک نیچه، سوالات کنایه‌آمیز پرسیده‌اند. شما چه فکر می‌کنید؟ آیا «شیطان» شک در وجود خداوند را گسترش می‌دهد؟ یا عقیده نیچه، «قابل تامل» است؟

#گفتگو #رواداری #بی_خدایی #آتئیسم #نیچه #شیطان #لوسیفر

‏ @Dialogue1402