گزارش ویژه عصر ایران از تهدید و تخریب یک اثر ملی:
از معدن کاری تا میدان تیر: بزرگترین "غار دژ" جهان را دارند از بین می برند

هنگامی که خبر اسارت به گوش خورشید رسید، خود را با زهر کشت. اما پس از او اسپهبد ونداد دوباره غار را آزاد کرد و لشگر عباسیان را چندبار در پای غار شکست داد.
قرن‌ها صدای چکاچک شمشیرها و نعره مردان و زنانی که به خاک می‌افتادند و حالا صدای ماشین‌آلات معدن کاوی؛ گویا سرنوشت غار دژ #اسپهبدخورشید، با ناامنی و ناآرامی گره خورده است. این اثر ملی که بر کوه لاپ کمر قرار گرفته، یکی از بزرگترین غارهای جهان است که دژی برآمده از دوره #ساسانیان دارد. با این‌حال طی چند‌سال گذشته، فعالیت معدن کاوی در زیر آن موجبات تخریب و از میان برداشتن منظر فرهنگی‌اش را فراهم کرده‌است.

#اسپهبدان، والیان و حاکمان دست‌نشانده ساسانیان بودند که در ایالت طبرستان یا همان مازندران امروزی حکومت می‌کردند. پس از حمله اعراب به ایران، طبرستان به دلیل مناطق صعب‌العبور و کوهستانی، جزء آخرین نقاط ایران بود که گرفته شد.

طبق روایات تاریخی، در قرن دوم هجری، عباسیان بارها به این منطقه لشگر کشی کردند اما موفق به فتح آن نشدند. در آن زمان اسپهبد خورشید، حاکم طبرستان بود، پس او را فریب دادند و به طبرستان وارد شدند.

#اسپهبد_خورشید، خانواده‌اش را به همراه سربازان زیادی به غار دژی برد که امروز به اسپهبد خورشید شهرت دارد، و خود برای تهیه سپاه رفت. جنگ به زیر پای غار کشیده شد و دو سال و اندی ادامه داشت اما غار دژ سقوط نکرد. پس لشکر عباسیان با مسموم کردن آب ورودی غار، یک به یک سربازان را کشتند و خانواده اسپهبد خورشید را اسیر کردند.

هنگامی که خبر اسارت به گوش خورشید رسید، خود را با زهر کشت. اما پس از او اسپهبد ونداد دوباره غار را آزاد کرد و لشگر عباسیان را چندبار در پای غار شکست داد. مازیار هم با بالا رفتن از غار، بقایای دژ را مرمت کرد و بارها با لشگر اعراب جنگید. سال‌های پس از آن هم عایشه، زنی راهزن با دار و دسته‌اش در غار پناه گرفتند و راهزنی کردند. شاید از آن روست که به این غار طاق عایشه هم می‌گویند.

غار دژ اسپهبد خورشید دارای #معماری اعجاب‌انگیزی است. پلکان‌های ورودی، برج‌های نگهبانی، سکو‌ها، صفه‌ها و مسیرهای دسترسی آن به طرز شگفت‌انگیزی روی سطح صاف دهانه غار که دیواره‌ای ۸۰ متری است بنا شده. از آن جهت دژِ غار اسپهبد خورشید را یکی از عجایب معماری ایران می‌دانند. هنوز بخش‌هایی از این #دژ باقی‌مانده که از‌ آن جمله آب‌انبارها و فضاهای داخلی است. ولی این‌همه در معرض خطرند. خطر #معدن‌کاوی.

معدن‌کاران، مجوزهای لازم خود را در دولت #احمدی‌نژاد دریافت و کندن پایِ کوه لاپ‌کمر را آغاز کردند. بسیاری از کارشناسان معتقدند در آن زمان سازمان #میراث_فرهنگی، کوتاهی کرده و جلوی چنین مجوز مخربی را نگرفته‌است.

حالا اما تلاش می‌شود معدن‌کاری در زیر دژ اسپهبد خورشید متوقف شود، اما هنوز نتیجه بخش نبوده‌است. از سوی دیگر، سرپرست هیات بررسی و مستند‌سازی این غار دژ می‌گوید که بخشی از معدن کاری تا روی محوط‌ه‌های باستانی زیر غار هم ادامه داشته و اکنون در حال کندن خاک‌های باستانی هستند.

از این‌ها گذشته یک خطر دیگر هم غار دژ را تهدید می‌کند. یک میدان تیر درست زیر پای غار است و هنوز به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

در رابطه با غار دژ اسپهبد خورشید و خطراتی که آن را تهدید می‌کند، گزارشی ساخته شده که می‌توانید آن را ببینید.
منبع: عصر ایران

@Tavaana_TavaanaTech

بنای تاریخی قلعه رودخان
http://ow.ly/3lZ9304CsW1

گردشگران در قلعه رودخان یکی از شگفت انگیز ترین بناهای نظامی ایران حضور دارند. این قلعه که در جنوب شرقی شهر فومن قرار دارد در سال 1354در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قلعه رودخان بزرگ ترین دژ کهنسال نظامی ایران، که با وجود قرار گرفتن در منطقه ای مرطوب و کوهستانی و زخم هایی ناشی از طمع ورزی سارقان آثار تاریخی، به دلیل مصالح به کار رفته در آن، همچنان پابرجاست و مشتاقان ایرانگردی را به سوی خودجذب می کند.
عکس: سید مصلح پیر خضرانیان / ایرنا

گزارش توانا را هم در مورد قلعه رودخان بخوانید:
https://goo.gl/PgUujL

@Tavaana_TavaanaTech

ایران‌گردی در نوروز (۱)
فلک‌الافلاک ِ استان لرستان
goo.gl/YVhO4w

«هر کل کلد بی بو تا کلت کم»
«هر جایی که می‌خواهی بیا تا ببرمت»
ـ برگرفته از یک آهنگ محلی لری

«قلعه‌‌ی فلک‌الافلاک» یا دژ «شاپورخواست» قلعه‌ای است تاریخی که در مرکز شهر خرم‌آباد در استان لرستان قرار گرفته است. «استان لرستان، یکی از استان‌های غربی ایران است.
لغت‌نامه‌ی دهخدا در تعریف از لرستان چنین می‌آورد: لرستان یعنی اراضی لرنشین، و آن ناحیتی است وسیع به مغرب ایران، که از شمال محدود است به کرمانشاه و از مشرق به کوه‌های بروجرد و ملایر و از مغرب به عراق و از جنوب به خوزستان. لرستان را به دو قسمت تقسیم می‌کنند:پیش‌کوه و پشت‌کوه و رود سیمره این دو قسمت را از هم جدا می‌کند.» قلعه‌ی فلک‌الافلاک به نام قلعه‌ی «دوازده برجی» هم شناخته می‌شود. این بنا بر ارتفاع تپه‌ای مشرف به شهر خرم‌آباد و در مرکز شهر قرار گرفته است. تاریخ ساخت این قلعه به دوره‌ی ساسانیان برمی‌گردد. این اثر تاریخی در سال ۱۳۴۹ از ارتش به وزارت فرهنگ و هنر سابق واگذار شد و به شماره‌ی ثبت ۸۸۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. در سال ۱۳۵۴ این بنا، موزه‌ی مردم‌شناسی و مفرغ‌های لرستان را به شکل موزه به راه انداخت.

در ساخت این قلعه از مصالحی مانند خشت، آجر، سنگ و ملات استفاده شده است. از بخش‌های دیدنی در این قلعه، موزه‌ی فلک‌الافلاک است. این موزه در دوره‌ی پهلوی کار خود را آغاز کرد اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی متوقف شد اما پس از پایان جنگ ایران و عراق بار دیگر فعالیت خود را آغاز کرد. پس از انقلاب ۵۷، سپاه پاسداران با ساخت یک پادگان نظامی در جنوب قلعه‌، ضمن اشغال اطراف این بنای ملی در روند آزادسازی اطراف قلعه و ثبت جهانی آن ایجاد اختلال کرد. این موزه هم‌چنین بین سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۷ به دلیل عدم وجود امکانات نگه‌داری استاندارد تعطیل بود. این موزه ۱۲ ویترین دارد که هر کدام ۵۰ اثر تاریخی را در خود جای داده است. در تالار مردم‌شناسی این موزه عکس‌ها و ماکت‌های بسیاری از شیوه‌ی زیست و رسومات گوناگون مردان و زنان عشایر و روستایی وجود دارد که برای علاقه‌مندان بسیار جالب توجه است.
.
یکی از دیدنی‌های موزه‌ی مردم‌شناسی، سنگ قبرهای اهالی این منطقه است که تفاوت‌های آن با سایر نواحی آن را جالب توجه می‌کند. در این نواحی رسم بر این بوده است که بالای قبر، سنگی عمودی کار گذاشته می‌شده و روی آن صحنه‌هایی از زندگی ِ فرد درگذشته را بر روس سنگ طراحی یا به اصطلاح «حجاری» می‌کرده‌اند. برای نمونه اگر فردی که درگشذته است شکارچی بوده باشد روی سنگ عمودی او تصاویری از ابزار شکار حک می‌کرده‌اند.

بیش‌تر بخوانید:
http://bit.ly/1CfVhPT

https://t.me/joinchat/B5XELjvByQFyPHYQMdMTiQ