آنتی الیگارشی

#یادداشت

⭕️ به مناسبت ۱۴ اسفند سالروز درگذشت دکتر مصدق

دکتر مصدق از دودمان قاجاریه بود. او نوادهٔ دختری فتحعلی‌شاه قاجار محسوب می‌شد.

مصدق در نوزده سالگی با زهرا دختر میرزا زین‌العابدین تهرانی امام جمعه تهران ازدواج کرد و حاصل آن پنج فرزند بود
پس از #انقلاب_مشروطه، مصدق سعی کرد در نخستین دوره #مجلس_شورای_ملی از شهر اصفهان کاندید شود (همسرش دو ملک بزرگ در اصفهان داشت و از این طریق خود را منتسب به شهر اصفهان جا زد) اما اعتبارنامه‌اش رد شد و ناکام ماند.
محمدعلی شاه قاجار پس از به‌توپ بستن مجلس شورای ملی، یک مجلس جدید دست‌نشانده و گزینشی ساخت به نام «مجلس شورای کبرای دولتی» که متشکل از درباریان و شاهزاده‌ها و بازاریان و افراد نزدیک به حکومت بود. در این مجلس، مصدق نیز به عنوان یک عضو، انتخاب شد.
مصدق سپس به اروپا رفت تا تحصیل کند. او در رشته حقوق، از دانشگاه نوشاتل سوییس فارغ‌التحصیل شد. موضوع پایان‌نامه دکترای مصدق: «وصیت در فقه اسلام و مذهب شیعه» بود. همچنین در سوئیس او درخواست اخذ تابعیت سوئیس را داشت که به او اعطا نشد.

مصدق در جریان کودتای ٣ اسفند ١٢٩٩، در مقابل #رضاخان و #سیدضیاء ایستاد. سیدضیاء پس از کودتا، از مصدق خواست تا استاندار فارس شود، اما مصدق تلگراف او را بی‌پاسخ گذاشت تا ناراحتی خود از کودتا علیه قجرها را ابراز نماید. او سپس در سخنرانی‌ها، از این کودتا اعلام نارضایتی کرد.
او پس از پایان نخست‌وزیری ضیاء، با روی کار آمدن قوام‌السلطنه و تا پایان وزارت مشیرالدوله، دوباره به سیاست برگشت و به ترتیب وزیر مالیه، استاندار آذربایجان و وزیر خارجه شد. سپس توانست در دور پنجم مجلس شورای ملی، رای آورده و نماینده مجلس شود.
در جریان انتقال حکومت از #قاجاریه به #پهلوی، تنها ۵ نفر از نمایندگان مجلس با طرح انحلال قاجاریه مخالفت کردند که یکی از آن‌ها مصدق بود. او تمام قد از #احمدشاه در مقابل رضاخان حمایت کرد.
او از طرح ایجاد #راه_آهن_سراسری در ایران انتقاد داشت و مخالف آن بود. مصدق عقیده داشت با بودجه ساخت راه‌آهن، بهتر است یک کارخانه قند ساخته شود!
مصدق در مجلس ششم رای نیاورد. سپس شروع به مخالفت با حکومت کرد و به خصوص بر #محمدعلی_فروغی تاخت و او را خائن به ملت و دست‌نشانده بیگانگان توصیف کرد.

در اوایل حکومت #رضاشاه، شاه به مصدق چندین بار پیشنهاد پست دولتی داد تا از تجربیات سیاسی او در جهت پیشرفت مملکت استفاده شود. از همین روی یکبار پیشنهاد وزارت خارجه و یکبار پیشنهاد نخست‌وزيری به وی داده شد که مصدق به دلیل کینه از رضاشاه، هر دو را رد کرد.

او سرانجام پس از کارشکنی‌ها در زمان توسعه اقتصادی و اجتماعی و سیاسی ایران در دوران پهلوی اول، مدتی زندانی و سپس تبعید شد. بعدها در خاطراتش مدعی شد که در زمان زندان، دو بار به دلیل ناامیدی از پیشرفت کشور خودکشی کرد اما نگذاشتند بمیرد!
(این ادعا به لحاظ تاریخی صحت ندارد.)

مصدق مدتی بعد، از زندان آزاد شد اما دیگر در سیاست به کار گرفته نشد و تا سال ١٣٢٠ و زمان خلع رضاشاه از قدرت، او در قلعه خانوادگی‌اش در احمدآباد، دور از سیاست زندگی کرد.

🀄️بهمن انصاری

#twitter

@antioligarchie

3.0K views16:41