️ گــارد شـــاهــنــشــاهــی ️

اعتصاب کامیون‌داران و رهنمودهای شاهزاده رضا پهلوی: چشم‌اندازی نوین برای مبارزات مدنی در ایران

تحولات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ایران در سال‌های اخیر، به‌ویژه در پیوند با افزایش بحران‌های ساختاری در حوزه‌های اقتصادی، زیست‌محیطی، سیاست خارجی و حکمرانی، نشان از ورود جامعه ایرانی به مرحلۀ جدیدی از تعارض‌های ساختاری و مشروعیت‌زدایی از قدرت سیاسی دارد. در چنین بستر بحرانی، کنش‌های اعتراضی صنوف مختلف، از جمله #اعتصاب_کامیون‌داران، نباید صرفاً به‌مثابه کنش‌های صنفی و موسمی تلقی شود، بلکه باید در چهارچوب بزرگ‌تر جامعه‌شناسی انقلاب‌ها و تحلیل مبارزات مدنی، به‌عنوان جلوه‌هایی از مقاومت مدنی در مسیر گذار به حاکمیت مردم‌سالار تفسیر گردد.

در مصاحبه‌ای که #شاهزاده_رضا_پهلوی با شبکۀ منوتو انجام دادند، ایشان با هوشیاری سیاسی و تحلیل راهبردی، تأکید کردند که نباید این اعتراضات را به سطوح صنفی و کوتاه‌مدت تقلیل داد، بلکه باید آن‌ها را بخشی از پروژۀ مبارزه‌ای ساختاری و فراگیر در مسیر فروپاشی رژیم ناکارآمد جمهوری اسلامی تلقی کرد. این نگاه، از منظر جامعه‌شناسی سیاسی، مبتنی بر مفهومی است که با عنوان «فرایند بسیج سیاسی در چارچوب فرصت‌های ساختاری» از آن یاد می‌شود؛ جایی که ساختار سیاسی در ضعیف‌ترین حالت خود قرار دارد و شکاف‌های درونی و بیرونی زمینه را برای تشدید جنبش‌های اعتراضی فراهم می‌کند.

در این شرایط، مبارزه با رژیم جمهوری اسلامی وارد فازی تازه شده است که می‌توان آن را «جنبش گذار» نامید؛ جنبشی که از ویژگی‌های آن می‌توان به گستردگی جغرافیایی، چندصدایی بودن، غیرفرماندهی متمرکز، و بهره‌گیری از ابزارهای مقاومت مدنی غیرخشونت‌آمیز اشاره کرد. شاهزاده پهلوی در این زمینه به درستی بر اصل «مسئولیت‌پذیری ملی» تأکید می‌کنند، چرا که بنا بر نظریه‌های مبارزه مدنی، موفقیت در براندازی رژیم‌های سرکوبگر نه از مسیر انتظار برای حمایت‌های خارجی، بلکه از دل مشارکت فراگیر، سازماندهی درون‌زا، و نهادسازی شبکه‌ای می‌گذرد.

در این چارچوب، اعتصاب کامیون‌داران نه تنها اعتراض به شرایط ناعادلانه معیشتی، بیمه‌ای و سوختی است، بلکه بخشی از یک مقاومت مدنی ساختاریافته است که به تعبیر شاهزاده، باید با «سازماندهی و تشکیلات‌سازی» ادامه یابد. این اشاره به لزوم فرمالیزاسیون و نهادینه‌سازی مبارزه است؛ چرا که بدون ساختارمند کردن مقاومت، ظرفیت پایایی و بسط آن به سایر اقشار و لایه‌های اجتماعی کاهش می‌یابد.

از منظر نظریه‌های انتقال دموکراتیک، فروپاشی از بالا و بسیج از پایین دو ستون اصلی برای گذار موفق به نظم دموکراتیک محسوب می‌شوند. در وضعیت کنونی ایران، فروپاشی از بالا به واسطۀ ناتوانی رژیم در بازتولید مشروعیت و ارائه خدمات عمومی قابل مشاهده است، و از سوی دیگر، بسیج از پایین نیز در قالب کنش‌های اعتراضی مختلف شکل گرفته و در حال گسترش است.

یکی از نکات کلیدی در سخنان ایشان، تأکید بر «قطع نفس سیاسی» رژیم از طریق همبستگی ملی است. این نکته را می‌توان در چارچوب نظریۀ خفگی مشروعیت تحلیل کرد، که اشاره دارد به روندی که در آن رژیم اقتدارگرا به دلیل از دست دادن حمایت عمومی، فرسایش نهادهای اجرایی، و انزوای بین‌المللی، توان ادامۀ حیات سیاسی خود را از دست می‌دهد. در این مسیر، جامعه باید از رویکرد «تماشاگر بودن» فاصله گرفته و به سوژه‌ای فعال، خلاق و مطالبه‌گر بدل شود.

نکتۀ کلیدی دیگر، تأکید ایشان بر استقلال ارادۀ ملی از عوامل خارجی و «ناگزیر شدن» قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی به رسمیت شناختن دولت ملی پساجمهوری اسلامی است. این نگاه نشان می‌دهد قدرت‌ها نه بر اساس علاقه یا ارزش‌های اخلاقی، بلکه بر پایۀ محاسبات منافع و نیازهای ساختاری خود عمل می‌کنند. بنابراین، تنها در صورتی که یک دولت ملی مقتدر، مشروع و قابل اتکا در چشم‌انداز آینده ایران شکل بگیرد، نظام بین‌الملل نیز از گفت‌وگو با رژیم فعلی دست کشیده و مسیر تعامل با حاکمیت ملی جدید را در پیش خواهد گرفت.

در پایان، تأکید شاهزاده بر اینکه مردم نباید منتظر فراخوان کسی باشند، بلکه خود هر یک مسئول‌اند، در راستای فلسفۀ کنش جمعی خودجوش و گفتمان توانمندسازی مدنی است. جوامعی که بتوانند از دل اعتراضات، به همبستگی، سازمان‌دهی، و جهت‌گیری استراتژیک دست یابند، در مسیر تحولات دموکراتیک موفق‌تر عمل کرده‌اند.

در این مرحله تاریخی، ایران بیش از هر زمان دیگر نیازمند وفاق، آگاهی و ابتکار عمل است. نه رژیم توانایی ترمیم ساختارهای فروپاشیده خود را دارد، و نه جامعه دیگر حاضر به پذیرش استمرار وضع موجود است. تنها راه نجات، تکیه بر ارادۀ ملی، استمرار مقاومت مدنی، و تلاش برای نهادینه‌سازی ساختارهای دولت دموکراتیک فرداست.

✍️جهان_ایرانی

👍104❤20👎3

3.44K views18:32