‍ ‍ 🔹دکترین اجباری واشنگتن - بخش اول: ایران فقط بازیگر صحنه ژئوپلیتیک نیست، خود میز بازی است

ایران نه فقط یک کشور، بلکه یک موقعیت استراتژیک تاریخی است؛ سرزمینی که میان سه قاره‌ی بزرگ — آسیا، اروپا و آفریقا — نشسته و هزاران سال است که شاهراه ارتباطی تمدن‌ها را در مشت خود دارد.

در جغرافیای قدرت جهانی، هیچ نقطه‌ای به‌اندازه‌ی فلات ایران توان جمع میان امنیت طبیعی، موقعیت مواصلاتی و عمق استراتژیک ندارد. این همان دلیلی است که از هخامنشیان تا امروز، هر قدرت جهانی‌ای برای تعامل یا تقابل با ایران، ناگزیر از درک موقعیت ژئوپلیتیکی آن بوده است.

ایران در قلب اوراسیا قرار گرفته؛ جایی که شمال آن به دریای خزر و منابع عظیم انرژی قفقاز متصل است، شرقش دروازه‌ی ورود به آسیای مرکزی و افغانستان، غربش شاهراه ورود به جهان عرب و خاورمیانه‌ی مدیترانه‌ای، و جنوبش مشرف به خلیج فارس و تنگه‌ی هرمز است — گذرگاهی که حدود یک‌سوم نفت جهان از آن عبور می‌کند.

این موقعیت منحصر‌به‌فرد، به ایران قدرتی می‌دهد که با هیچ کشور دیگری در منطقه قابل مقایسه نیست:

توانایی کنترل یا تاثیرگذاری بر مسیرهای انرژی، تجارت و امنیت دریایی جهان.


در جهانی که انرژی، مسیر تجارت و امنیت دریایی سه رکن قدرت‌اند ،ایران بر هر سه ستون تکیه زده است.

از دید ژئوپلیتیکی، ایران نه در حاشیه‌ی قدرت جهانی، بلکه در قلب رقابت‌های آن قرار دارد. هر طلوعی در شرق و هر تصمیمی در غرب، بی‌واسطه بر منافع و نفوذ ایران اثر می‌گذارد.

در جهان امروز که مسیرهای انرژی، تجارت و داده، به‌مثابه شریان‌های حیات نظام بین‌الملل شناخته می‌شوند، ایران بر محل تلاقی آن سه مسیر ایستاده است. هر نقشه‌ای از انتقال گاز، نفت یا کالا میان شرق و غرب جهان، اگر راه ایران را حذف کند، ناقص می‌ماند. حضور ایران در قلب اوراسیا، در برزخ میان دو نیرومندیِ تمدن‌های شرقی و غربی، آن را به یک ابر قدرت بدل کرده است.

در جنوب این سرزمین، تنگه هرمز همانند رگ حیاتی تمدن صنعتی جهان می‌تپد. جایی که روزانه میلیون‌ها بشکه نفت خام، از خلیج فارس به جهان منتقل می‌شود. ایران بر کرانه شمالی این تنگه ایستاده و حضورش در این نقطه، به‌معنای کنترل ضمنی بر نبض اقتصاد جهانی است. در ادبیات ژئوپلیتیک، چنین نقاطی را اهرم‌های ژئو‌انرژیک می‌نامند؛ گلوگاه‌هایی که دارندگان‌شان، توانایی تبدیل جغرافیا به سیاست را دارند. .


در درون خاک ایران، ثروتی نهفته است که بسیاری از قدرت‌ها برای تصاحب آن، قرن‌ها کوشیده‌اند: انرژی.

ایران با در اختیار داشتن بزرگ‌ترین ذخایر گاز طبیعی پس از روسیه و چهارمین ذخایر نفت خام جهان، مرکز ثقل انرژی اوراسیاست. اما اهمیت این منابع تنها در کمیت آنها نیست، بلکه در ترکیب و موقعیت‌شان است. نفت و گاز ایران در نقطه‌ای قرار گرفته‌اند که به‌واسطهٔ جغرافیا می‌توانند شرق و غرب را تغذیه کنند: یک شبکه بالقوه ترانزیتی از خزر تا اقیانوس هند، که در صورت بروز اراده سیاسی، می‌تواند مسیرهای انرژی دنیا را بازتعریف کند. در آینده‌ای نه‌چندان دور که انرژی پاک و گذار از سوخت‌های فسیلی دستور کار قدرت‌هاست، ایران همچنان با توان ژئوالکتریکی، انرژی خورشیدی و موقعیت راهبردی خود بر مدار انتقال برق و فناوری‌های نو باقی خواهد ماند.

این پتانسیل زمانی اهمیت جهانی پیدا می‌کند که جایگاه ایران در میان دو بلوک بزرگ مصرف‌کننده شرق و غرب- را در نظر بگیریم. فاصله نسبتا کوتاه تا بازارهای چین، هند، اروپا و ترکیه، به همراه امکان ترانزیت زمینی و دریایی، ایران را به حلقه مفقوده امنیت انرژی جهان بدل کرده است.

از نگاه قدرت‌های انرژی‌محور، ایران یک نقطه اتصالی بین تولید و مصرف است: اگر روزی جغرافیای سیاسی جهان اجازه دهد، ایران می‌تواند هم‌زمان صادرکننده، ترانزیت‌کننده و توزیع‌کننده انرژی باشد — سه نقش استراتژیکی که معمولا میان چند کشور تقسیم می‌شود.

در منطق قدرت جهانی، هیچ کشوری به اندازه ایران برای نظم آینده تعیین‌کننده نیست. از نگاه چین، ایران حلقه گمشده جاده ابریشم نوین است؛ دروازه‌ای به خلیج فارس، اروپا و شریان‌های انرژی آینده. بدون ایران، طرح کمربند و جاده ناقص است و کریدور اوراسیایی چین تا مدیترانه امتداد نمی‌یابد. در مقابل، از نگاه آمریکا، تداوم اتحاد ژئوپلیتیکی ایران و چین، به معنای تثبیتِ برتری چین در آسیای مرکزی و خاورمیانه است. واشنگتن می‌داند اگر تهران در محور پکن و مسکو باقی بماند، هژمونی غرب در نیمکره شرقی به تدریج فرو خواهد ریخت.

در منطق قدرت جهانی، ایران نه صرفا بازیگری میان قدرت‌ها، بلکه یکی از هندسه‌سازان نظام بین‌الملل در محور انرژی و تجارت است؛
سرزمینی که اگر از آن چشم بپوشند، نقشه ژئوپلیتیک جهان ناقص خواهد بود.

✍ #اشو


جوین شو کانال خودت هموطن👇❤️:

https://t.me/ASHOOZA