🔵 بخشی از سخنرانی آقای رئوف آذری، فعال اجتماعى و كنشگر سواد رسانه‌ای با عنوان «نقش نخبگان و فرهیختگان در مدیریت بحران»
⬅️ در پنل مدیریت بحران همايش سيل سراسرى ايران

ایشان در ابتدای صحبت‌های خود به تعریف بحران، نخبگان و فرهیختگان پرداختند.

ایشان نقش نخبگان را در سه قسمت تقسیم کردند:
1⃣ قبل از بحران: هشدار، مطالبه‌گری، اعتبارزایی، هدایت و آمادگی مواجهه
2⃣ حین بحران: ورود فوری، هدایت جریان امداد، رصد، پایش، هشدار و مطالبه‌گری
3⃣ بعد از بحران: شناسایی و هشدار بحران ثانویه، جلب امداد پایدار، هدایت پروژه و انتقال تجربیات

در انتها ایشان بر نقش بارز سیاسیون و روحانیون در استفاده از نخبگان و فرهیختگان تاکید کردند.

🔴 هم اكنون همایش #سيل_سراسرى_ايران جمعیت امام علی
📍 دانشگاه شريف، سالن كهربا

🆔 @imamalisociety

ارائه مقاله «سیل و تاثیرات آن در دوران باستان» توسط دکتر بابک شیخ بیکلو

🔴 هم اكنون همایش #سيل_سراسرى_ايران جمعیت امام علی
📍 دانشگاه شريف، سالن كهربا

🆔 @imamalisociety

🔵 بخشی از سخنرانی الهه اله کریمی
داوطلب جمعیت امام علی در لرستان
⬅️ تجربیات اعضای بومی جمعیت امام علی

ایشان در ابتدا از وضعیت کلی شهرستان معمولان استان لرستان در روزهای ابتدایی وقوع سیل، توضیحاتی ارائه کردند و اعلام کردند:
«در روزهای ابتدایی، هلال احمر اعلام کرد در منطقه‌ی معمولان و پل‌دختر نیازی به کمک نداریم و نیروهای مردمی در سایر مناطق استان به کمک و امدادرسانی بپردازند.»
ایشان یادآوری کردند در روزهای اولیه سیل، امکان امدادرسانی از طریق جاده‌ها وجود نداشت. خوشبختانه ارتش همکاری لازم را در این مورد انجام داد و جمعیت امام علی (ع) توانست اقلام مردمی را از طریق بالگرد ارتش در روزهای ابتدایی سیل، به دست مردم سیل‌زده برساند.

بحث بعدی مطرح شده توسط ایشان، بحث طغیان رودخانه‌ها بود. بسیاری از زمین‌های کشاورزی اطراف رودخانه‌ها یا دیگر قابل کشت نبوده و یا به علت سیل، امکان استفاده از زیرساخت‌های موجود در آن زمین‌ها نمی‌باشد. در بسیاری از این زمین‌ها ادوات کشاورزی از قبیل پمپ‌های آب و .... خراب شده و امکان کشت را از کشاورزان گرفته بود. با در نظر گرفتن این خسارات، می‌بینیم خسارات واقعی، بسیار بیشتر از عدد اعلام شده توسط جهاد کشاورزی است.

در ادامه از مشکلات کنونی موجود در مناطق صحبت شد.
ایشان بیان کردند هنوز با وجود دمای ۵۰ درجه سانتیگراد، برخی خانواده‌ها پس از گذشت چهار ماه، هنوز مسکن ندارند.
از دیگر مشکلات موجود، دادن وام مسکن توسط بنیاد مسکن به مردم روستاهایی است که در محل تلاقی دو روخانه چم‌مهر ساکن هستند، است. لازم است مردم این روستاها جابه‌جا شوند، اما وام مسکن داده شده است تا مردم در همان منطقه خانه بسازند.
در مناطقی مانند افرینه و زورانتیل نیز، اصلا زمینی باقی نمانده است که مردم مجددا خانه بسازند. برخی از مردم هم به علت امکاناتی که در کمپ‌ها وجود داشت، تمایلی به خروج از کمپ و برگشتن به زندگی عادی را نداشتند.

بحث اصلی در امدادرسانی‌ها داشتن برنامه کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت است. این مسائل می‌تواند به مدیریت بهتر کمک‌های مردمی نیز کمک کند. به عنوان نمونه باید در ایام ابتدایی، کنسرو و اقلام غذایی توزیع کرد و در هفته دوم، با توزیع بیل و فرغون، به تمیز کردن خانه‌های مردم کمک کرد.

از دیگر مشکلات موجود در امدادرسانی‌ها، کمک‌های خیرین به صورت ملوک‌الطوایفی بود. یکی از تجربیات موفق جمعیت امام علی (ع)، ارتباط گرفتن موثر و پایا با بزرگان طوایف بود که منجر به عملکرد بهتر می‌شد. حتی این ارتباط در دوران پساسیل نیز همچنان ادامه دارد. جمعیت تجربه کار با اقوام مختلف را در نمونه‌های زیادی دارد. به عنوان نمونه در لیگ پرشین کودکان و نوجوانان از قومیت‌ها و فرهنگ‌های مختلف به خوبی در کنار هم کار می‌کنند.

ایشان در ادامه به یکی از مهم‌ترین نکات در امداد‌رسانی اشاره کردند. ایشان بیان داشتند در اوایل سیل، معمولا کودکان نادیده گرفته می‌شوند. اما خانواده‌ها ترجیح می‌دهند به کودکان اهمیت بیشتری داده شود. تجربه جمعیت امام علی (ع) نشان می‌دهد در هنگام اهدای مداد رنگی به کودکان، حتی پدر و مادرها هم بسیار خشنود بودند.

خانم اله‌ کریمی تاکید کردند استان لرستان رتبه اول بیکاری در کشور را دارد و باید بیش از این‌ها به این استان توجه نمود. این مساله باعث شده بود فشارهای روانی بر مردم بیشتر شود. به همین علت جمعیت گروهی از روانشناسان داوطلب را به منطقه اعزام نمود.

ایشان در ادامه بر لزوم استمرار برگزاری همایش‌ها و سمینارها تاکید کردند و گفتند:
"این همایش‌ها می‌تواند وضعیت مردمی مانند مردم استان لرستان که محرومیت شدیدی دارند را بازگو کند تا با مشارکت کنش‌گران، به راه بهتری برسیم."

یکی دیگر از مباحث مطرح شده توسط ایشان، فعالیت‌های رسانه‌ای است. در چند روز ابتدایی سیل، بایکوت خبری انجام شد که اگر خود مردم نبودند، تنها خبر آب‌گرفتگی خرم‌رود بود و خبری از ورود سیل به شهرستان‌ها منتشر نمی‌شد. البته رسانه‌ها به خوبی با جمعیت امام علی همکاری کردند و اطلاعات منتشر شده توسط جمعیت را منبع خود قرار می‌دادند. این اعتماد رسانه‌ها حتی باعث اعتماد بیشتر مردم به ما هم شده بود.

🔴 هم اكنون همایش #سيل_سراسرى_ايران جمعیت امام علی
📍 دانشگاه شريف، سالن جابربن‌حیان

🆔 @imamalisociety

🔵 بخشی از سخنرانی محسن خطیبی
داوطلب جمعیت امام علی در خوزستان
⬅️ تجربیات اعضای بومی جمعیت امام علی

آقای محسن خطیبی در سخنان خود، خلاصه‌ای از فعالیت‌های جمعیت امام علی (ع) در مدت سیل در استان خوزستان شرح دادند:

در بدو ورود ما به روستای زبید، خانمی شناسایی شد که اهالی می‌گفتند لال است. بعد این خانم به مرور با رفت و آمد با مددکاران جمعیت، بعد از ۲۵ سال صحبت کرد. حتی بچه‌های این خانم نمی‌دانستند که این خانم می‌تواند حرف بزند.

زمانی که حکم تخلیه آمده بود، اهالی حاضر نبودند تخلیه کنند. وسایل را در پشت بام خانه گذاشتند. در نتیجه ابتدا با اهالی شروع کردیم صحبت کردن؛ در مرحله اول نیازسنجی‌ها شروع شد. در گام بعد توزیع پلاستیک به خانواده‌ها برای پوشاندن وسایلشان، آغاز شد. از دیگر فعالیت‌های امدادگران جمعیت، عضو کردن چند تن از کودکان در تیم پرشین بود.
یکی از موارد اثرگذار در جریان امدادرسانی‌ها کودکی بود که آرزو داشت به مدرسه برود و متاسفانه توان مالی برای تحصیل نداشت. این کودک عزیز بعد از اولین دیدار با ما، تماما منتظر بود تا برایش وسایل آورده شود تا بتواند به مدرسه برود. بعد از اهدا وسایل مورد نیاز تحصیل، آرزوی این کودک برآورده شد.
طبق تصمیمی که در جمعیت گرفته شد با کمک اعضای جمعیت شیراز و کمک خیرینی که دوستان جمعیت شیراز به ما معرفی کردند، یک کتاب‌خانه در روستای الحریه افتتاح کردیم و برای حدود ۴۰۰ نفر از دانش آموزان، کتاب تهیه کردیم.

خطیبی در ادامه صحبت‌هایش به یکی از مشکلات مدیریتی اشاره داشت:
"بدون توجه به شرایط مدارسیکه حدود ۳۰۰ نفر دانش آموز داشت، را باز کردند. نتیجه این کار این شد که تنها حدود ۶-۷ نفر در کلاس‌ها حاضر بودند.
مسئله ای که وجود دارد این است که مسئولین گفته بودند که خسارات سیل ۹۵ را به مردم پرداخت می‌کنیم. اما هنوز برخی از این خسارت ها پرداخت نشده است.
ما هنوز اطلاعی نداریم کشاورزی به چه صورت خواهد بود. چون در بخش‌هایی که سد گتوند باز شده، ممکن است زمین‌های کشاورزی آسیب‌دیده باشند. زیرا آب رسیده به زمین‌های پایین‌دست، شدت شور است."


در حال حاضر جمعیت امام علی (ع) در حال برگزاری طرحی به اسم مشق مهربانی است که در این طرح برای برگرداندن بچه‌های مناطق سیل زده به مدارس فعالیت‌هایی انجام می‌شود.

🔴 هم اكنون همایش #سيل_سراسرى_ايران جمعیت امام علی
📍 دانشگاه شريف، سالن جابربن‌حیان

🆔 @imamalisociety

🔵 بخشی از سخنان زهرا رحیمی، مدیر عامل جمعیت امام علی (ع)
⬅️ پنل مسئولین و متولیان مدیریت بحران

در این بخش که قرار بود با حضور مسئولین سازمان‌های درگیر در سیل برگزار شود، سوالاتی پرسیده شد که به دلیل غیبت نا به هنگام مسئولین، تنها به طرح سوالات اکتفا شد. انتظار می‌رفت مسئولین مربوطه یا زودتر عدم حضور خود را اعلام می‌کردند و یا نماینده خود را می‌فرستادند.

خانم زهرا رحیمی سوالات زیر را از مسئولین مربوطه پرسیدند:

❓می خواستیم ازآقای اکبری بپرسیم نقش سازمان‌های مردم نهاد را در بحران بطور ثابت کجا دیده اند و آیا حادثه به حادثه قرار است این سازمانها از نقطه صفر این جایگاه را تعریف کنند؟

❓از آقای محمد نصیری نیز می خواستیم بفرمایند، هلال احمر چه تدابیری برای مواجهه با بلایای طبیعی بعدی نظیر زلزله تهران دارند؟
مشاهدات ما نشان می‌دهد تجهیزات و توان این سازمان برای نقابلهدبا رخدادی مثل زلزله تهران با آنچه باید باشد فاصلهوزیادی دارد.

❓از دوستان جهاد کشاورزی سوال داشتیم که بسیاری از مشکلاتی که وضعیت فعلی که برای کشاورزان و دامداران داشته است به خاطر این بوده که قبلا بیمه براش در نظر گرفته نشده است. دلیل این کم‌کاری چه بوده است؟
وقتی به خانواده‌ها میگفتیم تخلیه کن،
جواب خانواده‌ها این بود که "دام من مثل بچه من است" و حتی در مواردی خانواده لاشه دام را برای اثبات تلف شدن دام در اثر سیل نگه داشته است. در صورتی‌که در این مناطق به واسطه اهمیت دام باید به هر حیوان یک کارت شناسایی تعلق گیرد تا نیازی به نگه داشتن لاشه برای اثبات دارایی نباشد.

❓باید از دوستان وزارت راه و مسکن بپرسیم پدافند غیرعامل و نقش ایمنی راه و جاده ها را چگونه در نظر گرفته‌اید؟ چرا تمام پل های جدید احداث شده بر روی کشکان نابود شدند؟

‼️یک سازمان دولتی باید به نهادهای مردمی پاسخگو باشد که متاسفانه در این روزها، برعکس شده است. در مورد کودکان کار که می‌پرسیم نتایج طرح جمع آوری چیست، می‌گویند شما بگوییید چرا درست کار نکردید که کودک کار وجود دارد!

به هر حال امیدواریم که در رسانه‌ها این افراد را به جایگاه پاسخ‌گو آورده شوند.

🔴 هم اكنون همایش #سيل_سراسرى_ايران جمعیت امام علی
📍 دانشگاه شريف، سالن جابربن‌حیان

🆔 @imamalisociety

🔵 بخشی از سخنرانی مریم علیمحمدی
داوطلب جمعیت امام علی در استان مازندران
⬅️ تجربیات اعضای بومی جمعیت امام علی

در منطقه گلستان از روز دوم فروردین در منطقه مستقر شدیم. البته گستره جغرافیایی فعالیت امدادرسانی مانند استان‌های لرستان و خوزستان نبود.

یکی از کارهایی که توجه زیادی به آن داشتیم، این بود که به همه مناطق سیل‌زده، کمک‌ها و وسایل رسیده باشد و نیازسنجی‌ها به درستی انجام شده باشد. چون تنوع نیروها و کمک‌های مردمی خیلی زیاد بود و این مسئله باعث پیچیده شدن مسئله مدیریت این اقلام و پتانسیل‌های نیروی انسانی می‌شد.
در نتیجه برای تقویت جامعه محلی اقدام کردیم. جلساتی و با مسئولین شهری و گروه‌های مردمی گذاشتیم. خیلی از آن‌ها شروع به جمع آوری کمک‌های مردمی کرده بودند که با برگزاری این جلسات و هم‌اندیشی‌ها در نهایت انتقال تجربه‌ها و تقویت نیروهای محلی شکل گرفت.

یکی از مشکلات اصلی به وجود امده در ایام سیل، بهداشت و علی‌الخصوص بهداشت اب‌های آشامیدنی و سرویس بهداشتی بود. با توجه به آب‌گرفتگی طولانی مدت در شهرهای سیل‌زده استان گلستان، وصعیت سرویس‌های بهداشتی به شدت وخیم بود. به طوری که در آبی که در سطح شهر وجود داشت، هم لاشه حیوانات و هم فضولات انسانی وجود داشت که باید سریع‌تر برطرف می‌شدند.

🔴 هم اكنون همایش #سيل_سراسرى_ايران جمعیت امام علی
📍 دانشگاه شريف، سالن جابربن‌حیان

🆔 @imamalisociety

🔵 بخشی از سخنرانی دکتر سعید مدنی جامعه شناس و پژوهشگر حوزه‌های اجتماعی
⬅️ در پنل جامعه شناسی همایش سیل ایران

در سیل اخیر فرصت حضور در مناطق سیل‌زده را یافتم و آن جا درگیر مسائل دیگری شدم. سوء مدیریت و آشفتگی در این مناطق وجود داشت. اگرچه تجربه من منحصر به سیل لرستان بود، اما با پرسش از دوستانم در سایر مناطق فهمیدم بقیه جاها نیز به همین شکل بوده است.
بحث اصلی سوء مدیریت است که می‌توان به وضعیت خاص منطقه نسبت داد.
مدیریت بحران در ایران یک مدیریت کهنه، پوسیده و کاملا نامتناسب با شرایط ایران است.
وقوع زلزله‌ها، سیل‌ها و ... و همچنین تجربیات متعدد نشان می‌دهد که این مدیریت فاقد توانایی لازم برای مداخله در بلایای طبیعی است.

نقد من به مدیریت فعلی نقد ساختاری است. این مدیریت در بحران بعدا اصلاح شد تا اینکه رسید به "مدیریت خطر جماعت‌محور بلایای طبیعی".
بحث من این است، با اشاره به شواهدی در مورد تجربه سیل اخیر، community، جماعت یا باهمستان و اصطلاحات مشابه در نظر گرفته شده، رویکردهای مختلفی داشته که گاهی مکان‌محور است مثل روستا، محله و ...؛ گاهی هویت‌محور است مثل اعضای جمعیت امام علی (ع)، گاهی کنش‌محور است مثل زمانی‌که عده‌ای تصمیم می‌گیرند کاری را انجام دهند که با آن تعریف می‌شوند. مشابه جمع‌آوری زباله توسط عده‌ای از مردم داوطلب در یک منطقه.

وجه مشترک همه این‌ها احساس تعلق است که گاهی درمکان شکل می‌گیرد و گاهی با هویت.
این اجتماعات چه طور شکل می‌گیرند؟
عده‌ای که با هم کار می‌کنند گاهی پایبند به یک قواعد و اصول هستند که ایجاد هویت می‌کنند.
گاهی خود روابط، این اجتماع را شکل می‌دهد.

خود این اجتماع یک "ما" شکل می‌دهد که مایل به مشارکت با هم هستیم.
اساس تمرکز صحبت‌ها در بلایای طبیعی بر این اجتماع است.
یک نسبتی بین اجتماع و مکان وجود دارد. وقتی تعدادی از افراد جایی جمع می‌شوند که به لحاظ مکانی یک جا هستند، کم کم یک هویت به خودشان می‌گیرند و اجتماع ایجاد می‌کنند و برعکس.

امروزه تحولی در مدیریت بحران و بلایای طبیعی اتفاق افتاده است.
در این رویکرد جدید امکان وقوع هر بلای طبیعی وجود دارد و باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:

🔸مدیریت بلای طبیعی باید آمادگی لازم برای تمام رویدادها را دارا باشد.
🔹چند بعدی باشد؛ یعنی پیش از حادثه، زمان حادثه و پس از حادثه امداد رسانی کند.
با این نگاه متوجه می‌شویم که عملا ما مدیریت بحران نداریم. فقط هنگام وقوع سیل به برخی از نیازهای اولیه اقتصادی توجه می‌کنیم.

ژاپن قدیمی ترین مدیریت بحران را از سال ۱۹۸۰ را دارد. سطوح مختلف مدیریت بحران ژاپن شامل ملی، استانی، شهرداری و شهروندی است. سطوح مختلف مدیریت بحران در ایران شامل ملی، استانی و شهرستان است.

مردم محور بودن مدیریت بحران دو بعد دارد:
1⃣ اجتماع محور که مدیریت متکی به مشارکت مردمی بوده و باید جماعت محور باشد.
2⃣ قابلیت محور است. یعنی باید بر مبنای توانایی‌ها و منابع انسانی محلی متمرکز باشد. وقتی افراد محلی خودشان درگیر کمک شوند، کمک رسانی اخلاقی‌تر شده و نیازها درست سنجیده می‌شود.

نیازسنجی بر مبنای نیازهای محلی یعنی اینکه فقط مردم محلی می‌توانند نیازسنجی انجام دهند.

🔴 هم اكنون همایش #سيل_سراسرى_ايران جمعیت امام علی
📍 دانشگاه شريف، سالن جابربن‌حیان

🆔 @imamalisociety

🔵 بخشی از سخنرانی دکتر فاطمه قاسم زاده روان شناس کودک و رییس هیئت‌ مدیره شبکه یاری کودکان کار
⬅️ در پنل روانشناسی و مددکاری اجتماعی همایش سیل سراسری ایران

از مفهوم بحران و آشفتگی‌هایی که در پی آن به وجود می‌آید به این نتیجه میرسیم که علاوه بر اقدامات اولیه مانند سر پناه، غذا، بهداشت... ما نیازمند به مداخلات روانشناختی نیز هستیم.
مشکلات روانشناختی پیرو استرس زیادی که در شرایط بحرانی به وجود می‌آید عبارتند از: اضطراب، افسردگی، خشونت...
که این مشکلات با توجه به ویژگی های فردی هر شخص به طور متفاوتی به وجود می آید.
اما سوال این است که آیا سازمان های غیردولتی هم میتوانند در زمان بحران مداخلاتی در حوزه های روانشناسی داشته باشند یا خیر؟
بله اما در شرایطی که این نهاد مردمی نیروی متخصص در این زمینه داشته باشد میتوان در این حوزه ها مداخله داشته باشد البته شرایط بعدی نیز که باید دارا باشد این است که بتواند سریع اقدام کند و به منطقه‌ی آسیب دیده دسترسی داشته باشند تا این شرایط حاد نشود.
درست است که سازمان‌های دولتی مداخله کننده‌های اصلی هستند و این بخشی از وظایف آنهاست اما نهادهای مردمی که تخصص دارند و سریعا به منطقه دسترسی دارند میتوانند مداخله داشته باشند که چه بسا نهادهای مردمی که بخشی از مردم هستند اما به صورت سازمان یافته بتوانند بهتر مداخله کنند.
حالا به چه صورت؟ در تمام جوامع کودکان محوریت هستند و میتوان با شروع کار با کودکان بقیه اعضای خانواده را دور خودمان نگه داریم و کارهای درمانی انجام دهیم.
ما هنوز با خانواده هایی مواجه هستیم که بحث مشاوره را خوب نمیدانند و تمایلی به استفاده از آنرا ندارند.
میتوانیم کودکان را دور خودمان نگه داریم و با انجام دادن برنامه های گروهی کار درمان را انجام دهیم.
مسئله بعدی روش درمانی است که از آن استفاده میکنیم. ما در روانشناسی مکتبی داریم به اسم مکتب انسان‌گرایی که این مکتب معیارهایی دارد که بسیار مناسب شرایط بحران است.
معیار اول آن احترام به مراجعه کننده است احترام به کرامت انسانی فرد که اگر شخص در این مرحله دچار اختلالی شده مثل افسردگی درمان میشود و کرامت انسانی فرد از بین نمیرود مثل شخصی که عضوی از بدن او دچار آسیب شده که بعد مراقبت درمان میشود.

معیار دوم توجه به نکات مثبت فرد است. ما در اول مشاوره خود از شخص مراجعه کننده نمیپرسیم که مشکلت چیست؟ ما بالاخره به مشکلات شخص میرسیم، اما مهم این است که بر نکات مثبت شخص تکیه کنیم .
فعالیت ها بهتر است به صورت گروهی باشد به این صورت که ما افرادی را که مسائل و مشکلات مشابه دارند در گروه‌های مشترک قرار بدهیم تا فعالیت را به صورت گروهی داشته باشند.
اینکه شخص ببیند فقط خودش این مشکل را ندارد و از نزدیک لمس کند با شنیدن متفاوت است، و در مواردی هم که شخص به صورت فردی همکاری نمیکند در فعالیت های گروهی بیشتر همکاری میکند و نتیجه دلخواه حاصل می شود.
و اینکه ما از خود شخص برای حل مشکلش کمک بگیریم به این صورت نباشد که مشاور یا روانشناس کار هایی را بگوید و مراجعه کننده انجام دهد، این روش درستی نیست بلکه روش صحیح به صورت تعاملی می‌باشد.

🔴 همایش #سيل_سراسرى_ايران جمعیت امام علی
📍 دانشگاه شريف، سالن جابربن‌حیان

🆔 @imamalisociety

🔵 بخشی از سخنرانی آقای صادق جمالی پژوهشگر و کارشناس ارشد حقوق محیط زیست و کارشناس رسمی دادگستری در امور مهندسی آب
⬅️ در پنل حقوقی همایش سیل سراسری ایران

بطور کلی در باب مسئولیت مدنی دولت می‌توان گفت اساس تشکیل دولت از منظر حقوقی ایجاد نظم با حاکمیت قانون است. بنابراین مسئولیت دولت در ذات تعریف و تشکیل دولت نهفته است. اصولا وقتی دولت مالیات می‌گیرد موظف است با ابزار قانون، از بروز خسارات، پیشگیری و در صورت ورود زیان، خسارات وارده را با هدف ایجاد نظم، جبران کند. مسوولیت دولت در حوادث طبیعی از جمله سیل در اصل بیست و نهم قانون اساسی مصرح شده است.

سیل نشان داد ما مشکلات و کاستی های بسیاری در ابعاد مختلف حقوقی مدیریت حوادث طبیعی داریم. من با تمرکز بر موضوع آب که تخصص ام می باشد، ابعاد حقوقی سیل را از سه منظر مورد بررسی قرار خواهم داد:

ابتدا بحث قوانین؛ در یک تقسیم بندی کلی، دو نوع قوانين را میتوان دید. بعضی قوانین اساسا مشکل آفرين بوده، مخرب‌اند و اجازه تعرض می‌دهند. بطور مثال در مصوبه بودجه سال ۱۳۹۴ ، قانونی وجود دارد که اجازه فروش برخی مسیل‌ها را به وزارت نیرو داده است. که این به هیچ وجه کارشناسی نبوده است.
از قوانین نامناسب دیگر که هرگونه اقدام هماهنگ و یکپارچه در سطح حوضه آبريز را با مشکل مواجه میکند، قانون استانی شدن شرکت های آب منطقه ای مصوب سال ۱۳۸۳ است که بر اساس آن مدیریت آب در سطح استانی و بدون توجه به آثار و تبعات ان در بر استانهای پایین دست صورت میگیرد.

از سوی دیگر قوانین و اسناد بالادستی بسیار مناسبی هم داریم که نمونه آن طرح جامع امداد و نجات کشور است که با ایجاد کارگروه تخصصی سیل و طغیان رودخانه با مسووليت وزارت نیرو، ۱۹ تکلیف را بر این کارگروه محول نموده است. از جمله استقرار سامانه پیش بینی و هشدار سیل و پهنه بندی سیلاب دو وظيفه کلیدی اشاره شده در شرح وظايف این کارگروه است

بعد دوم، چالش‌ اجرای قوانین است. اگر تکالیف محوله کارگروه سیل و طغیان رودخانه طرح امداد و نجات انجام شده بود، بخش عمده ای از مشکلات ناشی از سیل، قابل پیشگیری بوده و مدیریت آن هم موفق تر بود. نمونه دیگر، تبصره ۴ ماده ۲ قانون توزیع عادلانه آب است که بر اساس آن صلاحیت اقامه دعوی و تخریب بنای معارض در حریم و بستر رودخانه ها به وزارت نیرو داده شده است. این در حالی است که بنا به گزارش کارشناسان رسمی دادگستری استان فارس، شرکت آب منطقه ای مربوطه حتی یک اخطاریه در خصوص تغییر کاربری مسیل دروازه قرآن صادر نکرده است.

بعد سوم، نظارت ناکافی نهادهای متولی است.
بطور کلی دادستان به عنوان مدعی العموم این صلاحیت را دارد که به منظور پیشگیری، بر علیه ساخت و سازهای غیر اصولی، تعرض به رودخانه ها یا فعالیتهای غیرقانونی مشابه اقدام کند. در قضیه شیراز خوشبختانه دادستان این شهر با سرعت به موضوع ورود کرد و اقدامات خوبی صورت داد و حتی اتهام قتل شبه عمد را بر مسبیین وارد دانست.

🔴 همایش #سيل_سراسرى_ايران جمعیت امام علی
📍 دانشگاه شريف، سالن جابربن‌حیان

🆔 @imamalisociety

🔵 بخشی از سخنرانی آقای سعید دهقان وکیل پایه یک دادگستری و نایب رئیس هیات مدیره حامیان جامعه مدنی
⬅️ در پنل حقوقی همایش سیل سراسری ایران

اصل ۵۰ قانون اساسی حفاظت از محیط زیست را تکلیف عمومی می‌داند و ما باید تلاش کنیم برای نسل های بعد بماند و از بین بردن آن نقض قانون است.
آیا ما با نبود قانون مواجهیم در تخریب محیط زیست؟ در تخریب محیط زیست چقدر قوه مجریه نقش و انگیزه دارد؟
آیا خود قوه مجریه در این امر ذی نفع نیست؟ بسیاری از سواحل در اختیار سازمان های دولتی و نهاد هاست. اغلب در اختیار ارگان‌های نظامی و شبه نظامی. چه کسی مجوز می‌دهد؟
اگر خود ما قدرت و ثروت داشته باشیم ویلا نمیسازیم؟
قوه قضاییه چقدر قاطع است. در بند 5 اصل ۱۵۶ آمده است پیشگیری وظیفه قوه قضاییه است .
در حال حاضر این پیشگیری صرفا در خصوص جرائم امنیتی و در راستای اهداف ایدئولوژیک بوده است
در بخش‌هایی از این تقصیرات و جرایم (تخریب محیط زیست) خودمان دخیل هستیم.

وظیفه جامعه مدنی، سوال کردن است. سوال درباره اینکه نهاد های متولی کارشان را میکنند یا نه و همینطور ارائه طرح و ایده و در کنار آن کمک رسانی.

در مورد وظایف دولت پس از وقوع می‌توان گفت، دولت به جای انجام وظیفه درست فقط شو‌آف می‌کند. دولت وقتی می‌خواهد کمک کند در قالب امتیاز کمک میکند.
ما باید پس از وقوع سیل یا بلایای طبیعی از دولت بخواهیم حداقل به جای دادن امتیاز چند درصد از منابع را برای جبران خسارات اختصاش دهد چقدر بودجه خرج دستگاه های عریض و طویل امدادی شد؟
ما فرق بین امتیاز و حق را میفهمیم.
حق سلامت و ایمنی مردم باید در جامعه تثبیت شود و هیچ کس حق مخدوش کردن آن را ندارد.

نظریه پردازان بر جبران خسارت جانی تاکید دارند. اما برای جبران خسارات مالی باید تقصیر یا قصور اثبات شود اما چگونه ؟
متاسفانه عوامل ورود خسارت به اموال مردم نادیده گرفته میشود.
گزارش حادثه پلاسکو کجاست؟ آیا کامل است؟ من نخوانده‌ام گزارش را اما می‌دانم جامعه مدنی باید در جریان این تحقیقات باشد.
گزارش حادثه سیل کجاست؟ آیا کسی قرار است حاضر شود؟ باید توجه داشت تاخیر باعث نمی‌شود گزارش از اثربیفتد و کسی درک درستی از وقایع نداشته باشد.

در بُعد بين المللي، مطابق ماده ١١ ميثاق بين المللي حقوق اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي، دولت ها متعهد هستند حداقل رفاه را برای مردم تامین کنند. همانطور که می‌دانیم ایران به این میثاق پیوسته و طبق ماده ۹ قانون مدنی این میثاق در حال حاضر جز قوانین داخلی ما محسوب می‌شود و لازم الاجراست.
جنگ ابعاد مختلفی دارد. به عقیده صاحبنظران ما در حال حاضر در شرايط جنگ اقتصادي قرار داريم. كنوانسيون های ٤ گانه ژنو مقرر می‌کند در زمان جنگ اصل رعایت قوانین بشر دوستانه حتی برای دشمن هم باید اجرا شود. سوالی که پیش می‌آید اینکه چرا جلوی برخی از کمک‌های بین المللی گرفته شد؟ برخی معتقدند بدلیل اینکه امکان گردش مالی و برخورداری از سوئیفت را نداشتیم و این باعث شد. اما متاسفانه می‌بینیم گاهی بعضی اظهار نظرهای غیر منصفانه‌ای میکنند که آبروی ما را می‌برد گویی فاجعه برای عده ای مایه کسب و کارشان است.

🔴 همایش #سيل_سراسرى_ايران جمعیت امام علی
📍 دانشگاه شريف، سالن جابربن‌حیان

🆔 @imamalisociety