📌پرسشگری‌های بیدارگر و دل‌انگیز قرآن

✍ #فرزان_خاموشی

❓آیا نابینا و بینا برابرند؟

✨{قُل لَّاۤ أَقُولُ لَكُمۡ عِندِی خَزَاۤىِٕنُ ٱللَّهِ وَلَاۤ أَعۡلَمُ ٱلۡغَیۡبَ وَلَاۤ أَقُولُ لَكُمۡ إِنِّی مَلَكٌۖ إِنۡ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا یُوحَىٰۤ إِلَیَّۚ قُلۡ هَلۡ یَسۡتَوِی ٱلۡأَعۡمَىٰ وَٱلۡبَصِیرُۚ أَفَلَا تَتَفَكَّرُونَ}[سوره اﻷنعام: ۵۰]
🌸 ترجمه:
«بگو: به شما نمی‌گویم که گنجینه‌های خدا نزد من است؛ و غیب (نیز) نمی‌دانم؛ و به شما نمی‌گویم که من فرشته‌ام. جز از آنچه به من وحی می‌شود، پیروی نمی‌کنم. بگو: آیا نابینا و بینا برابرند؟! آیا اندیشه نمی‌کنید؟!»


🔹نوع پرسش: استفهام انکاری

🔹 پیام پرسش:
سرآغاز آیه تصحیح عقیده و باوری است که در مورد پیامبران در ذهن و فکر و اندیشه مردم جا گرفته که او را موجودی با ویژگی‌های خاص تصور می‌کنند، لذا خدا به پیامبرش دستور می‌دهد آنگونه که هست خود را به مردم بشناساند، نه آنگونه که تصور می‌کنند.

👈 پیامبر بشری به مانند همه‌ی انسان‌هاست و جایگاه فراتر از بشر برای او قائل شدن در بینش قرآن جایگاهی ندارد. نه غیب می‌داند، نه گنجینه‌های زمینی در اختیار دارد که به پیروان خود بدهد، و آنان را غرق در نعمت کند، و او فرشته هم نیست، که فرشته‌وار زندگی کند، بدون هیچ گونه کاستی و کوتاهی و لغزشی، خداوند نماینده و پیام رسان رسالت خود را بی‌نیاز از این ویژگی‌ها معرفی می‌کند،

✔️ بلکه او حامل پیام و عقیده‌ای است که از جانب خدا به او وحی می‌شود؛ عقیده و رسالتی که فریاد فطرت است، و راهی را می‌نماید که به خدا منتهی می‌شود.

👈 در این میان آن کس که بدون پیام روح‌بخش، و چنین راهنمایی باشد، و فقط بر خرد و دانش خود اتکا کند، نتیجه آن جز گمراهی کوری چیزی دیگری نخواهد بود.

➖ خداوند همراه کردن خرد با وحی را به انسان بینا و نابینا تشبیه می‌کند؛
👈 آن کس که از دیده جهان برخوردار نیست، در جهان بینی‌اش به مانند کسی است که این نعمت برخوردار است،
👈 در جهان معنا هم اینچنین است انکس که بدون وحی حرکت می‌کند دیده جان بین ندارد،
و لذا ( زمانی که خرد و عقل بشری دور از وحی گردد، در این صورت گرفتار گمراهی و کجروی می‌شود، بد می‌بیند، و ناقص می‌بیند، و بد می‌سنجد، و بد می‌اندیشد، و بد می‌کند. خرد همراه با وحی و هدایت یزدان بینا است، و با رها کردن وحی و هدایت یزدان کور است.)
( فی ظلال قرآن، ج ۲، ص ۷۷۰، ۷۷۱)

✔️ شبیه این تمثیل در آیات دیگر قرآن هم مشاهده می‌کنیم.

✨آنجا که خداوند ظالمین و مومنین را به انسان بینا و نابینا تشبیه می‌کند:

✨{مَثَلُ ٱلۡفَرِیقَیۡنِ كَٱلۡأَعۡمَىٰ وَٱلۡأَصَمِّ وَٱلۡبَصِیرِ وَٱلسَّمِیعِۚ هَلۡ یَسۡتَوِیَانِ مَثَلًاۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ}[سوره هود: ۲۴]
🌸 ترجمه:
«مَثَل این دو گروه (مؤمنان و کافران) همچون نابینا و ناشنوا، و بینا و شنوا است. آیا (این دو گروه) در (سنجش با همدیگر و) مثل برابر هستند؟ آیا پند نمی‌گیرید؟!»

✨ در فراز دیگر کسانی که غیر خدا را به عنوان یارو یاور خود می‌گیرند، و آنان که فقط خدا را یار و یاور خود می‌دانند به انسان بینا و نابینا تشبیه می‌کند:

✨{قُلۡ مَن رَّبُّ ٱلسَّمَـٰوَ ٰ⁠تِ وَٱلۡأَرۡضِ قُلِ ٱللَّهُۚ قُلۡ أَفَٱتَّخَذۡتُم مِّن دُونِهِۦۤ أَوۡلِیَاۤءَ لَا یَمۡلِكُونَ لِأَنفُسِهِمۡ نَفۡعࣰا وَلَا ضَرࣰّاۚ قُلۡ هَلۡ یَسۡتَوِی ٱلۡأَعۡمَىٰ وَٱلۡبَصِیرُ أَمۡ هَلۡ تَسۡتَوِی ٱلظُّلُمَـٰتُ وَٱلنُّورُۗ أَمۡ جَعَلُوا۟ لِلَّهِ شُرَكَاۤءَ خَلَقُوا۟ كَخَلۡقِهِۦ فَتَشَـٰبَهَ ٱلۡخَلۡقُ عَلَیۡهِمۡۚ قُلِ ٱللَّهُ خَـٰلِقُ كُلِّ شَیۡءࣲ وَهُوَ ٱلۡوَ ٰ⁠حِدُ ٱلۡقَهَّـٰرُ}[سوره الرعد: ۱۶]
🌸 ترجمه:
«بگو: «پروردگار آسمان‌ها و زمین کیست؟ بگو: خداوند. بگو: پس آیا جز او (یاوران و) دوستانی گرفته‌اید که اختیار هیچ سود و زیانی برای خود ندارند؟ بگو: آیا نابینا و بینا برابرند؟ یا اینکه تاریکی‌ها و نور یکسانند؟ بلکه (حق این است) برای خداوند شریکانی قرار داده‌اند که (به گمانشان) همانند آفرینش او را آفریده‌اند و (در نتیجه این دو) آفرینش بر آنان مشتبه شده است؟! بگو: خداوند آفریننده‌ی هر چیزی است و او یکتای قهار است.»

✨و جایی دیگر انسان مومن و انسان بدکار را به بینا و نابینا تشبیه می‌کند:

✨{وَمَا یَسۡتَوِی ٱلۡأَعۡمَىٰ وَٱلۡبَصِیرُ وَٱلَّذِینَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّـٰلِحَـٰتِ وَلَا ٱلۡمُسِیۤءُۚ قَلِیلࣰا مَّا تَتَذَكَّرُونَ}[سوره غافر: ۵۸]
🌸 ترجمه:
«نابینا و بینا برابر نیستند و (نیز) کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده‌اند با مردمان بدکار یکسان نیستند. (اما) شما اندکی پند می‌پذیرید.»

📲 در شبکه‌های اجتماعی همراه ما باشید: 

🔸 اینستاگرام 🔸 تلگرام 🔸 وب‌سایت 🔸 آپارات

📌پرسشگری‌های بیدارگر و دل‌انگیز قرآن

✍ #فرزان_خاموشی

❓آیا خداوند به شکرگزاران داناتر نیست؟

✨ {وَكَذَ ٰ⁠لِكَ فَتَنَّا بَعۡضَهُم بِبَعۡضࣲ لِّیَقُولُوۤا۟ أَهَـٰۤؤُلَاۤءِ مَنَّ ٱللَّهُ عَلَیۡهِم مِّنۢ بَیۡنِنَاۤۗ أَلَیۡسَ ٱللَّهُ بِأَعۡلَمَ بِٱلشَّـٰكِرِینَ}[سوره اﻷنعام: ۵۳]
🌸 ترجمه:
«و بدینسان برخی از آنان (ثروتمندان) را با برخی دیگر (مستمندان) آزمودیم، تا بگویند: آیا اینانند (کسانی) که خدا از میان ما (برگزیده و) بر آنان منت نهاده (و نواخته) است؟ آیا خدا به (حال) شکرگزاران داناتر نیست؟!»


🔹نوع پرسش: استفهام تقریری

🔹پیام پرسش:

✅ شکر در واقع استفاده درست از مواهب الهی است. و به تعبیر دیگر شکر، دیدن داشته‌هاست.
👈و برترین و والاترین موهبت ربانی، نعمت هدایت است. ارزش این نعمت را کسی می‌داند که چشیده باشد.
آنکه بستر و زمینه هدایت را در خود ایجاد کرده و آمادگی قلبی و عملی را نشان داده باشد، از سوی دیگر خداوند سپاسگزار او را به حال خودش رها نمی‌کند
👈بلکه دست او را گرفته و به قلعه های والای ایمان می‌برد.

✨در فرازی دیگر قرآن می‌گوید:
✨{وَمَن تَطَوَّعَ خَیۡرࣰا فَإِنَّ ٱللَّهَ شَاكِرٌ عَلِیمٌ}[سوره البقرة: ۱۵۸]
🌸 ترجمه:
«و هرکس (افزون بر واجبات و فرایض) به دلخواه کار نیکی را انجام دهد، (بداند) که خدا قدرشناسِ داناست.»

➖ خداوند در مقابل کار نیکو، خداوند شاکر خواهد بود، یعنی پاسخ نیکی را بی‌جواب نمی‌گذارد.

✔️ آیه این پیام ارزشمند را با خود دارد، شایستگی معنوی در نزد پروردگار بسیار ارزشمندتر و والاتر از جایگاه اجتماعی است. و خداوند به این شایستگی نگاه ویژه دارد و قدردان آن می‌باشد.

👈 اما سپاسگزاری از سوی انسان
حالتی است که در آن تایید می‌کنم که موهبتی که دریافت کرده‌ام، ارزش آن موهبت را می‌دانم و نیت خیر آن کسی که موهبتی به من بخشیده است، تحسین می‌کنم.

➖سپاسگزاری، دست کم، سه ویژگی دارد:
• ویژگی نخست: تأیید نوعی خیر و خوبی در زندگی مان است.
• ویژگی دوم: سپاسگزاری، نوعی درک و فهم، است.درک و فهم این که منشأ این موهبت‌ها، دست کم تا اندازه‌ای، در خود من نیست، بلکه بیرون از من است.‌
َ• ویژگی سوم: سپاسگزاری، مستلزم فروتنی است. در سپاسگزاری، توجه می‌کنیم‌ که اگر نقش سازنده‌ی دیگران در زندگی ما نبود، اکنون وضعیتی نداشتیم که برای آن سپاسگزار باشیم.
✔️ در حالت سپاسگزاری درک می‌کنیم که بسیاری از انسان‌ها نسبت به ما مهر و محبت داشته‌اند.
( موهبت های روانشناختی، حسین حسینی،ص ۱۰۷)

👤 در موضوع سپاسگزاری ابن‌عطای سکندری حکایت معنوی زیبایی دارند و می‌گوید:

گاهی اوقات کاستی‌ها و کمبودهایی در زندگی برای فرد اتفاق می‌افتد تا انسان ارزش داشته‌هایش را بداند.
🌱 رُبَّمَا وَرَدَتِ الظُّلَمُ عَلَيْكَ لِیعَرِّفَكَ قَدْرَ مَا مَنَّ بِهِ عَلَيْكَ.
چه بسا بر تو ظلمت‌ها پدید آیند تا به قدر مواهبی که خداوند ارزانی‌ات کرده آگاهت کنند.

🌱 مَنْ لَمْ يَعْرِفْ قَدْرَ النَّعَمِ بِوجْدَانِهَا، عَرَفَهَا بِوُجُودِ فُقْدَانِهَا.
کسی که قدر و ارزش نعمت‌ها را در زمانی که موجودند، نداند، در زمان فقدان و غیاب‌شان خواهد دانست.

👈 و هشدار می‌دهد، مشغول شدن به نعمت سبب نشود صاحب نعمت را فراموش کرده و شکر آن نعمت را بجای نیاوریم.

🌱 ولا تُدهشك وَاردَاتُ النعيم عن القيام بحُقُوقِ شُکری فَإِنَّ ذَلِكَ ممَّا يَحُطُّ مِنْ وُجُودِ قَدْرِكَ.
آمدن مواهب چنان مدهوشت نکند که از ادای شکر آنان بازمانی که این اتفاق جایگاهت را تنزل می دهد.

📲 در شبکه‌های اجتماعی همراه ما باشید: 

🔸 اینستاگرام 🔸 تلگرام 🔸 وب‌سایت 🔸 آپارات