طرح مسئله آزار جنسی در محیط دانشگاه: ضرورت، حساسیت و دقت

✍️سیدحسین سراج زاده

در این روزها با طرح یکی دو مورد اتهام آزار جنسی زنان دانشجو در دو کانال تلگرامی و بازتاب آن در برخی از فضاهای مجازی علوم اجتماعی، موضوع آزار جنسی دانشجویان زن توسط معدودی از استادان مرد در فضای مجازی علوم اجتماعی و شاید جاهای دیگری که من اطلاع ندارم مطرح شده است. این پدیده و نحوه بازتاب آن در فضای مجازی و حساسیت هایی که ایجاد کرده است، ایجاب می کند تا با دقت و حساسیت به آن پرداخت. در این راستا به موضوع می پردازم و یادآور می شوم که موارد مطرح شده دیدگاه شخصی نگارنده است.

1- موضوع امنیت جنسی زنان در فضای عمومی و محیط کار و تحصیل و مزاحمت ها و آزارهای جنسی تهدیدکننده آن یکی از مسائل اجتماعی حساس و بسیار با اهمیت در همه جوامع از جمله جامعه ایران است. در همه جوامع مواردی از آزارهای جنسی در دانشگاه ها هم وجود دارد. در دانشگاه های آمریکا و کانادا بین یک چهارم تا یک پنجم دانشجویان زن تجربه انواعی از آزار جنسی را گزارش کرده اند، هر چند که میزان آزار جنسی زنان در دانشگاه ها کمتر از سایر جاهاست (Muehlenhard etal., 2017; Canadian Federation of Students–Ontario, 2015). در ایران، اطلاعات میدانی برآمده از تجربه زیسته زنان و معدود پژوهش های روشمند و معتبری که در این زمینه انجام شده نشان می دهد که احساس نا‌امنی جنسی و تجربه واقعی انواع آزارها به خصوص صورت های خفیف تر آن، در بین زنان و دختران جوان در حد بالایی است و عملاً بخشی از تجربه روزانه بخش قابل توجهی از آنان در فضاهای عمومی است (سراج زاده و همکاران، 1394: 148-149؛ ایمان و همکاران، 1390؛ حسین زاده، 1387). همانند سایر جوامع، محیط های آکادمیک و دانشگاه ها از جمله سالمترین و امن ترین مکان های فضای عمومی است و تجربه آزار جنسی در دانشگاه کمتر از سایر محیط های شغلی و فضای عمومی است. با وجود این، انواعی از آزارهای جنسی زنان در محیط دانشگاه هم ظهور و بروز پیدا می کند. در عین حال، متناسب با جایگاهی که محیط های آکادمیک دارند و سرمایه اجتماعی بالای دانشگاهیان در جامعه، حساسیت نسبت به بروز این نابهنجاری رفتاری در محیط های آکادمیک بیشتر است و به همین دلیل شایسته است که با آن با حساسیت برخورد شود و واکنش متناسب نشان داده شود.

2- بخشی از آزارهای جنسی که ممکن است یک زن دانشجو تجربه کند، می تواند از طرف یک استاد، کارمند، یا دانشجوی مرد، و یا حتی در مواردی از طرف یک کارمند و یا دانشجوی زن باشد، هر چند که نوع اخیر آن ممکن است بسیار کم بسامد یا کم اهمیت باشد. در این بین، آزار جنسی دانشجوی زن توسط استاد مرد که موضوع گفتگوهای اخیر بوده است، غیرقابل قبول ترین و حساسیت برانگیزترین نوع آزار جنسی زنان است، زیرا انتظار می رود نقش استادی همراه با نوعی فرهیختگی و اخلاق مداری باشد و استاد از اقتدار آموزشی و اداری اش سوءاستفاده های شخصی نکند؛ و به خصوص در یک رابطة ظالمانه برای بهرمندی جنسی و در نتیجه، آزار جنسی دیگران وارد نشود. به همین دلیل، اتهامی که مطرح شده حساسیت زیادی برانگیخته است و شماری از فعالان حقوق زنان واکنش های جدی نسبت به آن داشته اند. در عین حال، لازم است به دور از هیجان هایی که ممکن است در فضای مجازی ایجاد و تشدید شود، با این موضوع برخورد کرد تا اثر بخشی واقعی داشته باشد.
@kherad_jensi
@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران

ادامه مطلب را در instant view بخوانید:
yon.ir/I5wHH

فایل‌های صوتی پنجمین نشست انجمن جامعه شناسی ایران درباره «اعتراضات 1401، ماهیت، چیستی و چرایی» در تاریخ چهارشنبه ۲۳ آذرماه با موضوع "زنان و اعتراضات" و به ترتیب با حضور :

فایل اول: فاطمه سادات علمدار (تاریخ پوشش و حجاب و خوانش مردانه از آن)
فایل دوم: شیما کاشی (هراس از بدن زن در سخنان وعاظ روحانی عصر پهلوی)
فایل سوم: نفیسه آزاد (زن تراز انقلاب اسلامی و نارضایتی زنان از وضع موجود)
فایل چهارم: فاطمه موسوی ویایه (در نسبت میان جنبش زنان و اعتراضات اخیر)
فایل آخر پاسخ کوتاه سخنرانان به نسبت زنان و اعتراضات اخیر

دبیر نشست: سمیه توحیدلو

#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
@kherad_Jensi
@iran_sociology

گروه علمی-تخصصی جامعه‌شناسی تفسیری برگزار می‌کند:
از سلسله نشست‌های "دیالکتیکهای بدنمندی":
تیغ های جراحی برای نقص زدایی از بدن یا ناقص سازی آن؟
دکتر سیمین کاظمی
دکتر رایحه مظفریان
دوشنبه‌ ۲۳ مهر ۱۴۰۳- ساعت ۱۷
خانه اندیشمندان علوم انسانی

ورود برای علاقه‌مندان آزاد و رایگان است.
@iran_sociology
@kherad_Jensi
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران