کانال محمدکاظم کاظمی

🔹 شیوع افراطی‌گری در غیاب اصلاح‌گری 🔸 محمدکاظم کاظمی شاید سه چهار سال پیش بود که با دوستی که او هم دغدغۀ حفظ اصالت‌ و تعادل تشیع را داشت، صحبت می‌کردیم. من از شیوع آنچه «شیعۀ انگلیسی» خوانده می‌شود و در میان پیروان بعضی از مراجع نیز رسوخ کرده است، اظهار نگرانی…

🔹تنوع قرائت‌های دینی
🔸 محمدکاظم کاظمی

پیوسته به یادداشت «شیوع افراطی‌گری در غیاب اصلاح‌گری» نکته‌ای دیگر هم به نظر می‌رسد که دوستی به آن اشاره کردند. این که خالی ساختن عرصه از قرائت‌های نواندیشانۀ دینی، علاوه بر این که به افراط‌گری دینی میدان‌داد، به گسترش بی‌دینی هم افزود. این گسترش از دو جهت بود. یکی این که مذهبی‌های افراطی (در همه مذاهب اسلامی) که در غیاب اندیشه‌ورزی دینی ظهور کردند، چهره‌ای منفور از دین به نمایش گذاشتند. اینان مدعی دین‌داری و آن هم دین‌داری اصیل هستند و به ظواهر و مناسک هم بسیار پایبند. از این روی تصویری که اینان از دین در اذهان بسیاری از مردم ارائه می‌کنند، یک تصویر نامطلوب است، آن هم برای بسیاری از جوانان که با تجهیز به دانش و آگاهی روز، نمی‌توانند خیلی از این باورها را بپذیرند.
این را همین‌جا بیفزایم که منظور ما تصویری نیست که در ذهن اهالی دیگر مذاهب ایجاد می‌شود. نه دیگر ادیان و دیگر نحله‌های فکری جهان پیشکش. ما باید نگران همین جوانان مسلمان‌زادۀ خودمان باشیم که بر اثر همین تصویر باژگونه از دین، نسبت به این معتقدات بی‌باور یا حداقل کم‌باور می‌شوند.
قضیۀ دیگر این است که وقتی ما یک قرائت از دین را در جامعه حاکم می‌کنیم، لاجرم راه را بر کسانی که با قرائتی دیگر از دین می‌توانستند وارد آن شوند، بسته‌ایم. وقتی می‌گوییم معتقدات اسلامی و یا به طور خاص شیعی همین است و جز این نیست، و بعد هم یک مجموعۀ اعتقادی فربه را به جامعه ارائه می‌کنیم که شخص می‌باید با پذیرفتن آن مجموعۀ وسیع به چیزهایی که لازمۀ دین هم نیست باورمند شود، باید این را هم انتظار داشته باشیم که شخص همه مجموعۀ‌ ما را به کنار نهد، چون قرائتی دیگر و مجموعه‌ای دیگر نمی‌بیند که برایش پذیرفتنی باشد. مجموعه‌های دیگر را قبلاً از دایره بیرون کرده‌ایم.
می‌دانم که این سخنان بسیاری از دین‌داران متعصب ما را برمی‌آشوبد. می‌گویند معتقدات دلبخواهی نیست تا ما بخواهیم انتخاب کنیم. ولی حقیقت این است که چه شما بخواهید و چه نخواهید، جامعه و به خصوص نسل جوان انتخاب می‌کند. شما را تأیید یا رد می‌کند و این جرئت و شهامت را هم دارد که همۀ «بستۀ اعتقادی» شما را به کنار نهد. به همین لحاظ به نظر من اکنون دوران فروتنی و همدیگرپذیری دین‌داران ما رسیده است. بگذاریم که افراد با قرائت‌های گوناگونی دین‌دار باشند. شما که افراطیون را از دایره بیرون نراندید، چرا مصلحان را بیرون برانید؟
گذشته از این‌ها، مگر قرائت‌های دینی در بین خود علمای دینی و مجتهدان متفاوت نیست؟ چرا این تفاوت را در میان دیگر دین‌پژوهان به رسمیت نشناسیم؟

@mkazemkazemi

1.4K viewsedited 09:35