✳️ تأملات شبانه (۱)
🔹 تحقیق در دین
🔸 چرا دروغ بگویم؟ من خیلی اهل طاعت و عبادت نیستم. در شب‌های ماه مبارک هم بیشتر کار می‌کنم و گاهی هم می‌اندیشم. گاهی هم این اندیشه‌ها را ثبت می‌کنم و منتشر می‌کنم:
🔻
گاهی به کسانی که عقیده دارند رستگاران واقعی ما مسلمانان یا ما اهالی فلان مذهب در اسلام هستیم، می‌گوییم که «اهالی فلان جای دنیا که بر دینی دیگر یا حتی در بی‌دینی به دنیا آمده‌اند و بزرگ شده‌اند پس چه؟ آنان چه گناهی دارند که بر دینی دیگر باورمندند.»
می‌گویند «خوب آن‌ها می‌توانستند تحقیق کنند. راه تحقیق که بر آن‌ها بسته نبود.»
من می‌گویم «شما در مورد دین‌های دیگر چقدر تحقیق کرده‌ای؟ آیا شما چند کتاب دربارۀ‌ مسیحیت، یهودیت، آیین بودا، آیین برهمایی، آیین زرتشتی و دهها و شاید صدها آیین دیگر در جهان خوانده‌ای؟ شما از کجا می‌دانی که مسیحی‌ها یا بودایی‌ها بر حق نیستند؟»
شاید بگویی «من چه وظیفه‌ای دارم که در مورد دیانت بودایی تحقیق کنم؟ همین که دین خود را می‌شناسم و به حقانیت آن باور دارم کافی است. از دین آن‌ها هم چیزهایی شنیده‌ام و برای پذیرش حقانیت آن‌ کافی نبوده است.»
می‌گویم اگر شما وظیفه نداری، پس آن بودایی هم وظیفه ندارد در مورد دین ما تحقیق کند. او هم به دین خود باورمند است و چیزهایی از دین ما شنیده که برایش اقناع‌کننده نبوده است.
ممکن است ما در حقانیت برابر نباشیم. ممکن است واقعاً ما برحق باشیم. ولی در مورد «تحقیق نکردن در مورد دین دیگران و تلاش برای رسیدن به حقانیت» غالباً برابریم. پس به همان میزان که ما بر حقانیت دین خود باور داریم، باید به دیگران هم حق بدهیم که در مورد حقانیت دین خود خود باورمند باشند. و اگر حق داریم دیگران را به خاطر تحقیق نکردن در دین خویش ملامت کنیم، خود ما هم در مورد تحقیق نکردن در دین آنان قابل ملامت هستیم. و البته آنانی که تحقیق می‌کنند و خلاف نتایج تحقیق خود عمل می‌کنند، بیشتر قابل ملامت‌اند.

#تأملات_شبانه
#محمدکاظم_کاظمی
@mkazemkazemi

✳️ توضیح
به نظر می‌رسد که ما در این زمانه بیش از هر زمان دیگری، به بردباری، شکیبایی و رواداری نسبت به ادیان و مذاهب همدیگر نیاز داریم. این بحث را در همین زمینه در ماه مبارک سال قبل شروع کرده بودم. اینک بازنشر می‌کنم و در صورت توان، ادامه می‌دهم.
این یک بحث تخصصی دین‌شناسی و مردم‌شناسی نیست. تأملات یک آدم غیرمتخصص است و به همان میزان اعتبار دارد. بیش از این توقعی ندارم.
محمدکاظم کاظمی