🔹 شطرنج (۲)
🔸 محمدکاظم کاظمی

این پیاده می‌شود آن سوار می‌شود
صفحه چیده می‌شود گیر و دار می‌شود

این یکی به دست اسپ، آن یکی به پای فیل
لشکر پیادگان تار و مار می‌شود

اسپ‌های قهرمان جست‌وخیز می‌کنند
هر که جست وخیز کرد، ماندگار می‌شود

فیل‌های کج‌روش چون پیاده می‌خورند،
تا ابد به نامشان افتخار می‌شود

قلعه‌های راست‌رو، قلعه‌های راستکار
ناگهان میانشان انفجار می‌شود

انفجار قلعه‌ها کار یک پیاده بود
این چنین میان جنگ انتحار می‌شود

آن پیادۀ شجاع بهترین فدایی است
لاجرم سوی بهشت رهسپار می‌شود

این وزیر و آن وزیر پشت میز می‌روند
روی میز صحنۀ کارزار می‌شود

عاقبت به همت این وزیر و آن وزیر
صلح بین هر دو شاه برقرار می‌شود...

جغد جنگ می‌پرد، فصل سرد می‌رود
یک تولد دگر، نوبهار می‌شود

شش پیادۀ سفید، شش پیادۀ سیاه
قبرشان کنار هم لاله‌زار می‌شود

از همه پیادگان یک پیاده مانده است
او، ولی به جرم جنگ سنگسار می‌شود
مشهد، ۲۴ بهمن ۱۳۹۲

#شعر_کاظمی
#شطرنج
#محمدکاظم_کاظمی
@mkazemkazemi

✳️ اوصیکم بِاَودَوَک
🔻 «اوصیکم بـاودوک» عبارتی است که دوستان ما در «درّ دری» به کار می‌بردند در آن زمان که شطرنج، یکی از تفریحات سالم در اوقات فراغت در دفتر «در دری» بود.

🔻 اما این یعنی چه؟ «اَودَوَک» (آب + دَوَک) (aw_dawak) یعنی جایی که آب از آنجا بدود و بیرون بزند. در افغانستان به معنی نهری یا مجرایی در آب است که برای پیشگیری از طغیان آب کشیده شده باشد که در مواقع لازم، آب را به آن هدایت کنند تا خسارت به بار نیاورد. معادل آن در محاورهٔ فارسی‌زبانان ایران، «راه دررو» می‌شود.

🔻 معمولاً وقتی شخص شاهش را در یک موقعیت خطرناک مثل آنچه من در اینجا نگه داشتم نگه می‌داشت، یکی از ناظران بازی که مثلاً حسین حیدربیگی یا امان میرزایی یا ابوطالب مظفری بود، به رمز به او اخطار می‌داد که «اوصیکم ب‍اودوک». یعنی حواست باشد که یک «اَودَوَک» یا راه دررو برای شاه درست کنی. که معمولاً هم این کار با جلوبردن یکی از پیاده‌های مقابل شاه انجام می‌شد.

🔻و در اینجا کسی کنارم نبود تا به رمز بگوید «اوصیکم باودوک» تا این طور مفتضحانه مات نشوم، در حالی که وزیر من به شکل عجیبی در حال جولان دادن و قلع و قمع سوار و پیادهٔ حریف بود و خودم را برندهٔ میدان تصور می‌کردم.

🔻 راستی یادم نرود که این نوع مات را هم بچه‌ها «مات مختنق» (مات خفه‌کننده) می‌گفتند و مایهٔ خجالت شخص بود معمولاً.

🔸 نتیجهٔ اخلاقی: در شطرنج زندگی هم «اوصیکم باودوک» را از یاد نبرید.
(این نتیجهٔ اخلاقی را نوشتم که این پست من «پیام» هم داشته باشد.)
#شطرنج
@mkazemkazemi

ای بس شه پیل‌افکن کافکنده به شه‌پیلی
شطرنجی تقدیرش در ماتگه حرمان
(خاقانی)

🔻 باختن شطرنج با ذهنی خسته بعد از چهارده ساعت ویراستاری و صفحه‌آرایی البته خیلی هم عجیب نیست. ولی نه این‌طور.

🔻 با خودم گفتم «طفلک شاهش چقدر آوارۀ کوه و بیابان شده است.» و درست در همان زمان که این فکر را می‌کنی، می‌شود آنچه نباید بشود.

🔻 می‌دانم که چند اشتباه هولناک کردم. آدم وقتی چپ و راست حمله می‌کند اشتباه‌هایش را کمتر می‌بیند.

🔻 پس عبرت گیرید ای عبرت‌‌گیرندگان.

#شطرنج
#باخت_مفتضحانه
@mkazemkazemi