پاکدینی ـ احمد کسروی

ما چند چیز را می‌خواهیم :

1) شعرهایی که از گذشتگان بازمانده باید از میان بُرده شود. بویژه شعرهایی که از سعدی و حافظ و خیام و مولوی و مانند اینها بازمانده که باید بیکبار نابود شود.

درباره‌ی اینها راه همانست که ما پیش گرفته‌ایم : باید همه را بآتش کشید.

آنکه می‌گویند : نیکها را از بدها جدا گردانیم پاسخش را داده‌ایم. کسانی با آن پستیها و آلودگیها بگفته‌های نیکشان هم ارج نتوان گزاشت. گذشته از آنکه گفته‌های نیک بسیار کم می‌دارند. چیزهایی که مردم نیک می‌شناسند اگر از روی اندیشه درنگرند خواهند دید آنها نیز پست و بی‌ارج بوده.

2) از این پس شعر را در معنی راستش شناسند. آن را خواست جداگانه نشناسند. تنها بنام شاعری شعر نگویند. شعر را سخن دانسته تا جای سخن گفتن نباشد بآن نپردازند. ما نمی‌گوییم : کسی عاشق نشود. عاشق شدن کاری اختیاری نیست. می‌گوییم : کسی تا عاشق نشده بدروغ دم از عشق نزند. غزلهای یاوه نگوید. ما نمی‌گوییم سهشها از میان برود. چنین چیزی نشدنی است. بلکه می‌گوییم : سهشها باید در زیر دیده‌بانی خرد باشد تا از سهشهای زیانمند جلو گرفته شود. آنگاه جدایی میانه‌ی هوس قافیه‌بافی با سهشها گزارده گردد. اینهاست خواسته‌های ما.

آنچه می‌باید در پایان همه گفت اینست که واژه‌هایی که ما در سخنان خود درباره‌ی شاعران یا دیگران بکار برده‌ایم خواستمان دشنام دادن نبوده. بلکه معنی ریشه‌ای آنها را خواسته‌ایم. مثلاً واژه‌ی «پست» را که بکار برده‌ایم معنی راست آن را خواسته‌ایم. زیرا کسانی که در زندگانی پی کار نروند و بسخنان بیهوده و یاوه پردازند و نان از دست این و آن خورند با دیگران همدوش نتوانند بود و آنان را جز کسان پست و کم‌ارج نتوان شناخت.

هواداران شاعران اینها را دشنام می‌شمارند. ولی اینها دشنام نیست و برای نشان دادن حال شاعران است.

یک نکته‌ی دیگر آنست که ما در گفته‌ها و در نوشته‌های خود هر واژه‌ای را به یک معنی روشن آوریم و هیچگاه دو واژه را به یک معنی نیاوریم. مثلاً در همین سخنان خود دو واژه‌ی «یاوه» و «چرند» را بکار برده‌ایم. اینها هر کدام بمعنی جدای دیگریست. «یاوه» آن سخنیست که برای هوده نباشد ، از روی نیاز گفته نشود. «چرند» آن سخنیست که معنایی از آن درنیاید. مثلاً چنانکه گفتیم حافظ یاوه‌گو می‌بوده و بی‌آنکه نیازی باشد و یا هوده‌ای بدیده گیرد ، می‌نشسته و غزل می‌بافته. گاهی نیز «چرند» می‌گفته ، سخنانی می‌گفته که معنایی از آن درنیاید. مثلاً این شعر او :

شهسوار من که مه آیینه‌دار روی اوست
تاج خورشید بلندش خاک نعل مرکبست

یاوه است و مصرع دوم آن چرند نیز می‌باشد. در دیگر واژه‌ها نیز حال چنینست.

پایان

———————————

📣 خوانندگان همچنین می‌توانند با نواختن بر 💬 در پایین سوی چپ با ما همبستگی داشته پیام یا نوشتارهای خود را در این زمینه بنویسند. تنها خواهش ما اینست که نوشتارها تا جایی که تواند بود کوتاه و با دلیل توأم بوده و خواست از آن تنها روشنی مطلب و حقیقت باشد.

📊 نیز در پایین یک دیدگاه‌پرسی هم آمده که می‌توانید در آن شرکت کنید.

🌸

443 viewsedited 12:36