«آموزش، دین و گفتمانِ اصلاح فرهنگی در دوران قاجار» اثری به غایت پژوهشگرانه و روشنگرانه در حوزهٔ تاریخ «مدرن‌سازی» ایران است که بازهٔ زمانی صد سالهٔ مابین دوران برنامهٔ اصلاحی عباس میرزا از ۱۱۷۹ تاطلیعهٔ انقلاب مشروطه در سال ۱۲۸۵ را در بر‌می‌گیرد.
این کتاب که کانون مطالعهٔ ‌خود را فرآیند اصلاح آموزشی در ایران قرار داده تلاش‌ کرده تا اصلاحات در ساختار آموزشی ایران در نخستین دورهٔ مدرنیزاسیون اجتماعی‌فرهنگی را درساحت گسترده‌‌تر پروژهٔ مدرن‌سازی در کشوری غیرغربی و بیرونی نسبت به‌خاستگاه‌های فلسفی‌سیاسی مدرنیته، واکاوی کند.
همانگونه که در پیشگفتار کتاب آمده این اثر تنها منبع برای مطالعه‌ی تاریخ پیدایشمدارس جدید در ایران است که نویسنده در آن کوشش کرده تا نظرگاه موافقان ومخالفان اصلاحات در نظام آموزشی ایران را در بطن تاریخ فراخ‌تر مواجهٔ‌‌ ایرانیان با مدرنیته و چالش‌ها و مخاطرات آن مورد بررسی قرار دهد. اساساً تضاد و تباین‌ مدافعان سنت و مروجان تفکر جدید شاید هیچ ‌کجا به اندازهٔ اصلاحات در ساختارآموزش ایران، برجسته و‌ چالش‌برانگیز نبوده و همین امر اثر حاضر را به منبعی کلیدی نه در فقط در زمینهٔ تاریخ ایران مدرن بلکه در گسترهٔ موسع‌تر تاریخ اندیشه و روشنفکری ایران بدل می‌کند.
 
کتاب در هشت بخش تدوین شده و همانگونه که انتظار می‌رفته نویسنده بحث خود را از نخستین درک و دریافت‌ها از عقب‌ماندگی تاریخی ایران در دوران عباس‌میرزا آغاز کرده است. کتاب سپس سیری در سفرنامه‌های اولیهٔ عصر قاجار و نخستین نشانه‌های پی بردن به کاستی‌های مدیریت کشور کرده و بعد با مروری ژرف در تاریخ تأسیس دارالفنون و نیز مدارس میسیونری، تاریخ مدرنیزاسیون آموزشی در ایران راواکاوی کرده است.
 
کتاب در نهایت با پیوند برقرار کردن میان مباحث مربوط به تغییر مرزهای هویت و نیز مشروعیت سیاسی در ایران و نسبتش با امر آموزش، و سپس بررسی نسبت ورود«امر نو» از یک سو، و جهان صلب‌انگاره‌های مذهبی و سنتی از سوی دیگر، بحث خود در تاریخ اصلاحات آموزشی نوین در ایران را پایان داده است.
 
کتاب برای تمامی علاقه‌مندان به تاریخ ظهور ایران مدرن و نیز پژوهشگران حوزهٔ اندیشه و تاریخ اجتماعی ایرانِ جدید منبعی بی‌نظیر و یگانه است.
#آموزش_دین_گفتمان_اصلاح_فرهنگی_در_دوران_قاجار
     
@qoqnoospub