ادب‌سار
14.9K subscribers
4.95K photos
123 videos
21 files
859 links
آرمان ادب‌سار
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی

instagram.com/AdabSar

گردانندگان:
بابک
مجید دُری @MajidDorri
پریسا امام‌وردیلو @New_View

فروشگاه ادبسار: @AdabSar1
Download Telegram
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

🔅آشنایی با نام‌های ایرانی

«اَوِستا»، «وُستا»، «ویستا» و «آبستا»
بخش نخست

📜📜 "اوستا"، نام نَسک سپند(کتاب مقدس) زرتشتیان است که امروز برای نام‌گذاری دختران و پسران نیز کاربرد دارد. برای شناخت این نام باید به دریایی از دیدگاه‌های گوناگون درباره‌ی این واژه و سرگذشت این نیایش‌نامه سر بزنیم.

📜📜 نام‌های "وُستا"(دخترانه)، "آبِستا" یا "اَبِستا"(پسرانه) و "ویستا"(دخترانه) گونه‌های دیگر "اَوِستا"(پسرانه) هستند. دخترانه یا پسرانه بودن این نام‌ها بر پایه‌ی فراوانی امروز آن‌هاست.
در چندین نیپیک فرهنگ نام و در سازمان زادنگاری(ثبت‌احوال) آن را پایه، بنیاد، پناه و یاوری چمیده‌اند(معنی کرده‌اند). اکنون از آن نسک آغازین، "گات‌ها" که تنها یک‌پنجم "اوستا" است، بجا مانده.
"اوستا" در گذشته دارای پنج بخش یسنا، یشتا، ویسپَرد، وندیداد و خرده‌اوستا بود.
"اوستا" در پهلوی اویستاک و اَپَستاک بود.(عمید)
در نوشتارهای نخستین پس از پیدایش اسلام آن را ابستا، استا، وِستا، ستا، اوستاک، آبستا و... نیز نوشته‌اند.(دهخدا)
"اوستا" بر روی ۱۲هزار پوست گاو نوشته شده بود که اسکندر در تازش به ایران آن‌ها را سوزاند و خاکسترش را به دریا ریخت!(ارداویرافنامه)

📜📜 هاشم رضی در پژوهش‌نامه‌ای به نام "اوستا" نوشته است:
واژه‌ی اوستا هنوز ناشناخته است و اوستاشناسان هنوز درباره‌ی چمار آن به یک رای و دیدگاه نرسیده‌اند. زیرا واژه‌ی اوستا، نه در نسک اوستا، نه در زبان ایران باستان که به نام زبان اوستایی می‌شناسیم و نه در هیچ زبان و گویش هند و آریایی دیده نشده و نیست. برای همین هم دانشمندان برای شناخت این نام از واژگان همسان بهره برده‌اند.
"جلیل دوستخواه" نیز بر این باور است که شاید موبدان و بزرگانِ نخستینِ کیش زرتشتی، از این واژه برای نام بردن از نوشته‌های آیین زرتشتی بهره می‌بردند که سپس نامی ماندگار برای این نسک شد.

📜📜 "محمد مقدم" این واژه را با نگر(توجه) به کارکرد نسک اوستا چمیده است:
اوستا، نوید رهایی از زشتی، خشم و منش بد، شکست دروغ، کاستی و تباهی، پیروز شدن نیکی و راستی است.

📜📜 در نسک بزرگ "دینکرد" که دانشنامه‌ی اوستایی است، به واژه‌ی پهلوی "اپستاک" برمی‌خوریم که به چم پایه، بنیاد و نوشتار مِهادین(اصلی) است.

📜📜 دانشمندان زرتشتی می‌گویند:
"اوستا"، از ریشه‌ی واژه‌ی سانسکریت "اَوِس"(آشکار) و "اوشتیا" به مانی سخن خدا(وحی) است و "اوستا" به دانش، آگاهی و شناخت درونی(بصیرت) گفته می‌شود.

📜📜 "بارتولومه"، اوستاشناس آلمانی و "ویکاندر" می‌گویند:
"اوستا"، از واژه‌ی "اوپستاوَک" و از ریشه‌ی "ستاو"(ستودن) است.
"ویکاندر" آن را به مانک "با ادب و آزرم نزدیک‌شدن" نیز دانسته و گفته است در زبان هندی باستان، واژه‌ی "اوپَست‌هانه" یا "آگنی اوپَست‌هانه" به چم درود و نیایش آتش بود.
"جهانگیر تاوادیا" باور دارد که این واژه‌ی آمیخته، نمایانگر ساز و کار و سازمان آموزش دینی است.
"اوپِرت" نیز تنها گفته است که "اوستا" برگرفته از واژه‌ی "اَبَشْتام" است که در سنگ‌نبشه‌های ایران باستان دیده شده.

📜📜 "گلدنر" و "آندرآس" گفته‌اند:
اوستای پارسی یا اَویستاک پهلوی از واژه‌ی "اوپَستا" به آرِش(معنی) بنیاد، پی و نوشتار مهادین است.
"بارتولومه" و "ویسباخ" همین "اوپَستا" را به مانک پناه و یاور می‌دانند.

📜📜 دنباله‌ی نوشتار را در این پیوند بخوانید:
t.me/AdabSar/7699

#پریسا_امام_وردی
#نام_پسرانه_ایرانی
#نام_دخترانه_ایرانی
#اوستا #وستا #ویستا #آبستا
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

🔅آشنایی با نام‌های ایرانی

«اَوِستا»، «وُستا»، «ویستا» و «آبستا»
بخش دوم و پایانی

📜📜 نام "اوستا" و نام‌هایی که بهره از آن دارند، در جهان واژگان کهن از پیچیده‌ترین واژگان هستند که چمار آن با سرگذشت واژه درآمیخته است.

📜📜 "کیخسرو شاهرخ" نوشته است که "اوستا" از این دو واژه بهره دارد:
۱← واژه‌ی "افِسمان" به چم سخن سرودگونه
۲← واژه‌ی "پِدان" به چم نوشته‌ها یا نشانه‌های پاک
او می‌گوید "اَ" پیشوند نایی(منفی) + وستا(دانسته و آشکار) و "اوستا" به چمار چیزی است که تاکنون نادانسته بود و آشکار شد!‌

📜📜 "بهرام فره‌وشی" می‌گوید:
واژه‌ی "اوستا" ریشه در پارسی پهلوی "اَفْدِستا" دارد. "افد" به ماناک شگفتی‌آور و ستایش‌کننده و "افدستا" به مانی ستایش شگفت‌انگیز و نیکوترین ستایش است.
در "صحاح‌الفرس" نیز نوشته شده که "اوستا" از واژه‌ی پهلوی "اَفْدِستا" است.

📜📜 دیدگاه "فریدون جنیدی" با بهره از رویکرد "احسان بهرامی"، هواداران فراوانی دارد:
پس از اینکه اسکندر "اوستا" را که بر پوست گاو نوشته شده بود، سوزاند، مردم و موبدان آنچه را که بجا مانده بود برای چهار سده پنهان کردند تا نابود نشود. پس از چهار سده، بلاش اشکانی از مردم و موبدان خواست تا آنچه در دست دارند از سراسر کشور گرد آورند و آنچه بجا مانده است را سامان دهند و چیزی که گردآوری شد یک پنجم آن بود.
واژه‌ی پهلوی "پستاک" گونه‌ای دیگر از "پیتاک" به ماناک پیدا است و "اَ" پیشوند نایی است که این واژه را به ناپیدا دگرگون کرده. "اَپستاک"(ناپیدا، پنهان، ریشه‌ی واژه‌ی پستو) نامی بود که ایرانیان چهار سده بر این نسک گذاشته بودند.
در نسک دینکرت یا دینکرد نیز از نهفته بودن اوستا یاد شده، پس اوستا ریشه‌ی باستانی ندارد.

📜📜 محسن ابوالقاسمی و جلیل دوستخواه نوشته‌اند:
شــایــد "اوستا" با "ودا"، کهن‌ترین نسک دینی هندوان به چم دانش‌نامه و آگاهی‌نامه هم‌ریشه باشد.
علی اکبر جعفری نیز می‌گوید "اوستا" آمیخته از "اَ" پیشوند نایی + ویستَه از ریشه‌ی وید یا ودا[ریشه‌ی نام دخترانه‌ی ویدا] به مانک دانستن، شناختن و آگاهی است که با پیشوند نایی به چمار سخن سربسته، راز نهان و گوهر نهفته است.

📜📜 چند دیدگاه:
1⃣ اوستا زاییده‌ی این دو واژه است:
۱← "اوستا"، آمیخته از "افس" (سرود)+ستا (ستایش) به مانک سروده‌ی شگفت‌انگیز است.
۲← "اوستا" از "اَوَ-ستا" به مانی چرم‌نوشته یا نشاندن به روی چرم است.

2⃣ "اوستا" زاییده‌ی این دو واژه است:
۱← "آویستی" در اوستایی به مانک دانش و آگاهی
۲← "اوپستی" در سانسکریت به چم ستایش و پرستش

3⃣ "اوستا" واژه‌ای پهلوی و آمیخته از "اوپَه" (بر)+اِستا (ایستادن) به چمار "آنچه بر آن باید ایستاد"، است.

📜📜 نام‌های "وُستا" را به چم ستایش خدا و "ویستا" را دانش، فرهنگ(فرهنگ سخن)، آگاه و آشنا(احسان بهرامی) دانسته‌اند.
"ویستا"(فرهنگ نام‌های ایرانشهری) از ریشه‌ی "وید" اوستایی[ریشه‌ی نام دخترانه‌ی ویدا] به مانی پیدا کردن و دانستن یا "ویستَه" به چم آگاه و آشنا است. (بهرامی)

👈🏼👈🏼 آشکار است که این نوشتار چکیده‌ای کوتاه از دیدگاه‌های دانشیک و برجسته‌ی نویسندگان بود. دوستداران می‌توانند برای شناخت بیشتر به خوانش و پژوهش در نیپیک‌های اندیشه‌ورزان و ایران‌شناسان بپردازند.

📜📜 بخش نخست یادداشت را در این پیوند بخوانید:
t.me/AdabSar/7698

🇮🇷🇮🇷 چند نام ایرانی دخترانه و پسرانه‌ی هم‌آوا:
👧🏻 آبنوس، آوِنا، آوند، آویژه، آویش، سپیتا، وَسنا و...
👦🏻 آستود، آورنا، ابرسام، سپنتا و...

برای فرزندانمان نام‌های زیبا و برازنده‌ی ایرانی برگزینیم

#پریسا_امام_وردی
#نام_پسرانه_ایرانی
#نام_دخترانه_ایرانی
#اوستا #وستا #ویستا #آبستا
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
Forwarded from ادب‌سار
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

🔅آشنایی با نام‌های ایرانی

«اَوِستا»، «وُستا»، «ویستا» و «آبستا»
بخش نخست

📜📜 "اوستا"، نام نَسک سپند(کتاب مقدس) زرتشتیان است که امروز برای نام‌گذاری دختران و پسران نیز کاربرد دارد. برای شناخت این نام باید به دریایی از دیدگاه‌های گوناگون درباره‌ی این واژه و سرگذشت این نیایش‌نامه سر بزنیم.

📜📜 نام‌های "وُستا"(دخترانه)، "آبِستا" یا "اَبِستا"(پسرانه) و "ویستا"(دخترانه) گونه‌های دیگر "اَوِستا"(پسرانه) هستند. دخترانه یا پسرانه بودن این نام‌ها بر پایه‌ی فراوانی امروز آن‌هاست.
در چندین نیپیک فرهنگ نام و در سازمان زادنگاری(ثبت‌احوال) آن را پایه، بنیاد، پناه و یاوری چمیده‌اند(معنی کرده‌اند). اکنون از آن نسک آغازین، "گات‌ها" که تنها یک‌پنجم "اوستا" است، بجا مانده.
"اوستا" در گذشته دارای پنج بخش یسنا، یشتا، ویسپَرد، وندیداد و خرده‌اوستا بود.
"اوستا" در پهلوی اویستاک و اَپَستاک بود.(عمید)
در نوشتارهای نخستین پس از پیدایش اسلام آن را ابستا، استا، وِستا، ستا، اوستاک، آبستا و... نیز نوشته‌اند.(دهخدا)
"اوستا" بر روی ۱۲هزار پوست گاو نوشته شده بود که اسکندر در تازش به ایران آن‌ها را سوزاند و خاکسترش را به دریا ریخت!(ارداویرافنامه)

📜📜 هاشم رضی در پژوهش‌نامه‌ای به نام "اوستا" نوشته است:
واژه‌ی اوستا هنوز ناشناخته است و اوستاشناسان هنوز درباره‌ی چمار آن به یک رای و دیدگاه نرسیده‌اند. زیرا واژه‌ی اوستا، نه در نسک اوستا، نه در زبان ایران باستان که به نام زبان اوستایی می‌شناسیم و نه در هیچ زبان و گویش هند و آریایی دیده نشده و نیست. برای همین هم دانشمندان برای شناخت این نام از واژگان همسان بهره برده‌اند.
"جلیل دوستخواه" نیز بر این باور است که شاید موبدان و بزرگانِ نخستینِ کیش زرتشتی، از این واژه برای نام بردن از نوشته‌های آیین زرتشتی بهره می‌بردند که سپس نامی ماندگار برای این نسک شد.

📜📜 "محمد مقدم" این واژه را با نگر(توجه) به کارکرد نسک اوستا چمیده است:
اوستا، نوید رهایی از زشتی، خشم و منش بد، شکست دروغ، کاستی و تباهی، پیروز شدن نیکی و راستی است.

📜📜 در نسک بزرگ "دینکرد" که دانشنامه‌ی اوستایی است، به واژه‌ی پهلوی "اپستاک" برمی‌خوریم که به چم پایه، بنیاد و نوشتار مِهادین(اصلی) است.

📜📜 دانشمندان زرتشتی می‌گویند:
"اوستا"، از ریشه‌ی واژه‌ی سانسکریت "اَوِس"(آشکار) و "اوشتیا" به مانی سخن خدا(وحی) است و "اوستا" به دانش، آگاهی و شناخت درونی(بصیرت) گفته می‌شود.

📜📜 "بارتولومه"، اوستاشناس آلمانی و "ویکاندر" می‌گویند:
"اوستا"، از واژه‌ی "اوپستاوَک" و از ریشه‌ی "ستاو"(ستودن) است.
"ویکاندر" آن را به مانک "با ادب و آزرم نزدیک‌شدن" نیز دانسته و گفته است در زبان هندی باستان، واژه‌ی "اوپَست‌هانه" یا "آگنی اوپَست‌هانه" به چم درود و نیایش آتش بود.
"جهانگیر تاوادیا" باور دارد که این واژه‌ی آمیخته، نمایانگر ساز و کار و سازمان آموزش دینی است.
"اوپِرت" نیز تنها گفته است که "اوستا" برگرفته از واژه‌ی "اَبَشْتام" است که در سنگ‌نبشه‌های ایران باستان دیده شده.

📜📜 "گلدنر" و "آندرآس" گفته‌اند:
اوستای پارسی یا اَویستاک پهلوی از واژه‌ی "اوپَستا" به آرِش(معنی) بنیاد، پی و نوشتار مهادین است.
"بارتولومه" و "ویسباخ" همین "اوپَستا" را به مانک پناه و یاور می‌دانند.

📜📜 دنباله‌ی نوشتار را در این پیوند بخوانید:
t.me/AdabSar/7699

#پریسا_امام_وردی
#نام_پسرانه_ایرانی
#نام_دخترانه_ایرانی
#اوستا #وستا #ویستا #آبستا
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
Forwarded from ادب‌سار
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar

🔅آشنایی با نام‌های ایرانی

«اَوِستا»، «وُستا»، «ویستا» و «آبستا»
بخش دوم و پایانی

📜📜 نام "اوستا" و نام‌هایی که بهره از آن دارند، در جهان واژگان کهن از پیچیده‌ترین واژگان هستند که چمار آن با سرگذشت واژه درآمیخته است.

📜📜 "کیخسرو شاهرخ" نوشته است که "اوستا" از این دو واژه بهره دارد:
۱← واژه‌ی "افِسمان" به چم سخن سرودگونه
۲← واژه‌ی "پِدان" به چم نوشته‌ها یا نشانه‌های پاک
او می‌گوید "اَ" پیشوند نایی(منفی) + وستا(دانسته و آشکار) و "اوستا" به چمار چیزی است که تاکنون نادانسته بود و آشکار شد!‌

📜📜 "بهرام فره‌وشی" می‌گوید:
واژه‌ی "اوستا" ریشه در پارسی پهلوی "اَفْدِستا" دارد. "افد" به ماناک شگفتی‌آور و ستایش‌کننده و "افدستا" به مانی ستایش شگفت‌انگیز و نیکوترین ستایش است.
در "صحاح‌الفرس" نیز نوشته شده که "اوستا" از واژه‌ی پهلوی "اَفْدِستا" است.

📜📜 دیدگاه "فریدون جنیدی" با بهره از رویکرد "احسان بهرامی"، هواداران فراوانی دارد:
پس از اینکه اسکندر "اوستا" را که بر پوست گاو نوشته شده بود، سوزاند، مردم و موبدان آنچه را که بجا مانده بود برای چهار سده پنهان کردند تا نابود نشود. پس از چهار سده، بلاش اشکانی از مردم و موبدان خواست تا آنچه در دست دارند از سراسر کشور گرد آورند و آنچه بجا مانده است را سامان دهند و چیزی که گردآوری شد یک پنجم آن بود.
واژه‌ی پهلوی "پستاک" گونه‌ای دیگر از "پیتاک" به ماناک پیدا است و "اَ" پیشوند نایی است که این واژه را به ناپیدا دگرگون کرده. "اَپستاک"(ناپیدا، پنهان، ریشه‌ی واژه‌ی پستو) نامی بود که ایرانیان چهار سده بر این نسک گذاشته بودند.
در نسک دینکرت یا دینکرد نیز از نهفته بودن اوستا یاد شده، پس اوستا ریشه‌ی باستانی ندارد.

📜📜 محسن ابوالقاسمی و جلیل دوستخواه نوشته‌اند:
شــایــد "اوستا" با "ودا"، کهن‌ترین نسک دینی هندوان به چم دانش‌نامه و آگاهی‌نامه هم‌ریشه باشد.
علی اکبر جعفری نیز می‌گوید "اوستا" آمیخته از "اَ" پیشوند نایی + ویستَه از ریشه‌ی وید یا ودا[ریشه‌ی نام دخترانه‌ی ویدا] به مانک دانستن، شناختن و آگاهی است که با پیشوند نایی به چمار سخن سربسته، راز نهان و گوهر نهفته است.

📜📜 چند دیدگاه:
1⃣ اوستا زاییده‌ی این دو واژه است:
۱← "اوستا"، آمیخته از "افس" (سرود)+ستا (ستایش) به مانک سروده‌ی شگفت‌انگیز است.
۲← "اوستا" از "اَوَ-ستا" به مانی چرم‌نوشته یا نشاندن به روی چرم است.

2⃣ "اوستا" زاییده‌ی این دو واژه است:
۱← "آویستی" در اوستایی به مانک دانش و آگاهی
۲← "اوپستی" در سانسکریت به چم ستایش و پرستش

3⃣ "اوستا" واژه‌ای پهلوی و آمیخته از "اوپَه" (بر)+اِستا (ایستادن) به چمار "آنچه بر آن باید ایستاد"، است.

📜📜 نام‌های "وُستا" را به چم ستایش خدا و "ویستا" را دانش، فرهنگ(فرهنگ سخن)، آگاه و آشنا(احسان بهرامی) دانسته‌اند.
"ویستا"(فرهنگ نام‌های ایرانشهری) از ریشه‌ی "وید" اوستایی[ریشه‌ی نام دخترانه‌ی ویدا] به مانی پیدا کردن و دانستن یا "ویستَه" به چم آگاه و آشنا است. (بهرامی)

👈🏼👈🏼 آشکار است که این نوشتار چکیده‌ای کوتاه از دیدگاه‌های دانشیک و برجسته‌ی نویسندگان بود. دوستداران می‌توانند برای شناخت بیشتر به خوانش و پژوهش در نیپیک‌های اندیشه‌ورزان و ایران‌شناسان بپردازند.

📜📜 بخش نخست یادداشت را در این پیوند بخوانید:
t.me/AdabSar/7698

🇮🇷🇮🇷 چند نام ایرانی دخترانه و پسرانه‌ی هم‌آوا:
👧🏻 آبنوس، آوِنا، آوند، آویژه، آویش، سپیتا، وَسنا و...
👦🏻 آستود، آورنا، ابرسام، سپنتا و...

برای فرزندانمان نام‌های زیبا و برازنده‌ی ایرانی برگزینیم

#پریسا_امام_وردی
#نام_پسرانه_ایرانی
#نام_دخترانه_ایرانی
#اوستا #وستا #ویستا #آبستا
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸