ادب‌سار
14.8K subscribers
4.95K photos
123 videos
21 files
860 links
آرمان ادب‌سار
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی

instagram.com/AdabSar

گردانندگان:
بابک
مجید دُری @MajidDorri
پریسا امام‌وردیلو @New_View

فروشگاه ادبسار: @AdabSar1
Download Telegram
Forwarded from ادب‌سار
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

"هیچ" همواره جدا از واژه‌ی پس از خود نوشته می‌شود:
هیچ‌یک
هیچ‌کدام
هیچ‌کس

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
Forwarded from ادب‌سار
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

"چه" همواره به واژه‌ی پیش از خود می‌چسبد:
آنچه
کمانچه
چنانچه
خوانچه
ماهیچه

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
Forwarded from ادب‌سار
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

"چه" همواره جدا از واژه‌ی پس از خود نوشته می‌شود:
چه‌جور
چه کسی
چه شد

به‌جز "چرا"، "چگونه" و "چسان" که به واژه‌ی پس از خود می‌چسبند.

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
Forwarded from ادب‌سار
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

"را" همواره جدا از واژه‌ی پیش از خود نوشته می‌شود:
چه را؟ (چه چیز را؟)
که را؟ (چه کسی را؟)
کسی را
آنان را
من را

مگر در:
"چرا" به چم(معنی) "برای چه":
چرا گریه می‌کنی؟

"چرا" به چم(معنی) "آری" در پاسخ به پرسش نایی(منفی):
بابک: نمی‌خواهی بروی؟
پریسا: چرا، به‌زودی می‌روم.

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
Forwarded from ادب‌سار
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

واژه‌های "این" و "آن" همواره جدا از واژه‌ی پس از خود نوشته می‌شوند:
این‌چنین
این‌کاره
آن‌زمان
آن‌سو

مگر در:
آنچه، آنکه، اینکه، اینجا، آنجا، وانگهی

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
Forwarded from ادب‌سار
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

"ای" همیشه جدا از ندا شونده(منادا) نوشته می‌شود:
ای که
ای خدا
ای دوست
ای کسانی که

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
Forwarded from ادب‌سار
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

"که" جدا از واژه‌ی پس از خود نوشته می‌شود:
چنان‌که
آن‌که(آن‌کسی‌که): آن‌که لرزید و پسندید تو را، دل من بود نه من!

مگر در:
اینکه
آنکه: با آنکه ندیده بودمش، می‌شناختمش!

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
Forwarded from ادب‌سار
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

"بی" همواره جدا از واژه‌ی پس از خود نوشته می‌شود:
بی‌خدا
بی‌هدف
بی‌مرز
بی‌گمان

مگر در جایی که واژه فراخ‌گونه(بسیط‌گونه) باشد. بدین‌گونه که پس از چسباندن "بی" به آن واژه، چمی(معنایی) تازه و جدا از چم بندهای(اجزاء) واژه پیدا کند:
بیچاره
بیهوده
بیخود
بیراه
بینوا
بیجا

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
Forwarded from ادب‌سار
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

هرگاه «بای زیبِش(زینت)»، «نون نایش(نفی)» و «میم بازداری(نهی)» بر سر کارواژه‌هایی (افعالی) که با الف زِبَردار(فتحه‌دار) یا پیش‌دار(ضمه‌دار) آغاز می‌شوند (اَنداختن، اُفتادن، اَفکندن) بیاید، «الف» در نوشتن زدوده(حذف) می‌شود:
بـ + انداختن ... بینداز
نـ + افتادن ... نیفتاد
مـ + افکندن ...میفکن

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
Forwarded from ادب‌سار
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

«به» جدا از واژه‌ی پس از خود نوشته می‌شود:
به برادرت گفتم
به‌سر بردن
به آواز بلند
به‌سختی
خانه‌به‌خانه
به نام خدا

به‌جز:
1. هنگامی که بر سر کارواژه(فعل) یا کارریشه(مصدر) بیاید:
بگفتم، بروم، بنماید، بگفتن(=گفتن)

2. به‌گونه‌ی «بدین»، «بدان»، «بدو» و «بدیشان» به‌کار رود.
(گونه‌ی کهنِ افزون‌واژه‌ی(حرف اضافه‌ی) "به"، تنها در واژگان «بدین، بدان، بدو، بدیشان» به جا مانده است)

3. هرگاه زاب(صفت) بسازد:
بخرد، بشکوه، بهنجار، بنام(=نامدار)

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
Forwarded from ادب‌سار
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

«تر» و «ترین» همواره جدا از واژه‌ی پیش از خود نوشته می‌شود.
به‌جز:
بهتر
مهتر
کهتر
کمتر
بیشتر

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
Forwarded from ادب‌سار
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

«می» و «همی» همواره جدا از واژه‌ی پس از خود نوشته می‌شوند:
می‌رود
می‌افکند
همی‌گوید

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
Forwarded from ادب‌سار
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

«هم» همواره جدا از واژه‌ی پس از خود نوشته می‌شود، مگر:

۱. واژه فراخ‌گونه(بسیط‌گونه) باشد:
همشهری، همشیره، همدیگر، همسایه، همین، همان، همچنین، همچنان

۲. بخش دوم واژه، تک‌آوایی باشد:
همدرس، همسنگ، همکار، همراه

۳. بخش دوم واژه با «آ» آغاز شود:
همایش، هماورد، هماهنگ
(اگر پیش از «آ» "همزه" در گویش نمایان شود، «هم» جدا نوشته می‌شود:
هم‌آرمان، هم‌آرزو، هم‌آرِش(هم‌معنی)

پی‌نوشت: «هم» بر سر واژگانی که با «الف» یا «م» آغاز می‌شود، جدا نوشته می‌شود:
هم‌اندیش، هم‌اندازه، هم‌مرز، هم‌میهن

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
Forwarded from ادب‌سار
🔷🔶🔹🔸
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

"ها" نشانه‌ی چندینه(علامتِ جمع) است و در هم‌آمیزی(ترکیب) با واژه‌ها، به هر دو گونه‌ی پیوسته و جدا درست می‌باشد:
باغها / باغ‌ها
چاهها / چاه‌ها
کوهها / کوه‌ها
گرهها / گره‌ها

ولی در آیندگاه‌های(موارد) زیر باید جدا نوشته شود:
1. هنگامی که بخواهیم خودِ واژه را برجسته سازیم یا آموزش دهیم:
نسک‌ها(کتاب‌ها)، باغ‌ها، ایرانی‌ها

2. هرگاه واژه پُر دندانه(بیش از سه دندانه) شود و یا به «ط» یا «ظ»(در واژه‌های تازی) پایان پذیرد:
پیش‌بینی‌ها، استنباط‌ها، تلفظ‌ها

3. هرگاه پس از واژه‌های بیگانه‌ی نادَمساز(نامانوس) به‌کار رود:
مرکانتیلیست‌ها، پزیتیویست‌ها، فرمالیست‌ها

4. هرگاه بخواهیم نام‌های ویژه(اسامی خاص) را چندینه کنیم(جمع ببندیم):
کوروش‌ها، فردوسی‌ها، کزازی‌ها، خیام‌ها

5. هر گاه واژه به «ه» ناخواندنی(غیرملفوظ) پایان پذیرد:
میوه‌ها، خانه‌ها
یا به «ه» ناخواندنی‌ای پایان پذیرد که واتِ(حرف) پیش از آن، واتِ پیوسته باشد:
پیه‌ها، به‌ها، پَتِه‌ها(بلیت‌ها)

#فرهنگستان_زبان_و_ادب_پارسی
#درست_نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آرمان «ادب‌سار»
پالایش زبان پارسی
والایش فرهنگ ایرانی
@AdabSar
🔷🔶🔹🔸
🔷💠🔹🔹
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

🔸قواعد عددنویسی
۱. اعدادِ بی‌واو (تک‌کلمه‌ای) حروفی نوشته می‌شوند: نُه، یازده، نود، صد، دویست، نُهصد.
۲. اعداد ترتیبی را حروفی و با نیم‌فاصله می‌نویسند: هشتادوسومین‌ جلسه، بیست‌ویکم اسفند، فصل بیست‌وسوم.
۳. اعداد واودار، که «واو» میان دو یا چند کلمه می‌آید، عددی نوشته می‌شود: ۲۶، ۱۲۵، ۱۳۵۶، ۳۴۸۰۰.
۴. شمارۀ شناسنامه، جدول، صفحه، نمودار، آیه، عدد پاورقی و پی‌نوشت، ریاضیات و درصدها (۶۵ درصد)، همگی به رقم نوشته می‌شود.
۵. اعداد اعشاری با خط کج و رقم نوشته می‌شود: ۲۵/۴، ۹۹/۹۹
۶. اعداد کسری با حروف نوشته می‌شود: یک دوم، چهار و یک سوم.
۷. برای یکدستی، اعدادِ باواو و بی‌واو در یک متنِ واحد به رقم نوشته می‌شوند: علی ۳۰۰ تومان جایزه گرفت و احمد ۵۵۰ تومان.
۸. سایر واحدها: ۶.۵ گرم، ۳.۳۵۰.۵۰۰ ريال، ۲۵۰ درجۀ فارنهایت.
۹. ساعت: ۲۱:۵۴ یا نُه و پنجاه و چهار دقیقۀ شب، یک ربع به چهار، بیست دقیقه به هفت، چهارِ صبح، شش و نیمِ عصر.
۱۰. تاریخ: ۲۲ تیر ۱۳۹۴، هفتم شعبان هزار و چهارصد و سی، ۲۱/ ۲/ ۱۹۸۰.
۱۱. فاصلۀ یک عدد تا عدد دیگر (همیشه از راست به چپ): فرهنگ معین، ص۲-۲۳، آیۀ ۱۲۴-۱۳۴، بیهقی (۳۷۰-۴۵۶ق).
۱۲. شمارۀ صفحات مقدمه یا دیباچۀ مصحح یا مترجم به حروف یا ابجد نوشته می‌شود، نه عدد. (ابجد امروز مستعمل نیست). حروف: یک، دو، سه، چهار، ...؛ ابجد: الف، ب، ج، د، ...، یا(۱۱)، یب(۱۲)، یج(۱۳)، ... .
۱۳. حروف ابجد و معادل عددیِ‌ آن: «اَبْجَدْ، هَوََزْ، حُطّی، کَلَمَنْ، سَعْفَصْ، قَرَشَتْ، ثَخَِذْ، ضَظِغْ: 1، 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8،‌ 9، 10،‌ 20، 30، 40، 50، 60، 70، 80، 90، 100، 200، 300،‌ 400، 500، 600، 700، 800، 900، 1000».

فرستنده #سیدمحمد_بصام
#درست_نویسی
‌‌@AdabSar
🔷💠🔹🔹
🔷💠🔹🔹
@AdabSar
🔅درست بنویسیم

کارکردِ دو پسوندِ «گر» و «گری» برای ساختِ صفت و مصدر است:
اسم + «- گر» = صفت فاعلی
اسم + «- گر» + ی = مصدر
این دو را می‌توان پیوسته یا با نیم‌فاصله نوشت، اما در کلماتِ مختوم به «‍ه» اجباراً با نیم‌فاصله نوشته می‌شوند. بنابراین، برای رعایت اصل یک‌دستی، همه را با نیم‌فاصله می‌نویسیم:
ریخته‌گر، ریخته‌گری
کوزه‌گر، کوزه‌گری
فتنه‌گر، فتنه‌گری
پذیر‌ش‌گر، پذیرش‌گری
آرایش‌گر، آرایش‌گری
توان‌گر، توان‌گری

#سیدمحمد_بصام
#درست_نویسی
@AdabSar
‌‌‌‌🔷💠🔹🔹
🔷💠🔹🔹
@AdabSar
🔅درست بنویسیم


«مه» و «می»، «ژوئن» و «جون»، «اوت» و «آگوست»، و «ژوئیه» و «جولای»، به‌‌ترتیب، تعبیر فرانسوی و انگلیسیِ این ما‌ه‌ها هستند. هر کدام که به کار رود درست است.
در متنِ واحد یا باید فرانسویِ آنها را به کار برد یا انگلیسیِ آنها را.
تعبیر «ژولای»، که ترکیبی از ژوئیه و جولای است، نادرست است.

#سیدمحمد_بصام
#درست_نویسی
@AdabSar
🔷💠🔹🔹
🔷💠🔹🔹
@AdabSar
🔅درست بنویسیم


🔸قاعده‌ی فاصله‌گذاریِ اسم مرکب:
اسم + (بن مضارع + وند) با نیم‌فاصله نوشته می‌شود. مثال: روان + (شناس + ی) = روان‌شناسی.

چند نمونه‌ی دیگر:
رفاه‌طلبی، جامعه‌شناختی، سیاست‌گذاری
اتومبیل‌رانی، داستان‌سرایی، فلسفه‌دانی
نظریه‌پردازی، وصف‌پذیری، دانش‌جویی
کتاب‌خوانی، گره‌چینی، زیاده‌خواهی
گلاب‌گیری، کتاب‌سازی، شراب‌خواری
نکته‌گویی، سلطه‌جویی، ظلم‌ستیزی
علم‌گریزی، عمل‌گرایی، حافظ‌پژوهی
درخت‌کاری، شب‌نشینی‌، کاسه‌لیسی
حج‌گزاری، پول‌شویی، مرده‌شوری
مقاله‌نویسی، نامه‌نگاری، بُنَک‌داری

#سیدمحمد_بصام
#درست_نویسی
@AdabSar
🔷💠🔹🔹
🔷💠🔹🔹
@AdabSar

🔅درست بنویسیم

«الزاماً» یا «لزوماً»؟
الزاماً، یعنی اجباراً، به‌اجبار، به‌ناچار. لزوماً، یعنی ضرورتاً، به‌ضرورت.
در فارسی، لزوماً به‌معنای «همیشه» هم به‌کار می‌رود؛ مانند: «پایین‌بودن تیراژ کتاب‌ها لزوماً [=همیشه] عیب نیست؛» اما گاهی الزاماً اشتباهی به‌جای لزوماً و به‌معنای «همیشه» به‌کار می‌رود؛ مانند: «روشن‌فکری الزاماً (!) بد نیست» یا: «سیستم ترمز اضطراری، الزاماً (!) مطمئن نیست؛» پس الزاماً را نباید به‌جای لزوماً (=همیشه) به‌کار برد.
رفع این مشکل با به‌کار بردن قید «همیشه» و مانند آن، به‌جای لزوماً، ممکن است.

فرستنده: #توانا
#درست_نویسی

@AdabSar
🔷💠🔹🔹
Forwarded from ادب‌سار
📚📖🖋🔏
@AdabSar

آفتابه درخشان حقه مسلمه ماست!

برایم پیام فرستاد که «چه آفتابه درخشانی!» پرسیدم «مگه آفتابه گرفتید؟ از این آفتابه مسی‌های دکوری؟» جواب داد: «خاک تو سره بی‌ذوقت کنن، آفتابه چیه!» برایش یک عدد زبانِ دراز با چشمک ‌فرستادم و نوشتم «دلبندم، خودت به جای آفتابِ درخشان نوشتی آفتابه درخشان. در ضمن سرِ من هم تهش ه نداره.» جواب داد «دسته بابات درد نکنه با این پسر بزرگ کردنش. اصلن برو گم شو!» خیلی دوست داشتم همان لحظه بروم گم شوم، ولی طاقت نیاوردم و باز برایش نوشتم «مگر بابای من دسته دارد؟» و چند تا چشم گرد و گشاد هم برایش فرستادم. جواب داد «وای خدا، آخرش منم مثله خودت دیوونه می‌کنی!» فکر کردم دیگر وقتش است واقعن بروم گم شوم، ولی مگر می‌شد همان‌طور که دارم می‌روم گم شوم، فکر نکنم به این که مثله یعنی چی، و مگر مثله با مثلِ و مثه فرق ندارد؟ امان از این کسره و ه!

🖍«حداقل» چهار تک‌واژ برای سدا(صدا)ی e داریم:

۱- اضافه: دست شما، مثل من، کتاب خوب، احمد شاملو
درست: جان من فدای خاک پاک میهنم
نادرست: جانه من فدایه خاکه پاکه میهنم

۲- به جای «است» و برخی حروف آخر واژهه‌ها در فارسی محاوره: حالم خوبه، می‌خوره، اگه
درست: یه امشب شب عشقه، زمونه رنگارنگه
نادرست: یِ امشب شب عشقِ، زمونه رنگارنگِ

۳- نشانه‌ی معرفه در فارسی محاوره‌: دختره، پسره، مغازه‌داره
درست: خونه‌ی مادربزرگه هزار تا قصه داره
نادرست: خونه‌ی مادربزرگِ هزار تا قصه داره

۴- پسوند در انتهای اسم‌ها و صفت‌ها: دهنه، انگیزه، روزنه
درست: صد دانه یاقوت، دسته به دسته
نادرست: صد دانِ یاقوت، دستِ به دستِ

📕باید این راهنما را برایش بفرستم، ولی چند وقتی است که رفته‌ام گم شده‌ام و از یار و دیار، هر دو دور. همان طور که چند وقتی است جای قبلیِ کسره و ه هم گم شده است. هم در نوشته‌های روزانه‌ی مردم و هم به‌تازگی در رسانه‌های مکتوب، از روزنامه‌ها و پایگاه‌های خبری اینترنتی بگیر تا حتا زیرنویس برنامه‌های تلویزیونی. مثل همان روزنامه‌ای که تیترِ یک زده بود «انرژیه» هسته‌ای... و لابد اگر می‌خواست شعار تزلزل‌ناپذیر چند سال پیش را تکرار کند، می‌نوشت: حقه مسلمه ماست. یادش به خیر، تا همین چند وقت پیش از این «هـ»های اضافه و غلط‌انداز در آخر خیلی از واژه‌ها خبری نبود و حق، هنوز همان حق بود، نه حقه!

نویسنده: #رضا_شکراللهی
#درست_نویسی

@AdabSar
🔏📖🖋👓