آیین چهارشنبه سوری(شماره ۱)

#نوروز

جشن چهارشنبه سوری در اصل جشن سوری نام داشت و واژه چهارشنبه گویا پس از اسلام به آن افزوده شده است.چون پیش از اسلام، واژه های شنبه و یک شنبه در میان ایرانیان رواج نداشت و برای روزهای هفته از نام ایزدان استفاده می کردند مانند هرمزد روز، بهمن روز و... بکارگیری واژه چهارشنبه برای این جشن دقیقا روشن نیست. اما ایرانیانِ زرتشتی مانند یهودیان و برخی از اقوام دیگر ایرانی از شنبه،یکشنبه و... بهره می بردند. ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه اشاره ای دارد به این که اول شب چهارشنبه در نزد یهودیان ایران،ساعتِ آفریده شدنِ خورشید بوده و چون در یکی از گاهشماری های پیشین، آغازِ شب چهارشنبه را مبدا سال قرار داده اند، این روز، روز ویژه‌ای شد و جشن و شادی چهارشنبه سوری شاید به این چرایی باشد. شاید هم عدد چهار در چهارشنبه نماد چهار فصل سال باشد که در این روز به پایان می رسد. به هر روی، جشن سوری عبارت بوده از روشن کردن آتش برای گرم کردن هوا و زود رسیدن بهار و نوروز.

#چهارشنبه‌_سوری
#آیین_سنتی
#نائین_ما
🆔 @Naeene_Ma

آیین چهارشنبه سوری(شماره ۲)

#نوروز

در نزد ایرانیان باستان، آتش نماد پاکی و پاک کنندگی و از میان برنده ی آلودگی ها بود. آتش افروزیِ جشن سوری به راستی جشنی بسیار کهن و باوری همگانی بوده و بیشتر جنبه ی جادویی داشته است، و به راستی جادوی گرم کردن هوا بود تا خورشید نزدیک تر شود و گرما به زمین برسد. از دیدگاه نجومی در آغاز نوروز، خورشید از برج حوت(برج ماهی) به برج حمل(برج بره) می آید یعنی به زمین بسیار نزدیک می شود.

در شب چهارشنبه سوری، آتش می افروختند تا زردی و سستی زمستانی از تن دور شود و سرخی و گرمی آتش به انسان برسد. در برخی از مناطق ایران، از جمله در آذربایجان و همدان در چهارشنبه سوری، تندیسه و نمادی از زمستان درست می کردند و آن را می زدند و از آبادی بیرون می کردند و جشن می گرفتند. امروز هم در شب چهارشنبه سوری بچه ها چهره خود را می پوشانند یا چادر برسر می کنند و به در خانه ها می آیند تا هدیه بگیرند.

#چهارشنبه‌_سوری
#آیین_سنتی
#نائین_ما
🆔 @Naeene_Ma

دیدگاه استاد #میرجلال‌الدین_کزازی درباره #چهارشنبه‌_سوری :

🔹ایرانیان با چهارشنبه‌سوری به پیش‌باز نوروز، بهار و سال نو می‌روند و از درگاه یزدان پاک آرزو می‌برند که سرخی آتش را به آنان ارزانی بدارد و آنان را از زردی آتش برکنار دارد.

🔹 آنچه از نگاهی فراخ درباره جشن چهارشنبه سوری می‌توان گفت، این است که این جشن، بیش از هرچیز جشنی مردمی بوده و نه دیوانی و رسمی مانند دیگر جشن‌های بزرگ ایرانیان و از همین روی بسیار اندک از این جشن در آبشخورهای کهن سخن رفته است و آگاهی‌ ما درباره پیشینه این جشن و چگونگی برگزاری آن گسترده نیست.
🔹 جشن چهارشنبه سوری جشنی است که ایرانیان با برگزاری آن به پیش‌باز جشن و آیین نوروز می‌روند و از همین روست که روشنایی، گرما و آتش، کاربردی بنیادین و ناگزیر در این جشن دارد.
🔹 در جشن و آیین نوروز هم گرامیداشت روشنایی، روز و گرما را می‌بینیم، گفت: با آغاز نوروز و بهار، چیرگی شب و سرما و تیرگی به پایان می‌رسد و از همین روست که ایرانیان بر خود بایسته می‌دانند که در شبی که آن را چهارشنبه سوری می‌نامیم آتشی بیفروزند و از فراز این آتش بجهند و آن ترانه مردمی را بر زبان برانند.
🔹 "سرخی تو از من، زردی من از تو" این ترانه آرزویی باژ یا دعایی را در خود نهفته می‌دارد و این باژ و آرزو این است که سال پیش‌رو سالی باشد خجسته، همراه با تندرستی و بهروزی، زیرا در نمادشناسی ادبی ایران سرخی نشانه تندرستی و بیگزندی و بنوایی است و در برابر آن زردی نشانه بیماری و نزاری و بی‌نوایی.
از دیگر سو سرخی و زردی هردو از رنگ‌های سرشتین آتش است، پس ایرانیان در روزهای پایانی سال کهن هنگامی که به پیش‌باز نوروز و بهار و سال نو می‌روند، از درگاه یزدان پاک آرزو می‌برند که سرخی آتش را به آنان ارزانی بدارد و آنان را از زردی آتش برکنار دارد.

#آیین_سنتی
#چهارشنبه‌_سوری
#نائین_ما
🆔 @Naeene_Ma

چهارشنبه‌سوری‌تان به شادی!

چهارشنبه‌سوری از سنت‌های وابسته به جشن بزرگ نوروز و گویا آغازگر این جشن است که از غروب آخرین سه‌شنبه‌ی ماه اسفند، با برافروختن بوته‌هایی از آتش، به‌صورت جمعی و در فضای باز آغاز می‌شود و تا پس از نیمه‌شب با شادمانی، پریدن از روی آتش‌ها و نیز سنت‌هایی جنبی چون آتش‌بازی و قاشق‌زنی به‌پایان می‌رسد.

برخی «سور» در این واژه را در معنایِ جشن، شادمانی، نشاط و عیش گرفته‌اند و برخی «سوری» را به معنایِ سرخ می‌دانند، چون در این جشن آتشِ سرخ افروخته می‌شود. واژه‌ی سوری در اصل «پهلوی» نیز به معنیِ سرخ است. برای نمونه، سُهرِوَرد به معنیِ گل سرخ است.

گویا نامِ نخستِ این مراسم «جشنِ سوری» بوده و واژه‌ی چهارشنبه بعدها واردِ این نام شده ‌است. نیز، برخی شواهد و قراین موجود، مانند رواج واژه چارشمبه‌سُرخی در شهر اصفهان و استفاده از واژه‌ی سور به‌جای سرخ در بسیاری از گویش‌های رایج در فلات ایران (پشتو، لری، بختیاری و کردی) درستیِ دیدگاه دوم را تقویت می‌نماید. برخی نام‌های محلی این جشن عبارتند از: گول چارشَمبه (اردبیل)، گوله ـ گوله چارشمبه (گیلان)، کوله چوارشمبه (کردستان) و چوارشمبه‌کولی (قروه).

در قدیمی‌ترین اشاره به «شب سوری» در قرن چهارم در تاریخ بخارا اشاره‌ای به روز چهارشنبه نیست ولی از واژه «عادت قدیم» استفاده شده ‌است که نشان‌دهنده‌ی پیشینه‌ی این جشن است: «و چون امیر منصور بن نوح به مُلک بنشست، اندر ماه شوال سال سیصد و پنجاه، به جوی مولیان، فرمود تا آن سرای را دیگر بار عمارت کردند و هر چه هلاک و ضایع شده بود بهتر از آن به حاصل کردند. آن‌گاه امیر به سرای بنشست و هنوز سال تمام نشده بود که چون شبِ سوری، چنان‌که عادت قدیم است، آتشی عظیم افروختند. پاره‌ای از آن بجست و سقف سرای درگرفت و دیگر باره جمله سرای بسوخت...».

این گمان هم که برافروختن آتش در این روز یادمان عبور سیاوش از آتش است مطرح بوده. چون در برخی منابع از نحوست روز چهارشنبه سخن رفته است.

به‌گفته‌ی ابوریحان بیرونی، هرمزد یکم، شاهنشاه ساسانی، دستور داده‌ بود در نوروز، مکان‌های مهم را با آتش پاکیزه کنند زیرا معتقد بود که عناصر ناسالم در هوا وجود دارند.

چهارشنبه‌سوری با آیین‌ها و جشن‌های گوناگونی در سراسر سرزمین ایران فرهنگی برگزار می‌شوند که دارای مشابهت‌های زیادی با هم هستند. مهم‌ترینِ این آیین‌ها جمع‌آوری خار و خاشاک یا توده‌های سوختنیِ دیگر از یکی دو روز پیش از چهارشنبه‌سوری از بیرون شهر ــ یا گاهی از پسماند کشاورزی همان منطقه، مثلاً در #خور برگِ خرما یا در گیلان ساقه‌ی برنج ــ و افروختن آتش در روز مقرر در فضایی همگانی (میدان روستا یا کوچه‌‌هایی مشخص از محله‌های شهری) آن‌هم به شمارِ فرد (یک، سه، پنج یا هفت کومه) است.

آتش‌افروزی در زمان غروب آفتاب یا بعد از آن انجام می‌شود و مردمان از روی آن می‌پَرَند و «سرخی تو از من، زردی من از تو» (یا در بعضی شهرها، شعری محلی با مضمونی مشابه) می‌خوانند. برخی بر این باورند که این کار آنها را از بیماری و زردرویی در سال بعد مصون می‌کند.

در قاشق‌زنی دختران و پسران جوان، چادری بر سر و روی خود می‌کشند تا شناخته نشوند و به در خانه‌ی دوستان و همسایگان خود می‌روند. صاحبخانه از صدای قاشق‌هایی که به کاسه‌ها می‌خورد به در خانه آمده و به کاسه‌های آنان آجیل چهارشنبه‌سوری، شیرینی، شکلات، نقل و پول می‌ریزد. این آیین گویا برگرفته از این باور است که روان نیکِ درگذشتگان در رستاخیز آخر سال به میان زندگان بازگشته و به شکل افرادی که رویشان پوشیده‌ است به خانه‌ی بازماندگان سر می‌زنند و زندگان برای یادبود و برکت به آنان هدیه‌ای می‌دهند.

نوع دیگری از فال گرفتن در چهارشنبه‌سوری فال‌گوش است که در آن دختران جوان نیت می‌کنند، پشت دیواری می‌ایستند و به سخن رهگذران گوش فرا می‌دهند و سپس با تفسیر این سخنان پاسخ نیت خود را می‌گیرند.

#آیینهای_چهارشنبه_سوری
#چهارشنبه‌_سوری
#نائین_ما
🆔 @Naeene_Ma

#آیینهای_چهارشنبه_سوری

1 : ایرانیان با افروختن سه یا هفت کپه آتش انرژی‌های منفی را به یکی از سرچشمه‌های انرژي طبیعت سپرده و سال نو را با انرژی مثبت آغاز می‌کنند.
     
2 : آیین قاشق زنی، دستگیری از یکدیگر و داد و دهش را به یاد ما می‌آورد.

3: آیین کوزه شکستن، بایستگی تازه شده و دگرگونی جهان را به یاد می آورد.

4 : آجیل چهارشنبه سوری از میوه‌های خشک آماده شده و شادی‌افزای واپسین جشن ملی ایرانیان است.
     
5: فالگوش ایستادن باور به بازگشت فروهرهای درگذشتگان را به یاد می آورد.

6: آیین شال‌اندازی امید به رخدادهای نیک به همراه بسیاری داده‌های پروردگار در سال نو است.

ه❌❌❌❌❌❌❌❌ه

هم‌میهنان گرامی:
پاسداشت سنت‌های خوب باستانی نیکوست، اما رفتار نابجا و زیاده‌روی‌ها، نادرست و ناپسند است.
در بزرگداشت مراسم چهارشنبه‌ سوری، چه نیکوست که همچنان کردار نیاکان‌مان را داشته باشیم و از سرگرمی‌های خطرناک که سبب سوختن و آسیب به جانمان است خودداری کنیم.
با آرزوی پیروزی و شادمانی‌ 🌸💖🌸

#چهارشنبه‌_سوری
#نائین_ما
🆔 @Naeene_Ma

#چهارشنبه_سوری

مراسم چهارشنبه سوری در #نایین
این جشن در شب آخرین روز سه شنبه سال خورشیدی به دو ریخت خانگی و گروهی برپا می‌شد، جشن خانگی بیشتر از سوی بانوان و دختران برگزار میشد و نامور بود به #کوزه_انداختن . به این گونه که اهالی هر خانه با آتش زدن بوته ای از هیزم و کوزه ای پر از آب که سکه ای هم در آن بود از پشت بام خانه به درون کوچه می‌انداختند و باور داشتند که بلاها در کوزه ریخته شده و چون بشکند بلاها زدوده می شود و اهالی خانه تا یک سال در امان از بلا و گرفتاری می شوند.

پس از این مراسم جوانان و افراد میانسال و شاد در میدان محله خود گردهم می آمدند و با افروختن خرمنی از آتش و پریدن از روی آن خواسته‌ها و آرزوی خود را با بیان مطالبی شعرگونه چون :
«غم برو شادی بیا ، محنت برو روزی بیا»
بیان می‌کردند و با پریدن از روی شعله های آتش که به زبان محلی به آن اَلُو می گفتند این چنین خطاب می کردند: «زردی من از تو سرخی تو از من و یا برعکس سرخی تو از من زردی من از تو»
واین جشن و سرور را تا پاسی از شب ادامه می دادند.

بچه‌ها نیز چادری روی خود می انداختند و درب خانه‌های محله را میزدند و با قاشقی بر کاسه فلزی میزدند و صاحب خانه ها که به این رسم آشنا بودند با رویی گشاده مقداری آجیل، شیرینی و یا مبلغی پول را داخل ظرف فرد قاشق زن می گذاشتند و این گونه به پیشواز جشن باستانی میرفتند و فرا رسیدن نوروز را مژده میدادند و همه خرسند بودند، بزرگترها از گشاده دستی خود و کوچکترها از دریافت مژدگانی.

👌شوربختانه این رسم بسیار زیبا و سنتی چند سالی است که بسیار کمرنگ شده و رو به فراموشی است، کاش بزرگترها بچه ها را دگربار تشویق به برپایی و پاسداری از آیینهای سنتی کنند تا دوباره رنگ و بوی دوستی و شادی همگانی شهر را جلا دهد و به فراموشی سپرده نشود. 🙏

🌷همراه گرانمهر ما باشید در یادآوری آیین های سنتی و پسندیده❤️

#آیین_سنتی
#قاشق_زنی
#چهارشنبه‌_سوری
#نائین_ما

🆔 @Naeene_Ma