Forwarded from گفت‌وشنود
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
@dialogue1402
«بلاگردان»
دیگری‌نامه
اپیزود بیست و هفتم
خطر هیجانات جمعی و از دست رفتن نظم، به قدری به انسان نزدیک است که می‌توان دید غالب سنت‌های دینی و آیینی برای آن تمهیداتی دارند.
بخش بزرگی از این تمهیدات را در آنچه جیمز فریزر، انسان‌شناس اسکاتلندی، «انتقال شر» می‌نامد و با مفهوم بلاگردان توصیف می‌کند، می‌توانیم بفهمیم. فریزر در اثر مشهور خود «شاخه زرین» داده‌های آیینی بسیاری را در سراسر زمین جمع‌آوری می‌کند که در تمامی آن‌ها روش‌هایی برای انتقال شر دیده می‌شود.
هیچ‌کدام از این روش‌ها را نمی‌توان روشی علمی یا در معنای متعارف کلمه، مبتنی بر تجربه نامید. اما گستردگی وجود روش‌های انتقال شر نشان می‌دهد که انسان دست‌کم به لحاظ روانشناختی به کنترل وجه پیش‌بینی‌ناپذیر خود، نیاز مبرمی دارد.
در بیست‌وهفتمین اپیزود از پادکست دیگری‌نامه، به مفهوم «انتقال شر» یا به‌عبارت‌دیگر، به مفهوم بلاگردان‌ها می‌پردازیم.
برای مطالعه متن این اپیزود به صفحه گفت‌وشنود مراجعه بفرمایید:
https://dialog.tavaana.org/others-27/
برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در یوتیوب به:
https://youtu.be/CSSGS9U3Xc8?si=7S_Jr3otv-_PQDFD
و برای شنیدن نسخه کامل در ساندکلود به:
https://on.soundcloud.com/jYh1GnN5xgimoEUv9
و برای شنیدن نسخه کامل در کست‌باکس به:
https://castbox.fm/vb/740894885
رجوع کنید.
#دیگری_نامه #ادیپ #ادیپوس #ادیپ_شهریار #بلاگردان #انتقال_شر #آیین_انتقال_شر #جیمز_فریزر #شاخه_زرین #دیگری_ستیزی #دیگری_دشمن
@dialogue1402
«بلاگردان»
دیگری‌نامه
اپیزود بیست و هفتم
خطر هیجانات جمعی و از دست رفتن نظم، به قدری به انسان نزدیک است که می‌توان دید غالب سنت‌های دینی و آیینی برای آن تمهیداتی دارند.
بخش بزرگی از این تمهیدات را در آنچه جیمز فریزر، انسان‌شناس اسکاتلندی، «انتقال شر» می‌نامد و با مفهوم بلاگردان توصیف می‌کند، می‌توانیم بفهمیم. فریزر در اثر مشهور خود «شاخه زرین» داده‌های آیینی بسیاری را در سراسر زمین جمع‌آوری می‌کند که در تمامی آن‌ها روش‌هایی برای انتقال شر دیده می‌شود.
هیچ‌کدام از این روش‌ها را نمی‌توان روشی علمی یا در معنای متعارف کلمه، مبتنی بر تجربه نامید. اما گستردگی وجود روش‌های انتقال شر نشان می‌دهد که انسان دست‌کم به لحاظ روانشناختی به کنترل وجه پیش‌بینی‌ناپذیر خود، نیاز مبرمی دارد.
در بیست‌وهفتمین اپیزود از پادکست دیگری‌نامه، به مفهوم «انتقال شر» یا به‌عبارت‌دیگر، به مفهوم بلاگردان‌ها می‌پردازیم.
برای مطالعه متن این اپیزود به صفحه گفت‌وشنود مراجعه بفرمایید:
https://dialog.tavaana.org/others-27/
برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در یوتیوب به:
https://youtu.be/CSSGS9U3Xc8?si=7S_Jr3otv-_PQDFD
و برای شنیدن نسخه کامل در ساندکلود به:
https://on.soundcloud.com/jYh1GnN5xgimoEUv9
و برای شنیدن نسخه کامل در کست‌باکس به:
https://castbox.fm/vb/740894885
رجوع کنید.
#دیگری_نامه #ادیپ #ادیپوس #ادیپ_شهریار #بلاگردان #انتقال_شر #آیین_انتقال_شر #جیمز_فریزر #شاخه_زرین #دیگری_ستیزی #دیگری_دشمن
@dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
معرفی کتاب: شاخه زرین
اثر سر جیمز فریزر
«انتقال شر» یا «تبدیل شر» که در انگلیسی با اصطلاح Scapegoating یعنی بز بلاگردان به آن اشاره می‌شود، در مطالعات مذهبی و انسان‌شناسی، به فرآیندی اطلاق می‌شود که در آن یک شخص، حیوان یا شیء به نمایندگی از جامعه برای حمل بار گناهان، بیماری‌ها یا شرور دیگر انتخاب می‌شود. این عمل معمولا به منظور پاک‌سازی یا تطهیر اجتماعی انجام می‌پذیرد. در بسیاری از فرهنگ‌ها، مراسمی وجود داشته که طی آن شر و بدبختی‌ها به یک فرد یا حیوان (که به عنوان قربانی گناه برگزیده می‌شد) منتقل می‌شد و سپس آن قربانی از اجتماع دور می‌شد یا کشته می‌شد تا شر با آن‌ها از جامعه خارج شود.
«بلاگردان» هم به فرآیند مشابه اشاره دارد که در آن شر و بدی‌ها به نحوی دیگر دور ریخته یا منحرف می‌شوند تا از بلایای طبیعی یا ارواح شرور دفع شود. این عمل می‌تواند شامل آیین‌هایی باشد که در آن‌ها اشیاء یا نمادهایی به عنوان نماینده شر در آب رها شده، یا به آتش انداخته می‌شوند، یا به روش‌های دیگری دور ریخته می‌شوند.
جیمز فریزر در «شاخه زرین» خود، این مفاهیم را به عنوان بخشی از بررسی‌های خود درباره مذهب و آیین‌های باستانی تحلیل می‌کند. فریزر تلاش می‌کند تا نشان دهد چگونه این مراسم و عقاید نه تنها در ادیان باستانی بلکه در فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف سراسر جهان نمود دارند. وقتی یک الگوی رفتاری در سراسر سیاره و در تمامی ادوار دیده می‌شود، کم‌ترین استنباطی که می‌توان کرد این است که از واقعیتی ریشه‌دار در جان آدمیزاد نشأت می‌گیرد…
برای مطالعه‌ی ادامه‌ی این یادداشت به صفحه‌ی گفت‌وشنود مراجعه کنید:
https://dialog.tavaana.org/book-9-the-golden-bough/
در اپیزود بیست‌و‌هفتم از دیگری‌نامه با نام «بلاگردان» از این اثر کلاسیک در حیطه‌ی انسان‌شناسی استفاده کرده‌ایم و بخشی را در توضیح مفهوم «انتقال شر» از طریق بلاگردان‌سازی، نقل نموده‌ایم. برای دسترسی به این اپیزود در دو نسخه نوشتاری و صوتی از لینک زیر استفاده کنید:
https://dialog.tavaana.org/others-27/
تیم پژوهشی گفت‌وشنود مطالعه شاخه‌ی زرین را به علاقه‌مندان به انسان‌شناسی، اسطوره‌شناسی و مطالعات آیینی توصیه می‌کند.
این اثر سال‌ها پیش توسط کاظم فیروزمند به فارسی ترجمه و به همت نشر آگاه منتشر شده است.
#دیگری_نامه #جیمز_فریزر #شاخه_زرین #انسان_شناسی #بلاگردان #بز_بلاگردان #انتقال_شر
@Dialogue1402
اثر سر جیمز فریزر
«انتقال شر» یا «تبدیل شر» که در انگلیسی با اصطلاح Scapegoating یعنی بز بلاگردان به آن اشاره می‌شود، در مطالعات مذهبی و انسان‌شناسی، به فرآیندی اطلاق می‌شود که در آن یک شخص، حیوان یا شیء به نمایندگی از جامعه برای حمل بار گناهان، بیماری‌ها یا شرور دیگر انتخاب می‌شود. این عمل معمولا به منظور پاک‌سازی یا تطهیر اجتماعی انجام می‌پذیرد. در بسیاری از فرهنگ‌ها، مراسمی وجود داشته که طی آن شر و بدبختی‌ها به یک فرد یا حیوان (که به عنوان قربانی گناه برگزیده می‌شد) منتقل می‌شد و سپس آن قربانی از اجتماع دور می‌شد یا کشته می‌شد تا شر با آن‌ها از جامعه خارج شود.
«بلاگردان» هم به فرآیند مشابه اشاره دارد که در آن شر و بدی‌ها به نحوی دیگر دور ریخته یا منحرف می‌شوند تا از بلایای طبیعی یا ارواح شرور دفع شود. این عمل می‌تواند شامل آیین‌هایی باشد که در آن‌ها اشیاء یا نمادهایی به عنوان نماینده شر در آب رها شده، یا به آتش انداخته می‌شوند، یا به روش‌های دیگری دور ریخته می‌شوند.
جیمز فریزر در «شاخه زرین» خود، این مفاهیم را به عنوان بخشی از بررسی‌های خود درباره مذهب و آیین‌های باستانی تحلیل می‌کند. فریزر تلاش می‌کند تا نشان دهد چگونه این مراسم و عقاید نه تنها در ادیان باستانی بلکه در فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف سراسر جهان نمود دارند. وقتی یک الگوی رفتاری در سراسر سیاره و در تمامی ادوار دیده می‌شود، کم‌ترین استنباطی که می‌توان کرد این است که از واقعیتی ریشه‌دار در جان آدمیزاد نشأت می‌گیرد…
برای مطالعه‌ی ادامه‌ی این یادداشت به صفحه‌ی گفت‌وشنود مراجعه کنید:
https://dialog.tavaana.org/book-9-the-golden-bough/
در اپیزود بیست‌و‌هفتم از دیگری‌نامه با نام «بلاگردان» از این اثر کلاسیک در حیطه‌ی انسان‌شناسی استفاده کرده‌ایم و بخشی را در توضیح مفهوم «انتقال شر» از طریق بلاگردان‌سازی، نقل نموده‌ایم. برای دسترسی به این اپیزود در دو نسخه نوشتاری و صوتی از لینک زیر استفاده کنید:
https://dialog.tavaana.org/others-27/
تیم پژوهشی گفت‌وشنود مطالعه شاخه‌ی زرین را به علاقه‌مندان به انسان‌شناسی، اسطوره‌شناسی و مطالعات آیینی توصیه می‌کند.
این اثر سال‌ها پیش توسط کاظم فیروزمند به فارسی ترجمه و به همت نشر آگاه منتشر شده است.
#دیگری_نامه #جیمز_فریزر #شاخه_زرین #انسان_شناسی #بلاگردان #بز_بلاگردان #انتقال_شر
@Dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
@dialogue1402
«شستن گناهان با آب»
دیگری‌نامه
اپیزود بیست و هشتم
یونانیان باستان تصور می‌کردند که درد عشق را با آب‌تنی در رود سلمنوس (Selemnos) مداوا می‌توان کرد. بومیان پرو، با فرو بردن سر در رودخانه‌ای گناهانشان را می‌شویند و پاک می‌شوند… وقتی بومی تی‌پی‌هوکان سانتیاگو بیمار است گاهی سعی می‌کند با پختن سه دسته نان شیرینی هفت تایی، خود را از شر بیماری راحت کند. هفت تا از نان‌شیرینی‌ها را بر بالای بلندترین درخت کاج جنگل قرار می‌دهد، هفت تای دیگر را پای آن درخت خاک می‌کند و هفت‌تای دیگر را توی چاهی می‌اندازد و سپس با آب آن چاه خود را می‌شوید. به‌این‌وسیله بیماری را به آب چاه می‌سپارد و راحت می‌شود…
کاهنه‌های دایاک بدبختی را با زدن و روبیدن و کوبیدن هوا با شمشیرهای چوبی از خانه‌ها می‌رانند و شمشیر را سپس در رودخانه می‌شویند تا شومی و بدبختی با آب برود. گاهی بدبختی و بدشگونی را با جاروهای ساخته از برگ خاصی و آغشته به آب برنج و خون از خانه جارو می‌کنند. پس از پاک شدن اتاق‌های خانه، آن را به خانه بازیچه‌ای ساخته از نی انتقال می‌دهند و خانه کوچک پر از بدشگونی و بدبختی را توی رودخانه می‌اندازند رودخانه آن را به سوی دریا می‌برد و بار شوم و نحس‌اش را به کشتی کتری‌مانندی می‌دهد که وسط دریاها شناور است و همه بدختی‌ها و درد و رنج آدمیان را در درون پروسعت خود جای می‌دهد.
این نمونه‌ها جنبه کاملا سودمند انتقال شر را می‌نمایانند؛ نشان می‌دهند که انسان چگونه بر آن است که با منتقل کردن درد و محنت‌اش به اشیای مادی به آسودگی دست یابد و سپس آن اشیاء را به دور اندازد یا به صورتی درآورد که دیگر بی‌گزند باشند. با این حال، غالبا انتقال شر به اشیای مادی فقط گامی‌ست به سوی انداختن آن به دوش انسان زنده دیگر.
این جنبه تبهکارانه این انتقال است…
برای مطالعه ادامه یادداشت رجوع کنید به صفحه گفت‌وشنود:
https://dialog.tavaana.org/others-28/
برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در یوتیوب به:
https://youtu.be/0LYO7aqRY-E?si=sf9vO7X87F39h3kn
و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در ساند کلود به:
https://on.soundcloud.com/3ixzphk27ey78DTm8
و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در کست‌باکس به:
https://castbox.fm/vb/745487118
رجوع بفرمایید.
#دیگری_نامه #آیین #آیین_انتقال_شر #شاخه_زرین #جیمز_فریزر #دیگری_دشمن #دیگری_بلاگردان
@dialogue1402
«شستن گناهان با آب»
دیگری‌نامه
اپیزود بیست و هشتم
یونانیان باستان تصور می‌کردند که درد عشق را با آب‌تنی در رود سلمنوس (Selemnos) مداوا می‌توان کرد. بومیان پرو، با فرو بردن سر در رودخانه‌ای گناهانشان را می‌شویند و پاک می‌شوند… وقتی بومی تی‌پی‌هوکان سانتیاگو بیمار است گاهی سعی می‌کند با پختن سه دسته نان شیرینی هفت تایی، خود را از شر بیماری راحت کند. هفت تا از نان‌شیرینی‌ها را بر بالای بلندترین درخت کاج جنگل قرار می‌دهد، هفت تای دیگر را پای آن درخت خاک می‌کند و هفت‌تای دیگر را توی چاهی می‌اندازد و سپس با آب آن چاه خود را می‌شوید. به‌این‌وسیله بیماری را به آب چاه می‌سپارد و راحت می‌شود…
کاهنه‌های دایاک بدبختی را با زدن و روبیدن و کوبیدن هوا با شمشیرهای چوبی از خانه‌ها می‌رانند و شمشیر را سپس در رودخانه می‌شویند تا شومی و بدبختی با آب برود. گاهی بدبختی و بدشگونی را با جاروهای ساخته از برگ خاصی و آغشته به آب برنج و خون از خانه جارو می‌کنند. پس از پاک شدن اتاق‌های خانه، آن را به خانه بازیچه‌ای ساخته از نی انتقال می‌دهند و خانه کوچک پر از بدشگونی و بدبختی را توی رودخانه می‌اندازند رودخانه آن را به سوی دریا می‌برد و بار شوم و نحس‌اش را به کشتی کتری‌مانندی می‌دهد که وسط دریاها شناور است و همه بدختی‌ها و درد و رنج آدمیان را در درون پروسعت خود جای می‌دهد.
این نمونه‌ها جنبه کاملا سودمند انتقال شر را می‌نمایانند؛ نشان می‌دهند که انسان چگونه بر آن است که با منتقل کردن درد و محنت‌اش به اشیای مادی به آسودگی دست یابد و سپس آن اشیاء را به دور اندازد یا به صورتی درآورد که دیگر بی‌گزند باشند. با این حال، غالبا انتقال شر به اشیای مادی فقط گامی‌ست به سوی انداختن آن به دوش انسان زنده دیگر.
این جنبه تبهکارانه این انتقال است…
برای مطالعه ادامه یادداشت رجوع کنید به صفحه گفت‌وشنود:
https://dialog.tavaana.org/others-28/
برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در یوتیوب به:
https://youtu.be/0LYO7aqRY-E?si=sf9vO7X87F39h3kn
و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در ساند کلود به:
https://on.soundcloud.com/3ixzphk27ey78DTm8
و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در کست‌باکس به:
https://castbox.fm/vb/745487118
رجوع بفرمایید.
#دیگری_نامه #آیین #آیین_انتقال_شر #شاخه_زرین #جیمز_فریزر #دیگری_دشمن #دیگری_بلاگردان
@dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
@dialogue1402
«از جادو تا دین»
دیگری‌نامه
اپیزود ۲۹
…این ایده که انسان مدرن سکولار از جهات مختلف هنوز به شیوه‌ای دینی می‌اندیشد و به شیوه‌ای دینی رفتار می‌کند، ذهن بسیاری از دین‌پژوهان از جمله میرچا الیاده را اشغال کرده بوده است. اینکه حتی در جوامعی با چند صد سال سوابق سکولاریسم، انسان غیر دینی خالص به ندرت یافت می‌شود، مستند الیاده قرار گرفت تا اهمیت پژوهش‌های خود در لایه‌های زیرین و بسیار کهن ذهن مذهبی بشر را جا بیندازد.
الیاده در کتاب مقدس و نامقدس در خصوص انسان غیردینی مدرن می‌نویسد: «او خود را با مجموعه‌ای از انکاریات و ردیات شکل می‌دهد؛ لیکن وی شکار واقعیاتی‌ست که رد و انکار کرده است.» چنین ذهنیتی هنوز هم انگیزش خیلی از پژوهشگران برای مطالعه تاریخ کهن و به‌ویژه مطالعه اسطوره‌هاست. برای بسیاری از آن‌ها سلبریتی‌های موزیک پاپ، به‌عنوان نمونه، با آن هواداران پرشور و حتی دیوانه‌یشان، با آن نورپردازی‌ها و دکورسازی‌های پرخرجی که در اجراهای بزرگ‌شان می‌کنند، در حقیقت خدایان یا نیم‌خدایان دوران کهن‌اند که با سر و شکلی تازه، همان مجموعه اعمال کهن، یعنی اعمال آیینی را بازسازی و بازتولید کرده‌اند.
این ذهنیت که انسان مانند عروسکی کوک‌شده، روی خط «الگوهای کهن» پیش می‌رود و کم‌تر از آن الگوهای کهن تخطی می‌کند، در سریال تلویزیونی «خدایان آمریکایی»، دستمایه داستان‌پردازی قرار گرفته است. در این سریال، کاراکترهای اصلی داستان، در حقیقت موجودات افسانه‌ای اعصار کهن‌اند…
برای مطالعه ادامه این یادداشت به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:
https://dialog.tavaana.org/others-29/
برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در یوتیوب به:
https://youtu.be/mKMNRmqS1IA
و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در ساند کلود به:
https://soundcloud.com/tavaana/38d27820-d45c-448b-9576-efaf64c7d586
و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در کست‌باکس به:
https://castbox.fm/vb/747579939
مراجعه بفرمایید.
#دیگری_نامه #دیگری #جادو #دین #نقد_دین #بلاگردان #آیین_انتقال_شر #جیمز_فریزر #ادیپ #ادیپوس #سوفوکل
@dialogue1402
«از جادو تا دین»
دیگری‌نامه
اپیزود ۲۹
…این ایده که انسان مدرن سکولار از جهات مختلف هنوز به شیوه‌ای دینی می‌اندیشد و به شیوه‌ای دینی رفتار می‌کند، ذهن بسیاری از دین‌پژوهان از جمله میرچا الیاده را اشغال کرده بوده است. اینکه حتی در جوامعی با چند صد سال سوابق سکولاریسم، انسان غیر دینی خالص به ندرت یافت می‌شود، مستند الیاده قرار گرفت تا اهمیت پژوهش‌های خود در لایه‌های زیرین و بسیار کهن ذهن مذهبی بشر را جا بیندازد.
الیاده در کتاب مقدس و نامقدس در خصوص انسان غیردینی مدرن می‌نویسد: «او خود را با مجموعه‌ای از انکاریات و ردیات شکل می‌دهد؛ لیکن وی شکار واقعیاتی‌ست که رد و انکار کرده است.» چنین ذهنیتی هنوز هم انگیزش خیلی از پژوهشگران برای مطالعه تاریخ کهن و به‌ویژه مطالعه اسطوره‌هاست. برای بسیاری از آن‌ها سلبریتی‌های موزیک پاپ، به‌عنوان نمونه، با آن هواداران پرشور و حتی دیوانه‌یشان، با آن نورپردازی‌ها و دکورسازی‌های پرخرجی که در اجراهای بزرگ‌شان می‌کنند، در حقیقت خدایان یا نیم‌خدایان دوران کهن‌اند که با سر و شکلی تازه، همان مجموعه اعمال کهن، یعنی اعمال آیینی را بازسازی و بازتولید کرده‌اند.
این ذهنیت که انسان مانند عروسکی کوک‌شده، روی خط «الگوهای کهن» پیش می‌رود و کم‌تر از آن الگوهای کهن تخطی می‌کند، در سریال تلویزیونی «خدایان آمریکایی»، دستمایه داستان‌پردازی قرار گرفته است. در این سریال، کاراکترهای اصلی داستان، در حقیقت موجودات افسانه‌ای اعصار کهن‌اند…
برای مطالعه ادامه این یادداشت به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:
https://dialog.tavaana.org/others-29/
برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در یوتیوب به:
https://youtu.be/mKMNRmqS1IA
و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در ساند کلود به:
https://soundcloud.com/tavaana/38d27820-d45c-448b-9576-efaf64c7d586
و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در کست‌باکس به:
https://castbox.fm/vb/747579939
مراجعه بفرمایید.
#دیگری_نامه #دیگری #جادو #دین #نقد_دین #بلاگردان #آیین_انتقال_شر #جیمز_فریزر #ادیپ #ادیپوس #سوفوکل
@dialogue1402