آموزشکده توانا

ادای دِینی به عباس زریاب خویی

دکتر زریاب خویی از سال ۱۳۴۴ استاد تاریخ در دانش‌کده ادبیات دانش‌گاه تهران بود و پیش از این در سال ۱۳۴۱ به دعوت والتر هنینگ که در آن زمان کرسی استادی دانش‌گاه برکلی داشت به برکلی رفت و به مدت دو سال در آن دانش‌گاه به تدریس زبان و ادبیات فارسی مشغول شد. والتر هنینگ خاورشناس و ایران‌شناسی آلمانی بود که متخصص زبان‌های باستانی و پژوهش‌گر آئین مانی بود.

دکتر احمد تفضلی در مورد هنینگ و رابطه‌اش با زریاب خویی چنین می‌گوید: «هنينگ دانشمندی بود سختگير و به دست آوردن پسند خاطر او کاری بس دشوار بود. او نابغه بود و از ديگران توقع نبوغ داشت که البته انتظار به جايی نبود. با اين‌همه، احاطه‌ی علمی بی‌نظير زرياب و سازگاری و بردباری و فروتنی او هنينگ را شيفته‌اش کرد تا آن‌جا که از او خواست هميشه در برکلی بماند، اما زرياب که عاشق ايران بود، بازگشت به ايران و شغل کتابداری مجلس سنا را بر استادی دانشگاه برکلی ترجيح نهاد و به ايران بازگشت. زرياب اينجايی بود.»
زریاب خویی تا سال ۱۳۵۷ در دانش‌گاه تهران مشغول به تدریس بود. خویی عضو انجمن فلسفه، عضو هیئت امنای بنیاد فرهنگ ایران، عضو فرهنگستان تاریخ و عضو بنیاد شاهنامه‌ی فردوسی بود. هم‌چنین با دایره‌المعارف فارسی زیر نظر غلام‌حسین مصاحب و همین‌طور دانش‌نامه‌ی ایران و اسلام به همراهی احسان یارشاطر هم‌کاری می‌کرد.

پس از انقلاب اسلامی زریاب خویی مجبور به ترک دانش‌گاه شد. احمد تفضلی در این‌باره و حسرتش از این اتفاق می‌گوید: «پس از انقلاب، دستگاه اداری دانشگاه قدر او را ندانست و زریاب اجباراً دانشگاه را ترک گفت و از این راه دانشگاه بود که زیان فراوان دید نه او. فراغت ایام بازنشستگی او را مدتی به کنج خلوت دلخواستهٔ پژوهش کشاند، ولی هنگامی که بنیاد دایره‌المعارف اسلامی و مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی و دایره‌المعارف تشیع تأسیس شد، بر همه‌ی اهل علم و معرفت معلوم بود که هر دایرةالمعارفی در این زمینه‌ها بدون همکاری پرثمر زریاب ناقص خواهد بود.

از این‌رو بود که همه خاضعانه دست کمک به سوی او دراز کردند و از او درخواست همکاری کردند. زریاب کوشید تا رنجیدگی خود را از دستگاه اداری دولتی دانشگاه به دست فراموشی سپرد. با دل و جان با سازمان‌های علمی نامبرده به همکاری پرداخت و اکنون مقالات او زینت‌بخش این دایرةالمعارف‌هاست.»

از دکتر عباس زریاب خویی آثار بسیاری به جا مانده است که هر کدام به تنهایی نشانه‌ی عمق دانش این انسان بزرگ و خدمت‌گزار فرهنگ ایران است.

دکتر عباس زریاب خویی در ۱۴ بهمن‌ماه ۱۳۷۳ در تهران درگذشت.
https://tavaana.org/fa/Abbas_Zaryab

@Tavaana_TavaanaTech

Instagram

توانا: آموزشكده جامعه مدنى

. ادای دِینی به عباس زریاب خویی دکتر زریاب خویی از سال ۱۳۴۴ استاد تاریخ در دانش‌کده ادبیات دانش‌گاه تهران بود و پیش از این در سال ۱۳۴۱ به دعوت والتر هنینگ که در آن زمان کرسی استادی دانش‌گاه برکلی داشت به برکلی رفت و به مدت دو سال در آن دانش‌گاه به تدریس زبان…

5.9K views11:50