‌
ادیان شرقی و ادیان غربی
خدا، هم‌زیستی، سلطه‌گری

رویکردهای دینی گاهی به دو گروه "شرقی" و "غربی" تقسیم می‌شوند. ادیان غربی شامل یهودیت، مسیحیت و اسلام هستند که همگی در خاورمیانه (غرب آسیا) پدید آمده‌اند. ادیان شرقی مانند هندوئیسم، بودیسم، تائوئیسم و کنفوسیانیسم بیشتر در جنوب و شرق آسیا گسترش یافته‌اند.

نگاه به زندگی و جایگاه انسان در هستی
ادیان غربی بر اراده یک خدای پدرگونه و قهار و رابطه انسان با خدا تأکید دارند. در مقابل، ادیان شرقی بیشتر بر شناخت درونی، چرخه‌های حیات و رسیدن به رهایی ذهنی و معنوی تأکید دارند.

مهم‌ترین باورهای ادیان غربی (مانند اسلام) عبارت‌اند از:
- اعتقاد به خدای واحد
- وحی الهی و متن‌های مقدس به‌عنوان راهنمای زندگی
- مفهوم نجات و آخرت


ادیان شرقی تفاوت‌های مهمی با ادیان غربی دارند:
- چندخدایی یا بی‌خدایی؛ برخی مانند هندوئیسم چندین خدای گوناگون دارند، در حالی که بودیسم به خدایی شخصی باور ندارد
- رستگاری از طریق روشنگری و درک حقیقت (به جای وحی و عفو الهی)
- تأکید بر تعادل و هماهنگی درونی و بیرونی (مانند یین و یانگ در تائوئیسم)

نگرش به حکومت دینی و قدرت سیاسی
در ادیان غربی، به‌ویژه در مسیحیت و اسلام، سنت‌های تاریخی متعددی از پیوند دین و حکومت دیده می‌شود. کلیسای کاتولیک در قرون وسطی قدرت زیادی داشت، و در اسلام نیز تجربه‌های خلافت و حکومت‌های دینی دیده می‌شود. دین در بسیاری از این جوامع، نه‌تنها یک امر فردی بلکه یک ابزار حکومتی و سیاسی بوده است. این ادیان چالش‌هایی در زمینه هم‌زیستی با هم و یا سایرین داشته‌اند.
در مقابل، ادیان شرقی مانند بودیسم و تائوئیسم معمولاً کمتر به حکومت دینی و قدرت سیاسی علاقه‌مند بوده‌اند و بیشتر بر اخلاق فردی، تعادل و هماهنگی اجتماعی تأکید داشته‌اند. در عین حال هندوئیسم در برخی دوران‌ها در قدرت سیاسی تأثیرگذار بوده و هست.

آیا این تقسیم‌بندی هنوز منطقی است؟
این دسته‌بندی سنتی با انتقادهایی روبه‌رو است:
- برخی ادیان مانند زرتشتی‌گری نه کاملاً در یکی از این دو دسته قرار می‌گیرند و نه تأثیر آن‌ها بر ادیان دیگر قابل چشم‌پوشی است.
- در مناطقی مانند آفریقا، یا میان بومیان آمریکا یا بومیان استرالیا و ... انواع دیگری از مذهب و معنویت دیده می‌شود.

#بی_خدایی #بودیسم #اسلام #مسیحیت #هندوئیسم #تائوئیسم #شینتو #خدا #گفتگو_توانا

@Dialogue1402