این جمله از ریچارد رورتی، فیلسوف پراگماتیست آمریکایی که عنوان یکی از کتاب‌های او نیز بود می‌تواند راهبر بسیاری از ما ایرانیان برای برون‌رفت از تلاش‌های کم‌حاصل بر سر بحث پیرامون آنچه آن را «حقیقت» نامیده‌اند باشد.

واقعیت این است که آنچه موجب می‌شود افرادی باور بیاورند که می‌توانند تمام مشکلات یک کشور را به واسطه یک ایده یا یک مذهب یا یک باور خاص حل کنند، موجب ستمگری فراوان نیز می‌شود اگر همان افراد زمام اجرای امور را در دست بگیرند؛ چه آنکه مقابل هر گونه تفاوت و تکثر خواهند ایستاد. تاب این را نخواهند داشت که برای پرسش‌ها، پاسخی متفاوت از آنچه آنان می‌گویند عرضه شود.

رورتی اما کل میز را به هم می‌زند؛ او می‌گوید حقیقت را رها کنید؛ خود در پی آن نباشید. بلکه جای صداقت و آزادی‌خواهی پیشه کنید. دموکراسی را در یک جامعه نهادینه کنید. با مردم شفاف باشید و به جای حقنه‌کردن حقیقت در پی گسترش آزادی باشید. اینگونه حقیقت نیز صورت راستین خود را خواهد نمایاند.

این فیلسوف پرآوازه گفته بود: «شعار من اين است: اگر هوای آزادی را داشته باشی، حقيقت هوای خودش را خواهد داشت. اگر ما زحمتِ برقراریِ آزادیِ سياسی را بکشيم، حقيقت هم خودش به عنوان پاداش نصيب‌مان می‌شود».

به عبارت دیگر حقیقت از پس آزادی رخ نشان می‌دهد؛ در فضای استبدادی هیچ حقیقتی وجود ندارد!

- نظر شما پیرامون گفته ریچارد رورتی چیست؟

#گفتگو_توانا #ریچارد_رورتی #کمونیسم_فاشیسم #ایدئولوژی_مذهبی

@Dialogue1402

ایدئولوژی در هر حوزه‌ای همانند بسته حقیقت است و به ضرورت تمامیت‌خواهانه و انحصارطلبانه است.

یک فرد ایدئولوژیک مارکسیست یا نازیست یا اسلامگرا، از دیدگاه‌های اقتصادی یا نژادی یا مذهبی خود یک بسته با ابعاد مشخص و دستورالعمل‌های معلوم می‌سازد و از دیگران می‌خواهد به آن باور بیاورند.

این انحصارگرایی و تمامیت‌خواهی که می‌خواهد تمام تنوعات و تفاوت‌های موجود را محو کند و این اندازه‌های گوناگون را به اندازه ایدئولوژی خود در بیاورد راهی جز اعمال خشونت ندارد.

چه آنکه انسان‌ها ربات و آدم آهنی نیستند که از پیش بر اساس دستورالعمل‌های مشخص عمل کنند.

انسان بر اساس انسانیت خود دایره بسیار متنوعی از انتخاب‌های وجودی و فکری را پیش روی خود می‌بیند و تا جایی که به دیگران آزار مشخص و قابل اندازه‌گیری نرساند در انتخاب آزاد است.

حال بر این اساس این پرسش مطرح می‌شود که آیا مذهب به ماهو مذهب، امری ایدئولوژیک است یا می‌تواند به عنوان یک گزینه معرفتی در کنار گزینه‌های دیگر مطرح باشد؟

تجربه کشورهای توسعه‌یافته و آزاد نشان می‌دهد اگر مذهب را از درون بسته‌های حقیقت‌ خارج کنیم و به واسطه آن در پی پاسخ به همه پرسش‌های عالم نباشیم، می‌توانیم آن را به مثابه یک «گزینه» در کنار دیگر گزینه‌ها در نظر بگیریم و اگر تمایل داشتیم برای آرامش روحی خودمان از آن بهره بگیریم.

کسانی که گمان می‌برند به واسطه صرفا یک دیدگاه - چه مذهبی چه کمونیستی چه نازیستی - می‌توانند به تمام ابهام‌ها پاسخ دهند، مستضعفانی فکری هستند که گمان می‌برند تمام سرمایه‌های معرفتی لازم را در اختیار دارند!

#گفتگو_توانا #نفرت_پراکنی #کمونیسم_فاشیسم #ایدئولوژی_مذهبی

@Dialogue1402