#یادداشت
⭕️ پیامبر اسلام، خشونت و عدالت ...
ما دو نوع مفهوم داریم:
۱. مفاهیم طبیعی مثل آهن،مس و آبشار و کوه.. مفاهیمی که مصداق آن در طبیعت یافت می شود.
۲. مفاهیمِ "برساخته اجتماعی "
یعنی تا جامعه انسانی نباشد این مفاهیم بوجود نمی آیند.مثل جنگ،صلح، پول، بازی، بانک، مدرنیته، دموکراسی و...
مفاهیم عدالت و خشونت هم از جنس دوم اند. یعنی مفاهیمی هستند که "شدیدا به زمینه یا context و زمانه" بستگی دارند و به تعبیری یعنی مصادیق این مفاهیم از عصری به عصری می تواند تغییر کند.
برای توضیح این نکته به موارد زیر توجه کنید ؛
▫️#غزالی در کتاب " کیمیای سعادت" [جلد اول در باب نکاح] می گوید : حق مرد بر زن آنست که در خانه بنشیند و بی دستور وی بیرون نشود و با همسایگان حدیث بسیار نکند و از شوهر خویش جز نیکویی نگوید و...
#غزالی (که یکی از اولین و مهمترین اندیشمندان اسلامی است/اصطلاح حجت الاسلام اولین بار و به صدق،در مورد او به کار رفته است) این را در توضیح "رفتار عفیفانه" گفته است ، اما امروزه چنین درکی از رفتار عفیفانه وجود ندارد،در همین کشور ما که "حکومت دینی و اسلامی" است یک زن تا منصب وزارت هم بالا می آید.
نکته مهم این است که "عفت و رفتار عفیفانه" از بین نرفته بلکه مصادیق رفتار عفیفانه تغییر کرده است .
▪️مفهوم خشونت هم همینگونه است.درکی که گذشتگان ما از خشونت داشته اند با درکی که امروزه از خشونت وجود دارد، متفاوت است. رفتارهایی هستند که قبلا خشن نبودند امروزه خشن تلقی می گردند و بالعکس.
▫️ این نکته مهمی است که ما برای درک مسائل گذشته،زمینه و زمانه و سیاق را هم در نظر داشته باشیم.باید حجابِ زمان را کنار بزنیم و به نحو تاریخی خود را با افق تاریخی همسان کنیم.
▪️ یکی از خطاهای رایجی که امروزه رخ می دهد و به آن اصطلاحا خطای (زمان پریشی/anachronism ) می گویند،این است که شما از زمان فعلی به زمان چند قرن گذشته پرش می کنید و با ملاک و معیارهای کنونی وقایع و اتفاقات پیشین را قضاوت کنید!(به دیگر سخن شما ارزش های این عصر را به عصر دیگر برده و با معیار امروزی عصر گذشته را قضاوت می کنید/ که این مغلطه ی راهزنی در تحلیل های تاریخی است). در صورتی که شما بایست روابط و مناسبات اجتماعی و سیاسی زمان مورد بررسی را هم را در نظر بگیرید.(و اصطلاحا text را در context آن بررسی کنید). برای بررسی مصداقی این نکته، مسئله "تنبیه" را مطرح کنیم . "تنبیه والدین یا معلمین." به یاد داریم که این رفتار در گذشته قطعا نکوهیده نبود بلکه ارج نیز داده میشد و هم در ادبیات عامیانه ی ما گفته می شد "چوب معلم گله هر کی نخوره خله! و هم حتی فرهیختگان ما نیز بیشتر معتقد بودند که "جور استاد به از لطف پدر!" اصلا چنین تنبیه ای عیب نبود. این گذشته که می گویم مربوط به همین ۵۰ سال قبل است و خیلی از ما دور نیست! اما حال چگونه است؟ این تنبیه، امروزه رفتار خشن محسوب می شود.
مثالی دیگر: به امیرکبیر بنگرید که خواهر ناصرالدین شاه ۱۲ ساله را به همسری می گیرد و کس هم نگفت که این عمل رفتاری غیر اخلاقی است.چرا؟! چون ازدواج از یک سن قانونی مشخص "یک کانسپت نوین و مدرن " است و در آن زمان این نرم و هنجار امروزین محلی از اعراب نداشت و بدین جهت امروزه هم نمیتوان با این کانسپت نوین،کانسپت های پیشامدرن ازدواج را مورد انتفاد قرار داد، اگر چنین کنیم، گرفتار خطای زمان پریشی! شده ایم.
یا مفاهیمی مثل مرز و دولت-ملت هم مفاهیم جدیدی هستند.
▫️اگر از پیامبر اسلام ص نقل شده که: [ اني بعثتُ لاتمم مکارم الأخلاق /به راستی که من برای به کمال رساندن مکارم اخلاقی مبعوث شدم] ، تاسی به سنت اسلامی یعنی اخلاق را در روزگار کنونی بازتولید کردند...
#سروش_دباغ
#مبعث
@antioligarchie
⭕️ پیامبر اسلام، خشونت و عدالت ...
ما دو نوع مفهوم داریم:
۱. مفاهیم طبیعی مثل آهن،مس و آبشار و کوه.. مفاهیمی که مصداق آن در طبیعت یافت می شود.
۲. مفاهیمِ "برساخته اجتماعی "
یعنی تا جامعه انسانی نباشد این مفاهیم بوجود نمی آیند.مثل جنگ،صلح، پول، بازی، بانک، مدرنیته، دموکراسی و...
مفاهیم عدالت و خشونت هم از جنس دوم اند. یعنی مفاهیمی هستند که "شدیدا به زمینه یا context و زمانه" بستگی دارند و به تعبیری یعنی مصادیق این مفاهیم از عصری به عصری می تواند تغییر کند.
برای توضیح این نکته به موارد زیر توجه کنید ؛
▫️#غزالی در کتاب " کیمیای سعادت" [جلد اول در باب نکاح] می گوید : حق مرد بر زن آنست که در خانه بنشیند و بی دستور وی بیرون نشود و با همسایگان حدیث بسیار نکند و از شوهر خویش جز نیکویی نگوید و...
#غزالی (که یکی از اولین و مهمترین اندیشمندان اسلامی است/اصطلاح حجت الاسلام اولین بار و به صدق،در مورد او به کار رفته است) این را در توضیح "رفتار عفیفانه" گفته است ، اما امروزه چنین درکی از رفتار عفیفانه وجود ندارد،در همین کشور ما که "حکومت دینی و اسلامی" است یک زن تا منصب وزارت هم بالا می آید.
نکته مهم این است که "عفت و رفتار عفیفانه" از بین نرفته بلکه مصادیق رفتار عفیفانه تغییر کرده است .
▪️مفهوم خشونت هم همینگونه است.درکی که گذشتگان ما از خشونت داشته اند با درکی که امروزه از خشونت وجود دارد، متفاوت است. رفتارهایی هستند که قبلا خشن نبودند امروزه خشن تلقی می گردند و بالعکس.
▫️ این نکته مهمی است که ما برای درک مسائل گذشته،زمینه و زمانه و سیاق را هم در نظر داشته باشیم.باید حجابِ زمان را کنار بزنیم و به نحو تاریخی خود را با افق تاریخی همسان کنیم.
▪️ یکی از خطاهای رایجی که امروزه رخ می دهد و به آن اصطلاحا خطای (زمان پریشی/anachronism ) می گویند،این است که شما از زمان فعلی به زمان چند قرن گذشته پرش می کنید و با ملاک و معیارهای کنونی وقایع و اتفاقات پیشین را قضاوت کنید!(به دیگر سخن شما ارزش های این عصر را به عصر دیگر برده و با معیار امروزی عصر گذشته را قضاوت می کنید/ که این مغلطه ی راهزنی در تحلیل های تاریخی است). در صورتی که شما بایست روابط و مناسبات اجتماعی و سیاسی زمان مورد بررسی را هم را در نظر بگیرید.(و اصطلاحا text را در context آن بررسی کنید). برای بررسی مصداقی این نکته، مسئله "تنبیه" را مطرح کنیم . "تنبیه والدین یا معلمین." به یاد داریم که این رفتار در گذشته قطعا نکوهیده نبود بلکه ارج نیز داده میشد و هم در ادبیات عامیانه ی ما گفته می شد "چوب معلم گله هر کی نخوره خله! و هم حتی فرهیختگان ما نیز بیشتر معتقد بودند که "جور استاد به از لطف پدر!" اصلا چنین تنبیه ای عیب نبود. این گذشته که می گویم مربوط به همین ۵۰ سال قبل است و خیلی از ما دور نیست! اما حال چگونه است؟ این تنبیه، امروزه رفتار خشن محسوب می شود.
مثالی دیگر: به امیرکبیر بنگرید که خواهر ناصرالدین شاه ۱۲ ساله را به همسری می گیرد و کس هم نگفت که این عمل رفتاری غیر اخلاقی است.چرا؟! چون ازدواج از یک سن قانونی مشخص "یک کانسپت نوین و مدرن " است و در آن زمان این نرم و هنجار امروزین محلی از اعراب نداشت و بدین جهت امروزه هم نمیتوان با این کانسپت نوین،کانسپت های پیشامدرن ازدواج را مورد انتفاد قرار داد، اگر چنین کنیم، گرفتار خطای زمان پریشی! شده ایم.
یا مفاهیمی مثل مرز و دولت-ملت هم مفاهیم جدیدی هستند.
▫️اگر از پیامبر اسلام ص نقل شده که: [ اني بعثتُ لاتمم مکارم الأخلاق /به راستی که من برای به کمال رساندن مکارم اخلاقی مبعوث شدم] ، تاسی به سنت اسلامی یعنی اخلاق را در روزگار کنونی بازتولید کردند...
#سروش_دباغ
#مبعث
@antioligarchie